Τι είναι το σύνδρομο του αιφνίδιου βρεφικού θανάτου από το οποίο «έσβησε» η Σουζαν

Στο σύνδρομο του αιφνίδιου παιδικού ή βρεφικού θανάτου ή αλλιώς θάνατος της κούνιας (SIDS) οφείλεται ο θάνατος του 9 μηνών βρέφους που «έσβησε» το πρωί του Σαββάτου στον Αναλιόντα.  

Η μικρή Σουζαν Ρογιαλτη φαίνεται να «έσβησε» στον ύπνο της. Οι γονείς της είχαν μεταβεί στο παιδικό κρεβατάκι της και τότε αντιλήφθηκαν ότι κάτι είχε συμβεί αφού προσπαθούσαν να την ξυπνήσουν αλλά δεν ανταποκρινόταν.

Αμέσως το κοριτσάκι μεταφέρθηκε στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας και δυστυχώς οι επί καθήκοντι ιατροί αφού το εξέτασαν διαπίστωσαν ότι είναι νεκρό.

• Ανείπωτη τραγωδία στην Λευκωσία… Έσβησε βρέφος 9 μηνών στο κρεβατάκι του

Τι είναι το SIDS

Το σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου (SIDS) αναφέρεται εξ ορισμού στον απροσδόκητο θάνατο ενός βρέφους (σπάνια μικρού παιδιού), κατά τον οποίο η αιτία του θανάτου δεν είναι λόγω του ιστορικού (π.χ.  προηγούμενες σοβαρές ασθένειες.) ,ούτε προσδιορίζεται με την νεκροψία.
 
Ο αιφνίδιος θάνατος ,παρά την μείωση σε πολλές χώρες κατά 30 έως 50 τοις εκατό, συνεχίζει ακόμα να είναι υπεύθυνος για τους περισσότερους από τους θανάτους στην παιδική ηλικία.
 
Τι προκαλεί SIDS;
 
Το σύνδρομο αιφνίδιου θανάτου Βρεφών δεν είναι ένα νέο φαινόμενο. Για περισσότερα από εκατό χρόνια ψάχνουμε την αιτία για αυτό. Όπως συμβαίνει με πολλές ασθένειες, πιθανόν να εμπλέκονται διάφοροι παράγοντες στην εκδήλωση αυτής της φοβερής κατάστασης.

Η ισχύουσα αντίληψη σήμερα μιλά για την ύπαρξη από τη γέννηση, μιας δυσλειτουργίας του μηχανισμού ελέγχου των ζωτικών λειτουργιών ( πχ αναπνοή, καρδιακός ρυθμός, νευρικό σύστημα και  ρύθμιση της θερμοκρασίας). Αυτές οι συγγενείς δυσρυθμίες, σε συνδυασμό με πρόσθετους στρεσογόνους παράγοντες για το παιδί - οι λεγόμενοι εξωγενείς παράγοντες - οδηγούν στην εμφάνιση αιφνίδιου βρεφικού θανάτου κατά τον ύπνο.

Η κατάσταση στην Κύπρο

Μέσα από τα ευρήματα των τελευταίων ετών και τις προσπάθειες ενημέρωσης του κοινού, υπάρχει μια δραστική μείωση της παιδικής θνησιμότητας.

Ποιος επηρεάζεται κυρίως από SIDS;

Τα περισσότερα παιδιά που πεθαίνουν από SIDS είναι μεταξύ του δεύτερου και του τέταρτου μήνα ζωής, τα αγόρια επηρεάζονται ελαφρώς πιο συχνά από ό, τι τα κορίτσια. 90 τοις εκατό των παιδιών, πεθαίνουν στον ύπνο τους.

Ποιοι παράγοντες μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο;

1.Πρόωρα με χαμηλό βάρος γέννησης

2.Πολλαπλές γεννήσεις με μικρά διαστήματα μεταξύ των κυήσεων

3.Αρκετές ουρολοιμώξεις στη μητέρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης

4.Χαμηλή βαθμολογία Apgar κατά τη γέννηση (δηλαδή, αμέσως μετά τη γέννησή του, το παιδί πάει άσχημα), με ακόλουθη εισαγωγή του σε εντατική μονάδα νεογνών

5.Συχνές εισαγωγές στο νοσοκομείο για σοβαρές λοιμώξεις

6. Περιστατικά SIDS στην οικογένεια

7.Κατανάλωση ναρκωτικών από τη μητέρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης

8.Μεγαλύτερο κίνδυνο έχουν επίσης τα μωρά που έχουν ήδη περάσει μια επικίνδυνη κατάσταση στο παρελθόν (οξεία απειλητική για τη ζωή περίπτωση). Με αυτό εννοούμε ότι το παιδί βρέθηκε σε κατάσταση λιποθυμίας , με χλωμό δέρμα, να μην αναπνέει κανονικά, και με την άμεση αντιμετώπιση από τους γονείς υπήρξε βελτίωση.

