Μια από τις τελευταίες ανακαλύψεις στη Ρευματολογία: Υπέρηχοι και ο ρόλος τους
07:50 - 13 Ιουλίου 2017
Με την ανακάλυψη του υπερήχου ήρθε η επανάσταση στη Ρευματολογία, αφού με τις μοναδικές απεικονιστικές του δυνατότητες βοηθάει στη διάγνωση και θεραπεία των ρευματολογικών νοσημάτων, αλλά επίσης και στην προσπάθεια κατανόησης της παθογένειας και αιτιολογίας τους.
Ρόλος του υπέρηχου στην έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία των ρευματοπαθειών:
Είναι γνωστό πως τις τελευταίες δύο δεκαετίες έχουν γίνει δραματικές αλλαγές στη Ρευματολογία με τις καινούριες θεραπείες που έχουν εισαχθεί.
Γνωρίζουμε πλέον πως η έναρξη της θεραπείας έγκαιρα επιφέρει καλύτερο επιθυμητό αποτέλεσμα αλλά και καλύτερη μελλοντική πρόγνωση των ρευματοπαθειών.
Για να επιτευχθεί όμως έγκαιρη θεραπεία αναγκαία είναι η πρώιμη διάγνωση.
Μέχρι πρόσφατα η διάγνωση των περισσότερων ρευματοπαθειών γινόταν όταν πλέον η καταστροφή ήταν μη αναστρέψιμη.
Εδώ είναι που οι υπέρηχοι έχουν συμβάλει σημαντικά στη δραματική αλλαγή που με τη χρήση μηχανημάτων τελευταίας γενιάς και τη χρήση υπερήχων υψηλής ευκρίνειας επιτρέπουν την ακριβή και αξιόπιστη απεικόνιση του μυοσκελετικού συστήματος κάνοντας δυνατή την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία των ρευματοπαθειών.
Ο ρόλος τους όμως δεν περιορίζεται μόνο εδώ.
Χρήσεις των υπερήχων στη Ρευματολογία:
Η χρήση των υπερήχων στη Ρευματολογία είναι ευρεία. Στα χέρια ενός έμπειρου Ρευματολόγου με τον υπέρηχο απεικονίζονται με ακρίβεια και αξιοπιστία αρθρώσεις, τένοντες, σύνδεσμοι, μύες και νεύρα των άνω και κάτω άκρων.
Ο υπέρηχος μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση παθήσεων όπως η Ρευματοειδής Αρθρίτιδα, Οστεοαρθρίτιδα, Ουρική Αρθρίτιδα, αλλά και άλλων Φλεγμονωδών Αρθρίτιδων, στο σύνδρομο Σιόγκρενς και άλλων νοσημάτων του συνδετικού ιστού.
Επίσης συμβάλλει σημαντικά στη διάγνωση παθήσεων των μαλακών μορίων όπως διάφορες τενοντίτιδες, για παράδειγμα των ώμων, Αχίλλειου Τένοντα, Σύνδρομο Καρπιαίου Σωλήνα, Tennis Elbow.
Με τον υπέρηχο επίσης μπορείς να απεικονίσεις διαβρώσεις οστών, υγρό στις αρθρώσεις, φλεγμονές θυλάκων, ρήξεις τενόντων, θλάση μυών, αλλά και γάγγλια, λιπώματα, κύστεις, αιματώματα, ασβεστώσεις, όπως επίσης και νευρογενείς όγκους των άνω και κάτω άκρων.
Κάποια από τα συμπτώματα στα ο υπέρηχος θεωρείται χρήσιμος είναι πόνος στις αρθρώσεις, φουσκώματα, δυσκολία στην κίνηση, όπως επίσης και παρουσία μορφωμάτων στα μαλακά μόρια.
Ο ρόλος του στην παρακολούθηση της νόσου και στη θεραπεία:
Εκτός από τη χρήση τους στη διάγνωση, ο υπέρηχος αποτελεί ένα ιδιαίτερα χρήσιμο εργαλείο στην παρακολούθηση της εξέλιξης όπως επίσης και της θεραπευτικής πορείας της κάθε πάθησης.
Σε περιπτώσεις αποτυχίας θεραπειών, ο υπέρηχος μπορεί να βοηθήσει στην πιθανή αλλαγή της θεραπείας ή και της δοσολογίας των φαρμάκων.
Ο υπέρηχος και ενέσιμες θεραπείες:
Σημαντική επίσης χρήση του υπέρηχου αποτελεί η χορήγηση ενέσεων, όπου με τη βοήθεια του σχηματίζεται η εικόνα της άρθρωσης ή του χώρου έγχυσης του ενέσιμου υλικού και γίνεται σωστή και ακριβής τοποθέτηση της βελόνας με καλύτερα αποτελέσματα.
