Η έκθεση του Ελεγκτή για την Πυροσβεστική – Καθυστέρηση στην παραλαβή εξοπλισμού διάσωσης

Στη δημοσιότητα έδωσε η Ελεγκτική Υπηρεσία την έκθεση της για τον οικονομικό έλεγχο που διεξήγαγε στην πυροσβεστική υπηρεσία.
 

Από τον έλεγχο των λογαριασμών της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, έχουν προκύψει τα ακόλουθα θέματα:

• Καθυστέρηση στη παραλαβή και αξιοποίηση εξοπλισμού έρευνας, διάσωσης και πυρόσβεσης των αερολιμένων Λάρνακας και Πάφου.
• Απαλλοτριώσεις για ανέγερση πυροσβεστικών σταθμών.
• Στέγαση σε κτίριο χωρίς πιστοποιητικό τελικής έγκρισης και άδεια χρήσης.
• Μη υλοποίηση προσφοράς για αγορά μηχανοκίνητων οχημάτων.
• Σημαντική αύξηση ωρών υπερωριακής απασχόλησης.
• Ανάκτηση κόστους υπηρεσιών πυροπροστασίας που παρέχονται σε ιδιώτες.
• Μέλος της Υπηρεσίας ο οποίος μετείχε ως διευθυντής σε ιδιωτική εταιρεία.
• Διαδικασίες έγκρισης συστημάτων πυροπροστασίας σε ιδιωτικά κέντρα αναψυχής.
• Κτήριο Ειδικής Μονάδας Αντιμετώπισης Καταστροφών (ΕΜΑΚ) στην Κοφίνου.

 
Εξοπλισμός έρευνας, διάσωσης  και πυρόσβεσης των Αερολιμένων Λάρνακας και Πάφου.

Για σκοπούς πυρόσβεσης και διάσωσης σε περίπτωση αεροπορικού δυστυχήματος στην περιοχή των αλυκών γύρω από το αεροδρόμιο Λάρνακας και για κάλυψη τέτοιου ενδεχόμενου στη θαλάσσια περιοχή γύρω από το αεροδρόμιο Πάφου, προέκυψε  ανάγκη για αγορά hovercrafts και θαλάσσιων σκαφών, αντίστοιχα, μέρος του κόστους αγοράς των οποίων, θα καλυφθεί (50%) από τον Διαχειριστή των δύο αερολιμένων.

(α)      Θαλάσσια σκάφη για το Αεροδρόμιο Πάφου. Στις 8.4.2015 παραλήφθηκαν από τον Διαχειριστή τα δύο θαλάσσια σκάφη για το αεροδρόμιο Πάφου, ωστόσο μέχρι σήμερα εκκρεμεί η παραλαβή τους από την Πυροσβεστική Υπηρεσία αφού επρόκειτο να διατεθούν στον Πυροσβεστικό Σταθμό του αεροδρομίου Πάφου. Η καθυστέρηση στην παραλαβή τους οφείλεται στην έλλειψη προσωπικού που υπηρετεί σε βάρδιες, καθώς και στη μη ολοκλήρωση της εκπαίδευσης του υφιστάμενου στη χρήση τέτοιων μέσων.

Μετά από μελέτη σχετικής αλληλογραφίας, παρατηρήθηκε ότι ο Διαχειριστής δεν συμφωνούσε με την πρόθεση της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας να παραχωρήσει τα συγκεκριμένα σκάφη στη Λιμενική και Ναυτική Αστυνομία. Έπειτα από σειρά συναντήσεων έγινε αποδεκτό όπως, ένα από τα σκάφη παραληφθεί για χρήση από τη Λιμενική και Ναυτική Αστυνομία και το άλλο να παραμείνει στον Πυροσβεστικό Σταθμό Αεροδρομίου Πάφου για χρήση από το προσωπικό της Ε.Μ.Α.Κ. Μέχρι και την ημερομηνία του ελέγχου εκκρεμούσε η υπογραφή του σχετικού μνημονίου συναντίληψης μεταξύ του Διαχειριστή, της Π.Υ και του Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων.

