Το βιβλίο-πρόβλεψη του Παμπορίδη για τους υδρογονάνθρακες

Η προκλητική συμπεριφορά της Τουρκίας με τις συνεχόμενες προκλήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ που είχαν ως αποκορύφωμα την παρεμπόδιση του πλωτού γεωτρύπανου της ΕΝΙ, SAIPEM 12000, να φθάσει στον στόχο «Σουπιά», ανέδειξε όσο ποτέ προηγουμένως την ανάγκη για να μελετηθούν ενδελεχώς οι πραγματικοί στόχοι της Τουρκίας.

Το ζήτημα εξόρυξης υδρογονανθράκων αποτελεί τα τελευταία χρόνια ένα από τα σημαντικότερα θέματα που απασχολούν τόσο την κοινή γνώμη όσο και την πολιτική ηγεσία, για το πως αφενός θα γίνει εφικτό αυτοί να εξορυχθούν και αφετέρου πως η κυπριακή πολιτεία δύναται να μεγιστοποιήσει τα οφέλη από τις ανακαλύψεις. 

Από μια συζήτηση, σε ένα σημείωμα κι από εκεί στο βιβλίο 

Με αυτό το ζήτημα καταπιάνεται στο βιβλίο το οποίο εξέδωσε από το 2012 ο απερχόμενος Υπουργός Υγείας Γιώργος Παμπορίδης όταν του ζητήθηκε από τον Σωκράτη Χάσικο μετά από μια συζήτηση που είχαν οι δύο, να ετοιμάσει ένα ενημερωτικό σημείωμα για τις προοπτικές από τις ανακαλύψεις κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην Κύπρο. 

Όπως ο ίδιος ο Γιώργος Παμπορίδης σημειώνει στο βιβλίο του, ξεκίνησε για να ετοιμάσει ένα σημείωμα και μετά από μεγάλη έρευνα, το σημείωμα κατέληξε σε μια μελέτη που παραδόθηκε τον Μάρτιο του 2012 στον Νίκο Αναστασιάδη. Το συγκεκριμένο σύγγραμμα εκδόθηκε τότε και αποτελεί μια ανάλυση των επιστημονικών δεδομένων των υδρογονανθράκων της Κυπριακής Δημοκρατίας ενώ σε αυτό ο Γιώργος Παμπορίδης προβλέπει με ακρίβεια για το πως η Τουρκία θα αντιδρούσε στην περίπτωση που η Κυπριακή Δημοκρατία προχωρούσε τις διαδικασίες για εξόρυξη των υδρογονανθράκων. 

Υπενθυμίζεται πως ο Γιώργος Παμπορίδης είναι ειδικός στα θέματα δικαίου της θάλασσας αφού σπούδασε Νομικά στην Αθήνα. Συνεχίζοντας τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο του Southampton απέκτησε μεταπτυχιακό δίπλωμα (L.L.M.) στο Ναυτικό Δίκαιο. Ακολούθως, απέκτησε μεταπτυχιακό τίτλο (M.Sc) από το Τμήμα Διεθνών Σχέσεων του LSE, καθώς και Διδακτορικό (Ph.D.) στη Νομική από το Πανεπιστήμιο του Southampton στο Δημόσιο Διεθνές και Ναυτικό Δίκαιο.

Το βιβλίο 

Το βιβλίο του Γιώργου Παμπορίδη, με τίτλο «Οι Υδρογονάνθρακες της Κυπριακής Δημοκρατίας» αποτελεί μια μελέτη για τις νομικές, διεθνείς πολιτικές και οικονομικές προεκτάσεις στο θέμα των κυπριακών υδρογονανθράκων.

Σε αυτό παρουσιάζεται μία ιστορική αναδρομή σε όλα τα σημαντικά γεγονότα και ενέργειες που στιγμάτισαν την πορεία προς την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων στην κυπριακή αποκλειστική οικονομική ζώνη.

Παρατίθεται το νομικό πλαίσιο εντός του οποίου κινήθηκαν οι όλες διαδικασίες τόσο υπό το πρίσμα του Διεθνούς όσο και σε επίπεδο Εθνικού δικαίου. 

