Πέτρος Αττάς: "Πώς από Χριστιανός Ορθόδοξος έγινα άθεος"

07:20 - 13 Φεβρουαρίου 2017

ΤΟΠΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

«Θρησκεία: το Μεγάλο Ίσως»… Κάποιος κάποτε είπε «είμαι σίγουρος ότι ο Θεός υπάρχει. Τώρα, αν πιστεύω σ’ αυτόν, είναι μια άλλη ιστορία». Έχουν ειπωθεί τόσα πολλά για το αν υπάρχει ή όχι Θεός. Ανεξάρτητα από το τι πιστεύει ο καθένας από μας, η αντίθετη άποψη είναι πάντα σεβαστή. «Μπορεί να ακουστεί σαν παράδοξο, όμως ένας άθεος πιθανότατα γνωρίζει περισσότερα για τη θρησκεία από ένα θρήσκο, επειδή η απόρριψή της προϋποθέτει μελέτη», υποστηρίζει ο Πέτρος Αττάς, μέλος του Ομίλου Άθεων Κύπρου. Σε συνέντευξή του στο Ρεπόρτερ, ο Πέτρος, Λειτουργός στη Γενική Διεύθυνση Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, Συντονισμού και Ανάπτυξης, εξηγεί, πώς από Ορθόδοξος Χριστιανός έγινε άθεος, μιλά για τις προκαταλήψεις έναντι των Άθεων και στέλνει τα δικά του μηνύματα στην κοινωνία της Κύπρου.

Tι σημαίνει να είναι κανείς άθεος;

Με την αυστηρή έννοια του όρου σημαίνει απλά ότι δεν πιστεύει στην ύπαρξη θεοτήτων. Δεν προϋποθέτει κάποια ιδεολογία. Συνήθως οι άθεοι ταυτίζονται περισσότερο με την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τη χρησιμοποίηση της λογικής και της επιστήμης για κατανόηση του κόσμου στον οποίο ζούμε. Αυτή είναι και η προσέγγιση του Ομίλου Άθεων Κύπρου όπως αποτυπώνεται και στο καταστατικό. Είναι επιλογή μας δηλαδή να προσδιορίσουμε τον όρο “Άθεος” μ' αυτό το περιεχόμενο.

Σε ποια ηλικία διαμορφώθηκαν τα πιστεύω σου σε σχέση με το Θεό και ποια είναι αυτά;

Όπως οι περισσότεροι νέοι στην Κύπρο, ήμουνα πιστός στο Ορθόδοξο Χριστιανικό Δόγμα επειδή αυτό μου έμαθαν να πιστεύω. Τα πρώτα σημάδια αμφισβήτησης ξεκίνησαν στο λύκειο και ιδίως απ' τις διδασκαλίες στο μάθημα των θρησκευτικών, αντικρίζοντας τα διάφορα παράδοξα της Βίβλου και των διδαχών. Εν τούτοις, θυμούμαι ότι πάντα έβρισκα τρόπο είτε να εκλογικεύσω είτε να καταπιέσω την αμφισβήτηση. Χαρακτηριστικά στο Τσίρειο Γυμνάσιο στη Λεμεσό όπου φοιτούσα από το 1991-1993 διοργανωνόταν 1-2 φορές το χρόνο έκθεση χριστιανικού βιβλίου. Λόγω περιέργειας πάντα διάλεγα κάποια βιβλία με “πιασάρικη” θεματολογία όπως πχ “Ο Αντίχριστος” ή “Σατανισμός και μουσική ροκ” και τέτοια. Αναμενόμενο ήταν μια τέτοια θεματολογία από πολύ κακογραμμένα, πρόχειρα και έντονα προκατειλημμένα βιβλία που στόχο είχαν να τρομοκρατήσουν, να με γεμίζουν ενοχές ως προς τις επιλογές μου πχ μουσική ροκ.Η πραγματική αμφισβήτηση συνέβηκε όταν ήμουν φοιτητής με την έκθεση σε καινούρια γνώση, σε ιδέες, στο διάλογο με φοιτητές, ακαδημαϊκούς κ.α και κατέληξα ότι το πιθανότερο είναι πως η υπόθεση για την ύπαρξη Θεού είναι ανθρώπινο κατασκεύασμα κι ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος να ζω τη ζωή μου υποθέτοντας ότι υπάρχει Θεός.

