Γερό «κούρεμα» στο νομοσχέδιο για το Πόθεν Έσχες

Μείωση των ελεγχόμενων προσώπων στους αξιωματούχους που ασκούν εξουσία, η οποία επηρεάζει τη λειτουργία του κράτους και η αξία που ασκούν δυνατόν να αποφέρει αθέμιτο πλουτισμό, επιφέρει τροποποιητικό νομοσχέδιο για το πόθεν έσχες ορισμένων δημόσια εκτεθειμένων προσώπων.

Ο νόμος ως έχει σήμερα επιβάλλει διενέργεια ελέγχου σε 6.000 πρόσωπα και με το νομοσχέδιο, όπως είπε ο Υπουργός Δικαιοσύνης Ιωνάς Νικολάου, οι ελεγχόμενοι θα μειωθούν κατά 4.200 περίπου.
 
Συγκεκριμένα θα εξαιρεθούν του ελέγχου πόθεν έσχες οι δήμαρχοι και τα μέλη των δημοτικών συμβουλίων των κατεχόμενων δήμων, τα κοινοτικά συμβούλια όλων των κοινοτήτων, κατεχομένων και μη, εξαιρουμένων των προέδρων και αντιπροέδρων, καθώς και τα μέλη των σχολικών εφορειών.
 
Παρουσιάζοντας το νομοσχέδιο στην Επιτροπή ανέφερε πως αυτό κατατέθηκε μετά από την εισήγηση του τριμελούς συμβουλίου που θα εφαρμόσει τον έλεγχο, η οποία αποφάνθηκε ότι με 6.000 ελεγχόμενα πρόσωπα είναι αδύνατο να εφαρμοστεί αποτελεσματικός έλεγχος.

Σε προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση μελών της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών με τον Υπουργό Δικαιοσύνης Ιωνά Νικολάου, στην παρουσία και του Προέδρου της Βουλής Δημήτρη Συλλούρη, συζητήθηκαν οι εμπειρίες που αποκομίστηκαν με την εφαρμογή του νόμου για το πόθεν έσχες των 75 κρατικών αξιωματούχων και τη δημοσιοποίηση των περιουσιακών τους στοιχείων.
 
Ο Πρόεδρος της Βουλής κήρυξε την έναρξη της συνεδρίας της Επιτροπής, η οποία συνεχίστηκε με την παρουσίαση του τροποποιητικού νομοσχεδίου από τον Υπουργό Δικαιοσύνης.
 
Κατά την ενημέρωση της Επιτροπής Νομικών, ο Υπουργός Δικαιοσύνης ανέφερε ότι είναι  έτοιμος να καταθέσει εισηγήσεις και απόψεις σε ό,τι αφορά την εφαρμογή του νόμου για τους κρατικούς αξιωματούχους με βάση την εμπειρία που αποκομίστηκε μετά την κατάθεση και δημοσιοποίηση των περιουσιακών τους στοιχείων.
 
Πρόσθεσε ότι μια ουσιαστική επισήμανση μετά τη δημοσιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων των 75 αξιωματούχων είναι ότι  δεν συμπληρώθηκαν ορθά τα στοιχεία που έπρεπε.

Με αυτό δεδομένο πρέπει να απαντηθεί το ερώτημα «τι θα πρέπει να γίνει με τις 6.000 δηλώσεις των ορισμένων δημόσια εκτεθειμένων προσώπων που πρέπει να ελεγχθούν με τη νομοθεσία ως έχει σήμερα και κατά πόσο θα μπορεί να ελεγχθούν» είπε στην Επιτροπή.
 
Πρόσθεσε πως «αν  θέλουμε να αξιοποιήσουμε τη νομοθεσία σωστά πρέπει να δημιουργηθεί βάση δεδομένων» και υπενθύμισε ότι με βάση το νόμο πρέπει να καταθέσουν δήλωση περιουσιακών στοιχείων κατά τους πρώτους 3 μήνες αφού αναλάβουν καθήκοντα, στα 3 χρόνια να υποβάλουν νέα δήλωση και νέα δήλωση 3 μήνες αφού φύγουν από το αξίωμα το οποίο κατέχουν ώστε να μπορεί να διαπιστωθεί ενδεχόμενος αθέμιτος πλουτισμός.
 
Σημειώνοντας ότι για να μπορέσει να ασκηθεί αποτελεσματικός έλεγχος πρέπει να αφαιρεθούν κάποιοι όπως οι δήμαρχοι και δημοτικοί σύμβουλοι των κατεχόμενων δήμων, που διαχειρίζονται μικρούς προϋπολογισμούς και οι σχολικές εφορείες και κοινοτικοί σύμβουλοι για όλες τις κοινότητες.
 
Ανέφερε ότι υπάρχουν 195 σχολικές εφορείες με μέσο όρο 7 εφόρους που σημαίνει περίπου 2.436 σχολικούς εφόρους. Πρόσθεσε ότι οι κατεχόμενοι δήμοι αριθμούν 9 δημάρχους και 101 κοινοτικά συμβούλια.

Οι κοινοτικοί σύμβουλοι  ανέρχονται στους 1.631 ανέφερε, προσθέτοντας πως με τη ρύθμιση που προτείνεται στο νομοσχέδιο ο αριθμός θα περιοριστεί στους μισούς, περίπου.
 
Δεύτερο θέμα που ρυθμίζεται, είπε ο Υπουργός είναι ο ορισμός των ελεγκτών. Παρατήρησε πως στο νόμο για το πόθεν έσχες των 75 αξιωματούχων των οποίων δημοσιοποιήθηκαν τα περιουσιακά στοιχεία το συμβούλιο ελέγχου συνίσταται από τον Πρόεδρο της Βουλής, τον Υπουργό Οικονομικών και τον Γενικό Ελεγκτή, που με βάση τη νομοθεσία είναι ελεγχόμενα πρόσωπα.
 
Ανέφερε περαιτέρω πως για το πόθεν έσχες ορισμένων δημόσια εκτεθειμένων προσώπων το Συμβούλιο Ελέγχου συνίσταται από τον Πρόεδρο του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου, τον Βοηθό Έφορο Φορολογίας και τον Αντιπρόεδρο του ΣΕΛΚ
 
Ο Υπουργός Δικαιοσύνης είπε πως γίνεται τροποποίηση  και στις ποινές ώστε αυτές να έχουν αναλογικότητα.  
 
Ο κ. Νικολάου αναφέρθηκε στην επισήμανση της Επιτρόπου Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα για τη δημοσιοποίηση των δηλώσεων, προσθέτοντας ότι αυτά θα πρέπει να δημοσιοποιούνται στο δίκτυο που θα λειτουργήσει το τριμελές συμβούλιο (επιτροπή).

Ανέφερε επίσης πως η εισήγηση της Κυβέρνησης είναι όπως η δημοσιοποίηση, για  το νόμο που αφορά το πόθεν έσχες ορισμένων δημόσια εκτεθειμένων προσώπων, περιοριστεί στους  αρχηγούς των κομμάτων που δεν κατέχουν βουλευτική έδρα, τους Δημάρχους, τον Διοικητή και Υποδιοικητή της Κεντρικής Τράπεζας, τον Γενικό Ελεγκτή, τον Επίτροπο Προεδρίας για Ανθρωπιστικά Θέματα και τον Επίτροπο Προεδρίας και τον Προεδρικό Επίτροπο.
 
Ενημέρωσε επίσης την Επιτροπή ότι με βάση γνωμάτευση  του Γενικού Εισαγγελέα στα Διοικητικά Συμβούλια οργανισμών δημοσίου δικαίου περιλαμβάνονται οι σχολικές εφορείες και τα συμβούλια εγγραφής και εξέφρασε την πεποίθηση ότι δεν είναι σωστό να διαγραφούν από τον έλεγχο τα ΔΣ ημικρατικών οργανισμών.
 
Ο Πρόεδρος του Παγκύπριου  Δικηγορικού Συλλόγου Δώρος  Ιωαννίδης είπε πως ο νόμος όπως έχει ψηφιστεί δεν είναι λειτουργικός, καθώς είναι πολλά τα πρόσωπα και δεν θα ελεγχθούν.
 
Ανέφερε επίσης ότι δεν μπορεί να καθορίζεται ανελαστική η ποινή, αλλά πρέπει να είναι αναλογική, να υπάρχει διακριτική ευχέρεια ανάλογα με το παράπτωμα.

Εξέφρασε την άποψη ότι ως έχει ο νόμος μόλις διώξουμε κάποιο, στο Δικαστήριο θα γελοιοποιηθούμε και ανέφερε ότι πρέπει να γίνει κανονισμός, από τη στιγμή που ποινικοποιήθηκε η δημοσιοποίηση στοιχείων.
 
Η κατάθεση των περιουσιακών στοιχείων, συνέχισε, πρέπει να παραταθεί μέχρι την 31η Δεκεμβρίου, αλλά να διατηρηθεί η ημερομηνία κατάθεσης στοιχείων μέχρι την ημερομηνία που προβλέπει η παρούσα νομοθεσία που είναι η 23η Σεπτεμβρίου. Είπε πως πρέπει να παραταθεί η καταληκτική ημερομηνία μέχρι την 31η Δεκεμβρίου για να δοθεί χρόνος κατάθεσης των κανονισμών.
 
Αναφέροντας περαιτέρω ότι απαιτείται μεγάλη προσοχή, είπε πως πρέπει να διαγραφούν άμεσα από τις δημοσιεύσεις περιουσιακών στοιχείων οι αριθμοί των τραπεζικών λογαριασμών.
 
Εξέφρασε επίσης τη θέση πως η δημοσίευση  των περιουσιακών στοιχείων θα πρέπει να είναι για ορισμένο χρονικό διάστημα, για 15 ημέρες - ένα μήνα.
 
Η Επίτροπος Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα Ειρήνη Λοϊζίδου Νικολαϊδου είπε ότι εξέφρασε γραπτώς τους προβληματισμούς του γραφείου της στο θέμα της καταστροφής των δεδομένων.  Άλλο η συλλογή και άλλο η δημοσιοποίηση, ανέφερε, προσθέτοντας ότι  πρέπει να τηρηθεί η αρχή της αναλογικότητας και οι καλές πρακτικές.
 
Σε δηλώσεις μετά τη συνεδρία, ο Υπουργός Δικαιοσύνης ανέφερε πως στη δήλωση των περιουσιακών στοιχείων και της  ακίνητης ιδιοκτησίας θα πρέπει να υποβάλλεται  και το συμφέρον σε ακίνητη ιδιοκτησία.
 
Τόνισε τέλος ότι ο σκοπός του νόμου είναι να προβλέψει και καταστείλει τον αθέμιτο πλουτισμό.   
 
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Νομικών Γιώργος Γεωργίου ανέφερε ότι μετά τα προβλήματα που ανέκυψαν από την πρώτη δημοσιοποίηση των περιουσιακών στοιχειών των 75 αξιωματούχων, η  Επιτροπή Νομικών θα συνεχίσει τη συζήτηση και την ερχόμενη Τετάρτη και κατά τις επόμενες εβδομάδες, μέσα από διεργασία θα καταλήξει σε νομοθεσία η οποία θα είναι πιο ολοκληρωμένη.
 
Πρόσθεσε ότι στόχος είναι να «σφυρηλατήσουμε τη διαφάνεια σε όσους διαχειρίζονται δημόσια χρήμα κατά τρόπο που να ικανοποιείται το περί δικαίου αίσθημα του λαού».
 
Απαντώντας σε ερωτήσεις, ο κ. Γεωργίου είπε πως κατά τη συνεδρία έγινε την πρώτη ανάγνωση του νομοσχεδίου.
 
Ανέφερε ακόμα πως διαπιστώθηκε ότι ο τρόπος απεικόνισης των στοιχείων στη δήλωση δίνει άλλη εικόνα από την πραγματική.
 
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Άριστος Δαμιανού επανέλαβε ότι το πλαίσιο για το πόθεν έσχες συζητείται εκ νέου, με την πρόθεση να παραμένει όπως ήταν, δηλαδή να επέλθει διαφάνεια.
 
Ο κ. Δαμιανού είπε ακόμα πως η  ζωή επιβεβαίωσε ανησυχίες που τέθηκαν από κάποια κόμματα από την αρχή για τις πρακτικές πτυχές του νομικού πλαισίου, οι οποίες χρειάζονται βελτίωση.
 
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ εξέφρασε επίσης την εκτίμηση ότι μέσα από τη συζήτηση θα επέλθουν συγκλίσεις τις αμέσως επόμενες εβδομάδες ώστε να γίνουν οι απαιτούμενες διορθώσεις στους υφιστάμενους νόμους. Ο κ. Δαμιανού συμπλήρωσε πως παρά τα ελλείμματα η νομοθεσία αποτελεί ένα βήμα μπροστά.
 
Ο Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών Γιώργος Περδίκης ανέφερε πως ο τρόπος που εφαρμόζεται το πόθεν έσχες είναι «κοροϊδία» και με την τροποποίηση που επιχειρείται καταβάλλεται προσπάθεια η κοροϊδία να καταστεί θεσμική.

«Αντί η Κυβέρνηση να προσπαθήσει να πιάσει και άλλους το κολάνι, σπεύδει να εξαιρέσει ελεγχόμενους» είπε, αναφέροντας ότι  υπάρχουν σχολικές εφορείες που καταγγέλλονται για κακοδιαχείριση και κοινοτικά συμβούλια που διαχειρίζονται εκατομμύρια ευρώ και εγκαλούνται.
 
Είπε στη συνέχεια πως υπέβαλε στην Επιτροπή Νομικών ένσταση στην επιχειρούμενη τροποποίηση και διευκρίνισε πως ο νόμος δεν υποχρεώνει έλεγχο, αλλά δήλωση περιουσιακών στοιχείων και μόνο αν υπάρξει υπόνοια ή καταγγελία γίνεται έλεγχος.
 
Ο έλεγχος, είπε, πρέπει να γίνει υποχρεωτικός και διερωτήθηκε γιατί χρειαζόμαστε ειδικούς ελεγκτές όταν μπορεί ο έλεγχος να γίνει από τον ‘Εφορο Φορολογίας.
 
Είπε επίσης πως θα πρέπει οι 75 φάκελοι των αξιωματούχων των οποίων τα περιουσιακά στοιχεία δημοσιοποιήθηκαν να παραπεμφθούν στον έφορο φορολογίας,
 
Ο κ. Περδίκης έκανε επίσης λόγο για ύποπτες αναβολές στην υποβολή στοιχείων από ορισμένα δημόσια εκτεθειμένα πρόσωπα και προφάσεις εν αμαρτίες.

 

Πηγή: ΚΥΠΕ