«Ρε κοπέλια... εγώ εν να πεθάνω, αλλά εν θα πω τίποτε για κανένα!»
08:19 - 04 Νοεμβρίου 2018
Κάπως έτσι έχει η ιστορία του Χαράλαμπου Φιλιππίδη. Η ιστορία ενός ακόμη βρετανικού εγκλήματος, σαν τα πολλά που διαπράχθηκαν σε βάρος αγωνιστών της ΕΟΚΑ, και για τα οποία δεν λογοδότησε ποτέ κανείς.
Στην περίπτωση του Φιλιππίδη όμως υπήρξε μια ειδοποιός διαφορά… το σώμα του δεν βρέθηκε ποτέ, γιατί αυτοί που τον σκότωσαν φρόντισαν να το εξαφανίσουν για πάντα. Αυτός άλλωστε ήταν κι ο λόγος που όλα όσα γράφτηκαν μέχρι σήμερα για την υπόθεση, συνοψίζονταν μόνο σε μερικές γραμμές.
Από αυτές τις μερικές γραμμές ξεκίνησε και η συγκεκριμένη δημοσιογραφική έρευνα, ακολουθώντας μία πορεία μετ’ εμποδίων, με βασικότερα την παρέλευση πολλών ετών από τότε και την παντελή έλλειψη επίσημων εγγράφων για την υπόθεση.
Ο Χαράλαμπος Φιλιππίδης γεννημένος στις Πάνω Αρόδες, είχε την ατυχία να γνωρίσει την ορφάνια πριν ακόμη ανοίξει τα μάτια και αντικρίσει τον κόσμο. Η μητέρα του πέθανε το 1939 κατά τη διάρκεια της γέννας του, και λίγο μετά την ακολούθησαν στον τάφο ο άνδρας της και ο πατέρας της. Την ανατροφή του ιδίου, και της μεγαλύτερης αδελφής του, Παρασκευής, ανέλαβε η γιαγιά τους, Ευανθία Αβερκίου.
Οι αντιξοότητες της ζωής όμως δεν φαίνεται να τον πτόησαν αφού κατάφερε να τελειώσει ως υπότροφος την Σχολή της Λέρου και να επιστρέψει στην Κύπρο ξεκινώντας να δουλεύει ως υδραυλικός. Στον αγώνα της ΕΟΚΑ εντάχθηκε από την πρώτη στιγμή με τις αποστολές του στο εκτελεστικό της Πάφου να ολοκληρώνονται με επιτυχία, ενώ δεν ήταν λίγες οι φορές που ανέλαβε ενεργό δράση και στο χωριό του, με ρίψεις βομβών επιτόπιας κατασκευής κατά Άγγλων στρατιωτών.
Η απόπειρα κατά Χουλουσί
Μία από τις σημαντικότερες αποστολές τις οποίες κλήθηκε να φέρει εις πέρας ο Φιλιππίδης, ήταν η εκτέλεση του 41χρονου Σαμί Χουλουσί, ενός Τ/κ αστυνομικού που υπηρετούσε στο επικουρικό σώμα της Πάφου και για τον οποίο, όπως μας αποκαλύπτει ο πρώην αγωνιστής και ομαδάρχης της ΕΟΚΑ στην περιοχή, Μιχάλης Παπαντωνίου, ήταν γνωστό ότι συνεργαζόταν στενά με τους Εγγλέζους ως πληροφοριοδότης.
Στις 2 Μαρτίου του 1957 ημέρα Σάββατο και ώρα 06.45 το πρωί, ο Φιλιππίδης μαζί με τον Γεώργιο Γιάγκου Τζωρτζή –επίσης του εκτελεστικού της ΕΟΚΑ στην Πάφο- και ακόμη έναν αγωνιστή με το ψευδώνυμο «Θηρίο» που είχε αναλάβει τον ρόλο τζιλιαδόρου, πυροβολούν τον Χουλουσί στη συμβολή των οδών Αθηνάς και Θερμοπυλών. Η σφαίρα βρίσκει τον Τ/κ αστυνομικό στο μάτι και επιζεί.