(β)       Hovercrafts για το αεροδρόμιο Λάρνακας. Μέχρι και την ημερομηνία του ελέγχου εκκρεμούσε η διαδικασία για αγορά των εν λόγω σκαφών. Από μελέτη σχετικής αλληλογραφίας, διαπιστώθηκε ότι η διαδικασία αγοράς τους από τον Διαχειριστή βρίσκεται στην τελική της φάση. Μετά την κατακύρωση και πριν την άφιξή τους, θα υπογραφτεί και το σχετικό μνημόνιο συναντίληψης.

Σύμφωνα με την Πυροσβεστική Υπηρεσία, τα hovercrafts αναμένεται να παραληφθούν πριν το τέλος του χρόνου.
 

Σύσταση: Ζητήθηκε όπως ενημερωθούμε με τις εξελίξεις του θέματος αφού το θέμα πυρόσβεσης και διάσωσης σε περίπτωση αεροπορικού δυστυχήματος, στη θαλάσσια περιοχή γύρω από τα αεροδρόμια Λάρνακας και Πάφου, απασχολούσε την Πυροσβεστική Υπηρεσία ακόμα και πριν την υπογραφή της συμφωνίας για την διαχείριση των αεροδρομίων από τον Διαχειριστή το 2006. Ωστόσο το θέμα εξακολουθεί να βρίσκεται σε εκκρεμότητα, ενώ τα σκάφη που παραλήφθηκαν για κάλυψη των αναγκών του αεροδρομίου Πάφου παραμένουν αναξιοποίητα πέραν των δύο χρονών.

Όσον αφορά στα θαλάσσια σκάφη για το αεροδρόμιο Πάφου, ο Διευθυντής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας μας ενημέρωσε ότι προγραμματίζεται προσεχώς συνάντηση για συζήτηση του θέματος, με σκοπό την ετοιμασία και υπογραφή του μνημονίου συναντίληψης μεταξύ του Διαχειριστή της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και του Κέντρου Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης. 
Σε σχέση με τα Hovercrafts για το αεροδρόμιο Λάρνακας, ο Διευθυντής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας μας ενημέρωσε ότι έχει κατακυρωθεί σχετική προσφορά και αναμένεται η παραλαβή τους πριν το τέλος του 2017.

 Απαλλοτριώσεις για ανέγερση πυροσβεστικών σταθμών.

(α)  Επέκταση Αστυνομικού/Πυροσβεστικού Σταθμού Ορόκλινης. Το Επαρχιακό Δικαστήριο Λάρνακας ακύρωσε, κατόπιν προσφυγής πρώην ιδιοκτήτη, το Διάταγμα απαλλοτρίωσης τεμαχίων του, αφού είχε παρέλθει η προνοούμενη από το Σύνταγμα προθεσμία χωρίς να επιτευχθεί ο στόχος της απαλλοτρίωσης. Επειδή στα επηρεαζόμενα τεμάχια έχουν στο μεταξύ ολοκληρωθεί οι εργασίες επέκτασης του Αστυνομικού και Πυροσβεστικού σταθμού Ορόκλινης, καταβλήθηκαν προσπάθειες για εξώδικο συμβιβασμό, οι οποίες απέβησαν άκαρπες. Η Νομική Υπηρεσία, με επιστολή της ημερ. 26.9.2016, ενημέρωσε  τον δικηγόρο του ιδιοκτήτη ότι η Δημοκρατία προτίθεται να του επιστρέψει τα εν λόγω τεμάχια, προς συμμόρφωση με την απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου. Ο ιδιοκτήτης επανήλθε προτείνοντας ως συμβιβαστική λύση την καταβολή, προς αυτό χρηματικής αποζημίωσης, ως η παλαιότερη πρόταση του Γενικού Εισαγγελέα ημερομηνίας 11.2.2015, την οποία, τότε ο ιδιοκτήτης είχε απορρίψει. Ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, με επιστολή του ημερ. 5.5.2017 πληροφόρησε τον ιδιοκτήτη ότι έχουν δοθεί οδηγίες στο Τμήμα Δημοσίων Έργων για κατεδάφιση των επηρεαζόμενων υποστατικών και κένωση των τεμαχίων, επιβεβαιώνοντας ότι η Δημοκρατία θα προχωρήσει άμεσα σε κένωση και επιστροφή τους στον ιδιοκτήτη. Όπως πληροφορηθήκαμε, η ανάγκη για στέγαση των πυροσβεστικών οχημάτων που στεγάζονταν στα εν λόγω τεμάχια έχει διαφοροποιηθεί, αφού το μεγαλύτερο όχημα αφρού του Σταθμού Ορόκλινης, που χρησιμοποιείται για πυρασφάλεια των εγκαταστάσεων πετρελαιοειδών, αναμένεται να μεταφερθεί στον Σταθμό του Βασιλικού. Η ανάγκη στέγασης των υπολοίπων οχημάτων θα καλυφθούν με την κατασκευή πρόχειρου υπόστεγου που θα παρέχει προστασία από τις καιρικές συνθήκες σε χώρο εντός του Σταθμού Ορόκλινης.

