Ι.Κασουλίδης: Όλα εξαρτώνται από τις θέσεις της Άγκυρας

Όλα τα κεφάλαια στο Κυπριακό είναι ακανθώδη και όλα εξαρτώνται από τις θέσεις της Τουρκίας, δήλωσε σε συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ ο Υπουργός Εξωτερικών Ιωάννης Κασουλίδης, προσθέτοντας ότι η Λευκωσία είναι έτοιμη για λύση που θα εξυπηρετεί τα δικαιώματα των Ε/κ και των Τ/κ, ωστόσο δεν θεωρεί ότι έχει υποχρέωση να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα των Τούρκων πολιτών.

Υπέδειξε παράλληλα ότι ένα ξεκαθάρισμα στο θέμα της ασφάλειας θα βοηθήσει πολύ τις προσπάθειες για λύση, προσθέτοντας ότι “η λέξη συμβιβασμός εξυπακούει αμοιβαιότητα.”

Αναφορικά με τη μεθοδολογία, επεσήμανε ότι αυτό το θέμα θα συζητηθεί μεταξύ των δύο ηγετών, ωστόσο δεν θέλησε να προβεί σε περαιτέρω σχόλιο.

Στη συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ, και απαντώντας σε ερωτήσεις για το Brexit, ο Υπουργός Εξωτερικών είπε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία θα μεριμνήσει για τις σωστές διαπραγματευτικές θέσεις, ώστε να διασφαλιστούν τα δικαιώματα των Κυπρίων πολιτών σε ό,τι αφορά τις συντάξεις, το δικαίωμα παραμονής και εργασίας στο ΗΒ κ.ά.

Διευκρίνισε ότι υπάρχουν δύο μέρη στη διαπραγμάτευση, δηλαδή η συνθήκη αποχώρησης και η συμφωνία των μελλοντικών σχέσεων ΕΕ-ΗΒ.

Είπε ακόμα ότι θέματα όπως ο τουρισμός, η ναυτιλία, οι επενδύσεις, το διμερές εμπόριο θα τύχουν χειρισμού κατά τη διαπραγμάτευση της συμφωνίας για τις μελλοντικές σχέσεις του ΗΒ με την ΕΕ, ενώ για τις Βρετανικές Βάσεις διευκρίνισε ότι η ουσιαστική διαπραγμάτευση θα γίνει μεταξύ του ΗΒ και της ΚΔ.

Η Κύπρος, είπε απαντώντας άλλη ερώτηση, ευελπιστεί να προσελκύσει το μερίδιο που της αναλογεί σε ό,τι αφορά μετακίνηση τραπεζικών ή και άλλων ιδρυμάτων που επιθυμούν να φύγουν από το City.

Για το θέμα των υδρογονανθράκων, ο κ. Κασουλίδης τόνισε ότι δεν υπάρχει άλλη επιλογή από το να προχωρήσει η Κυπριακή Δημοκρατία κανονικά με τον ενεργειακό προγραμματισμό της, υποδεικνύοντας ότι “δεν είμαστε μόνοι, είμαστε δεσμευμένοι με συμβόλαια με διεθνείς εταιρείες.”

Σε σχέση με τυχόν εντάσεις που θα προκαλέσει η Τουρκία, ο ΥΠΕΞ είπε ότι εάν δημιουργήσει εντάσεις και προβλήματα στην κυπριακή ΑΟΖ, παρενοχλεί τόσο την ΚΔ όσο και τις εν λόγω εταιρείες και παράλληλα υπογράμμισε ότι εάν ισχυριστεί ότι ενεργεί εκ μέρους των Τ/κ, τότε και η τ/κ κοινότητα θα φέρει “μεγάλη ευθύνη” για το μέλλον των συνομιλιών.

Σημείωσε τέλος ότι το φυσικό αέριο αποτελεί “τεράστιο κίνητρο για τη λύση του Κυπριακού”.

Κυπριακό – Συνομιλίες

Ερ. Πώς εκτιμάτε τη σημερινή κατάσταση στις συνομιλίες, μετά το δείπνο της 2ας Απριλίου;
Απ. Τα Ηνωμένα Έθνη έχουν ήδη ανακοινώσει τη συνάντηση της 11ης Απριλίου που θα σηματοδοτήσει τη συνέχιση των συνομιλιών.

Ερ. Ποια μεθοδολογία θεωρείτε ότι μπορεί να βοηθήσει στην επίτευξη λύσης;
Απ. Όταν φτάσεις προς το τέλος της διαπραγμάτευσης των κεφαλαίων, παραμένουν μπροστά μας τα δύσκολα. Η μεθοδολογία θα συζητηθεί μεταξύ των δύο ηγετών και επί του παρόντος δεν μπορώ να κάνω περαιτέρω σχόλια.

Ερ. Ποια κεφάλαια θεωρείτε ακανθώδη, στα οποία χωρίς την αλλαγή πλεύσης της Τουρκίας δεν είναι δυνατό να υπάρξει λύση;
Απ. Όλα τα κεφάλαια είναι αυτή τη στιγμή ακανθώδη και όλα εξαρτώνται από τις θέσεις τις Άγκυρας. Ελπίζαμε ότι στη Διάσκεψη της Γενεύης η Άγκυρα θα άνοιγε τα χαρτιά της για την Ασφάλεια. Απέφυγε να το πράξει και επιβάρυνε την ατζέντα με την περιβόητη θέση για τις 4 ελευθερίες των Τούρκων πολιτών, παρόμοιες με εκείνες των Ευρωπαίων πολιτών. Εμείς είμαστε έτοιμοι για να υπάρξει λύση στη βάση της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα και αποτελεσματική συμμετοχή των Τ/κ στη λήψη αποφάσεων σε όσους τομείς αυτό είναι δικαιολογημένο, νοουμένου ότι θα επιτύχουμε την κατάργηση των μονομερών επεμβατικών δικαιωμάτων της Άγκυρας και την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων σε χρονοδιάγραμμα που θα συμφωνηθεί. Έτσι βλέπουμε τη λύση του Κυπριακού για να έχει νόημα. Εμείς είμαστε έτοιμοι για συμφωνία που θα εξυπηρετεί τα δικαιώματα των Ε/κ και των Τ/κ, προς όφελος του τόπου μας. Δεν θεωρούμε όμως ότι έχουμε την υποχρέωση να εξυπηρετήσουμε τα συμφέροντα των Τούρκων πολιτών. Μια λύση του Κυπριακού σημαίνει για εμάς ότι Τ/κ και Ε/κ θα πρέπει να εξυπηρετούν τα συμφέροντα της Κύπρου και όχι τα συμφέροντα τρίτων χωρών.

Ερ. Η ελληνοκυπριακή πλευρά, έχει περιθώριο να προβεί σε περαιτέρω συμβιβασμούς, πέραν των όσων έχει κάνει μέχρι σήμερα για να υποβοηθήσει την επίτευξη λύσης;
Απ. Σίγουρα θα βοηθήσει πολύ τις προσπάθειες ένα ξεκαθάρισμα στο θέμα της Ασφάλειας, όπως ανάφερα προηγουμένως. Η λέξη «συμβιβασμός» εξυπακούει αμοιβαιότητα.

Ερ. Μετά τις επαφές σας στην Ουάσιγκτον και το ενδιαφέρον που επιδεικνύει στο Κυπριακό, πώς μπορούν οι ΗΠΑ να ενεργήσουν προς την κατεύθυνση της λύσης, δεδομένης της κατάστασης στην Τουρκία και των τόσων άλλων θεμάτων που απασχολούν την αμερικανική κυβέρνηση;
Απ. Δεν θα ήμουν ειλικρινής εάν έλεγα ότι οι ΗΠΑ αυτή τη στιγμή έχουν κατασταλάξει όσον αφορά τη στάση της νέας κυβέρνησης απέναντι στην Τουρκία και απέναντι στις προσπάθειες για επίλυση του Κυπριακού. Επί του θέματος αυτού, η πολιτική των ΗΠΑ είναι ακόμη υπό διαμόρφωση και προσπαθούμε να συμβάλουμε ώστε η οποιαδήποτε κατάληξη να είναι η επιθυμητή.

Ερ. Με ποιο τρόπο θεωρείτε ότι η ΕΕ πρέπει να κινηθεί για να υποβοηθήσει την επίτευξη λύσης; Μέχρι σήμερα, δεν φαίνεται πρόθυμη να «τραβήξει το αυτί» της Τουρκίας για να εργαστεί θετικά προς τη λύση.
Απ. Το τράβηγμα του αυτιού αποτελεί ξεπερασμένο τρόπο επιρροής προς την Τουρκία, μάλιστα τη σημερινή Τουρκία του Ερντογάν. Θα έβλεπα τα θετικά κίνητρα και την περιγραφή των θετικών που θα προκύψουν για την Τουρκία από μια λύση του Κυπριακού.

Ερ. Αναφερθήκατε στα ΜΟΕ σε πρόσφατες δηλώσεις σας, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν θα πρέπει να δίνουν πολιτικό πλεονέκτημα σε καμιά από τις δύο πλευρές. Μπορείτε να επεξηγήσετε τη θέση αυτή σε σχέση π.χ. με τη διαλειτουργικότητα των δικτύων κινητής τηλεφωνίας, το συγχρονισμό του ηλεκτρικού συστήματος, την αντιμετώπιση κρίσεων και πυρκαγιών, τις διακοινοτικές δράσεις στο πλαίσιο της Τεχνικής Επιτροπής για την Εκπαίδευση, τη διάνοιξη οδοφραγμάτων;
Απ. Να σας απαντήσω για μερικά, θα χρειαστούμε πολύ χώρο για να απαντήσω σε όλα.
Παραδείγματος χάριν, η διαλειτουργικότητα των δικτύων κινητής τηλεφωνίας. Εδώ υπάρχουν δύο εφικτές λύσεις. Η μια της απευθείας σύνδεσης που εξυπακούει συμφωνία των δύο πλευρών, η οποία δημιουργεί πολιτικό πλεονέκτημα προς την τ/κ πλευρά. Υπάρχει και η επιλογή ειδικής κάρτας sim που δεν δίνει πλεονέκτημα σε καμία πλευρά. Γιατί οι Τ/κ επιμένουν στην πρώτη λύση και όχι στη δεύτερη εάν επιθυμούν πράγματι την επίλυση του ζητήματος;

Δεύτερο, ο συγχρονισμός των ηλεκτρικών συστημάτων. Λόγω βλάβης στην τ/κ πλευρά, η ΑΗΚ πωλεί ρεύμα στους Τ/κ εδώ και μήνες. Αυτό από μόνο του υποδηλώνει ένα ΜΟΕ, αφήνοντας το γεγονός ότι γίνεται τεχνική επεξεργασία, αλλά παίρνει χρόνο, του θέματος της μόνιμης διασύνδεσης.

Τρίτο, η διάνοιξη οδοφραγμάτων. Η καθυστέρηση, η οποία νομίζω ξεπερνιέται, αφορά στη διαφωνία μας όσον αφορά το κομμάτι της νεκρής ζώνης. Θέση μας από το 1974 είναι ότι η κατοχή σταματά εκεί που χαράχθηκε η Γραμμή Κατάπαυσης του Πυρός. Από την εποχή του Ραούφ Ντενκτάς, η άλλη πλευρά θεωρεί ότι η μισή νεκρή ζώνη της ανήκει. Πολιτικό πλεονέκτημα θα ετίθετο εάν ο τρόπος διεξαγωγής των εργασιών αναγνώριζε την πολιτική θέση της μιας ή της άλλης πλευράς.

Θέμα Υδρογονανθράκων

Ερ. Πέραν της διαπίστωσης ότι οι ενέργειες της Τουρκίας αποδεικνύουν έλλειψη σεβασμού στο συμβατικό και εθιμικό δίκαιο, τις οποίες καταγγέλλει η ΚΔ, τι μπορεί να κάνει η Κύπρος για να προστατεύσει τα νόμιμα δικαιώματά της και κυρίως να αποτρέψει τυχόν επεισόδια;

Απ. Όσον αφορά την Κυπριακή Δημοκρατία, με γνωστές τις θέσεις μας για το Διεθνές Δίκαιο, δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να προχωρήσουμε κανονικά όπως είναι ο προγραμματισμός μας για τις ενέργειές μας στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη. Δεν είμαστε μόνοι μας, είμαστε δεσμευμένοι με συμβόλαια με διεθνείς εταιρείες και είναι και οι εταιρείες που δεσμεύονται έναντί μας για την πραγματοποίηση των γεωτρήσεων.

