Τενοντίτιδα ώμου

• Κλείδα 
•  Ωμοπλάτη 
•  Βραχιόνιο οστό 

• Γληνοβραχιόνιο (βραχιονίο με ωμογλήνη της ωμοπλάτης)
• Ακρωμιοκλειδική (ωμοπλάτη με κλείδα)
• Κλειδοστερινική (κλείδα με στέρνο).
• Θωρακοωμοπλατιαία άρθρωση

• Κάμψη και έκταση.
• Απαγωγή και προσαγωγή
• Έσω και έξω στροφή

 
Η κινητικότητα και σταθεροποίηση της ωμικής ζώνης, απαιτεί τη συνδυασμένη λειτουργία και των τεσσάρων αυτών αρθρώσεων, προκειμένου να υπάρξει μια φυσιολογική κίνηση

. Η μορφολογία της ωμικής ζώνης είναι τέτοια ώστε να επιτρέπει μεγάλο εύρος κίνησης προς όλες τις κατευθύνσεις.
Μεγάλος αριθμός συνδέσμων και μυών βρίσκονται γύρω από την άρθρωση προκειμένου να προσφέρουν παράλληλα σταθερότητα και έλεγχο τον κινήσεων.

Η τενοντίτιδα στον ώμο εκδηλώνεται όταν υπάρχει φλεγμονή στο στροφικό πέταλο ή το δικέφαλο τένοντα.
Είναι συνήθως αποτέλεσμα της υπερβολικής πίεσης που ασκείται στον τένοντα από παρακείμενες δομές.

κινήσεις του ώμου, με το χέρι να υψώνεται πάνω από το κεφάλι (π.χ. μπασκετμπολίστες, τενίστες, αρσιβαρίστες).

Τα συνηθέστερα συμπτώματα της τενοντίτιδας στον ώμο είναι:

- η αδυναμία διατήρησης του χεριού σε συγκεκριμένες στάσεις
- ο πόνος στον ώμο και/ή η ευαισθησία του ώμου.
 
 
  Η τενοντίτιδα είναι φλεγμονή του τένοντα. Ο τένοντας αποτελεί την κατάληξη του μυός (το ακραίο τμήμα του). Χάρη στους τένοντες, οι μύες προσφύονται (προσκολλώνται) στο οστά και παράγεται κίνηση στις αρθρώσεις.
        
Πράγματι, η φλεγμονή (άρα και η τενοντίτιδα) εκδηλώνεται με δυσάρεστο τρόπο για τον ασθενή (πόνος, οίδημα-πρήξιμο, ευαισθησία, ερυθρότητα κλπ).

Ωστόσο, τα συμπτώματα αυτά αποτελούν ένα είδος συναγερμού, ένα μηχανισμό ειδοποίησης ότι, μια παθολογική διεργασία συμβαίνει στο σημείο όπου εκδηλώνονται.
                
Πως δημιουργείται η φλεγμονή αυτή στον ώμο;
        
-   Οι κυριότεροι τένοντες στην άρθρωση του ώμου είναι πέντε. Οι τέσσερις από αυτούς καταφύονται (καταλήγουν) στην κεφαλή του βραχιονίου και σχηματίζουν μια ομάδα τενόντων που ονομάζεται στροφικό πέταλο (υποπλάτιος, υπερακάνθιος, υπακάνθιος και ελάσσων στρογγύλος).

Ο πέμπτος τένοντας είναι η μακρά κεφαλή του δικεφάλου.

Ο τένοντας αυτός δεν ανήκει στο στροφικό πέταλο αλλά, βρίσκεται σε άμεση ανατομική σχέση με αυτό (διέρχεται μέσα από το στροφικό πέταλο).

Οι πέντε αυτοί τένοντες είναι ενδοαρθρικοί, βρίσκονται εντός της άρθρωσης του ώμου (της γληνοβραχιόνιας άρθρωσης) και είναι ευαίσθητοι στην εκδήλωση τενοντίτιδας.
                