Ο Διευθυντής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, μας ενημέρωσε ότι έχει εγκριθεί αίτημα απόδέσμευσης ποσού €60.000 για προκήρυξη προσφοράς κατεδάφισης του κτιρίου, κένωσης και μετακίνησης της περίφραξης, εργασίες οι οποίες αναμένεται να ξεκινήσουν  τον Νοέμβριο. 

(β)    Ανέγερση πυροσβεστικού σταθμού στην επαρχία Πάφου. H Πυροσβεστική Υπηρεσία το 2012 πρότεινε κρατικό τεμάχιο στην περιοχή Πότιμα της κοινότητας Κισσόνεργας, στην Επαρχία Πάφου για ανέγερση Σταθμού και το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, με επιστολή του ημερ.21.8.2012 ζήτησε από το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας (ΤΚΧ) την εκχώρηση του υπό αναφορά τεμαχίου, με σκοπό την ανέγερση δεύτερου περιφερειακού Πυροσβεστικού Σταθμού στην Πάφο. Ζητήθηκαν επίσης, οι απόψεις του  Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως (ΤΠΟ), ως προς την καταλληλότητα του τεμαχίου. Το ΤΠΟ, με επιστολή του ημερ. 28.11.2016 προς τον Επαρχιακό Κτηματολογικό Λειτουργό Πάφου, αναφέρει ότι η ανέγερση Πυροσβεστικού Σταθμού εντός του χώρου στην περιοχή Πότιμα της κοινότητας Κισσόνεργας δεν συνάδει με τις πρόνοιες του Τοπικού Σχεδίου και σε περίπτωση που αποφασιστεί η εκχώρηση του κρατικού τεμαχίου για την ανέγερση Πυροσβεστικού Σταθμού, θα πρέπει να ληφθούν διάφορα μέτρα. Ανέφερε επίσης ότι θα πρέπει να ζητηθεί και η άποψη του Τμήματος Δημοσίων Έργων σε σχέση με την οδική πρόσβαση στον Σταθμό.

Επισημάναμε ότι, παρά την πάροδο μεγάλου χρονικού διαστήματος από την αρχική προώθηση ενεργειών για ανέγερση νέου πυροσβεστικού σταθμού στην επαρχία Πάφου, το θέμα δεν έχει επιλυθεί ακόμα. 

Ο Διευθυντής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, μας ενημέρωσε ότι αφού μελετήθηκαν οι απόψεις του ΤΠΟ, αποφασίστηκε όπως ακυρωθεί η αίτηση εκχώρησης της συγκεκριμένης κρατικής γης για ανέγερση δεύτερου Περιφερειακού Πυροσβεστικού Σταθμού στην Πάφο. Πληροφορηθήκαμε επίσης ότι επί του παρόντος γίνονται σχεδιασμοί για ανέγερση Πυροσβεστικών Σταθμών σε άλλες επαρχίες και ότι το θέμα του Περιφερειακού Σταθμού στην Πάφο θα επανεξεταστεί, στο πλαίσιο της ιεράρχησης των αναγκών της Υπηρεσίας σε παγκύπρια βάση.