Ποιες οι επιλογές της Τουρκίας; Επαφίεται αποκλειστικά στην Τουρκία εάν πρόκειται να δημιουργήσει εντάσεις και προβλήματα στην κυπριακή ΑΟΖ κατά παράβαση του Διεθνούς και Εθιμικού Δικαίου, αλλά και του Δικαίου της Θαλάσσης. Οι ευθύνες έναντι της διεθνούς κοινότητας θα βαραίνουν την Τουρκία. Εάν παρενοχλήσει, δεν παρενοχλεί μόνο εμάς αλλά και τις εταιρείες με τις οποίες είμαστε συμβεβλημένοι. Εάν ισχυριστεί ότι ενεργεί εκ μέρους του ψευδοκράτους, θα φέρει μεγάλη ευθύνη και η τ/κ κοινότητα για το μέλλον των συνομιλιών και τις προοπτικές επίτευξης λύσης και ειρήνης.

Εμείς έχουμε επανειλημμένα δηλώσει ότι το φυσικό αέριο ανήκει σε όλους τους Κυπρίους, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, από το οποίο θα επωφεληθούν όλοι. Αποτελεί τεράστιο κίνητρο για τη λύση του Κυπριακού και οποιαδήποτε καθυστέρηση στην ολοκλήρωση του ενεργειακού προγράμματος θα είναι εις βάρος όλων, Ε/κ και Τ/κ.

Brexit – ΕΕ – Κύπρος

Ερ. Πώς θα ενεργήσετε και τι περιθώριο έχει η Κύπρος να κινηθεί ώστε να διασφαλίσετε τα δικαιώματα των Κυπρίων πολιτών (συντάξεις, δικαίωμα παραμονής και εργασίας στο ΗΒ, εκπαίδευση) στις επερχόμενες διαπραγματεύσεις για το Brexit;

Απ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η υπό τον κ. Barnier διαπραγματευτική ομάδα για το Brexit θα λάβει όρους εντολών και στη συνέχεια διαπραγματευτικές θέσεις από τα κράτη μέλη. Υπάρχουν δύο μέρη στη διαπραγμάτευση, η συνθήκη αποχώρησης και η συμφωνία των μελλοντικών σχέσεων Ηνωμένου Βασιλείου - Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα δικαιώματα των Κυπρίων πολιτών και των πολιτών των άλλων 26 κρατών μελών της ΕΕ θα τύχουν συνολικής διαπραγμάτευσης κατά τη συζήτηση της συνθήκης αποχώρησης, που χρονικά τοποθετείται πριν τη συμφωνία για τη μελλοντική σχέση.

Εμείς θα μεριμνήσουμε για τις σωστές διαπραγματευτικές θέσεις επί του θέματος, αλλά πρέπει να ξέρετε ότι όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν σημαντικό αριθμό πολιτών τους στο Ηνωμένο Βασίλειο, συνεπώς οι στόχοι είναι κοινοί. Υπενθυμίζω ότι θα συζητηθεί και το θέμα των Βρετανών πολιτών στα κράτη μέλη.

Εμείς δεν επιθυμούμε πολιτικές που θα αποθαρρύνουν την έλευση και παραμονή Βρετανών στην Κύπρο, οι λόγοι είναι εμφανείς.

Ερ. Σε ποιο βαθμό εκτιμάτε ότι θα επηρεαστούν, θετικά ή αρνητικά, θέματα που αφορούν το διμερές εμπόριο, τον τουρισμό, τις επενδύσεις, τη ναυτιλία, τους Κύπριους που ζουν στις Βρετανικές Βάσεις, τον τομέα των Εταιρειών Διεθνών Δραστηριοτήτων σε ό,τι αφορά την Κύπρο;

Απ. Να χωρίσουμε στα δύο την ερώτησή σας. Το ΗΒ είναι ο δεύτερος εξαγωγικός προορισμός κυπριακών προϊόντων. Πρώτος προορισμός παροχής υπηρεσιών. Πρώτη πηγή προέλευσης επενδύσεων στην Κύπρο και οι Βρετανοί τουρίστες αποτελούν την μεγαλύτερη ομάδα τουριστών στην Κύπρο. Στη ναυτιλία έχουμε παρόμοιες θέσεις για το ρόλο της σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα θέματα αυτά θα τύχουν χειρισμού κατά τη διαπραγμάτευση της συμφωνίας για τις μελλοντικές σχέσεις και θα μεριμνήσουμε να περιοριστούν στο μέγιστο βαθμό οι όποιες αρνητικές επιπτώσεις.