Ποιοι παράγοντες συντελούν στη διατάραξη αυτής της ισορροπίας και στην εμφάνισης της τενοντίτιδας;
        
-   Παρόλο που οι τένοντες του ώμου λειτουργούν συνεχώς και βρίσκονται πάντα υπό τον κίνδυνο της καταπόνησης, ωστόσο, δεν εμφανίζουν πάντα τενοντίτιδα. Για την εκδήλωση φλεγμονής στους τένοντες παίζουν ρόλο τρεις σημαντικοί παράγοντες.
        
Ο πρώτος αφορά στην ένταση της μυϊκής δραστηριότητας. Όσο μεγαλύτερη είναι η μυϊκή δραστηριότητα, όσο δηλαδή περισσότερο συσπάται ένας μυς προκειμένου να επιτελέσει ένα έργο, τόσο περισσότερη είναι και η καταπόνηση του αντίστοιχου τένοντα.

Εάν ένας μυς του ώμου όταν  δράσει πάνω από τα φυσιολογικά του όρια (αθλητισμός, χειρωνακτική εργασία, τραυματισμός), τότε είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει μηχανικό ερεθισμό του τενόντιου πετάλου και κατά συνέπεια την εκδήλωση φλεγμονής.

Στην περίπτωση αυτή, η τενοντίτιδα στον ώμο διαρκεί για λίγες ημέρες και υφίεται ύστερα από ανάπαυση και χορήγηση ήπιας αντιφλεγμονώδους αγωγής.
        
Ο δεύτερος παράγοντας αφορά στη διάρκεια της καταπόνησης. Όσο πιο παρατεταμένη είναι η δράση των μυών του ώμου, τόσο μεγαλύτερη είναι η συσσώρευση φορτίου στο στροφικό πέταλο και τόσο πιθανότερη η εκδήλωση τενοντίτιδας.
        
Ο τρίτος παράγοντας είναι η ανατομία της ωμικής ζώνης. Οι τένοντες του στροφικού πετάλου κινούνται ανάμεσα σε δύο οστικές δομές, την κεφαλή του βραχιονίου και το ακρώμιο.

Το ακρώμιο αποτελεί μια προεξοχή του οστού της ωμοπλάτης, η οποία βρίσκεται σε συνεχή επαφή με την άνω επιφάνεια του στροφικού πετάλου. Όσο περισσότερο προεξέχει το ακρώμιο (ακρώμιο τύπου ΙΙ και ΙΙΙ), τόσο περισσότερο πιθανό είναι να ερεθίζει τους τένοντες και να ευνοεί την εκδήλωση τενοντίτιδας.

Στην περίπτωση αυτή, ο ασθενής πάσχει από σύνδρομο υπακρωμιακής προστριβής (πρόσκρουση ώμου), η τενοντίτιδα εγκαθίσταται σταδιακά, διαρκεί περισσότερο και απαιτεί περισσότερο χρόνο για να αποδράμει.
                
Αν θέλουμε να είμαστε πιο συγκεκριμένοι, θα πρέπει να διαχωρίσουμε τις τενοντίτιδες με βάση κάποια κριτήρια:
        
Εντόπιση - ανατομία (σε ποιόν τένοντα εμφανίζεται) πχ

- τενοντίτιδα στροφικού πετάλου
- τενοντίτιδα υπερακανθίου
- τενοντίτιδα μακράς κεφαλής
        
Χρόνος εκδήλωσης πχ 

- οξεία (1-3 εβδομάδες)
- χρόνια (>3 εβδομάδες), ονομάζεται και τενοντοπάθεια
                
    
Ποια είναι τα συμπτώματα; Ο πόνος είναι το κυριότερο, σωστά;
        
πρόκειται για φλεγμονή κάποιου τένοντα ή  για ρήξη που μιμείται την κλινική εικόνα της τενοντίτιδας. Ο διαγνωστικός έλεγχος μπορεί να συμπληρωθεί με απλές ακτινογραφίες (στις οποίες, είναι εμφανής η ασβεστοποιός τενοντίτιδα) και με μαγνητική τομογραφία, εφόσον αυτό κρίνεται απαραίτητο.
        