Πιστοποιητικό τελικής έγκρισης.

Διαπιστώσαμε ότι δεν εκδόθηκε πιστοποιητικό τεχνικής έγκρισης για τα κτίρια του Αρχηγείου Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, λόγω μη καταβολής της τελικής πληρωμής στον εργολάβο που ανερχόταν στις €43.743,09, στη βάση απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας.  Με βάση νεότερη απόφαση του Δικαστηρίου, το ποσό καταβλήθηκε τελικά στις 30.5.2017.
Σύσταση: Εισηγηθήκαμε όπως προωθηθούν ενέργειες για έκδοση πιστοποιητικού τελικής έγκρισης το συντομότερο δυνατό.
Ο Διευθυντής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας μας πληροφόρησε ότι ήδη προωθούνται ενέργειες μέσω του Τμήματος Δημοσίων Έργων προς το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, για έκδοση του πιστοποιητικού τελικής έγκρισης.

Αγορά μηχανοκίνητων οχημάτων.

Στον Προϋπολογισμό του 2016 περιλήφθηκε πρόνοια για αγορά δύο οχημάτων πρώτης εξόδου 2000 λίτρων νερού και δύο οχημάτων διάσωσης 4Χ4, 1000 λίτρων νερού. Για τα πιο πάνω οχήματα προκηρύχτηκαν οι προσφορές 12/2015 και 11/2015, αντίστοιχα, και τα συμβόλαια που υπογράφτηκαν στις 31.12.2015 προνοούσαν ότι η παράδοση των πιο πάνω οχημάτων θα έπρεπε να υλοποιηθεί μέσα σε 12 μήνες από την ημερομηνία υπογραφής των συμβολαίων, δηλαδή μέχρι τις 31.12.2016. Μέχρι την ημερομηνία ελέγχου (δηλαδή Αύγουστο του 2017) τα πιο πάνω οχήματα δεν είχαν ακόμα παραδοθεί.

Ο Διευθυντής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίες μας πληροφόρησε ότι το θέμα καθυστέρησης στη παράδοση έχει παραπεμφθεί και εξεταστεί από την Κεντρική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων (Κ.Ε.Α.Α), η οποία στο παρελθόν αποφάσισε όπως γίνει αποκοπή 10% και εφαρμοστούν οι πρόνοιες του συμβολαίου όσον αφορά το μέγιστο ποσό της ρήτρας, χωρίς διακοπή των συμβάσεων. Επίσης, η Πυροσβεστική Υπηρεσία σε συνάντηση που είχε με τον ανάδοχο, συμφώνησε όπως η παράδοση των οχημάτων γίνει μέχρι το τέλος του μηνός Νοεμβρίου 2017. Η Πυροσβεστική Υπηρεσία ενημέρωσε τη Κ.Ε.Α.Α, η οποία ζήτησε να της υποβληθεί σχετική έκθεση μετά την παραλαβή των οχημάτων. 

Υπερωριακή αμοιβή.
Διαπιστώσαμε ότι, σημειώθηκε αύξηση 6.466,96 ωρών ή ποσοστό 469% αφού κατά την 31.12.2016, βρίσκονταν πιστωμένες στις κάρτες υπερωριών του προσωπικού 7.845,21 ώρες σε σύγκριση με 1.378,25 στις 31.12.2015. Όπως έχουμε πληροφορηθεί, ο λόγος της σημαντικής αύξησης είναι η πίστωση στις κάρτες του προσωπικού όλων των ημεραργιών που δεν παραχωρήθηκαν μέχρι τις 31.12.2015. Σύμφωνα με στοιχεία που δόθηκαν στην Υπηρεσία μας, φαίνεται ότι μόνο η Επαρχία Πάφου πίστωσε τις ημεραργίες ως υπερωρίες, γεγονός που εξυπακούει ότι οι ώρες υπερωριών θα αυξηθούν ακόμα περισσότερο όταν πιστωθούν και οι ημεραργίες ως ώρες υπερωριών και για τις άλλες Επαρχίες.
Σύσταση: Η τεράστια αύξηση των ωρών υπερωριακής απασχόλησης που βρίσκονται σε εκκρεμότητα θα πρέπει να προβληματίσει την Υπηρεσία και εισηγηθήκαμε όπως ληφθούν άμεσα μέτρα για αντιμετώπιση του προβλήματος.