Ποιες αρθρώσεις εξετάζονται με τον υπέρηχο:
Αρθρώσεις που δύναται να εξετασθούν με τους υπερήχους είναι ώμοι, αγκώνες, πηχεοκαρπικές αρθρώσεις, άκρα χέρια, ισχία, γόνατα, ποδοκνημικές αρθρώσεις, άκρα πόδια και οι περισσότερες μυϊκές ομάδες του σώματος.
Πλεονεκτήματα των υπερήχων έναντι των άλλων απεικονιστικών μεθόδων:
- Ο υπέρηχος είναι ένα δυναμικό απεικονιστικό εργαλείο, δηλαδή ο ασθενής με την καθοδήγηση του Ρευματολόγου μετακινεί το πάσχον άκρο και το τοποθετεί σε συγκεκριμένες θέσεις, έτσι με τον τρόπο αυτό αναδεικνύονται παθήσεις που δεν μπορούν να διαγνωσθούν με κανένα άλλο απεικονιστικό μέσο.
- Ένα άλλο ουσιώδες πλεονέκτημά του είναι ότι αποτελεί μια ασφαλή εξέταση αφού δεν περιλαμβάνει χρήση βλαπτικής ακτινοβολίας ή μαγνητικού πεδίου, όπως για παράδειγμα έχουν οι απλές ακτινογραφίες ή ο μαγνητικός τομογράφος.
- Μπορεί να εφαρμοστεί σε όλες τις περιπτώσεις ασθενών οποιασδήποτε ηλικίας χωρίς κανένα περιορισμό, όπως για παράδειγμα σε περιπτώσεις ασθενών που έχουν επιβαρυμένο ιατρικό ιστορικό ή σε περιπτώσεις ασθενών με μεταλλικά προθέματα ή καρδιακό βηματοδότη, στις οποίες αντενδείκνυται η μαγνητική τομογραφία.
- Είναι μια εξέταση ανώδυνη και σχετικά σύντομης διάρκειας.
- Δεν απαιτεί παραμονή του ασθενούς σε κλειστό χώρο.
- Για την εξέταση με τους υπέρηχους δεν χρειάζεται ενδοφλέβια χορήγηση σκιαγραφικών ουσιών όπως σε άλλες μεθόδους απεικόνισης.
- Μπορεί να δώσει απαντήσεις στη στιγμή αφού χρησιμοποιείται ως χρήσιμο εργαλείο δίπλα από το εξεταστικό κρεβάτι του ασθενούς, δίνοντας τη δυνατότητα αλλαγής της διαχείρισης της ασθένειας όταν η κλινική εξέταση αδυνατεί να αναδείξει βλάβες.
- Βελτιώνει την συμμόρφωση του ασθενούς όταν ο ίδιος ο ασθενής βλέπει την βλάβη και καταλαβαίνει περισσότερα για την πάθησή του. Διάφορα ερωτηματολόγια που έχουν γίνει σε προηγμένες χώρες όπου χρησιμοποιείται ο υπέρηχος ως απεικονιστική εξέταση έχουν δείξει πως ο υπέρηχος είναι μια βολική για τον ασθενή αλλά και για τον Ρευματολόγο εξέταση και γενικά αρέσει στους ασθενείς και παρέχει ευχαρίστηση και ικανοποίηση σε όσους τον χρησιμοποιούν.
Ο υπέρηχος ως το εργαλείο του σύγχρονου ρευματολόγου και του μέλλοντος της Ρευματολογίας:
Συμπερασματικά, ο υπέρηχος αποτελεί μια αξιόπιστη διαγνωστική μέθοδο των παθήσεων στη Ρευματολογία.
Ο συνδυασμός ενός καλού ιστορικού, μιας σωστής κλινικής εξέτασης, μαζί με τον απεικονιστικό έλεγχο με τον υπέρηχο μπορεί να οδηγήσει στη σωστή διάγνωση και θεραπεία στον ασθενή παρέχοντας έτσι το επιθυμητό αποτέλεσμα. Στις προηγμένες χώρες, έχει μετατραπεί σε απαραίτητο ουσιαστικό εργαλείο στην καθημερινή άσκηση του Ρευματολόγου και θεωρείται πλέον το μέλλον στην πρακτική της ρευματολογίας.
*Δρ Αντιγόνη Γρηγορίου
Consultant Ρευματολόγος και Παθολόγος
MD, CCT (UK), MRCP (UK), MRCP (Rheumatology), MSc (King’s College London), Ειδικός στον υπέρηχο μυοσκελετικού συστήματος
* Ρευματολογική Εταιρεία Κύπρου
