Συμπληρώθηκαν τρία χρόνια από την έναρξη της δίκης της Χρυσής Αυγής
15:55 - 05 Μαρτίου 2018
Τρία χρόνια συμπληρώνονται φέτος το Μάρτιο από την έναρξη της δίκης της Χρυσής Αυγής, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί στις αρχές του 2019.
Το 2012, όταν η ακροδεξιά οργάνωση εισέρχεται για πρώτη φόρα στο ελληνικό Κοινοβούλιο, με ποσοστό 7%, το «φαινόμενο Χρυσή Αυγή» αποκτά ορατότητα στην κεντρική πολιτική σκηνή. Τα κόμματα του «συνταγματικού τόξου» υπογραμμίζουν τον κίνδυνο διείσδυσης της ακροδεξιάς σε ευρέα κοινωνικά στρώματα που πλήττονται λόγω της κρίσης. Από την άλλη, αντιρατσιστικές οργανώσεις και ομάδες για τα ανθρώπινα δικαιώματα μιλούν για «εγκληματική οργάνωση» με μακρά ιστορία στην ελληνική κοινωνία, οι επιθέσεις της οποίας στρέφονται σταθερά εναντίον μεταναστών και πολιτικών ακτιβιστών.
Έκτοτε, και παρά την αυξημένη πληροφόρηση για τη δράση της οργάνωσης, το κόμμα της Χρυσής Αυγής εξακολουθεί να εισέρχεται στη Βουλή σε κάθε εκλογική αναμέτρηση, διατηρώντας σήμερα τη θέση του τρίτου σε ψήφους κόμματος της Βουλής των Ελλήνων.
Το Σεπτέμβριο του 2013, ύστερα από τη δολοφονία του μουσικού Παύλου Φύσσα στο Πέραμα, οι εισαγγελικές Αρχές στοιχειοθετούν την κατηγορία της σύστασης και διεύθυνσης εγκληματικής οργάνωσης, με την οποία παραπέμπονται σε δίκη 69 κατηγορούμενοι, μεταξύ των οποίων ο αρχηγός και βουλευτές της οργάνωσης.
«Πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες δίκες της Μεταπολίτευσης. Είναι η πρώτη φορά που στο εδώλιο του κατηγορούμενου κάθεται ολόκληρη η Κοινοβουλευτική Ομάδα ενός κόμματος. Η δικογραφία είναι τεράστια. Στην αίθουσα του δικαστηρίου, σε κάθε δικάσιμο, κατατέθηκαν από τους μάρτυρες κατηγορίας συγκλονιστικά στοιχεία για τη δράση, την ιεραρχία και την οργάνωση της Χρυσής Αυγής», λέει στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων η Ελευθερία Κουμάντου, δημοσιογράφος και μέλος του Παρατηρητηρίου «Golden Dawn Watch», μια πρωτοβουλία δημοσιογράφων για την κάλυψη όσων συμβαίνουν στη δικαστική αίθουσα τα τρία τελευταία χρόνια.
Εκ των κατηγορουμένων που δικάζονται, οι δεκαοκτώ είναι νυν ή πρώην βουλευτές της Χρυσής Αυγής. Μαζί με την κατηγορία για σύσταση και διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης, συνεκδικάζονται και τρία ακόμα κακουργήματα. Πρόκειται για την ανθρωποκτονία του Παύλου Φύσσα, την απόπειρα ανθρωποκτονίας του Αιγύπτιου ψαρά Αμπουζίντ Εμπάρακ, και την απόπειρα ανθρωποκτονίας στελεχών του ΚΚΕ και συνδικαλιστών του ΠΑΜΕ.