9.Επίσης, ένα βραδύ ξύπνημα από τον ύπνο, μειωμένη κινητικότητα, και υψίσυχνο κλάμα  σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο.

10.Μια συγκεκριμένη διαταραχή στο ρυθμό της καρδιάς (σύνδρομο παρατεταμένου QT) υπάρχει  υποψία ότι συνδέεται  με θύματα SIDS, όπως επίσης και οι άπνοιες κατά τον ύπνο.

Παράγοντες που επηρεάζουν

1. Ύπνος

Ύπνος σε πρηνή θέση αυξάνει τον κίνδυνο δραματικά. 30 τοις εκατό των παιδιών βρίσκονται σε πρηνή θέση με το πρόσωπο προς τα κάτω στο στρώμα.

Η πλάγια θέση δεν είναι μια ασφαλής εναλλακτική λύση στην ανάσκελη θέση. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι τα μωρά που τοποθετούνται στο πλευρό, γυρίζουν και μπαίνουν στην πρηνή θέση ,στο στομάχι του. Η θέση των βραχιόνων φαίνεται να μην έχει καμία επιρροή.

Ύπνος στο ίδιο κρεβάτι με τους γονείς:

Υπάρχει αυξημένος κίνδυνος ,ιδιαίτερα  αν οι γονείς έχουν καπνίσει  ή / και κατανάλωσαν αλκοόλ. Ιδιαίτερα μικρά βρέφη παρουσιάζονται με  ιδιαίτερο κίνδυνο. Ωστόσο, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι υπάρχει κίνδυνος αν θηλάσει ή φάει  το μωρό στο κρεβάτι.

Θα πρέπει να σημειωθεί ρητά σε αυτό το σημείο ότι το να κοιμάται το παιδί στο ίδιο δωμάτιο με τους γονείς του, μειώνει τον κίνδυνο SIDS. Πρέπει σε αυτή την κατάσταση να ελέγχονται οι συνθήκες του ύπνου και του κρεβατιού του παιδιού. Ειδικά να εξετάζεται η πιθανότητα στραγγαλισμού από κορδόνια, καδένες στο λαιμουδάκι  και βραχιόλια, φυλακισμός του κεφαλιού μέσα σε μαξιλάρια η μεταξύ του στρώματος και του τοιχώματος του κρεβατιού.

2. Το κάπνισμα

Είναι αναμφισβήτητο ότι το κάπνισμα ακόμα και μόνο του είναι παράγοντας που έχει πολύ μεγάλη σημασία. Σε 23 έως 34 τοις εκατό των περιπτώσεων, το κάπνισμα φαίνεται να είναι μια αιτία για SIDS. Το κάπνισμα στην εγκυμοσύνη αυξάνει στα παιδιά μέσα στη μήτρα, τη συγκέντρωση του μονοξειδίου του άνθρακα ( CO ). Ήδη τρία τσιγάρα την ημέρα μπορεί να οδηγήσουν το βρέφος σε παθολογικά αυξημένα επίπεδα του CO στη μήτρα.

Μετά τον τοκετό τα βρέφη παρουσιάζουν καθυστέρηση κατά το ξύπνημα και περισσότερες άπνοιες στη διάρκεια του ύπνου, όταν η μητέρα κάπνιζε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Η  Κοτινίνη (ένα προϊόν διάσπασης της νικοτίνης) είχε σημαντικά αυξημένα επίπεδα σε θύματα SIDS από ό, τι σε συγκρίσιμα υγιή βρέφη.
 
Υπάρχουν εκτιμήσεις, που λένε ότι για κάθε ώρα που ένα βρέφος είναι παρόν σε ένα δωμάτιο όπου υπάρχει πολύς καπνός ,αυξάνει τον επακόλουθο κίνδυνο έως 100 φορές. Αποδεικνύεται επίσης ότι το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μειώνει σημαντικά το βάρος κατά τη γέννηση.

