Ικανοποιημένη η Επίτροπος Περιβάλλοντος από έκθεση για διαχείριση αποβλήτων συσκευασίας
12:29 - 03 Απριλίου 2018

Ικανοποίηση για τη δημοσίευση της ειδικής έκθεσης για τη διαχείριση αποβλήτων συσκευασίας στην Κύπρο, που δημοσιεύτηκε από την Ελεγκτική Υπηρεσία στις 28 Μαρτίου 2018, εκφράζει η Επίτροπος Περιβάλλοντος Ιωάννα Παναγιώτου.
Σε ανακοίνωση της, η κ. Παναγιώτου αναφέρει ότι «τα ευρήματα της υπό αναφορά έκθεσης κρίνονται ιδιαίτερα σημαντικά και θεωρούμε ότι οι εισηγήσεις του Γενικού Ελεγκτή πρέπει να υιοθετηθούν άμεσα και χωρίς άλλες χρονοτριβές, ώστε να διασφαλιστεί και βελτιωθεί η ανακύκλωση συσκευασιών στην Κύπρο με τρόπο που να μην επιδέχεται αμφισβήτηση από τον οποιονδήποτε».
Η κ. Παναγιώτου επισημαίνει ότι δυνατά σημεία της έκθεσης είναι η ύπαρξη εθνικής στρατηγικής για τη διαχείριση αποβλήτων μεταξύ των οποίων και για τα απόβλητα συσκευασίας, η λειτουργία συλλογικού και ατομικών συστημάτων διαχείρισης αποβλήτων συσκευασίας, η ενσωμάτωση κοινοτικής νομοθεσίας για τη διαχείριση των αποβλήτων συσκευασίας στο εθνικό δίκαιο, και η λειτουργία Τομέα Διαχείρισης Αποβλήτων στο Τμήμα Περιβάλλοντος.
Στις ευκαιρίες ξεχωρίζει τη μείωση της τελικής διάθεσης των αποβλήτων συσκευασιών, την ενίσχυση του Τμήματος Περιβάλλοντος για την επαρκή και αποτελεσματική εποπτείας στους διαχειριστές αποβλήτων συσκευασιών, την παροχή κινήτρων και απλοποίηση διαδικασιών για παραχώρηση αδειών λειτουργίας συλλογικών και ατομικών συστημάτων διαχείρισης αποβλήτων συσκευασιών με στόχο την ενίσχυση του ανταγωνισμού, και την εφαρμογή μέτρων για την πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων συσκευασίας, για την ενίσχυση του διαχωρισμού των αποβλήτων στην πηγή, για την ενημέρωση του πολίτη και για την εφαρμογή της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει».
Η κ. Παναγιώτου αναφέρεται και σε αδύνατα σημεία, επισημαίνοντας ειδικότερα ανεπαρκή εφαρμογή της εθνικής στρατηγικής για τη μείωση των στερεών αποβλήτων, ανεπαρκή εποπτεία της θεσμοθετημένης ευθύνης του παραγωγού για όλα τα ρεύματα αποβλήτων, ανεπαρκή ενημέρωση του κοινού από τα αρμόδια Κυβερνητικά Τμήματα για την ανακύκλωση και τη διαλογή στην πηγή, χαμηλή ευαισθητοποίηση του κοινού για περιβαλλοντικά θέματα, απουσία σε μη αστικές περιοχές της υποδομής και/ή συστήματος ξεχωριστής διαλογής, χαμηλή απόδοση προγράμματος ανακύκλωσης και διαχείρισης για ορισμένα ρεύματα αποβλήτων συσκευασίας (γυαλί, ξύλο, αλουμίνιο).