Κατά τη διάρκεια της μακράς διαδικασίας έχουν εξεταστεί 147 μάρτυρες του κατηγορητηρίου και της πολιτικής αγωγής, έχουν κατατεθεί έγγραφα και διαβιβαστικά της Αστυνομίας. Η πολιτική αγωγή επιχειρεί να στοιχειοθετήσει ότι και οι τρεις προαναφερόμενες επιθέσεις έγιναν οργανωμένα και συντεταγμένα από μέλη της Χρυσής Αυγής.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της δικογραφίας, που παρουσιάζονται στη δίκη, οι αστυνομικοί που έσπευσαν στο σημείο της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα, στις 18 Σεπτεμβρίου του 2013, περιγράφουν σταθερά τους δράστες της επίθεσης ως «άτομα της Χρυσής Αυγής». Επιπλέον, σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία της δικογραφίας, τα ευρήματα στο σπίτι και στο αυτοκίνητο του δολοφόνου του Παύλου Φύσσα, Γιώργου Ρουπακιά, συνηγορούν υπέρ της σχέσης του με την Χρυσή Αυγή. Το ίδιο καταδεικνύουν και τα βίντεο που έχει προσκομίσει η πολιτική αγωγή, όπου φαίνεται η στενή του σχέση με τους επικεφαλής της οργάνωσης, οι προαναγγελίες των επιθέσεων στους Αιγύπτιους ψαράδες και τα ρόπαλα έξω από τα γραφεία της Χρυσής Αυγής στο Πέραμα, αμέσως μετά την επίθεση στα μέλη του ΚΚΕ.
«Κατά τη διάρκεια της ακρόασης έχει καταδειχθεί η επιβεβαίωση του κατηγορητηρίου. Έχει καταδειχθεί ότι τελέστηκαν οι κακουργηματικές πράξεις, οι οποίες συνεκδικάζονται στην υπόθεση. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι αυτές οι πράξεις τελέστηκαν και μάλιστα με δολοφονικό σκοπό. Αυτό, όμως, είναι μόνο το ένα στοιχείο. Το δεύτερο και σημαντικότερο είναι ότι αυτές οι ενέργειες δεν έγιναν από αυθόρμητες πρωτοβουλίες κάποιων μεμονωμένων οπαδών της Χρυσής Αυγής. Ήταν πρωτοβουλίες κεντρικά οργανωμένες και καθοδηγημένες από την ηγεσία της Χρυσής Αυγής, τελέστηκαν από στελέχη και μέλη της, στην προσπάθεια εξόντωσης των αντιπάλων της, στο πλαίσιο της εθνικοσοσιαλιστικής ιδεολογίας», δηλώνει στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Θανάσης Καμπαγιάννης, δικηγόρος της πολιτικής αγωγής.
Σε αντίθεση με άλλες δίκες, η δημοσιογραφική κάλυψη της δίκης της Χρυσής Αυγής είναι αρκετά περιορισμένη. «Στις πρώτες δικάσιμους, η έδρα απέρριψε το αίτημα της πολιτικής αγωγής για μαγνητοσκόπηση και φωνοληψία της διαδικασίας. Επίσημη, λοιπόν, καταγραφή δεν υπάρχει. Η δημοσιογραφική κάλυψη γίνεται μόνο από λίγα συγκεκριμένα μέσα. Όποιος θέλει να ενημερωθεί με συνέπεια, αλλά και ο ιστορικός ή ο ερευνητής του μέλλοντος, θα έχουν ως μοναδική πηγή πληροφόρησης τις αναφορές που θα βρουν στο Golden Dawn Watch», αναφέρει η κ. Κουμάντου και προσθέτει: «Τα μίντια δεν έχουν καλύψει τη δίκη όπως θα έπρεπε. Ασχολούνται με τη δίκη, κυρίως όταν υπάρχουν επεισόδια και όχι με την ουσία».
Τρία χρόνια μετά την έναρξη της δίκης της Χρυσής Αυγής και περισσότερο από τέσσερα χρόνια από τη σύλληψη της ηγετικής της ομάδας, το ακροδεξιό κόμμα διατηρεί δημόσια παρέμβαση. Αν και τα φαινόμενα βίας έχουν περιοριστεί τον τελευταίο καιρό, επιθέσεις μελών της Χρυσής Αυγής εξακολουθούν να λαμβάνουν χώρα ανά διαστήματα, κυρίως σε κοινωνικούς χώρους. Πρόσφατο παράδειγμα η επίθεση στον κοινωνικό χώρο «Φαβέλα» στον Πειραιά, όπου ομάδα μελών της Χρυσής Αυγής επιτέθηκε με λοστούς στους παρευρισκόμενους, με αποτέλεσμα τον τραυματισμό αρκετών, μεταξύ των οποίων και της Ελευθερίας Τομπατζόγλου, δικηγόρου της οικογένειας Φύσσα.
