Guardian: Πώς η ένταση Ρωσίας-Ουκρανίας προκάλεσε «σχίσμα» και στο Άγιο Όρος

Η απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου να δώσει αυτοκεφαλία στην ουκρανική εκκλησία και η αντίδραση της ρωσικής εκκλησίας έχει επιφέρει σημαντικές συνέπειες και στη ζωή του Αγίου Όρους, γράφει ο Guardian σε δημοσίευμά του. Η βρετανική εφημερίδα μέσα από ένα εκτενές άρθρο υπογραμμίζει πως η ένταση στις σχέσεις Ρωσίας-Ουκρανίας δεν έχει αφήσει ανεπηρέαστο το Άγιο Όρος ενώ ο αρθρογράφος κάνει προβλέψεις ακόμα και για βίαια περιστατικά.

«Αυτή την περίοδο δεν είναι όλα καλά στην Ορθοδοξία», γράφει η εφημερίδα. Στο κείμενο γίνεται εκτενής αναφορά στην απόφαση του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου να απονέμει το καθεστώς της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας στην Ουκρανική, καθιστώντας την ουσιαστικά ανεξάρτητη. Ο αρθρογράφος σχολιάζει πως αυτό είχε αποτέλεσμα την αντίδραση του Πατριάρχη Μόσχας Κυρίλλου, ο οποίος θεωρεί την Ουκρανία δική του επικράτεια.

Για το Σάββατο είναι προγραμματισμένη η επίσημη ανακήρυξη της ανεξαρτησίας για την ουκρανική εκκλησία. «Πιθανότατα θα σημειωθούν βίαια επεισόδια στην περίπτωση που η ουκρανική κυβέρνηση αποφασίσει να αποσπάσει εκκλησιαστική περιουσία που ανήκει έως τώρα στο Πατριαρχείο Μόσχας. Οι συνέπειες της απόφασης είναι αισθητές στο Άγιο Όρος», γράφει ο βρετανικός Guardian. «Ο Κύριλλος έχει απαγορεύσει στους Ρώσους τη Θεία Κοινωνία στις εκκλησίες του Αγίου Όρους και αποκαλεί τους ιερείς που μνημονεύουν τον Βαρθολομαίο σχισματικούς, κάτι που προφανώς δημιουργεί αμφιβολίες και διλήμματα σε όσους Ρώσους θέλουν να επισκεφτούν τον Άθω». 

Για το θέμα ο δημοσιογράφος του Guardian επικοινώνησε με τον μοναχό Μακάριο, που ζει στο Άγιο Όρος περισσότερα από 50 χρόνια. Ο 68χρονος Μακάριος είπε σε Λευκορώσους επισκέπτες που πήγαν στο Άγιο Όρος πως η Ουκρανία είναι μια ανεξάρτητη χώρα και αξίζει τη δική της εκκλησία. Ωστόσο αυτοί τον κοίταξαν με αμφιβολία. Την άποψη του Μακάριου δεν συμμερίζεται ένας Ουκρανός μοναχός, που αποκάλεσε ως «αιρετικούς» τους Ουκρανούς που τάσσονται υπέρ μιας ανεξάρτητης εκκλησίας και τάχθηκε υπέρ του ελέγχου από τη Μόσχα. 

Παράλληλα, ο μοναχός τονίζει πως τα ρωσικά σχέδια για το Άγιο Όρος δεν είναι κάτι νέο, αφού όπως λέει, «οι Ρώσοι δεν αγαπούν αυτό το μέρος μόνο για θρησκευτικούς λόγους, αλλά και για άλλους στρατιωτικούς σκοπούς που συνδέονται με το Αιγαίο Πέλαγος».

Η βρετανική εφημερίδα γράφει την ίδια ώρα πως ένας από τους Ρώσους που θεωρούνται εξαιρετικά δραστήριοι στο Άγιο Όρος είναι και ο Κονσταντίν Μπαλοφέεβ, επιχειρηματίας και γνωστός ως ο «Ορθόδοξος ολιγάρχης» στον οποίο έχουν επιβληθεί κυρώσεις από ΗΠΑ και ΕΕ για το ρόλο του στη χρηματοδότηση αποσχιστικών κινημάτων στην ανατολική Ουκρανία.

Ο αρθρογράφος αναφέρεται και στον μοναχό Αλέξανδρο, ο οποίος είναι 52 ετών και προέρχεται από το Λουχανσκ της ανατολικής Ουκρανίας. Στα ρούχα του έχει την κορδέλα του Αγίου Γεωργίου, η οποία είναι σύμβολο όσων τάσσονται υπέρ της απόσχισης περιοχών της ανατολικής Ουκρανίας, οι οποίοι έχουν την υποστήριξη της Ρωσίας.

Ο μοναχός είναι πρώην σοβιετικός στρατιωτικός πιλότος, ενώ έχει υπηρετήσει στον πόλεμο του Αφγανιστάν. Αργότερα εργάστηκε ως πιλότος ελικοπτέρων του ουκρανικού στρατού πραγματοποιώντας πτήσεις και σε εμπόλεμες περιοχές. Είναι μοναχός από το 2011 και από τότε ζει στη Μονή Κουτλουμουσίου στο Άγιο Όρος. Το 2014 όμως, όταν σημειώθηκαν και οι συγκρούσεις στην περιοχή καταγωγής του, γύρισε πίσω για να υποστηρίξει τις αποσχιστικές δυνάμεις ενάντια στον ουκρανικό κυβερνητικό στρατό.

Ο ίδιος αναφέρει χαρακτηριστικά: «Ο ηγούμενος μου έδωσε την ευλογία του για να πάω, ωστόσο μου διευκρίνισε πως αν κρατήσω όπλο θα πεθάνω. Τον ρώτησα τι μπορεί να κάνω σε έναν πόλεμο χωρίς όπλο και η απάντηση του ήταν να πολεμήσω με τα λόγια μου. Και όντως χάρη στα λόγια μου καταστρέψαμε τη μισή ουκρανική αεροπορία. Σχεδίαζα χάρτες από τα σχέδια πτήσης τους πάνω σε μια χαρτοπετσέτα και τα καταρρίψαμε όλα».

«Παρόλο που οι περισσότεροι από τους μοναχούς του Αγίου Όρους είναι Έλληνες, για πολλούς Ρώσους, Ουκρανούς και Λευκορώσους, το προσκύνημα στο Άθω έχει γίνει σχεδόν σαν μια ορθόδοξη εκδοχή του προσκυνήματος στην Μέκκα, που θεωρείται ως απαραίτητο για κάθε αληθινό πιστό» εξηγεί ο Guardian.

Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, ο Κύριλλος έχει απαγορεύσει στους Ρώσους να κοινωνούν στις εκκλησίες του Αγίου Όρους, αποκαλώντας τους ιερείς που μνημονεύουν το Οικουμενικό Πατριαρχείο ως σχισματικούς, προκαλώντας δίλημμα στους Ρώσους που θέλουν να επισκεφθούν την περιοχή.