Αμέσως μετά την απόπειρα, ο Τ/κ αστυνομικός διακομίζεται με ελικόπτερο, στο βρετανικό στρατιωτικό νοσοκομείο (BMH) στη Λευκωσία, και οι Βρετανοί βάζουν σε κέρφιου όλη την περιοχή.
Οι έρευνες που ακολουθούν οδηγούν τους αποικιοκράτες στα ίχνη του Φιλιππίδη, και πέντε μέρες μετά την απόπειρα τον συλλαμβάνουν μαζί με έναν 18χρονο συγχωριανό του, τον Στέφανο Σωτηρίου.
Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα της εποχής, η υπόθεση προχώρησε μόνο για τον Φιλιππίδη, ο οποίος αφού κρατήθηκε για 21 μέρες, οδηγήθηκε ενώπιον ειδικού δικαστηρίου με την κατηγορία της απόπειρας δολοφονίας του Σαμί Χουλουσί, το οποίο και εξέδωσε διάταγμα 8ήμερης προσωποκράτησης.
Το διάστημα που μεσολάβησε μέχρι και την επόμενη παρουσίαση του Φιλιππίδη στο ειδικό δικαστήριο δεν ήταν ωστόσο αρκετό για τους Βρετανούς να συλλέξουν στοιχεία που να τον συνδέουν με την υπόθεση, με αποτέλεσμα στις 14 Απριλίου το Στέμμα να αναγκαστεί να αποσύρει τις κατηγορίες εναντίον του και αυτός να αφεθεί ελεύθερος.
Η δεύτερη σύλληψη
Ενάμιση χρόνο μετά, και συγκεκριμένα στις 11 Οκτωβρίου 1958, ημέρα Σάββατο, τρεις άνδρες των βρετανικών δυνάμεων ασφαλείας –ένας Τ/κ και δύο Βρετανοί- συλλαμβάνουν τον Φιλιππίδη στον καφενέ του Άσπρου στην Πάφο. Μάρτυρας της σύλληψης, ο συναγωνιστής και συμμέτοχος στην απόπειρα κατά Χουλουσί, Γεώργιος Γιάγκου Τζωρτζής.
Ο Τζωρτζής, σύμφωνα με τα όσα έχουν καταγραφεί σε ιστορικά συγγράμματα, είχε πει τότε πως ο Τ/κ αστυνομικός που τον συνέλαβε μαζί με τους δύο Βρετανούς, ήταν ο γιός του Σαμί Χουλουσί, εναντίον του οποίου είχε γίνει η απόπειρα του 1957.
Ωστόσο, ο τότε ομαδάρχης της περιοχής, Μιχάλης Παπαντωνίου, μιλώντας στον ΡΕΠΟΡΤΕΡ, εξέφρασε την εκτίμηση πως ο Σαμί και ο γιός του δεν πρέπει να είχαν κάποια σχέση με τη σύλληψη Φιλιππίδη.
“Τον Φιλιππίδη τον είχαν από καιρό στο μάτι οι Εγγλέζοι, εξαιτίας μιας άλλης εκτέλεσης που είχε γίνει στην Πόλη Χρυσοχούς, και που λανθασμένα πίστευαν πως είχε εμπλοκή. Γι αυτό και απλά έψαχναν αφορμή να τον πιάσουν”.
Τα βασανιστήρια και η εξαφάνιση
Με τη σύλληψή του ο Φιλιππίδης οδηγείται στα ανακριτήρια Κτήματος, εκεί που ένα μήνα μετά θα έχανε τη ζωή του από φρικτά βασανιστήρια ένας ακόμη αγωνιστής της ΕΟΚΑ, ο Γεώργιος Χριστοφόρου από την Έμπα.