Για τις Βρετανικές Βάσεις, η ουσιαστική διαπραγμάτευση θα γίνει μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκή Επιτροπής η οποία θα πρέπει να επικυρώσει ό,τι θα συμφωνήσουμε για να ισχύσει στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Θα ήθελα να καλύψω και την άλλη ερώτηση που μου υποβάλατε που αφορά διμερείς συμφωνίες και να σας πως ότι όπως μας ανακοίνωσε το Ηνωμένο Βασίλειο, στοχεύουν σε συμφωνία που θα εξασφαλίζει τα δικαιώματα των Κυπρίων πολιτών που ζουν και εργάζονται στις Βρετανικές Βάσεις, συνεπώς αναμένουμε ότι η διαπραγμάτευση θα κινηθεί ομαλά. Το θέμα της θεώρησης των διαβατηρίων θα τύχει συνολικής διαπραγμάτευσης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ.

Ερ. Τι προοπτικές υπάρχουν ώστε να προσελκύσει η Κύπρος τραπεζικά ή και άλλα ιδρύματα που επιθυμούν να φύγουν από το City;

Απ. Η Κύπρος αποτελεί ήδη προορισμό για ξένες εταιρείες, με ευχάριστες κλιματολογικές συνθήκες και εξαιρετικό νομικό σύστημα, με το “Common Law” να είναι ταυτόσημο μεταξύ των δύο χωρών. Οι εταιρείες που θέλουν να φύγουν από το City ξέρουν τι επιδιώκουν, τι προσφέρουμε εμείς και τι προσφέρουν άλλα κέντρα υπηρεσιών στην Ε.Ε. Πολλές εταιρείες ίσως προτιμήσουν μεγάλα κέντρα όπως τη Φραγκφούρτη. Ευελπιστούμε να προσελκύσουμε το μερίδιο που μας αναλογεί.

Ερ. Πώς θα χειριστείτε το θέμα των Βρετανικών Βάσεων;
Απ. Πολλά από τα ενδιαφέροντα της Κύπρου είναι κοινά με αυτά των υπολοίπων Ευρωπαίων πολιτών, το μόνο ειδικό που αφορά την Κύπρο είναι οι συνομιλίες για τις ΒΒ, γιατί τότε που ενταχθήκαμε στην ΕΕ οι σχέσεις για Ευρωπαίους πολίτες και άρα Κυπρίους που διαβιούν ή εργάζονται στις ΒΒ διέπονται από το Πρωτόκολλο 3.

Το Πρωτόκολλο 3, ελπίζουμε όλες οι πρόνοιές του, να συμφωνηθούν σε μια συμφωνία μεταξύ ΗΒ και ΚΔ η οποία θα πρέπει να εγκριθεί από την ΕΕ

Ερ. Πόση ευχέρεια έχει η ΚΔ στις διαπραγματεύσεις για να διασφαλίσει απόλυτα τα συμφέροντα τόσο της χώρας όσο και των πολιτών;
Απ. Έχουμε αρκετή ευχέρεια, δεν ανησυχούμε, μετά από προκαταρκτικές συνεννοήσεις με το ΗΒ φαίνεται ότι έχουμε. Εξάλλου, δεν είναι ούτε πρόθεση του ΗΒ να δυσκολέψει τη σχέση μεταξύ ΚΔ και ΗΒ όσον αφορά το στάτους κβο.
 
Ερ. Υπάρχει σκέψη να θέσουμε θέμα αποχώρησης των Βρετανικών Βάσεων;
Απ. Δεν είναι πολιτική της ΚΔ να τεθεί θέμα Βάσεων. Εξάλλου, ζούμε σε μια εποχή δύσκολη στην εποχή μας, τίθενται σοβαρότατα θέματα ασφάλειας όσον αφορά ασύμμετρες απειλές, συνεργαζόμαστε επί του θέματος αυτού με το ΗΒ σε θέματα ασφάλειας.