Νομοθετικά κενά στην Εποπτεία καταδικασθέντων για σεξουαλικά αδικήματα σε βάρος παιδιών
13:06 - 30 Απριλίου 2018
Κενά έχει εντοπίσει στην πρακτική εφαρμογή της νομοθεσίας που τη διέπει, η Αρχή Εποπτείας καταδικασθέντων για σεξουαλικά αδικήματα σε βάρος παιδιών και για το ζήτημα εκκρεμεί ενώπιον της Επιτροπής Νομικών τροποποιητικό νομοσχέδιο από τον Σεπτέμβριο του 2017, σύμφωνα με την ενημέρωση της οποίας έτυχε η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Βουλής.
Σε δηλώσεις της για το θέμα μετά από τη συνεδρία, η Πρόεδρος της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Στέλλα Κυριακίδου, εξέφρασε την πρόθεσή της να αναλάβει πρωτοβουλία σε συνεννόηση με τον Πρόεδρο της Επιτροπής Νομικών, «αν λόγω του δικού τους φόρτου εργασίας δεν μπορεί να συζητηθεί το νομοσχέδιο μέσα στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, να ζητήσω γραπτώς από τον Πρόεδρο της Βουλής να το συζητήσουμε στην Επιτροπή Ανθρώπινων Δικαιωμάτων για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε και να ρυθμίσουμε όλα τα θέματα που αφορούν την Αρχή Εποπτείας».
Εκτός από την Αρχή Εποπτείας η Επιτροπή ενημερώθηκε και για το αρχείο καταδικασθέντων για σεξουαλικά αδικήματα σε βάρος παιδιών. Πρόκειται για δύο νέες ρυθμίσεις, οι οποίες περιλαμβάνονταν στη νομοθεσία η οποία ψηφίστηκε το 2014, η οποία αναθεώρησε το πλαίσιο που διέπει την πρόληψη και αντιμετώπιση των θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης και παρενόχλησης.
Η κ. Κυριακίδου ανέφερε ότι σύμφωνα με την ενημέρωση της οποίας έτυχε η Επιτροπή το Αρχείο Καταδικασθέντων τηρείται από την Αστυνομία από το 2014 και ότι αυτή την στιγμή υπάρχουν σε αυτό το Αρχείο 200 πρόσωπα, στο οποίο περιλαμβάνονται και άτομα που είχαν καταδικασθεί προηγουμένως. Το 2016 προστέθηκαν 26 άτομα και το 2017 ακόμη 20, πρόσθεσε.
Εξήγησε ότι στη βάση αυτού του αρχείου πρέπει να εκδίδονται και τα πιστοποιητικά για να δικαιούται να εργοδοτηθεί κάποιος σε χώρους όπου υπάρχουν παιδιά.
Εστίασε στη σημασία της υποχρέωσης οποιουδήποτε εργοδότη ο οποίος λειτουργεί χώρο όπου θα υπάρχουν παιδιά, όπως μια παιδική κατασκήνωση ή ένα φροντιστήριο, να γνωρίζει ότι τα άτομα που θα εργοδοτήσει έχουν λευκό ποινικό μητρώο σε ό,τι αφορά τα παιδιά και δεν πρέπει να περιλαμβάνονται στο αρχείο.
Αναφορικά με την Αρχή Εποπτείας η Πρόεδρος της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ανέφερε ότι με βάση το νόμο του 2014 έχει διάφορες ευθύνες για παρακολούθηση των ατόμων οι οποίοι έχουν καταδικασθεί για σεξουαλικά αδικήματα.
«Καταρτίζει πρόγραμμα επανεξέτασης αυτών των προσώπων, συμβουλεύει το Γενικό Εισαγγελέα ή την Αστυνομία σχετικά με την αναγκαιότητα υποβολής για επιπρόσθετη ποινή γι αυτά τα πρόσωπα, τηρεί αρχείο για τους εποπτευόμενους», είπε.
Πρόσθεσε ότι «αυτό που μας ενημέρωσαν σήμερα ήταν ότι έχουν κάπου 48 φακέλους ατόμων τα οποία παρακολουθεί η Αρχή Εποπτείας, η οποία λειτουργεί κανονικά, συνεδριάζει περίπου μια φορά τον μήνα».