Αναφέρεται, επίσης, σε απουσία κατάλληλων εγκαταστάσεων για ανακύκλωση των υλικών στην Κύπρο με αποτέλεσμα να στέλλονται στο εξωτερικό για επεξεργασία και ανακατασκευή, απουσία ξεκάθαρων ετήσιων ποσοστιαίων στόχων μείωσης των παραγόμενων ποσοτήτων αποβλήτων και συγκεκριμένων δραστηριοτήτων για την επίτευξή τους και απουσία εναλλακτικού σχεδιασμού από το Τμήμα Περιβάλλοντος σε περίπτωση μη επίτευξής τους, καθυστέρηση στις εργασίες για το κλείσιμο και αποκατάστασης των χωματερών για τις οποίες υπάρχει καταδικαστική απόφαση από την ΕΕ, αδυναμίες στην τήρηση των όρων Έγκρισης για τη λειτουργία του συλλογικού συστήματος διαχείρισης αποβλήτων συσκευασίας, μη διαχείριση και παράδοση αποβλήτων σε αδειοδοτημένο διαχειριστή από σημαντικό ποσοστό υπόχρεων παραγωγών αποβλήτων, και παράνομη διαχείριση αποβλήτων με αποτέλεσμα μέρος τους να απορρίπτεται σε χωματερές χωρίς επεξεργασία.
Όσον αφορά τις απειλές, αναφέρει ότι υπάρχει κίνδυνος για επιβολή καταδίκης ή προστίμου στην Κυπριακή Δημοκρατία από την ΕΕ ή αναγκαστικής εφαρμογής δαπανηρών λύσεων στην περίπτωση που οι εκτιμήσεις για ετήσια ποσοστιαία μείωση των παραγόμενων ποσοτήτων αποβλήτων δεν επιτευχθούν.
Επισημαίνει, επίσης, ανεξέλεγκτη απόρριψη αποβλήτων σε υπαίθριους χώρους με συνεπακόλουθες επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην ανθρώπινη υγεία, και αύξηση περιθωρίου ποσοστού μη επίτευξης ποσοτικών στόχων ανάκτησης και ανακύκλωσης αποβλήτων συσκευασίας από γυαλί, ξύλο και αλουμίνιο σε περίπτωση καθορισμού αυστηρότερων στόχων.
Στη ανακοίνωση σημειώνεται ότι η έκθεση έγινε ύστερα από γραπτή εισήγηση της Επιτρόπου Περιβάλλοντος προς τον Γενικό Ελεγκτή στις 13 Νοεμβρίου 2014.
Σε ανακοίνωση της, η κ. Παναγιώτου αναφέρει ότι «τα ευρήματα της υπό αναφορά έκθεσης κρίνονται ιδιαίτερα σημαντικά και θεωρούμε ότι οι εισηγήσεις του Γενικού Ελεγκτή πρέπει να υιοθετηθούν άμεσα και χωρίς άλλες χρονοτριβές, ώστε να διασφαλιστεί και βελτιωθεί η ανακύκλωση συσκευασιών στην Κύπρο με τρόπο που να μην επιδέχεται αμφισβήτηση από τον οποιονδήποτε».
Η κ. Παναγιώτου επισημαίνει ότι δυνατά σημεία της έκθεσης είναι η ύπαρξη εθνικής στρατηγικής για τη διαχείριση αποβλήτων μεταξύ των οποίων και για τα απόβλητα συσκευασίας, η λειτουργία συλλογικού και ατομικών συστημάτων διαχείρισης αποβλήτων συσκευασίας, η ενσωμάτωση κοινοτικής νομοθεσίας για τη διαχείριση των αποβλήτων συσκευασίας στο εθνικό δίκαιο, και η λειτουργία Τομέα Διαχείρισης Αποβλήτων στο Τμήμα Περιβάλλοντος.
Στις ευκαιρίες ξεχωρίζει τη μείωση της τελικής διάθεσης των αποβλήτων συσκευασιών, την ενίσχυση του Τμήματος Περιβάλλοντος για την επαρκή και αποτελεσματική εποπτείας στους διαχειριστές αποβλήτων συσκευασιών, την παροχή κινήτρων και απλοποίηση διαδικασιών για παραχώρηση αδειών λειτουργίας συλλογικών και ατομικών συστημάτων διαχείρισης αποβλήτων συσκευασιών με στόχο την ενίσχυση του ανταγωνισμού, και την εφαρμογή μέτρων για την πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων συσκευασίας, για την ενίσχυση του διαχωρισμού των αποβλήτων στην πηγή, για την ενημέρωση του πολίτη και για την εφαρμογή της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει».