Υπάρχουν κάποιες ομάδες ανθρώπων που κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις εμφανίζουν ευκολότερα τενοντίτιδα στον ώμο; Λόγω πχ ηλικίας, φύλου, εργασίας κτλ
                
Τέτοιες ομάδες είναι:
        
•    Αθλητές: όσοι ασχολούνται κυρίως με αγωνίσματα που περιλαμβάνουν κινήσεις του χεριού πάνω από το ύψος του ώμου (overhead athletes) πχ βόλεϊ, τένις, χάντμπολ, άρση βαρών, κολύμβηση.
        
•    Χειρωνακτικές Εργασίες : άρση βαρέων αντικειμένων, αρχειοθέτηση-τοποθέτηση σε ράφια
                
•    Γυναίκες: εμφανίζουν πιο συχνά ασβεστοποιό τενοντίτιδα.
        
•    Ενδοκρινολογικά νοσήματα (σακχαρώδης διαβήτης, υποθυρεοειδισμός) : συσχέτιση με ασβεστοποιό τενοντίτιδα.
        
    
Ποια είναι η θεραπεία για τη τενοντίτιδα στον ώμο;
        
-   Η θεραπεία της τενοντίτιδας διαφοροποιείται ελαφρώς, ανάλογα με το αν πρόκειται για οξεία ή χρόνια φλεγμονή.
        
Σε όλες τις περιπτώσεις, η αρχική αντιμετώπιση της τενοντίτιδας στον ώμο περιλαμβάνει:
        
Το θεραπευτικό πλάνο συχνά περιλαμβάνει:

- ξεκούραση
- εφαρμογή πάγου
- μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα
- ασκήσεις ενδυνάμωσης
- υπέρηχο
- ΛεΙζερ
- διατασεις
- manual therapy

- χειρουργική επέμβαση (στα πολύ σοβαρά περιστατικά)
 
-   Η πιθανότητα υποτροπής είναι μεγαλύτερη σε περιπτώσεις πλημμελούς αντιμετώπισης του αρχικού επεισοδίου τενοντίτιδας και σε περιπτώσεις ασθενών με ακρώμιο τύπου ΙΙ και τύπου ΙΙΙ, οι οποίοι πάσχουν από σύνδρομο υπακρωμιακής προστριβής.
        
Πως μπορούμε να αποφύγουμε μελλοντικά επεισόδια τενοντίτιδας στον ώμο;
        
-   Ο καλύτερος τρόπος πρόληψης ενός επεισοδίου τενοντίτιδας είναι η γνώση των παραγόντων που την προκαλούν.

Με βάση αυτό το σκεπτικό, συμβουλεύουμε τους ασθενείς να αποφεύγουν τις υπερβολικές και έντονες κινήσεις του χεριού πάνω από το ύψος του ώμου και συνιστούμε στους αθλητές να αφιερώνουν χρόνο για σωστή προθέρμανση και αποθεραπεία του ώμου, πριν και μετά την προπόνησή τους.

Επίσης, ομάδες αυξημένου κινδύνου (πχ ασθενείς με ακρώμιο τύπου ΙΙ και ΙΙΙ, γυναίκες με υποθυρεοειδισμό κλπ) πρέπει να υποβάλλονται σε ακτινολογικό έλεγχο σε κάθε σχεδόν επεισόδιο πόνου στον ώμο, έτσι ώστε να μπορεί να γίνει μια περισσότερο ασφαλής διάγνωση (πχ ασβεστοποιός τενοντίτιδα, μαζική ρήξη στροφικού πετάλου κλπ).
 

*Γιώργος Επιφανείου , φυσιοθεραπευτής, Kέντρο Φυσικοθεραπείας και
Αποκατάστασης , Γιώργος Επιφανείου και Δημήτρης Νεοφύτου, τηλέφωνο 99158561 και 99316385  Λεμεσός,  gdphysio.com,