Αλλά, σημείωσε, «επίσης μας είπαν ότι ανακάλυψαν ότι υπήρχαν κάποια κενά στη νομοθεσία που τους δυσκολεύει στο να είναι όσο αποτελεσματικοί όσο θα ήθελαν».
Απαντώντας σε ερώτηση η κ. Κυριακίδου ανέφερε ότι τα μέλη τα οποία απαρτίζουν την Αρχή είναι εκπρόσωποι του Υπουργείου Δικαιοσύνης, της Αστυνομίας, του Γενικού Εισαγγελέα, των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, του Τμήματος Φυλακών, του Συμβουλίου Αποφυλάκισης Κρατουμένων και του Οργανισμού Νεολαίας.
Πρόκειται για μια διατμηματική υπηρεσιακή επιτροπή η οποία συζητάει και έχει τη δυνατότητα να παρακολουθεί, την πορεία ατόμων οι οποίοι εντάσσονται παραδείγματος χάριν σε ένα πρόγραμμα ψυχολογικής παρακολούθησης από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, είπε.
Ετοιμάζονται τακτικά σημειώματα προς την Αρχή στα οποία καταγράφεται αν αυτός ο άνθρωπος μετά από την αποφυλάκισή του συνεχίζει να συνεργάζεται, να παρακολουθεί τη θεραπεία του ή όχι, σημείωσε, προσθέτοντας ότι «συζητείται ο κάθε φάκελος εξατομικευμένα».
Απαντώντας σε άλλη ερώτηση ανέφερε ότι παρόλο που δεν παρουσιάστηκαν στοιχεία ενώπιον της Επιτροπής για την Κύπρο εντούτοις, «και στο εξωτερικό γνωρίζουμε από επιστημονικά δεδομένα ότι το ποσοστό ατόμων, οι οποίοι επαναλαμβάνουν παρόμοια αδικήματα εναντίον ανηλίκων είναι αρκετά ψηλό».
Αυτό το γνωρίζουμε παρ` όλες τις θεραπευτικές παρεμβάσεις, είπε η Πρόεδρος της Επιτροπής, σημειώνοντας ωστόσο ότι «οφείλουμε να προσφέρουμε και κάποιες διαδικασίες θεραπευτικές, τουλάχιστον αν μπορούμε να βοηθήσουμε κάποια άτομα».
Σε άλλη ερώτηση διευκρίνισε ότι σε ότι αφορά την Αρχή Εποπτείας επειδή περιέχει και το θεραπευτικό κομμάτι, «δεν μπορείς να υποχρεώσεις κάποιον να μπει σε θεραπεία». Γι αυτό και στη νομοθεσία υπάρχει και η ανάγκη να έχεις τη συγκατάθεση εκείνου ο οποίος θα μπει σε αυτή τη διαδικασία, σημείωσε.
Από την πλευρά της Βουλευτής ΑΚΕΛ Ευανθία Σάββα ανέφερε ότι το θέμα ενέγραψε η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΑΚΕΛ στο πλαίσιο της πάγιας πρακτικής της για έλεγχο εφαρμογής των νομοθεσιών.
Η κ. Σάββα ανέφερε ότι «παρά το γεγονός ότι έχουν γίνει θετικά βήματα προς την σωστή κατεύθυνση, εντούτοις παραμένουν πολλά που πρέπει να γίνουν».
Απόδειξη, σύμφωνα με την ίδια, «είναι το γεγονός ότι η Αρχή Εποπτείας έχει καταθέσει μέσω του Υπουργείου Εργασίας νομοσχέδιο που αναγνωρίζει τα κενά και τις ελλείψεις όπως διαφάνηκαν μέσα από την πρακτική εφαρμογή της νομοθεσίας».
«Το Νομοσχέδιο βρίσκεται στην Επιτροπή Νομικών», είπε, προσθέτοντας ότι «εμείς ζητούμε την άμεση συζήτηση του είτε στη Επιτροπή Νομικών, είτε στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων».