3. Θερμοκρασία

Η αύξηση της θερμοκρασίας του παιδιού λόγω πολύ ζεστών ρούχων δεν διαδραματίζει μεγάλο ρόλο. Όταν τα παιδιά όμως, κοιμούνται με πολύ ζεστά ρούχα πάνω  στο στομάχι τους, υπάρχει μια πρόσθετη επιβάρυνση, διότι η απώλεια θερμότητας είναι μικρότερη από το πρόσωπο του βρέφους .Αξίζει να σημειωθεί ότι είναι δύο φορές πιο πιθανόν ένα μωρό να πεθάνει σε χώρους που θερμαίνονται κατά τη διάρκεια της νύχτας. 

4. Κουβέρτες

Το πλήρες σκέπασμα με κουβέρτες είναι πιθανό να αποτελεί ένα σαφώς αυξημένο κίνδυνο (τα θύματα SIDS ανευρίσκονται συχνά καλυμμένα πλήρως ). Κατά συνέπεια, συνιστάται να τοποθετείτε το βρέφος έτσι ώστε τα άκρα των ποδιών του να αγγίζουν το πίσω του κρεβατιού έτσι ώστε να αποτρέπεται το γλύστριμα κάτω από τα σκεπάσματα.

5. Το άγχος και η έλλειψη στοργής

Ένα ρόλο είναι πιθανό να παίξει για το παιδί το στρές των γονέων και η έλλειψη προσοχής και στοργής.

Συχνές Ερωτήσεις:

Ερώτηση: Υπάρχει κάποιο τέστ που κάνει μια αξιόπιστη πρόγνωση ως προς το αν το παιδί μου είναι σε κίνδυνο να πεθάνει από SIDS ;

Απάντηση: Δυστυχώς όχι. Αλλά ο παιδίατρό σας ή ένα εξειδικευμένο κέντρο μπορεί να κάνει μαζί σας μια αξιολόγηση των κινδύνων. Αυτό γίνεται συνήθως μέσω της συμπλήρωσης ενός ερωτηματολογίου κινδύνου, και σε ορισμένες περιπτώσεις μια εξέταση ύπνου του παιδιού είναι επίσης χρήσιμη.

Ερώτηση: Αν το παιδί μου είναι σε κίνδυνο, πώς μπορώ να το προστατεύσω;

Απάντηση: Μπορείτε να συζητήσετε με το γιατρό σας για κάποια όργανα παρακολούθησης της αναπνοής και τη δραστηριότητα της καρδιάς , κάτι που μπορεί να εφαρμοστεί κατά τη διάρκεια του ύπνου του παιδιού.
Επιπλέον, θα πρέπει να διδαχτείτε απλά μέτρα πρώτων βοηθειών.

Ερώτηση: Επηρεάζουν οι εμβολιασμοί την εμφάνιση SIDS;

Απάντηση: Σίγουρα όχι. Μια ενδιαφέρουσα μελέτη από τη Σουηδία έδειξε  μείωση των περιστατικών SIDS μετά από αύξηση του εμβολιασμού έναντι του κοκκύτη.

Ερώτηση: Πιπίλα - ναι ή όχι;

Απάντηση: Υπάρχει υποψία ότι οι πιπίλες έχουν θετική επίδραση, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο για το παιδί σας.

Ερώτηση: Αποτρέπει ο θηλασμός την εμφάνιση του αιφνίδιου βρεφικού θανάτου;

Απάντηση: Ηρεμία για όλες τις μητέρες που δεν μπορούν να θηλάζουν. Τα αποτελέσματα από τις πολλές πρόσφατες μελέτες, δείχνουν ότι ο θηλασμός δεν φαίνεται να  έχει προστατευτική δράση σε σχέση με τον αιφνίδιο θάνατο των βρεφών. Ανεξάρτητα από αυτό παραμένει φυσικά το μητρικό γάλα η καλύτερη διατροφή για ένα παιδί.

Ποιες συστάσεις μπορούν να δοθούν για την αποφυγή αιφνίδιου βρεφικού θανάτου;

1. Τι πρέπει να αποφεύγονται:

• Ύπνος σε πρηνή θέση
• Το παθητικό κάπνισμα κατα και μετά την εγκυμοσύνη
• Μαλακά στρώματα και μαξιλάρια
• Υπερθέρμανση των μωρών στον ύπνο τους
• Το άγχος και το στρες
• Πνιγμός από μικρά αντικείμενα στο κρεβάτι

• ύπτια θέση ύπνου
• Χρήση  πιπίλας στον ύπνο
• Ύπνος στο δωμάτιο των γονιών, αλλά όχι στο κρεβάτι των γονέων – κυρίως αν καπνίζουν η πίνουν