«Η Χρυσή Αυγή είναι σήμερα σαφώς πιο απονομιμοποιημένη και απομονωμένη εντός του πολιτικού συστήματος. Αντιμετωπίζει μεγάλες δυσκολίες με αποχωρήσεις στελεχών της, γεγονός που σχετίζεται με το γεγονός ότι σφίγγει η “ποινική δαγκάνα” και τέλος, έχουν κλείσει μια σειρά από γραφεία της Χρυσής Αυγής, σε διάφορες περιοχές της χώρας», σημειώνει ο κ. Καμπαγιάννης.
Συγκλονιστική στιγμή της διαδικασίας ήταν, σύμφωνα με την κ. Κουμάντου, η μέρα που η μητέρα του Παύλου Φύσσα, Μάγδα, κατέθεσε, ενώπιον του δικαστηρίου για τη δολοφονία του γιου της. «Υπήρχε απόλυτη σιωπή. Απόλυτη. Το μόνο που άκουγες στην αίθουσα ήταν τα πληκτρολόγια των δημοσιογράφων και ο κόσμος πίσω μας, στις θέσεις του κοινού, που έκλαιγε», θυμάται η Ελευθερία Κουμάντου και συμπληρώνει: «Αντίστοιχη στιγμή ήταν και όταν ο αδελφός του Αμπουζίντ Εμπάρακ γύρισε και υπέδειξε τα μέλη της ΧΑ που συμμετείχαν στην εισβολή στο σπίτι τους και τους επιτέθηκαν».
«Για μένα οι πιο σημαντικές στιγμές είναι αυτές που τα θύματα αλλά και οι αυτόπτες μάρτυρες έρχονται επωνύμως στο δικαστήριο και καταθέτουν κατά των δραστών των επιθέσεων. Από αυτή την άποψη τόσο οι καταθέσεις της Μάγδας Φύσσα, του Σωτήρη Πουλικόγιανη και του Αμπουζίντ Εμπάρακ, όσο και αυτές των αυτόπτων μαρτύρων που βρήκαν το θάρρος να μην κρυφτούν και να προσέλθουν στο δικαστήριο είναι, κατά την άποψή μου, ιδιαιτέρως σημαντικές», καταλήγει ο κ. Καμπαγιάννης.
Το 2012, όταν η ακροδεξιά οργάνωση εισέρχεται για πρώτη φόρα στο ελληνικό Κοινοβούλιο, με ποσοστό 7%, το «φαινόμενο Χρυσή Αυγή» αποκτά ορατότητα στην κεντρική πολιτική σκηνή. Τα κόμματα του «συνταγματικού τόξου» υπογραμμίζουν τον κίνδυνο διείσδυσης της ακροδεξιάς σε ευρέα κοινωνικά στρώματα που πλήττονται λόγω της κρίσης. Από την άλλη, αντιρατσιστικές οργανώσεις και ομάδες για τα ανθρώπινα δικαιώματα μιλούν για «εγκληματική οργάνωση» με μακρά ιστορία στην ελληνική κοινωνία, οι επιθέσεις της οποίας στρέφονται σταθερά εναντίον μεταναστών και πολιτικών ακτιβιστών.
Έκτοτε, και παρά την αυξημένη πληροφόρηση για τη δράση της οργάνωσης, το κόμμα της Χρυσής Αυγής εξακολουθεί να εισέρχεται στη Βουλή σε κάθε εκλογική αναμέτρηση, διατηρώντας σήμερα τη θέση του τρίτου σε ψήφους κόμματος της Βουλής των Ελλήνων.
Το Σεπτέμβριο του 2013, ύστερα από τη δολοφονία του μουσικού Παύλου Φύσσα στο Πέραμα, οι εισαγγελικές Αρχές στοιχειοθετούν την κατηγορία της σύστασης και διεύθυνσης εγκληματικής οργάνωσης, με την οποία παραπέμπονται σε δίκη 69 κατηγορούμενοι, μεταξύ των οποίων ο αρχηγός και βουλευτές της οργάνωσης.
«Πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες δίκες της Μεταπολίτευσης. Είναι η πρώτη φορά που στο εδώλιο του κατηγορούμενου κάθεται ολόκληρη η Κοινοβουλευτική Ομάδα ενός κόμματος. Η δικογραφία είναι τεράστια. Στην αίθουσα του δικαστηρίου, σε κάθε δικάσιμο, κατατέθηκαν από τους μάρτυρες κατηγορίας συγκλονιστικά στοιχεία για τη δράση, την ιεραρχία και την οργάνωση της Χρυσής Αυγής», λέει στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων η Ελευθερία Κουμάντου, δημοσιογράφος και μέλος του Παρατηρητηρίου «Golden Dawn Watch», μια πρωτοβουλία δημοσιογράφων για την κάλυψη όσων συμβαίνουν στη δικαστική αίθουσα τα τρία τελευταία χρόνια.
Εκ των κατηγορουμένων που δικάζονται, οι δεκαοκτώ είναι νυν ή πρώην βουλευτές της Χρυσής Αυγής. Μαζί με την κατηγορία για σύσταση και διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης, συνεκδικάζονται και τρία ακόμα κακουργήματα. Πρόκειται για την ανθρωποκτονία του Παύλου Φύσσα, την απόπειρα ανθρωποκτονίας του Αιγύπτιου ψαρά Αμπουζίντ Εμπάρακ, και την απόπειρα ανθρωποκτονίας στελεχών του ΚΚΕ και συνδικαλιστών του ΠΑΜΕ.
Κατά τη διάρκεια της μακράς διαδικασίας έχουν εξεταστεί 147 μάρτυρες του κατηγορητηρίου και της πολιτικής αγωγής, έχουν κατατεθεί έγγραφα και διαβιβαστικά της Αστυνομίας. Η πολιτική αγωγή επιχειρεί να στοιχειοθετήσει ότι και οι τρεις προαναφερόμενες επιθέσεις έγιναν οργανωμένα και συντεταγμένα από μέλη της Χρυσής Αυγής.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της δικογραφίας, που παρουσιάζονται στη δίκη, οι αστυνομικοί που έσπευσαν στο σημείο της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα, στις 18 Σεπτεμβρίου του 2013, περιγράφουν σταθερά τους δράστες της επίθεσης ως «άτομα της Χρυσής Αυγής». Επιπλέον, σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία της δικογραφίας, τα ευρήματα στο σπίτι και στο αυτοκίνητο του δολοφόνου του Παύλου Φύσσα, Γιώργου Ρουπακιά, συνηγορούν υπέρ της σχέσης του με την Χρυσή Αυγή. Το ίδιο καταδεικνύουν και τα βίντεο που έχει προσκομίσει η πολιτική αγωγή, όπου φαίνεται η στενή του σχέση με τους επικεφαλής της οργάνωσης, οι προαναγγελίες των επιθέσεων στους Αιγύπτιους ψαράδες και τα ρόπαλα έξω από τα γραφεία της Χρυσής Αυγής στο Πέραμα, αμέσως μετά την επίθεση στα μέλη του ΚΚΕ.
«Κατά τη διάρκεια της ακρόασης έχει καταδειχθεί η επιβεβαίωση του κατηγορητηρίου. Έχει καταδειχθεί ότι τελέστηκαν οι κακουργηματικές πράξεις, οι οποίες συνεκδικάζονται στην υπόθεση. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι αυτές οι πράξεις τελέστηκαν και μάλιστα με δολοφονικό σκοπό. Αυτό, όμως, είναι μόνο το ένα στοιχείο. Το δεύτερο και σημαντικότερο είναι ότι αυτές οι ενέργειες δεν έγιναν από αυθόρμητες πρωτοβουλίες κάποιων μεμονωμένων οπαδών της Χρυσής Αυγής. Ήταν πρωτοβουλίες κεντρικά οργανωμένες και καθοδηγημένες από την ηγεσία της Χρυσής Αυγής, τελέστηκαν από στελέχη και μέλη της, στην προσπάθεια εξόντωσης των αντιπάλων της, στο πλαίσιο της εθνικοσοσιαλιστικής ιδεολογίας», δηλώνει στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Θανάσης Καμπαγιάννης, δικηγόρος της πολιτικής αγωγής.