Δυστυχώς, σημείωσε η ίδια, η νομοθεσία «δεν λειτουργεί με τον τρόπο τον οποίο οραματιστήκαμε κατά τη συζήτηση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου». Διαβεβαίωσε την ίδια ώρα ότι «θα επανέλθουμε μέσα από τη συζήτηση του νέου νομοσχεδίου με εποικοδομητικές προτάσεις ώστε να δώσουμε τα εφόδια στην Αρχή να ανταποκριθεί στο ρόλο της», προσθέτοντας ότι θα είναι «και μια ευκαιρία να εντοπίσουμε και άλλα κενά στην υφιστάμενη νομοθεσία».
Η κ. Σάββα ανέφερε ότι το νομοσχέδιο μεταξύ άλλων, προνοεί τη δυνατότητα επιβολής επιπρόσθετης ποινής από το δικαστήριο και μετά την επιβολή ποινής, την προσθήκη στο νόμο επιπρόσθετης ποινής που να απαγορεύει στον καταδικασθέντα να επισκεφτεί το σχολείο του θύματος ή το χώρο που συχνάζει το θύμα ή άλλα παιδιά.
Προνοεί επίσης, όπως είπε, διεύρυνση των αρμοδιοτήτων της Αρχής Εποπτείας, τη δυνατότητα του Γενικού Εισαγγελέα μετά από εισήγηση της Αρχής Εποπτείας και/ ή της Αστυνομίας να καταχωρεί αίτηση στο δικαστήριο για επιβολή κυρώσεων που καθορίζονται στο νόμο, τη δυνατότητα της Αρχής Εποπτείας να εισηγείται στο Γενικό Εισαγγελέα την καταχώρηση αίτησης για επιβολή κυρώσεων και μετά την καταδίκη και τη δυνατότητα της Αρχής Εποπτείας να αγοράζει υπηρεσίες για επίβλεψη των εποπτευομένων.
Σε ερώτηση ως προς πώς γίνεται η εποπτεία η κ. Σάββα είπε ότι «δεν πήραμε ικανοποιητικές απαντήσεις». Επισκέπτονται τον εποπτευόμενο κάποιοι κοινωνικοί λειτουργοί ή ψυχίατροι, μια φορά την εβδομάδα και τα αποτελέσματα αξιολογούνται για τα περαιτέρω, πρόσθεσε.
Σε δηλώσεις της για το θέμα μετά από τη συνεδρία, η Πρόεδρος της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Στέλλα Κυριακίδου, εξέφρασε την πρόθεσή της να αναλάβει πρωτοβουλία σε συνεννόηση με τον Πρόεδρο της Επιτροπής Νομικών, «αν λόγω του δικού τους φόρτου εργασίας δεν μπορεί να συζητηθεί το νομοσχέδιο μέσα στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, να ζητήσω γραπτώς από τον Πρόεδρο της Βουλής να το συζητήσουμε στην Επιτροπή Ανθρώπινων Δικαιωμάτων για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε και να ρυθμίσουμε όλα τα θέματα που αφορούν την Αρχή Εποπτείας».
Εκτός από την Αρχή Εποπτείας η Επιτροπή ενημερώθηκε και για το αρχείο καταδικασθέντων για σεξουαλικά αδικήματα σε βάρος παιδιών. Πρόκειται για δύο νέες ρυθμίσεις, οι οποίες περιλαμβάνονταν στη νομοθεσία η οποία ψηφίστηκε το 2014, η οποία αναθεώρησε το πλαίσιο που διέπει την πρόληψη και αντιμετώπιση των θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης και παρενόχλησης.
Η κ. Κυριακίδου ανέφερε ότι σύμφωνα με την ενημέρωση της οποίας έτυχε η Επιτροπή το Αρχείο Καταδικασθέντων τηρείται από την Αστυνομία από το 2014 και ότι αυτή την στιγμή υπάρχουν σε αυτό το Αρχείο 200 πρόσωπα, στο οποίο περιλαμβάνονται και άτομα που είχαν καταδικασθεί προηγουμένως. Το 2016 προστέθηκαν 26 άτομα και το 2017 ακόμη 20, πρόσθεσε.