Η κ. Παναγιώτου αναφέρεται και σε αδύνατα σημεία, επισημαίνοντας ειδικότερα ανεπαρκή εφαρμογή της εθνικής στρατηγικής για τη μείωση των στερεών αποβλήτων, ανεπαρκή εποπτεία της θεσμοθετημένης ευθύνης του παραγωγού για όλα τα ρεύματα αποβλήτων, ανεπαρκή ενημέρωση του κοινού από τα αρμόδια Κυβερνητικά Τμήματα για την ανακύκλωση και τη διαλογή στην πηγή, χαμηλή ευαισθητοποίηση του κοινού για περιβαλλοντικά θέματα, απουσία σε μη αστικές περιοχές της υποδομής και/ή συστήματος ξεχωριστής διαλογής, χαμηλή απόδοση προγράμματος ανακύκλωσης και διαχείρισης για ορισμένα ρεύματα αποβλήτων συσκευασίας (γυαλί, ξύλο, αλουμίνιο).
Αναφέρεται, επίσης, σε απουσία κατάλληλων εγκαταστάσεων για ανακύκλωση των υλικών στην Κύπρο με αποτέλεσμα να στέλλονται στο εξωτερικό για επεξεργασία και ανακατασκευή, απουσία ξεκάθαρων ετήσιων ποσοστιαίων στόχων μείωσης των παραγόμενων ποσοτήτων αποβλήτων και συγκεκριμένων δραστηριοτήτων για την επίτευξή τους και απουσία εναλλακτικού σχεδιασμού από το Τμήμα Περιβάλλοντος σε περίπτωση μη επίτευξής τους, καθυστέρηση στις εργασίες για το κλείσιμο και αποκατάστασης των χωματερών για τις οποίες υπάρχει καταδικαστική απόφαση από την ΕΕ, αδυναμίες στην τήρηση των όρων Έγκρισης για τη λειτουργία του συλλογικού συστήματος διαχείρισης αποβλήτων συσκευασίας, μη διαχείριση και παράδοση αποβλήτων σε αδειοδοτημένο διαχειριστή από σημαντικό ποσοστό υπόχρεων παραγωγών αποβλήτων, και παράνομη διαχείριση αποβλήτων με αποτέλεσμα μέρος τους να απορρίπτεται σε χωματερές χωρίς επεξεργασία.
Όσον αφορά τις απειλές, αναφέρει ότι υπάρχει κίνδυνος για επιβολή καταδίκης ή προστίμου στην Κυπριακή Δημοκρατία από την ΕΕ ή αναγκαστικής εφαρμογής δαπανηρών λύσεων στην περίπτωση που οι εκτιμήσεις για ετήσια ποσοστιαία μείωση των παραγόμενων ποσοτήτων αποβλήτων δεν επιτευχθούν.
Επισημαίνει, επίσης, ανεξέλεγκτη απόρριψη αποβλήτων σε υπαίθριους χώρους με συνεπακόλουθες επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην ανθρώπινη υγεία, και αύξηση περιθωρίου ποσοστού μη επίτευξης ποσοτικών στόχων ανάκτησης και ανακύκλωσης αποβλήτων συσκευασίας από γυαλί, ξύλο και αλουμίνιο σε περίπτωση καθορισμού αυστηρότερων στόχων.
Στη ανακοίνωση σημειώνεται ότι η έκθεση έγινε ύστερα από γραπτή εισήγηση της Επιτρόπου Περιβάλλοντος προς τον Γενικό Ελεγκτή στις 13 Νοεμβρίου 2014.