Οι περισσότεροι άνθρωποι, κυρίως σε στιγμές αδυναμίας αισθάνονται την ανάγκη να επικαλεστούν μια ανώτερη δύναμη για να τους βοηθήσει. Στην περίπτωση ενός ανθρώπου που είναι άθεος τι ισχύει;

Αυτό μπορεί να ισχύσει κάλλιστα και στην περίπτωση ενός άθεου. Οι στιγμές αδυναμίας είναι ανθρώπινες και δεν ισχύουν μόνο για τους πιστούς. Από 'κει και πέρα αν θα χρησιμοποιήσει την έκφραση “Παναγία μου” ή απλά μια πιο ουδέτερη κοσμικά έκφραση “Ελπίζω να αλλάξουν τα πράγματα” λίγη σημασία έχει, καθώς η επίκληση ή η επιθυμία από μόνη της δε σημαίνει ούτε αποδοχή, ούτε απόδειξη ύπαρξης κάποιου προσωπικού θεού που ακούει και αξιολογεί αιτήματα προς υλοποίηση. Είναι περισσότερο αντανακλαστική αντίδραση παρά ουσιαστική και είναι προϊόν της φύσης του ανθρώπου όπως αυτή έχει διαμορφωθεί μέσα από τη διαδικασία της εξέλιξης των ειδών. Μια εγκεφαλική διεργασία δηλαδή.

Έχεις διαβάσει για άλλες θρησκείες πριν καταλήξεις σε αυτές τις πεποιθήσεις;

Έχω διαβάσει πάρα πολλά και θεωρώ ότι η πεποίθηση ότι πιθανότατα δεν υπάρχει Θεός είναι προϊόν κριτικής σκέψης, παρά μιας απλής απληροφόρητης απόφασης, πολλές φορές από αντίδραση. Έχω μελετήσει και για διάφορες θρησκείες, αλλά σαφώς λιγότερο απ' τον Χριστιανισμό, που είναι η θρησκεία στην οποία εκτέθηκα στην Κύπρο, όπως το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Νομίζω όμως ότι η ερώτηση παραπέμπει στον λογισμό ότι η ύπαρξη Θεού είναι δεδομένη, οπότε πρέπει να διαλέξεις την πιο σωστή. Στην πραγματικότητα η μελέτη των θρησκειών δεν έχει τόση σημασία, καθώς πάνω κάτω η υπόθεση είναι ότι υπάρχει ένα υπερφυσικό ον το οποίο διαθέτει παντοδυναμία και υπερφυσικές ιδιότητες με τις και παρεμβαίνει στον φυσικό κόσμο, ανταμείβει και τιμωρεί, κρίνει κλπ. Εάν δεν ικανοποιείται η συνθήκη για την ύπαρξη τέτοιου υπερφυσικού όντος τότε λίγη σημασία έχει ποιος ήταν ο κύριος προφήτης, ο αριθμός των θεοτήτων, ο τρόπος λατρείας κλπ.

Tην Καινή Διαθήκη την έχεις μελετήσει καθόλου;

Η αλήθεια είναι πως δεν είχα επιλογή καθώς ο καθηγητής θεολογίας στο Γυμνάσιο μας υποχρέωνε να αντιγράφουμε εδάφια κάθε Σαββατοκύριακο και να τα παρουσιάζουμε στην τάξη. Ναι την έχω μελετήσει εκτεταμένα, όχι μόνο διαβάζοντας την, αλλά μελετώντας απόψεις, επιχειρήματα, αναλύσεις κλπ. Μπορεί να ακουστεί σαν παράδοξο, όμως ένας άθεος πιθανότατα γνωρίζει περισσότερα για τη θρησκεία από ένα θρήσκο, επειδή η απόρριψη της προϋποθέτει μελέτη.

Σε ενοχλούν οι άνθρωποι που είναι θρήσκοι (ανεξαρτήτως θρησκείας) ή σέβεσαι τα πιστεύω τους;

Ασφαλώς και δε με ενοχλούν, όπως και δε με ενοχλεί η ύπαρξη εκκλησιών, θρησκευτικών εκδηλώσεων κλπ. Κατ' ακρίβεια σε ένα υποθετικό σενάριο όπου πχ ένας δικτάτορας θα διέταζε το κλείσιμο των εκκλησιών, ο Όμιλος Άθεων θα στεκόταν στο πλευρό των πιστών προς αντίσταση σε μια τέτοια πάταξη ενάντια στην ανεξιθρησκία. Αυτό που με ενοχλεί όμως είναι η προσπάθεια επιβολής της θρησκείας, μέσω του θρησκευτικού χρωματισμού του κράτους και ιδιαίτερα της παιδείας, με τη μορφή της κατήχησης, εκκλησιασμών κλπ, η προνομιακή μεταχείριση της εκκλησίας και οι διακρίσεις έναντι ανθρώπων που δεν ασπάζονται το κυρίαρχο δόγμα. Επίσης με ενοχλεί ο θρησκευτικός φανατισμός ο οποίος σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να γίνει επικίνδυνος.