Εξήγησε ότι στη βάση αυτού του αρχείου πρέπει να εκδίδονται και τα πιστοποιητικά για να δικαιούται να εργοδοτηθεί κάποιος σε χώρους όπου υπάρχουν παιδιά.
Εστίασε στη σημασία της υποχρέωσης οποιουδήποτε εργοδότη ο οποίος λειτουργεί χώρο όπου θα υπάρχουν παιδιά, όπως μια παιδική κατασκήνωση ή ένα φροντιστήριο, να γνωρίζει ότι τα άτομα που θα εργοδοτήσει έχουν λευκό ποινικό μητρώο σε ό,τι αφορά τα παιδιά και δεν πρέπει να περιλαμβάνονται στο αρχείο.
Αναφορικά με την Αρχή Εποπτείας η Πρόεδρος της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ανέφερε ότι με βάση το νόμο του 2014 έχει διάφορες ευθύνες για παρακολούθηση των ατόμων οι οποίοι έχουν καταδικασθεί για σεξουαλικά αδικήματα.
«Καταρτίζει πρόγραμμα επανεξέτασης αυτών των προσώπων, συμβουλεύει το Γενικό Εισαγγελέα ή την Αστυνομία σχετικά με την αναγκαιότητα υποβολής για επιπρόσθετη ποινή γι αυτά τα πρόσωπα, τηρεί αρχείο για τους εποπτευόμενους», είπε.
Πρόσθεσε ότι «αυτό που μας ενημέρωσαν σήμερα ήταν ότι έχουν κάπου 48 φακέλους ατόμων τα οποία παρακολουθεί η Αρχή Εποπτείας, η οποία λειτουργεί κανονικά, συνεδριάζει περίπου μια φορά τον μήνα».
Αλλά, σημείωσε, «επίσης μας είπαν ότι ανακάλυψαν ότι υπήρχαν κάποια κενά στη νομοθεσία που τους δυσκολεύει στο να είναι όσο αποτελεσματικοί όσο θα ήθελαν».
Απαντώντας σε ερώτηση η κ. Κυριακίδου ανέφερε ότι τα μέλη τα οποία απαρτίζουν την Αρχή είναι εκπρόσωποι του Υπουργείου Δικαιοσύνης, της Αστυνομίας, του Γενικού Εισαγγελέα, των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, του Τμήματος Φυλακών, του Συμβουλίου Αποφυλάκισης Κρατουμένων και του Οργανισμού Νεολαίας.
Πρόκειται για μια διατμηματική υπηρεσιακή επιτροπή η οποία συζητάει και έχει τη δυνατότητα να παρακολουθεί, την πορεία ατόμων οι οποίοι εντάσσονται παραδείγματος χάριν σε ένα πρόγραμμα ψυχολογικής παρακολούθησης από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, είπε.
Ετοιμάζονται τακτικά σημειώματα προς την Αρχή στα οποία καταγράφεται αν αυτός ο άνθρωπος μετά από την αποφυλάκισή του συνεχίζει να συνεργάζεται, να παρακολουθεί τη θεραπεία του ή όχι, σημείωσε, προσθέτοντας ότι «συζητείται ο κάθε φάκελος εξατομικευμένα».
Απαντώντας σε άλλη ερώτηση ανέφερε ότι παρόλο που δεν παρουσιάστηκαν στοιχεία ενώπιον της Επιτροπής για την Κύπρο εντούτοις, «και στο εξωτερικό γνωρίζουμε από επιστημονικά δεδομένα ότι το ποσοστό ατόμων, οι οποίοι επαναλαμβάνουν παρόμοια αδικήματα εναντίον ανηλίκων είναι αρκετά ψηλό».
Αυτό το γνωρίζουμε παρ` όλες τις θεραπευτικές παρεμβάσεις, είπε η Πρόεδρος της Επιτροπής, σημειώνοντας ωστόσο ότι «οφείλουμε να προσφέρουμε και κάποιες διαδικασίες θεραπευτικές, τουλάχιστον αν μπορούμε να βοηθήσουμε κάποια άτομα».
Σε άλλη ερώτηση διευκρίνισε ότι σε ότι αφορά την Αρχή Εποπτείας επειδή περιέχει και το θεραπευτικό κομμάτι, «δεν μπορείς να υποχρεώσεις κάποιον να μπει σε θεραπεία». Γι αυτό και στη νομοθεσία υπάρχει και η ανάγκη να έχεις τη συγκατάθεση εκείνου ο οποίος θα μπει σε αυτή τη διαδικασία, σημείωσε.
Από την πλευρά της Βουλευτής ΑΚΕΛ Ευανθία Σάββα ανέφερε ότι το θέμα ενέγραψε η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΑΚΕΛ στο πλαίσιο της πάγιας πρακτικής της για έλεγχο εφαρμογής των νομοθεσιών.
Η κ. Σάββα ανέφερε ότι «παρά το γεγονός ότι έχουν γίνει θετικά βήματα προς την σωστή κατεύθυνση, εντούτοις παραμένουν πολλά που πρέπει να γίνουν».
Απόδειξη, σύμφωνα με την ίδια, «είναι το γεγονός ότι η Αρχή Εποπτείας έχει καταθέσει μέσω του Υπουργείου Εργασίας νομοσχέδιο που αναγνωρίζει τα κενά και τις ελλείψεις όπως διαφάνηκαν μέσα από την πρακτική εφαρμογή της νομοθεσίας».
«Το Νομοσχέδιο βρίσκεται στην Επιτροπή Νομικών», είπε, προσθέτοντας ότι «εμείς ζητούμε την άμεση συζήτηση του είτε στη Επιτροπή Νομικών, είτε στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων».
Δυστυχώς, σημείωσε η ίδια, η νομοθεσία «δεν λειτουργεί με τον τρόπο τον οποίο οραματιστήκαμε κατά τη συζήτηση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου». Διαβεβαίωσε την ίδια ώρα ότι «θα επανέλθουμε μέσα από τη συζήτηση του νέου νομοσχεδίου με εποικοδομητικές προτάσεις ώστε να δώσουμε τα εφόδια στην Αρχή να ανταποκριθεί στο ρόλο της», προσθέτοντας ότι θα είναι «και μια ευκαιρία να εντοπίσουμε και άλλα κενά στην υφιστάμενη νομοθεσία».
Η κ. Σάββα ανέφερε ότι το νομοσχέδιο μεταξύ άλλων, προνοεί τη δυνατότητα επιβολής επιπρόσθετης ποινής από το δικαστήριο και μετά την επιβολή ποινής, την προσθήκη στο νόμο επιπρόσθετης ποινής που να απαγορεύει στον καταδικασθέντα να επισκεφτεί το σχολείο του θύματος ή το χώρο που συχνάζει το θύμα ή άλλα παιδιά.
Προνοεί επίσης, όπως είπε, διεύρυνση των αρμοδιοτήτων της Αρχής Εποπτείας, τη δυνατότητα του Γενικού Εισαγγελέα μετά από εισήγηση της Αρχής Εποπτείας και/ ή της Αστυνομίας να καταχωρεί αίτηση στο δικαστήριο για επιβολή κυρώσεων που καθορίζονται στο νόμο, τη δυνατότητα της Αρχής Εποπτείας να εισηγείται στο Γενικό Εισαγγελέα την καταχώρηση αίτησης για επιβολή κυρώσεων και μετά την καταδίκη και τη δυνατότητα της Αρχής Εποπτείας να αγοράζει υπηρεσίες για επίβλεψη των εποπτευομένων.
Σε ερώτηση ως προς πώς γίνεται η εποπτεία η κ. Σάββα είπε ότι «δεν πήραμε ικανοποιητικές απαντήσεις». Επισκέπτονται τον εποπτευόμενο κάποιοι κοινωνικοί λειτουργοί ή ψυχίατροι, μια φορά την εβδομάδα και τα αποτελέσματα αξιολογούνται για τα περαιτέρω, πρόσθεσε.
ΚΥΠΕ