Από αυτό το χρονικό σημείο και μετά, η ιστορία για την τύχη του νεαρού αρχίζει να θολώνει. Κάποιες πληροφορίες που ακούστηκαν κατά καιρούς έκαναν λόγο για συναγωνιστές του που τον είδαν χτυπημένο και με αίματα, αλλά ζωντανό, μέσα σε τζιπ της αστυνομίας των Βρετανών στον ερημικό δρόμο της Πέγειας κάπου κοντά στην Ακουρσό . Ωστόσο οι πληροφορίες αυτές δεν επιβεβαιώθηκαν ποτέ, ενώ δεν αποκλείεται κάποιες από αυτές, να έφτασαν στο σήμερα αλλοιωμένες.
Προσπαθώντας να ξετυλίξουμε το κουβάρι του μυστηρίου επικοινωνήσαμε με αγωνιστές της ΕΟΚΑ που δρούσαν στην περιοχή της Πάφου. Δύο από αυτούς, ο Γιώργος Στενιώτης και ο Γιαννάκης Δρουσιώτης, μάς είπαν ότι παρόλο που δεν έζησαν από πρώτο χέρι την υπόθεση (αφού ο πρώτος την επίμαχη περίοδο ήταν αντάρτης στα βουνά και ο δεύτερος είχε συλληφθεί από τους Εγγλέζους) ήταν σίγουροι ότι ο Φιλιππίδης πέθανε στα ανακριτήρια Κτήματος, από βασανιστήρια των Βρετανών, οι οποίοι στη συνέχεια τον εξαφάνισαν για να μην μπλέξουν.
«Αν ο 19χρονος είχε όντως δραπετεύσει όπως υποστήριξαν αργότερα οι Άγγλοι, θα είχε ανέβει στα βουνά να μας βρει, όπως είχε κάνει και στο παρελθόν. Κάτι τέτοιο όμως δεν έγινε ποτέ...», μάς λέει χαρακτηριστικά ο κ. Στενιώτης.
Ο Γιαννάκης Δρουσιώτης μάλιστα, μάς αποκάλυψε πως μερικά χρόνια αργότερα, ένας υπάλληλος στα λεωφορεία Πάφου, του είχε πει ότι την μέρα που συνελήφθη ο Φιλιππίδης, στρατιώτες σταμάτησαν το λεωφορείο που επέστρεφε στις Αρόδες, σε κάποιο σημείο έξω από το Στρουμπί. Στρατιώτης τότε σκαρφάλωσε στην οροφή του λεωφορείου που τοποθετούνταν τα πράγματα των επιβατών, και πήρε την τσάντα του Φιλιππίδη.
Περισσότερο φως στο τι ακολούθησε της σύλληψης του 19χρονου αγωνιστή έρχεται να ρίξει ο τότε ομαδάρχης της ΕΟΚΑ στην Πάφο, Μιχάλης Παπαντωνίου.
«Στο Κτήμα ο Φιλιππίδης βασανίστηκε ανελέητα. Αγωνιστές που ήταν εκείνη την περίοδο κρατούμενοι στο Κτήμα και τον είχαν δει, μου είχαν πει ότι τον βασάνισαν φρικτά. Κάθε φορά που σταματούσαν οι βασανισμοί τον έβαζαν πίσω στο κελί του και μετά πάλι από την αρχή. Σε κάποια στιγμή, μάλιστα, που κατάλαβε ότι ήταν στα τελευταία του, φώναξε μέσα από το κελί που τον είχανε: «Ρε κοπέλια, εγώ εν να πεθάνω, με βασανίζουν, με χτυπούν στο στομάχι, με χτυπούν παντού, αλλά δεν θα πω τίποτα για κανένα». Εκεί στα ανακριτήρια πέθανε ο Φιλιππίδης και τον εξαφάνισαν. Είπαν ψέμματα ότι δραπέτευσε κάπου στο δάσος της Πυκνής που τον είχαν πάρει για υπόδειξη κρησφυγέτων. Πήγαν κάπου και τον έθαψαν για να μην μπλέξουν», μάς λέει ο Μιχάλης Παπαντωνίου.
Αν όντως ο Φιλιππίδης πέθανε στα χέρια των βασανιστών του, τότε πού εξαφάνισαν το πτώμα; Ο Μιχάλης Παπαντωνίου θεωρεί απίθανο να τον έθαψαν στο δάσος Πυκνής που είπαν ότι δραπέτευσε. Δεν θα διακινδύνευαν να στρέψουν εκεί τις έρευνες, όπως μας είπε.
