Βρέθηκε ο πιο μεγάλος καφέ νάνος στο γαλαξία μας
17:17 - 28 Μαρτίου 2017
Τρεις νέες ανακαλύψεις έκαναν οι αστρονόμοι. Βρήκαν το πιο μεγάλο άστρο καφέ νάνο στο γαλαξία μας, τα μεγαλύτερα στο σύμπαν μαγνητικά πεδία, καθώς και μια μαύρη τρύπα που σαν πύραυλος «πετάχθηκε» μακριά από το κέντρο ενός γαλαξία και ο ύποπτος γι' αυτό είναι τα βαρυτικά κύματα.
Μια διεθνής ομάδα αστρονόμων, με επικεφαλής τον δρα ΖενγκΧούα Τσανγκ του Ινστιτούτου Αστροφυσικής των ισπανικών Καναρίων Νήσων, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Monthly Notices" της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας της Βρετανίας, ανακάλυψαν ένα καφέ νάνο που έχει την μεγαλύτερη μάζα και την πιο «καθαρή» χημική σύσταση από κάθε άλλο άστρο του είδους του έχει βρεθεί μέχρι σήμερα.
Οι καφέ νάνοι είναι αποτυχημένα άστρα, στα οποία -λόγω μικρού μεγέθους- ποτέ δεν ξεκίνησε η διαδικασία της πυρηνικής σύντηξης του υδρογόνου σε ήλιο, έτσι ώστε να γίνουν λαμεπροί ήλιοι. Θεωρούνται κάτι ενδιάμεσο ανάμεσα σε άστρα και μεγάλους πλανήτε;ς.
Ο συγκεκριμένος καφέ νάνος, γνωστός ως SDSS J01014+1535, βρίσκεται στην άλω του γαλαξία μας, δηλαδή στις εσχατιές του, όπου υπάρχουν τα πιο αρχαία άστρα του. Κινείται σε απόσταση 750 ετών φωτός από τη Γη στην κατεύθυνση του αστερισμού των Ιχθύων και αποτελείται από αρχέγονο αέριο περίπου 250 φορές πιο καθαρό από τον Ήλιο μας (με πάνω από 99,99% υδρογόνο και ήλιο). Έχει ηλικία περίπου δέκα δισεκατομμυρίων ετών και η μάζα του είναι 90 φορές μεγαλύτερη του Δία.
Γιγάντια μαγνητικά πεδία
Εξάλλου, γερμανοί αστρονόμοι, χρησιμοποιώντας το διαμέτρου 100 μέτρων ραδιοτηλεσκόπιο στο Έφελσμπεργκ, ανακάλυψαν μαγνητικά πεδία που εκτείνονται σε αποστάσεις πέντε έως έξι εκατομμυρίων ετών φωτός. Αυτό τα καθιστά τα πιο εκτεταμένα μαγνητικά πεδία που έχουν ποτέ εντοπιθσεί στο σύμπαν.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη Μάγια Κίρντορφ του Ινστιτούτου Ραδιοαστρονομίας Μαξ Πλανκ της Βόννης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστρονομίας και αστροφυσικής "Astronomy & Astrophysics", υπολόγισαν ότι τα εν λόγω γιγάντια μαγνητικά πεδία έχουν ισχύ παρόμοια με το μαγνητικό πεδίο του γαλαξία μας.
Μαύρη τρύπα-πύραυλος
Τέλος, αστρονόμοι με επικεφαλής τον ιταλό Στέφανο Μπιάνκι του Πανεπιστημίου Ρώμη Τρία, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο ίδιο επιστημονικό περιοδικό, εντόπισαν μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα, με μάζα μεγαλύτερη από ένα δισεκατομμύριο ήλιους, η οποία «σπρώχθηκε» βίαια μακριά από το κέντρο του γαλαξία της, πιθανότατα υπό την επίδραση ισχυρών βαρυτικών κυμάτων.
Η τεράστια μαύρη τρύπα (ένας πρώην ενεργός γαλαξιακός πυρήνας, δηλαδή ένα κβάζαρ) έχει πλέον ταξιδέψει 35.000 έτη φωτός μακριά από το γαλαξιακό κέντρο της, κινούμενη με τρομερή ταχύτητα 7,6 εκατομμυρίων χιλιομέτρων την ώρα. Με αυτή την ταχύτητα, με την οποία θα μπορούσε να διασχίσει την απόσταση Γης-Σελήνης σε μόλις τρία λεπτά, εκτιμάται ότι θα εγκαταλείψει τελείως το γαλαξία της σε 20 εκατ. χρόνια.
«Εκτιμούμε ότι χρειάσθηκε η ισοδύναμη ενέργεια 100 εκατομμυρίων ταυτόχρονων εκρήξεων σούπερ-νόβα για να εκτιναχθεί τόσο μακριά αυτή η μαύρη τρύπα», δήλωσε ο Μπιάνκι. Η μαύρη τρύπα, που μελετήθηκε με το διαστημικό τηλεσκόπιο «Χαμπλ», βρίσκεται στο γαλαξία 3C186, σε μεγάλη απόσταση οκτώ δισεκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη.