Όπως μας ανάφερε ο Διευθυντής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, ο αυξημένος αριθμός υπερωριών οφείλεται στην μετατροπή των ημεραργιών σε υπερωρίες όλων των επαρχιών και στη μείωση του προσωπικού, που είχε ως αποτέλεσμα να μην μπορεί να χορηγηθεί ο οφειλόμενος ελεύθερος χρόνος.

Καταγγελία εναντίον μέλους της υπηρεσίας για ιδιωτική απασχόληση και ενδιαφέρον σε ιδιωτική εταιρεία.       

Κατόπιν διερεύνησης σχετικής καταγγελίας που υποβλήθηκε στην Υπηρεσία μας, διαπιστώσαμε περίπτωση συμμετοχής μέλους της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας στη διοίκηση επιχείρησης ιδιωτικής φύσης χωρίς την προηγούμενη εξασφάλιση σχετικής άδειας από τον Υπουργό Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 23 του περί Αστυνομίας Νόμου που ισχύει και για τα μέλη της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και ζητήσαμε την έναρξη πειθαρχικής διερεύνησης του θέματος.  Όπως πληροφορηθήκαμε, το εν λόγω μέλος υπέβαλε αίτημα πρόωρης αφυπηρέτησης από τις τάξεις της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, το οποίο εγκρίθηκε και αποχώρησε από την Υπηρεσία στις 10.9.2017.
 

Εξέταση Καταγγελίας εναντίον της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας.

Κατόπιν παραπόνου που υποβλήθηκε στις 1.11.2016, η Υπηρεσία μας ερεύνησε τις διαδικασίες έγκρισης των συστημάτων πυροπροστασίας που εγκαθίστανται σε ιδιωτικά Κέντρα Αναψυχής. Από την έρευνα, διαπιστώθηκαν τα ακόλουθα:
(α)      Νομοθετικό Πλαίσιο. Δεν εντοπίστηκε Νόμος ή Κανονισμός ο οποίος να παρέχει εξουσία στην Πυροσβεστική Υπηρεσία να προβαίνει σε έλεγχο και έγκριση των συστημάτων πυρόσβεσης. Στον περί Αστυνομίας Νόμο (Ν73(Ι)/2004) άρθρο 48(2) αναφέρεται ότι η Υπηρεσία μπορεί, ύστερα από παράκληση της αρμοδίας αρχής (Επαρχιακής Διοίκησης ή του Δήμου) και αυτεπάγγελτα, να εξετάζει από απόψεως πυροπροστασίας τις μελέτες των σχεδίων νεοανεγειρόμενων ή διαρρυθμιζόμενων οικοδομών, καθώς και όλες τις μεταγενέστερες τροποποιήσεις, συμπληρώσεις ή επεκτάσεις τους, ενώ προνοεί την έκδοση σχετικών κανονισμών για τη ρύθμιση των διαφόρων θεμάτων. Στον πιο πάνω νόμο, δεν προνοείται ότι η Πυροσβεστική Υπηρεσία έχει το δικαίωμα ή την ευθύνη για επί τόπου έλεγχο των εγκαταστάσεων και συστημάτων πυροπροστασίας καθώς και για τον καθορισμό των αποδεκτών συστημάτων από τεχνικής ή/και οποιασδήποτε άλλης άποψης, των τεχνικών προτύπων και προδιαγραφών που θα πρέπει τα συστήματα αυτά να πληρούν, τις σχετικές εκπαιδεύσεις που πρέπει να τυγχάνει το προσωπικό, και την έκδοση πιστοποιητικών συντηρήσεων. Τέτοιου είδους θέματα ρυθμίζονται συνήθως με την έκδοση Κανονισμών – νοουμένου ότι υπάρχει πρόνοια στον νόμο – κάτι το οποίο ωστόσο δεν έχει γίνει.