Ποια ήταν η τελευταία φορά που πήγες εκκλησία, που έκανες το σταυρό σου, που κοινώνησες ή που εξομολογήθηκες;

Σε εκκλησία έτυχε να βρεθώ 2 φορές την τελευταία βδομάδα, δυστυχώς για κηδείες συγγενών φιλικών προσώπων. Θα το πω απλά: Δεν αρπάζει φωτιά ένας άθεος όταν μπεί σε εκκλησία, ούτε γκρεμίζεται η εκκλησία από την παρουσία ενός άθεου. Ούτε επηρεάζονται οι πεποιθήσεις του. Σε κάποιες περιπτώσεις είναι θέμα σεβασμού της επιλογής του φιλικού προσώπου να τελέσει την εκδήλωση στην εκκλησία, σε άλλες είναι απλά θέμα παράδοσης κλπ. Όσον αφορά το σταυρό μου πραγματικά δεν θυμούμαι την τελευταία φορά που τον έκανα, μάλλον ήταν τον καιρό που ήμουν μαθητής. Εφόσον απέρριψα τη θρησκεία, απορρίπτω και τις πρακτικές της. Εξομολόγηση τελευταία φορά έκανα όπως σας είπα πιο πάνω όταν ήμουν μαθητής Γυμνασίου γύρω στο 1992.

H κοινότητα των άθεων της Κύπρου πόσα μέλη αριθμεί και τι ηλικίες έχουν;

Δε γνωρίζουμε επακριβώς, οι ενδείξεις όμως δείχνουν ότι είναι λίγο πιο κάτω απ' το 10%, είναι περισσότερο νέοι σε ηλικία και η πλειοψηφία είναι αρσενικού φύλου. Αυτό είναι και μια τάση που ισχύει ανά το παγκόσμιο. Πρέπει να τονιστεί όμως ότι δεν έχει διεξαχθεί ή τουλάχιστο δεν είναι εις γνώση μου κάποια επιστημονική αφοσιωμένη έρευνα στο θέμα. Να αναφέρω εδώ ότι το 2011 όταν διεξήχθη η καταγραφή πληθυσμού, στο ερώτημα “Σε ποια θρησκεία ανήκετε”, δεν υπήρχε επιλογή “άθεος”, παρά μόνο η επιλογή “άλλο” που παραπέμπει σε άλλη θρησκεία. Θεωρείται κατά κάποιο τρόπο δεδομένο.

Ποιες είναι οι βασικές αρχές και ποια η αποστολή των άθεων της Κύπρου;

Συνοπτικά είναι η προσπάθεια υπεράσπισης του κοσμικού χαρακτήρα του κράτους, η αναίρεση και προστασία από τυχόν διακρίσεις βάσει θρησκευτικών πεποιθήσεων, η συνεχής πάλη για αλλαγές σε αυτό τον τομέα στο κράτος και ειδικά στην εκπαίδευση και η ενδυνάμωση της κοινότητας των άθεων στην Κύπρο με την έννοια της αποτίναξης της άδικης “ρετσινιάς” που κουβαλά αυτός ο όρος. Οι στόχοι μας είναι κυρίως πολιτικοί και στοχεύουν στην αποτροπή των διακρίσεων. Δεν έχουμε στόχο ούτε και επιθυμούμε να πείσουμε κάποιον να γίνει άθεος. Αν μας ζητηθεί η άποψη μας θα την προσφέρουμε ασφαλώς, όμως όχι χρησιμοποιώντας μεθόδους επιβολής.

Έχεις βιώσει τυχόν προκαταλήψεις ή διακρίσεις λόγω των πεποιθήσεών σου;

Έχω βιώσει, ναι, όμως γνωρίζω άτομα που έχουν βιώσει πολύ πιο έντονες διακρίσεις. Έπρεπε να αντιμετωπίσω την κριτική της οικογένειας, το “τι θα πει ο κόσμος”, “δεν θα πάρεις προαγωγή” και τέτοια. Για να είμαστε δίκαιοι, η οικογένεια δε με πίεσε ποτέ να ακολουθώ αυστηρά τις θρησκευτικές οδηγίες. Κατά δεύτερο έχω βιώσει απόρριψη από φίλους. Στη δουλειά μου (δημόσιο) αν και παρατηρούνται γενικώς φαινόμενα επιρροής της εκκλησίας, εντούτοις υπάρχει κατοχύρωση και δεν αντιμετώπισα κάποιου είδους διάκρισης. Στον ιδιωτικό τομέα όμως, οι εργαζόμενοι είναι ευάλωτοι σε τέτοιες διακρίσεις. Επίσης αν δείτε τις εκθέσεις στην Επίτροπο Διοικήσεως περιέχουν πολλές περιπτώσεις παραπόνων για διακρίσεις ιδίως στα σχολεία.

Ποια είναι η γνώμη σου για την κοινωνία της Κύπρου; Θα τη χαρακτήριζες προοδευτική ή συντηρητική;

Θα ξεκινήσω λέγοντας ότι αγαπώ πάρα πολύ την Κύπρο και τον κόσμο της, τον χαρακτήρα και το ταμπεραμέντο. Με τα καλά και τα κακά της. Και σ' αυτή την συλλογική κουλτούρα ασφαλώς ρόλο έπαιξε και η θρησκεία. Είναι όντως μέρος της παράδοσης, με θετική και αρνητική συνεισφορά. Δεν γίνονται όλα αποδεκτά απλά επειδή είναι παράδοση. Όπως για παράδειγμα το προικοσύμφωνο ή το ανέμισμα του σεντονιού στο “κοινό” την πρώτη νύχτα του γάμου. Δεν είναι προοδευτική κοινωνία, είναι αμιγώς συντηρητική και κλειστή, όμως σε σύγκριση με πχ 30 χρόνια πριν που θυμούμαι προσωπικά, έχει βελτιωθεί πάρα πολύ σε διάφορα θέματα αναφορικά με ανθρώπινα δικαιώματα, σεβασμό στη διαφορετικότητα κλπ. Πρέπει πάντα να αντικρίζουμε τα πράγματα με διαχρονική και συγκριτική προοπτική και όχι μυωπικά. Στο κάτω κάτω οι ίδιοι άνθρωποι που πιθανότατα αποτελούν το κομμάτι των συντηρητικών απόψεων της κοινωνίας πιθανότατα είναι κι οι ίδιοι άνθρωποι που συνεισφέρουν στην κουλτούρα φιλοξενίας, φιλότιμου και ανθρωπιάς του τόπου.

Τι θα ήθελες να δεις να αλλάζει;

Να απεγκλωβιστεί και να αποχρωματιστεί το κράτος και κυρίως η παιδεία από την θρησκευτική και εκκλησιαστική επιρροή, να γίνουμε πιο αποδεκτικοί στη διαφορετικότητα και να δώσουμε περισσότερη σημασία στη γνώση, στην επιστήμη, στην τέχνη και πρωτίστως στον τρόπο σκέψης ως κοινωνία.

Θα ήθελες να στείλεις κάποιο μήνυμα;

Ναι. Δεν είμαστε αίρεση ή περιθωριακή θρησκεία, δεν είμαστε μυστικοπαθές γκρουπ και δεν αποτελούμε απειλή για κανένα. Απλά ζητούμε να μην μας επιβάλλεται το κυρίαρχο θρησκευτικό δόγμα από την κοινωνία και να μην γίνονται διακρίσεις λόγω θρησκεύματος ή απουσίας θρησκεύματος. Καλούμε όσους συμμερίζονται τις απόψεις μας να έρθουν κοντά μας και να βοηθήσουν μέσα στα πλαίσια της συλλογικότητας για την προώθηση των στόχων μας προς την βελτίωση και την πρόοδο της κοινωνίας.

Πέτρος Αττάς: "Πώς από Χριστιανός Ορθόδοξος έγινα άθεος"

Ροη Ειδησεων

Τρία πολυτελή διαμερίσματα στις Φοινικούδες,

Οκτώ μοντέρνα διαμερίσματα στην Πύλα

Τρεις επαύλεις με πισίνα στην Πόλη Χρυσοχούς

Κατοικία 2 υπνοδ. στην Πόλη Χρυσοχούς

Δειτε Επισης