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι, πριν από ένα έως δύο δισεκατομμύρια χρόνια, δύο γαλαξίες συγκρούσθηκαν και τότε οι δύο αντίστοιχες κεντρικές μαύρες τρύπες τους σταδιακά συγχωνεύθηκαν. Όμως κατά τη διαδικασία αυτή, η συχωνευόμενη μαύρη τρύπα εξέπεμψε ισχυρά βαρυτικά κύματα («ρυτιδώσεις» του χωροχρόνου) μόνο προς μία κατεύθυνση, πράγμα που «πυροδότησε» την εκτόξευσή της στο διάστημα σαν πύραυλος προς την ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
Μια διεθνής ομάδα αστρονόμων, με επικεφαλής τον δρα ΖενγκΧούα Τσανγκ του Ινστιτούτου Αστροφυσικής των ισπανικών Καναρίων Νήσων, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Monthly Notices" της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας της Βρετανίας, ανακάλυψαν ένα καφέ νάνο που έχει την μεγαλύτερη μάζα και την πιο «καθαρή» χημική σύσταση από κάθε άλλο άστρο του είδους του έχει βρεθεί μέχρι σήμερα.
Οι καφέ νάνοι είναι αποτυχημένα άστρα, στα οποία -λόγω μικρού μεγέθους- ποτέ δεν ξεκίνησε η διαδικασία της πυρηνικής σύντηξης του υδρογόνου σε ήλιο, έτσι ώστε να γίνουν λαμεπροί ήλιοι. Θεωρούνται κάτι ενδιάμεσο ανάμεσα σε άστρα και μεγάλους πλανήτε;ς.
Ο συγκεκριμένος καφέ νάνος, γνωστός ως SDSS J01014+1535, βρίσκεται στην άλω του γαλαξία μας, δηλαδή στις εσχατιές του, όπου υπάρχουν τα πιο αρχαία άστρα του. Κινείται σε απόσταση 750 ετών φωτός από τη Γη στην κατεύθυνση του αστερισμού των Ιχθύων και αποτελείται από αρχέγονο αέριο περίπου 250 φορές πιο καθαρό από τον Ήλιο μας (με πάνω από 99,99% υδρογόνο και ήλιο). Έχει ηλικία περίπου δέκα δισεκατομμυρίων ετών και η μάζα του είναι 90 φορές μεγαλύτερη του Δία.
Γιγάντια μαγνητικά πεδία
Εξάλλου, γερμανοί αστρονόμοι, χρησιμοποιώντας το διαμέτρου 100 μέτρων ραδιοτηλεσκόπιο στο Έφελσμπεργκ, ανακάλυψαν μαγνητικά πεδία που εκτείνονται σε αποστάσεις πέντε έως έξι εκατομμυρίων ετών φωτός. Αυτό τα καθιστά τα πιο εκτεταμένα μαγνητικά πεδία που έχουν ποτέ εντοπιθσεί στο σύμπαν.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη Μάγια Κίρντορφ του Ινστιτούτου Ραδιοαστρονομίας Μαξ Πλανκ της Βόννης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστρονομίας και αστροφυσικής "Astronomy & Astrophysics", υπολόγισαν ότι τα εν λόγω γιγάντια μαγνητικά πεδία έχουν ισχύ παρόμοια με το μαγνητικό πεδίο του γαλαξία μας.
Μαύρη τρύπα-πύραυλος
Τέλος, αστρονόμοι με επικεφαλής τον ιταλό Στέφανο Μπιάνκι του Πανεπιστημίου Ρώμη Τρία, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο ίδιο επιστημονικό περιοδικό, εντόπισαν μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα, με μάζα μεγαλύτερη από ένα δισεκατομμύριο ήλιους, η οποία «σπρώχθηκε» βίαια μακριά από το κέντρο του γαλαξία της, πιθανότατα υπό την επίδραση ισχυρών βαρυτικών κυμάτων.
Η τεράστια μαύρη τρύπα (ένας πρώην ενεργός γαλαξιακός πυρήνας, δηλαδή ένα κβάζαρ) έχει πλέον ταξιδέψει 35.000 έτη φωτός μακριά από το γαλαξιακό κέντρο της, κινούμενη με τρομερή ταχύτητα 7,6 εκατομμυρίων χιλιομέτρων την ώρα. Με αυτή την ταχύτητα, με την οποία θα μπορούσε να διασχίσει την απόσταση Γης-Σελήνης σε μόλις τρία λεπτά, εκτιμάται ότι θα εγκαταλείψει τελείως το γαλαξία της σε 20 εκατ. χρόνια.
«Εκτιμούμε ότι χρειάσθηκε η ισοδύναμη ενέργεια 100 εκατομμυρίων ταυτόχρονων εκρήξεων σούπερ-νόβα για να εκτιναχθεί τόσο μακριά αυτή η μαύρη τρύπα», δήλωσε ο Μπιάνκι. Η μαύρη τρύπα, που μελετήθηκε με το διαστημικό τηλεσκόπιο «Χαμπλ», βρίσκεται στο γαλαξία 3C186, σε μεγάλη απόσταση οκτώ δισεκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη.
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι, πριν από ένα έως δύο δισεκατομμύρια χρόνια, δύο γαλαξίες συγκρούσθηκαν και τότε οι δύο αντίστοιχες κεντρικές μαύρες τρύπες τους σταδιακά συγχωνεύθηκαν. Όμως κατά τη διαδικασία αυτή, η συχωνευόμενη μαύρη τρύπα εξέπεμψε ισχυρά βαρυτικά κύματα («ρυτιδώσεις» του χωροχρόνου) μόνο προς μία κατεύθυνση, πράγμα που «πυροδότησε» την εκτόξευσή της στο διάστημα σαν πύραυλος προς την ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση.
ΑΠΕ-ΜΠΕ