Σε αντίθεση με άλλες δίκες, η δημοσιογραφική κάλυψη της δίκης της Χρυσής Αυγής είναι αρκετά περιορισμένη. «Στις πρώτες δικάσιμους, η έδρα απέρριψε το αίτημα της πολιτικής αγωγής για μαγνητοσκόπηση και φωνοληψία της διαδικασίας. Επίσημη, λοιπόν, καταγραφή δεν υπάρχει. Η δημοσιογραφική κάλυψη γίνεται μόνο από λίγα συγκεκριμένα μέσα. Όποιος θέλει να ενημερωθεί με συνέπεια, αλλά και ο ιστορικός ή ο ερευνητής του μέλλοντος, θα έχουν ως μοναδική πηγή πληροφόρησης τις αναφορές που θα βρουν στο Golden Dawn Watch», αναφέρει η κ. Κουμάντου και προσθέτει: «Τα μίντια δεν έχουν καλύψει τη δίκη όπως θα έπρεπε. Ασχολούνται με τη δίκη, κυρίως όταν υπάρχουν επεισόδια και όχι με την ουσία».
Τρία χρόνια μετά την έναρξη της δίκης της Χρυσής Αυγής και περισσότερο από τέσσερα χρόνια από τη σύλληψη της ηγετικής της ομάδας, το ακροδεξιό κόμμα διατηρεί δημόσια παρέμβαση. Αν και τα φαινόμενα βίας έχουν περιοριστεί τον τελευταίο καιρό, επιθέσεις μελών της Χρυσής Αυγής εξακολουθούν να λαμβάνουν χώρα ανά διαστήματα, κυρίως σε κοινωνικούς χώρους. Πρόσφατο παράδειγμα η επίθεση στον κοινωνικό χώρο «Φαβέλα» στον Πειραιά, όπου ομάδα μελών της Χρυσής Αυγής επιτέθηκε με λοστούς στους παρευρισκόμενους, με αποτέλεσμα τον τραυματισμό αρκετών, μεταξύ των οποίων και της Ελευθερίας Τομπατζόγλου, δικηγόρου της οικογένειας Φύσσα.
«Η Χρυσή Αυγή είναι σήμερα σαφώς πιο απονομιμοποιημένη και απομονωμένη εντός του πολιτικού συστήματος. Αντιμετωπίζει μεγάλες δυσκολίες με αποχωρήσεις στελεχών της, γεγονός που σχετίζεται με το γεγονός ότι σφίγγει η “ποινική δαγκάνα” και τέλος, έχουν κλείσει μια σειρά από γραφεία της Χρυσής Αυγής, σε διάφορες περιοχές της χώρας», σημειώνει ο κ. Καμπαγιάννης.
Συγκλονιστική στιγμή της διαδικασίας ήταν, σύμφωνα με την κ. Κουμάντου, η μέρα που η μητέρα του Παύλου Φύσσα, Μάγδα, κατέθεσε, ενώπιον του δικαστηρίου για τη δολοφονία του γιου της. «Υπήρχε απόλυτη σιωπή. Απόλυτη. Το μόνο που άκουγες στην αίθουσα ήταν τα πληκτρολόγια των δημοσιογράφων και ο κόσμος πίσω μας, στις θέσεις του κοινού, που έκλαιγε», θυμάται η Ελευθερία Κουμάντου και συμπληρώνει: «Αντίστοιχη στιγμή ήταν και όταν ο αδελφός του Αμπουζίντ Εμπάρακ γύρισε και υπέδειξε τα μέλη της ΧΑ που συμμετείχαν στην εισβολή στο σπίτι τους και τους επιτέθηκαν».
«Για μένα οι πιο σημαντικές στιγμές είναι αυτές που τα θύματα αλλά και οι αυτόπτες μάρτυρες έρχονται επωνύμως στο δικαστήριο και καταθέτουν κατά των δραστών των επιθέσεων. Από αυτή την άποψη τόσο οι καταθέσεις της Μάγδας Φύσσα, του Σωτήρη Πουλικόγιανη και του Αμπουζίντ Εμπάρακ, όσο και αυτές των αυτόπτων μαρτύρων που βρήκαν το θάρρος να μην κρυφτούν και να προσέλθουν στο δικαστήριο είναι, κατά την άποψή μου, ιδιαιτέρως σημαντικές», καταλήγει ο κ. Καμπαγιάννης.