(β)       Έρευνα Δ.Ε.Π.Ε&Ε. Η έρευνα που έγινε από τη Διεύθυνση Επαγγελματικών Προτύπων, Επιθεωρήσεως και Ελέγχου (Δ.Ε.Π.Ε.&Ε) κατόπιν καταγγελίας που υπέβαλε ο παραπονούμενος στην Αστυνομία Κύπρου, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «…δεν προέκυψαν στοιχεία που να επιβεβαιώνουν την κατηγορία του ιδιώτη». Ωστόσο, όπως προέκυψε από τον έλεγχο της Υπηρεσίας μας, η έρευνα ήταν ελλιπής/ανεπαρκής και, ως εκ τούτου, δεν ήταν δυνατό να καταλήξει σε ορθά συμπεράσματα. Συγκεκριμένα:

1. Δεν έγινε προσπάθεια επιβεβαίωσης των στοιχείων που κατατέθηκαν με τη λήψη επιπρόσθετων καταθέσεων και στοιχείων από τους υπόλοιπους εμπλεκόμενους που κατονομάζονται στις μαρτυρίες, δηλαδή τους ιδιοκτήτες/ διευθυντές των εστιατορίων, οι οποίοι, κατά τον καταγγέλλοντα, ήταν και οι αυτόπτες μάρτυρες των γεγονότων.
2. Δεν εξετάστηκε η ουσία των καταγγελιών, δηλαδή κατά πόσο η Πυροσβεστική Υπηρεσία είναι η αρμόδια υπηρεσία – και με βάση ποια νομοθεσία – για να εγκρίνει τέτοιου είδους συστήματα και υπό ποιες προϋποθέσεις. Δεν αναφέρεται επίσης κατά πόσο αναζητήθηκαν άλλες σχετικές γραπτές εσωτερικές εγκύκλιοι ή/και οδηγίες.
3. Δεν εξετάστηκε σε βάθος η ασυμφωνία μεταξύ των μαρτυριών των διαφόρων ατόμων, ή/και η ασυμφωνία μεταξύ των μαρτυριών και των υποβληθέντων στοιχείων.
4. Δεν καταβλήθηκε προσπάθεια να επιβεβαιωθεί η ορθότητα των στοιχείων που υποβλήθηκαν, από ανεξάρτητες πηγές ή/και τα αρμόδια Τμήματα/ Υπηρεσίες (Υπηρεσία Προτύπων, Νομική Υπηρεσία, Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας κ.ά.).
5. Δεν εξετάστηκαν/διερευνήθηκαν ουσιαστικά οι καταγγελίες του παραπονούμενου και δεν καταβλήθηκε προσπάθεια να επιβεβαιωθούν τα στοιχεία που κατέθεσε.
6. Δεν εντοπίστηκαν οποιαδήποτε στοιχεία με βάση τα οποία να τεκμηριώνεται ότι ακολουθήθηκε η οδηγία που δόθηκε στις 11.11.2015 από τον Βοηθό Αρχηγό Αστυνομίας, για εξέταση κατά πόσο οι δύο Πυροσβέστες ασκούσαν δεύτερο επάγγελμα.

(γ)       Μελέτη Φάκελων Κέντρων Αναψυχής επαρχίας Λάρνακας. Δεν επιβεβαιώθηκε από τον έλεγχο που έγινε σε φακέλους Κέντρων Αναψυχής (ΚΑ) της επαρχίας Λάρνακας στα οποία υπάρχει εγκατεστημένο σύστημα αυτόματης πυρόσβεσης, ότι υπήρχε εγκεκριμένη διαδικασία και τηρείτο από την Πυροσβεστική Υπηρεσία ομοιόμορφη τακτικήγια τους ελέγχους των συστημάτων και τον καθορισμό των απαιτήσεων ως προς τις τεχνικές προδιαγραφές τους.

(δ)       Συγκεντρωτικές Καταστάσεις Κέντρων Αναψυχής. Όπως παρατηρήθηκε, η Πυροσβεστική Υπηρεσία δεν τηρούσε στοιχεία για τις εταιρείες που εγκατέστησαν τα συστήματα και δεν τηρείτο ενήμερη για τυχόν αλλαγές/αναβαθμίσεις και συντηρήσεις των συστημάτων. Από την αρχική συγκεντρωτική κατάσταση που ετοιμάστηκε κατόπιν εισήγησης της Υπηρεσίας μας, στην οποία καταγράφονται όλα τα υποστατικά της επαρχίας Λάρνακας στα οποία υπάρχει εγκατεστημένο αυτόματο σύστημα πυρόσβεσης, διαπιστώθηκε ότι:

1. Από το σύνολο των 55 υποστατικών στα οποία υπάρχει εγκατεστημένο σύστημα πυρόσβεσης στην επαρχία Λάρνακας, μόνο σε 5 από αυτά υπήρχε καταχώριση στον φάκελο του υποστατικού ή υπήρχαν οποιαδήποτε στοιχεία/πιστοποιητικά ως προς την εταιρεία που το είχε εγκαταστήσει, τον τύπο του συστήματος, το μοντέλο, το πιστοποιητικό συμβατότητας ως προς τα πρότυπα, το πιστοποιητικό συντήρησης και τα πιστοποιητικά εκπαίδευσης του εγκαταστάτη.
2. Από τα 5 πιο πάνω υποστατικά για τα οποία υπάρχουν στοιχεία για την εταιρεία εγκατάστασης, τα 3 αφορούν τα υποστατικά της καταγγελίας, στα οποία αρχικά είχε εγκατασταθεί το σύστημα του παραπονούμενου. Σημειώνεται ότι και στα 3 υποστατικά, μετά την απόρριψη των συστημάτων του παραπονούμενου, τα συστήματα αφαιρέθηκαν και στη θέση τους εγκαταστάθηκαν άλλα, από ανταγωνιστική εταιρεία.
3. Μετά την ενημέρωση του πιο πάνω πίνακα με τα απαραίτητα στοιχεία, κατά την οποία καταχωρήθηκαν στοιχεία για 33 υποστατικά, διαπιστώθηκε ότι στα 21 από αυτά, ή ποσοστό 63,6%, τα συστήματα είχε εγκαταστήσει η ανταγωνιστική εταιρεία για την οποία υποβλήθηκε η καταγγελία.

(ε)       Πιστοποιητικά. Τα διάφορα πιστοποιητικά που τηρούνται στο Αρχηγείο της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, αφορούν σε πιστοποιητικά 3 κατασκευαστριών εταιρειών μόνο (και τα οποία δεν είναι καταχωρημένα σε επίσημο φάκελο), τα οποία αφενός παρουσιάζουν ανομοιομορφίες μεταξύ τους και, αφετέρου δεν φαίνεται να ενημερώνονται με ανανεώσεις ή άλλες διαφοροποιήσεις. Διαπιστώθηκε επίσης ότι τα εν λόγω πιστοποιητικά αφορούσαν μέρος του εξοπλισμού/συστήματος και ως εκ τούτου, θεωρούμε ότι είτε η Πυροσβεστική Υπηρεσία δεν είχε εξετάσει τα πιστοποιητικά για να διαπιστώσει σε τι αφορούσαν, είτε αποδεχόταν τα πιστοποιητικά της συγκεκριμένης εταιρείας ως πιστοποιητικά συμβατότητας ολόκληρου του συστήματος πυρόσβεσης.

