Κύπρος – Αίγυπτος: Από τα θερμά επεισόδια στις θερμές σχέσεις
08:34 - 22 Νοεμβρίου 2017
Στην καλύτερη τους φάση φαίνεται να βρίσκονται οι σχέσεις Κύπρου – Αιγύπτου.
Από τον Ιούνιο του 2014, όταν ο Σίσι καταλάμβανε την εξουσία με εκλογές από τον Μοχάμεντ Μόρσι μέχρι σήμερα, επεδίωξε από την πρώτη στιγμή να βελτιώσει τις σχέσεις του με την Κύπρο και να δημιουργήσει ένα ισχυρό άξονα συνεργασίας μεταξύ Κύπρου – Ελλάδας και Αιγύπτου που μετρά ήδη την πέμπτη τριμερή συνάντηση σε 3 χρόνια.
Βέβαια οι σχέσεις Κύπρου – Αιγύπτου πέρασαν από συμπληγάδες. Από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας μέχρι σήμερα υπήρξαν περίοδοι που οι σχέσεις μπορούν να χαρακτηριστούν και ως εχθρικές.
Από το Κίνημα των αδεσμεύτων στην κρίση του 1978
Η ισχυρή φιλία που ανέπτυξε ο πρώτος Πρόεδρος της Κ.Δ Αρχιεπίσκοπος Μακάριος με τον Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ υπήρξε καθοριστικής σημασίας στα νηπιακά βήματα της Δημοκρατίας.
Το Κίνημα των Αδεσμεύτων και η συνεργασία των δύο χωρών μέσα στα πλαίσια της οργάνωσης υπήρξε η κορύφωση της στενής συνεργασίας των δύο χωρών.
Αυτά όλα άλλαξαν άρδην το 1978. Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ήταν πια νεκρός, προηγήθηκε η εισβολή του Αττίλα, την ίδια ώρα που η Αίγυπτος μετρούσε τις πληγές τις και προσπαθούσε να ορθοποδήσει μετά τον πόλεμο των έξι ημερών (1967) και τον Πόλεμο του Γιομ Κιμπούρ (1973).
Αυτά όλα άλλαξαν άρδην το 1978. Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ήταν πια νεκρός, προηγήθηκε η εισβολή του Αττίλα, την ίδια ώρα που η Αίγυπτος μετρούσε τις πληγές τις και προσπαθούσε να ορθοποδήσει μετά τον πόλεμο των έξι ημερών (1967) και τον Πόλεμο του Γιομ Κιμπούρ (1973).
Ήδη είχε αποχωρήσει από το 1971 ο Πρόεδρος Γκαμάλ Αμπέλ Νάσσερ στενός φίλος του Μακαρίου, με τον Ανουάρ Σαντάτ να τον διαδέχεται.
Οι νεκροί στο Hilton
Ο Φεβρουάριος του 1978 ήταν καθοριστικός για τις σχέσεις των δύο χωρών. Η 6η σύνοδος του «Οργανισμού Αλληλεγγύης των Αφροσιατικών λαών» που διεξήχθη με πρωτοβουλία του Βάσου Λυσσαρίδη στην Κύπρο, αποτέλεσε την αφορμή για να καταστεί το νησί μας επίκεντρο του Διεθνούς ενδιαφέροντος.
Αυτό έγινε όταν δύο οπλοφόροι έστησαν ενέδρα θανάτου και σκότωσαν εξ επαφής τον Αιγύπτιο Πρόεδρο του Οργανισμού Γιούφ Έλ Σεμπάι και στη συνέχεια συνέλαβαν ως όμηρους όλους τους σύνεδρους στο ξενοδοχείο Hilton.
Οι εξελίξεις που ακολούθησαν έφεραν τις δύο χώρες, Κύπρο και Αίγυπτο, σε επικίνδυνη τροχιά πολιτικής σύγκρουσης.
Σε κάποια στιγμή, ο Βάσος Λυσσαρίδης εισήλθε στην αίθουσα και ζήτησε από τους οπλοφόρους να μάθει για τους όρους τους. Οι οπλοφόροι ζήτησαν την ασφαλή έξοδο τους από την Κύπρο για να μεταβούν στο Κουβέιτ.
Στη συνέχεια οι οπλοφόροι ζήτησαν να φύγουν με τους όμηρους στο αεροδρόμιο Λάρνακας και να μην πλησιάσει κανένας κοντά στο λεωφορείο που θα τους μετέφερε.
Στις 3 και 45 το απόγευμα έφθασε υπό τη συνοδεία ισχυρής αστυνομικής δύναμης ο Πρέσβης της Αιγύπτου ο οποίος ζήτησε όπως έλθει σε επαφή με τους δυο οπλοφόρους ενώ έλαβε οδηγίες από το Κάιρο.
Στις 3 και 45 το απόγευμα έφθασε υπό τη συνοδεία ισχυρής αστυνομικής δύναμης ο Πρέσβης της Αιγύπτου ο οποίος ζήτησε όπως έλθει σε επαφή με τους δυο οπλοφόρους ενώ έλαβε οδηγίες από το Κάιρο.
To μακελειό του Αεροδρομίου
Η κυβέρνηση της Αιγύπτου ζήτησε από τις κυπριακές αρχές να καθυστερήσουν την αναχώρηση των οπλοφόρων καθότι θα έφθαναν στην Κύπρο Παλαιστίνοι ηγέτες για να διαπραγματευτούν με τους οπλοφόρους.
Το αεροπλάνο με πλήρωμα τεσσάρων προσώπων, μαζί με τους οπλοφόρους και τους Άραβες ομήρους, απογειώθηκε από το αεροδρόμιο Λάρνακας αλλά επέστρεψε λίγο αργότερα αφού δεν είχε άδεια να προσγειωθεί σε οποιοδήποτε αεροδρόμιο εκτός από το Τζιμπουτί για ανεφοδιασμό.
Το αεροσκάφος των Κυπριακών Αερογραμμών επέστρεψε στο αεροδρόμιο Λάρνακας στις 6 το απόγευμα με τις διαπραγματεύσεις με τους δύο Άραβες οπλοφόρους.
Λίγο αργότερα ένα μεταγωγικό C-130 του αιγυπτιακού στρατού έφτασε στη Λάρνακα ενημερώνοντας τους αρμοδίους του αεροδρομίου πως μεταφέρει υψηλόβαθμο στέλεχος της αιγυπτιακής κυβέρνησης.
Κάτι που τελικά αποδείχτηκε πως δεν ίσχυε. Στην πραγματικότητα μετέφερε ένα λόχο Αιγύπτιων κομάντο που θα επιχειρούσαν για να συλλάβουν τους δύο Άραβες οπλοφόρους.
Όταν αυτό έγινε αντιληπτό από τα στελέχη της Κυπριακής Κυβέρνησης κάλεσαν το C-130 να αποχωρήσει και να επιστρέψει στην Αίγυπτο. Οι Αιγύπτιοι αρνήθηκαν και ξεκίνησαν επιχείρηση για να περικυκλώσουν το αεροσκάφος των κυπριακών αερογραμμών στο οποίο βρίσκονταν οι 2 οπλοφόροι και οι Άραβες.
Η Ε.Φ σε πλήρη ετοιμότητα αντέδρασε αστραπιαία και κτύπησε το τζιπ των Αιγυπτίων ενώ με βολές βαρέων όπλων διέλυσε στην κυριολεξία το Αιγυπτιακό μεταγωγικό αεροσκάφος.
Από τη μάχη 16 Αιγύπτιοι στρατιώτες έχασαν τη ζωή τους, ενώ οι υπόλοιποι πιάστηκαν αιχμάλωτοι.
Κύπρος και Αίγυπτος βρέθηκαν μια ανάσα από την πολεμική σύρραξη.
Τις επόμενες μέρες η Αιγυπτιακή κυβέρνηση κατηγόρησε την Κύπρο ότι υποθάλπει την τρομοκρατίας προστατεύοντας τους εγκληματίες ενώ υποστήριξε πως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Σπύρος Κυπριανού γνώριζε για την κάθοδο των Αιγύπτιων Κομμάντο.
Η Κυπριακή Δημοκρατία από την πλευρά της κατηγόρησε την Αίγυπτο πως ξεγέλασε τον Πρόεδρο Κυπριανού. Την επόμενη μέρα ο Αιγύπτιος ΥΠΕΞ Μπούτρος Γκάλι έφτασε στην Κύπρο για συζητήσεις. Λίγο αργότερα η Αίγυπτος ανακοίνωσε την απόσυρση της διπλωματικής της αποστολής από την Κύπρο.
Η κατάσταση εξομαλύνθηκε χρόνια αργότερα όταν τις τύχες του γειτονικού κράτους ανέλαβε ο Σουφί Αμπού Ταλέμπ, ενώ τα πράγματα έγιναν ακόμη καλύτερα με την ανάληψη των καθηκόντων από τον Χόσνι Μουμπάρακ.
Μικρά που ενδιαφέρουν
Άξια αναφοράς είναι άλλα δύο περιστατικά που συνέβησαν χρόνια αργότερα και απασχόλησαν τόσο τις κυβερνήσεις όσο και την κοινή γνώμη των δύο χωρών.
Άξια αναφοράς είναι άλλα δύο περιστατικά που συνέβησαν χρόνια αργότερα και απασχόλησαν τόσο τις κυβερνήσεις όσο και την κοινή γνώμη των δύο χωρών.
Το 2011 ένα επεισόδια με την Αιγύπτια πρέσβειρα της Αιγύπτου να χαστουκίζει Κύπρια αστυνομικό στο αεροδρόμιο της Λάρνακας δημιούργησε σάλο. Το περιστατικό συνέβη στις 29 Δεκεμβρίου όταν η πρέσβειρα της Αιγύπτου προσπάθησε να συνοδεύσει συγγενείς της μέχρι την αίθουσα αναμονής του αεροδρομίου.
Η γυναίκα της κυπριακής Αστυνομίας προσπάθησε να της εξηγήσει ότι δεν μπορούσε, με βάση τους κανονισμούς της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, να συνοδεύσει τους συγγενείς της και τότε η Μένα Μοχρούς «εξερράγη» και τη χαστούκισε.
Το βίντεο που εξασφάλισε η τηλεόραση του Sigma
Το περιστατικό θεωρήθηκε λήξαν μετά από συνεννόηση των Υπουργών Εξωτερικών δύο χωρών και απολογία του κυπριακού ΥΠΕΞ στον Αιγύπτιο ομόλογο του.
Ένα άλλο περιστατικό που σήμανε συναγερμό στις δύο χώρες ήταν η αεροπειρατεία από τον Σείφ Ελντίν Μουσταφά που τελικά δεν ήταν τίποτε άλλο από μια ενέργεια ανθρώπου με ψυχολογικά προβλήματα.
Αν και οι αρχικές πληροφορίες έκαναν λόγο για ένα πολύ πιο περιστατικό στο αεροσκάφος της Egypt Air και έθεσαν σε κόκκινο συναγερμό τα προεδρικά γραφεία.
Τελικά το περιστατικό αποδείχτηκε πολύ πιο απλό και έληξε με τη σύλληψη του αεροπειρατή ο οποίος ακόμα βρίσκεται στις Κεντρικές Φυλακές ενώ εκκρεμεί η έκδοση του στην Αίγυπτο.