«Τον πρώτο καιρό, πάντως, μετά την εξαφάνισή του, φίλοι, συγχωριανοί, συναγωνιστές έκαναν κάποιες έρευνες στο Δάσος Πυκνής, αλλά δεν βρέθηκε ποτέ τίποτα».
Η κραυγή της αδελφής του και η ένοχη σιγή των Βρετανών
Η βρετανική ενοχή σε σχέση με το τι πραγματικά συνέβη στον Φιλιππίδη μετά τη σύλληψη, δεν είναι δύσκολο να γίνει αντιληπτή από την ίδια την αντίδραση –ή μάλλον την αδράνεια- των αποικιοκρατικών αρχών μετά το περιστατικό.
Κι αυτό γιατί, ουδέποτε εξέδωσαν κάποιο ανακοινωθέν, ούτε για τη σύλληψη, όπως έκαναν πάντα σε τέτοιες περιπτώσεις, ούτε για την υποτιθέμενη δραπέτευσή του δύο μέρες μετά.
Τραγική φιγούρα της όλης ιστορίας παρέμεινε μέχρι το τέλος της ζωής της, η αδελφή του, Παρασκευή, η οποία όσο κι αν προσπάθησε, δεν έμαθε ποτέ τι απέγινε ο Χαράλαμπος. Η μόνο απάντηση που πήρε –κι αυτή ανεπίσημη- ήταν ένα μήνα μετά την εξαφάνιση, όταν απαίτησε να μάθει πού είναι ο αδελφός της, οπόταν κι οι Βρετανοί της είπαν πως δραπέτευσε.
Όσο γι αυτούς που ενέχονται στο εξώφθαλμο έγκλημα, αν βέβαια βρίσκονται ακόμη στη ζωή, εξακολούθούν να έχουν την ηθική -αν μη τι άλλο- υποχρέωση, να αποκαλύψουν έστω και τώρα την αλήθεια.
- «Άκουγα τους Βρετανούς που τον βασάνιζαν κι εκείνος έλεγε: Σκοτώστε με!»
- ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ: Τα έγγραφα για το θάνατο απο βασανιστήρια του Σπ. Χατζηγιακουμή-Καίνε τη Βρετανία
- Από τον τάφο του ο Ταγματάρχης συνεχίζει να αποκαλύπτει τη φρίκη της Κυθρέας
- «Μου έβαζαν το πιστόλι στο στόμα και έπαιζαν ρώσικη ρουλέτα!»
Ροη Ειδησεων
Πριν 3 λεπτά | ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Συνεχώς δυναμώνουν οι σχέσεις Κύπρου και ΗΠΑ-Εξαιρετική χαρακτηρίζει τη συνάντηση το περιβάλλον του ΜπάιντενΠριν 8 λεπτά | Ενέργεια
Καθυστερήσεις στο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης-Ποιο το ρεαλιστικό σενάριο για την ολοκλήρωσή τουΠριν 10 λεπτά | ΤΟΠΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
Απελευθέρωσε λαγούς με ενώτιο και GPS η Υπηρεσία Θήρας-Οι οδηγίες προς τους κυνηγούςΠριν 14 λεπτά | Sports - Hμίχρονο
ΒΙΝΤΕΟ: Βραζιλιάνος έσπασε την τηλεόραση όταν άκουσε ότι ο Ρόδρι κέρδισε τον ΒινίσιουςΠριν 19 λεπτά | ΤΟΠΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
Βραβεύεται από την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Οργανώσεων για τον Καρκίνο η Στέλλα ΚυριακίδουΠριν 31 λεπτά | ΔΙΕΘΝΗ
Η Χαμάς αρνήθηκε να εξετάσει την τελευταία πρόταση για σύντομης διάρκειας εκεχειρίαΠριν 37 λεπτά | ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Καθυστερήσεις στην ηλεκτρική διασύνδεση-Στα τέλη του 2029 το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης
