Ασπίδα για Λευκωσία-Αθήνα το πλαίσιο Γκουτέρες για ασφάλεια και εγγυήσεις

Η ενδελεχής ανασκόπηση της παρούσας κατάστασης του Κυπριακού και η ανταλλαγή απόψεων για τα επόμενα βήματα, έπειτα από το ναυάγιο του Κρανς Μοντάνα ως αποτέλεσμα της απροθυμίας της Τουρκίας να συζητήσει ουσιαστικά το κεφάλαιο της ασφάλειας και των εγγυήσεων, ήταν το αποτέλεσμα της σημερινής παρουσίας του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά στην Κύπρο.
 
Ο κ. Κοτζιάς είχε το πρωί κατ’ ίδιαν συνάντηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη, ενώ στη συνέχεια παρακάθισε σε συνεδρία του Εθνικού Συμβουλίου, κατά την οποία ενημέρωσε τα μέλη του Σώματος για τις διαπραγματεύσεις στο Κρανς Μοντάνα, ακούγοντας ταυτόχρονα τις θέσεις και απόψεις των κομμάτων. Ακολούθως, ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών μετέβη στο Υπουργείο Εξωτερικών, όπου είχε συνάντηση με τον Κύπριο ομόλογό του, Ιωάννη Κασουλίδη.  Αργότερα το απόγευμα είχε συνάντηση με τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Χρυσόστομο.
 
Η σημερινή επίσκεψη του Νίκου Κοτζιά στο νησί ουσιαστικά επαναβεβαίωσε την άριστη συνεργασία Λευκωσίας-Αθηνών και κατ’ επέκταση την απόλυτη ταύτιση απόψεων των δύο Κυβερνήσεων όσον αφορά τη διεθνή πτυχή του Κυπριακού, που αφορά ακριβώς το ζήτημα της ασφάλειας και των εγγυήσεων.
 
Αυτό που επαναβεβαιώθηκε, και το οποίο μπορεί να χαρακτηριστεί και ως η ελάχιστη μορφή ενότητας ανάμεσα στις πολιτικές δυνάμεις στο εσωτερικό μέτωπο, είναι η κοινή θέση όλων για μηδενικές εγγυήσεις και καθόλου επεμβατικά δικαιώματα από την Τουρκία, όπως επίσης και η κοινή θέση για πλήρη αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων.
 
Συναφώς, το πλαίσιο ιδεών του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, όπως αυτό κατατέθηκε από τον ίδιο κατά την παρουσία του στο Κρανς Μοντάνα, αποτελεί για τη δική μας πλευρά τη γερή εκείνη βάση πάνω στην οποία δύναται να κτίσει την επιχειρηματολογία της ενόψει μιας ενδεχόμενης μελλοντικής νέας διαπραγματευτικής προσπάθειας. Για ένα, δηλαδή, κατά τη φρασεολογία και του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, φυσιολογικό κράτος.  

 

Υπενθυμίζεται πως τα συμπεράσματα-ιδέες του Γενικού Γραμματέα των Η.Ε., όπως διαμορφώθηκαν βάσει των συζητήσεων που είχε κατά την παρουσία του στο Κρανς Μοντάνα, σε ό,τι αφορά την ασφάλεια και τις εγγυήσεις, καθώς και τα στρατεύματα, έχουν ως εξής:

1.  ΑΣΦΑΛΕΙΑ: Ο Αντόνιο Γκουτέρες αναφέρει πως πρέπει να αρχίσουμε ν’ αναγνωρίζουμε ότι στην Κύπρο χρειαζόμαστε ένα νέο σύστημα ασφάλειας και όχι το υφιστάμενο.
 
«Πιστεύω πως πρέπει να τερματιστεί το δικαίωμα παρέμβασης, καθώς και η συνθήκη εγγυήσεως. Χρειάζεται να αντικατασταθούν από ένα νέο σταθερό σύστημα διαβεβαιώσεων, στο οποίο όλοι οι Κύπριοι θα νοιώθουν ασφαλείς.
 
Χρειαζόμαστε γρήγορο μηχανισμό εφαρμογής, ο οποίος να περιλαμβάνει και εξωτερικά από την Κύπρο χαρακτηριστικά, όπως τα Ηνωμένα Έθνη, πολυμερείς και διεθνείς πτυχές . Οι σημερινοί εγγυητές δεν μπορεί να εφαρμόζουν και να επιβλέπουν τον εαυτό τους».
 
2. ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΑ: Για το θέμα των στρατευμάτων, ο Γ.Γ. των Η.Ε. αναφέρει πως πρέπει να υπάρξει ραγδαία μείωση (rapid reduction) από την πρώτη ημέρα και έπειτα σταδιακή μείωση, εντός ενός συμφωνημένου χρονοδιαγράμματος, ώστε να φθάσει σε αριθμούς που θα προσομοιάζουν  στην παλιά Συνθήκη Συμμαχίας.
 
Ο κ. Γκουτέρες καταγραφεί στα συμπεράσματά του πως υπάρχει διαφωνία ανάμεσα στα μέρη, αναφορικά με το εάν θα υπάρχει ρήτρα τερματισμού ή ρήτρα επανεξέτασης (sunset clause ή review clause).
 
Τονίζει συναφώς πως ο ίδιος θεωρεί πως αυτό το ζήτημα, καθώς και το θέμα του χρονοδιαγράμματος, πρέπει να εξεταστεί στο υψηλότατο επίπεδο(σ.σ. των Πρωθυπουργών, ενώ σημειώνει, ακόμη, ότι χρειάζεται περαιτέρω συζήτηση για τις λεπτομέρειες της αποχώρησης των στρατευμάτων.
 
«Πρέπει να εργαστούμε για να υπάρξει μια νέα ευκαιρία στη διαπραγμάτευση για λύση του Κυπριακού», διαμήνυσε ο Νίκος Κοτζιάς έπειτα από τη συνάντησή του με τον Ιωάννη Κασουλίδη, υποδεικνύοντας παράλληλα ότι η νέα ευκαιρία που πρέπει να δοθεί για το Κυπριακό, πρέπει να είναι καλά προετοιμασμένη και αποτελεσματική.
 
Ταυτόχρονα, ο Νίκος Κοτζιάς υπογράμμισε πως ο Ειδικός Σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για το Κυπριακό Έσπεν Μπαρθ Έιντε, μετέβη απροετοίμαστος και χωρίς την απαραίτητη προεργασία στην Διάσκεψη για την Κύπρο, ενώ χαρακτήρισε ως μεγάλη κατάκτηση ότι τέθηκε για πρώτη φορά στο τραπέζι το ζήτημα της ασφάλειας και των εγγυήσεων.  
 
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν νωρίτερα και οι δηλώσεις του Κυβερνητικού Εκπροσώπου Νίκου Χριστοδουλίδη, ο οποίος εκφράζοντας την ετοιμότητα της δικής μας πλευράς για επανέναρξη των συνομιλιών όταν δημιουργηθούν εκείνες οι συνθήκες που θα οδηγήσουν σε ένα θετικό αποτέλεσμα, επισήμανε πως δεν οδηγηθήκαμε σε ένα θετικό αποτέλεσμα στο Κρανς Μοντανά για ένα πολύ συγκεκριμένο λόγο: Τη στάση της Τουρκίας στο κεφάλαιο της ασφάλειας και των εγγυήσεων, που δεν είχε απολύτως καμιά σχέση με το πλαίσιο που έθεσε ο Γ.Γ. του ΟΗΕ στο συγκεκριμένο θέμα.
 
«Απ’ εκεί και πέρα», σημείωσε ο Νίκος Χριστοδουλίδης, «εκείνο που προκύπτει σε σχέση με τα ευρωτουρκικά είναι ότι η Τουρκία θα πρέπει να κάνει κινήσεις στο Κυπριακό για να μπορεί να δοθεί και ώθηση στην ευρωπαϊκή της πορεία, και όχι το αντίθετο, δηλαδή να δοθούν ανταλλάγματα στην Τουρκία, στην ευρωπαϊκή της προοπτική, για να δώσει στο Κυπριακό. Αυτό είναι κάτι ξεκάθαρο που προκύπτει και από τις συνομιλίες του Προέδρου που γίνονται αυτές τις μέρες, αλλά και προηγουμένως, ακόμη και πριν τη Διάσκεψη στην Ελβετία».
 
Σημειώνεται πως σήμερα ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είχε τηλεφωνική επικοινωνία με την Γερμανίδα Καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ, καθώς και με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόλαντ Ντουσκ.