Στη συνέχεια ακολουθεί μια ανάλυση των διεθνών σχέσεων και του συσχετισμού δυνάμεων στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Μεσογείου με εκτιμήσεις για την επίδραση που θα έχουν οι ανακαλύψεις κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Τέλος, επιχειρείται η ανάδειξη των ζητημάτων που εγείρονται και οφείλουν να απαντηθούν από την κυπριακή πολιτεία, προκειμένου η χώρα μας  να μεγιστοποιήσει τα όποια οφέλη τόσο οικονομικά όσο και γεωπολιτικά. 

Τι προέβλεψε για τη στάση της Τουρκίας 

Στο σύγγραμμα του Γιώργου Παμπορίδη γίνεται εκτενής αναφορά για τη στάση της Τουρκίας και τις διεκδικήσεις της τόσο στο Αιγαίο όσο και στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο. 

Γράφει μεταξύ άλλων: Η Τουρκία δεν θα μπορούσε με τίποτα να παραιτηθεί από τις διεκδικήσεις της στο Αιγαίο αλλά κυρίως στην ΝΑ Μεσόγειο, αποδεχόμενη τις πρόνοιες της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας, όσο κι αν οι εν λόγω πρόνοιες αντανακλούν κανόνες του εθιμικού δικαίου. Η εναλλακτική της Τουρκίας είναι η εμμονή της στην άρνηση των εν λόγω δικαιωμάτων της Ελλάδας αλλά και της Κύπρου γεγονός που της δίνει την δυνατότητα της αναγωγής της οποίας διαφωνίας σε διεθνή διαφορά και παράλληλα την αναζήτηση πολιτικής λύσης στα συγκεκριμένα ζητήματα, στηριζόμενη στην αυξημένη ισχύ που έχει ή αναμένει ότι θα έχει σε βάθος χρόνου. (…) Η Τουρκία δεν έχει παρά να καταφύγει στον γνωστό και καθαρά ανυπόστατο ισχυρισμό ότι δεν υπάρχει Κυπριακή Δημοκρατία αφ΄ ενός αλλά κι ότι αφετέρου η άσκηση του κυριαρχικού δικαιώματος της αδειοδότησης πάσχει νομικά αφού δεν περιέλαβε την τουρκοκυπριακή κοινότητα.

Στο κεφάλαιο 5 του βιβλίου του όπου αναφέρεται στις γεωπολιτικές ανακατατάξεις στην περιοχή μας και για το πως αυτές επηρεάζουν το ισχύον πολιτικό και οικονομικό ισοζύγιο ο Γιώργος Παμπορίδης μεταξύ άλλων γράφει: 

Όπως έχει ήδη αναφερθεί ανωτέρω η άγκυρα αξιώνει όπως έχει μερίδιο στους υδρογονάνθρακες της Νοτιοανατολικής Μεσογείου με το επιχείρημα ότι βάσει της αρχής της επιείκειας η Τουρκία, επειδή έχει την μεγαλύτερη ακτογραμμή στην Ανατολική Μεσόγειο θα πρέπει να της αποδοθεί σημαντικό μέρος των υπαρχόντων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Όσο ανυπόστατη και αν είναι στο Διεθνές Δίκαιο η θέση αυτή η εν λόγω προσέγγιση επιτρέπει στην Άγκυρα να εφαρμόζει την πάγια τακτική της, της αναγωγής μιας διεκδίκησης (όσο εξωφρενική και αν είναι) σε διμερή διαφορά και της άσκησης πολιτικής πίεσης μέσω απειλών βίας με στόχο τον πειθαναγκασμό των εμπλεκομένων σε παραχωρήσεις που υπό άλλες περιστάσεις δεν θα μπορούσε καν να φανταστεί κανείς. Επιχειρεί δηλαδή την χρήση της πεπατημένης στο Αιγαίο θεωρώντας προφανώς ότι εκεί έχει ήδη αποκομίσει οφέλη που δεν θα της αναγνώριζε το διεθνές δίκαιο ελπίζοντας ότι και στην περίπτωση της Κύπρου θα μπορέσει να επωφεληθεί.