(στ)        Ευνοιοκρατική μεταχείριση εταιρείας.  Δεν εξετάστηκε από τη Δ.Ε.Π.Ε.&Ε. η καταγγελία, ότι συγκεκριμένοι λειτουργοί της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας πιθανόν να προωθούσαν άλλη ιδιωτική – ανταγωνιστική του παραπονούμενου – εταιρεία, εφόσον η εταιρεία αυτή αφενός είχε εγκαταστήσει το 63,6% των συστημάτων για τα οποία υπήρχαν στοιχεία και, αφετέρου τα πιστοποιητικά της γίνονταν αποδεκτά, χωρίς να αφορούν ολόκληρο το σύστημα, αλλά μόνο μια βαλβίδα.
(ζ)       Ενόψει των πιο πάνω, εισηγηθήκαμε όπως, προς διόρθωση των πολλών αδυναμιών που παρατηρήθηκαν και ενδυνάμωση του συστήματος εσωτερικού ελέγχου, προωθηθεί το συντομότερο – κατόπιν επικαιροποίησης του – το νομοσχέδιο περί Πυροπροστασίας του 2003 και στη συνέχεια οι σχετικοί Κανονισμοί, ώστε να ετοιμαστεί – και τεθεί σε εφαρμογή – με βάση αυτούς, και το Εγχειρίδιο Διαδικασιών.

Σύσταση: Να ανατεθεί η διεξαγωγή διοικητικής έρευνας από λειτουργό του Τμήματος Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών, ως ανεξάρτητο Τμήμα και ως το αρμόδιο για τις συμβάσεις του δημοσίου για θέματα πυροπροστασίας/πυρόσβεσης, για να διαπιστωθεί κατά πόσο προκύπτουν πειθαρχικά ή/και ποινικά αδικήματα και για ποιους λειτουργούς

Κτήριο Ειδικής Μονάδας Αντιμετώπισης Καταστροφών (ΕΜΑΚ) στην Κοφίνου.

Ο διαγωνισμός για την προκήρυξη του νέου κτηρίου της ΕΜΑΚ μεαρ. Α/9/2014 προκηρύχθηκε στις 18.7.2014 με ανοικτή διαδικασία και προνοούσε για τη Μελέτη – Κατασκευή – 12ετή συντήρηση. Η Σύμβαση υπογράφηκε στις 10.11.2014 έναντι συνολικού ποσού €543.000+ΦΠΑ εκ του οποίου το 70% ή €380.100 αφορούσε το κατασκευαστικό μέρος και 30% ή €162.900 αφορούσε το πόσο για τη 12ετή συντήρηση. Η ρήτρα καθυστέρησης καθορίστηκε σε €300 ανά μέρα καθυστέρησης και η προκαταβολή σε 20% του Συμβολαίου, ενώ δεν προβλέπονταν κρατήσεις από τις πληρωμές. Επίσης, όπως καθορίζεται στην παράγραφο αρ. 2.2.1 και 2.2.5 του τόμου Γ των εγγράφων της προσφοράς, η μελέτη του κτηρίου θα γινόταν σύμφωνα με τα αρχιτεκτονικά σχέδια που περιλήφθηκαν στο Παράρτημα «Α» και τα έγγραφα του διαγωνισμού. Δηλαδή, παρόλο που η μέθοδος υλοποίησης του έργου που επιλέγηκε ήταν αυτή της μελέτης, κατασκευής και συντήρησης, τα αρχιτεκτονικά σχέδια είχαν ετοιμαστεί από τον εργοδότη (ετοιμάστηκαν από άτομο στην Πυροσβεστική Υπηρεσία και έγιναν αποδεκτά από το Τμήμα Δημοσίων Έργων), αντί από τον Ανάδοχο.

Το έργο παραδόθηκε στις 3.7.2015 με συνολικό κόστος €353.620+ΦΠΑ που αφορούσε τη δαπάνη μελέτης/κατασκευής του κτηρίου. Στο ποσό αυτό δεν υπολογίστηκαν κρατήσεις, αφού κάτι τέτοιο δεν προνοείται από τη σύμβαση, ενώ αφαιρέθηκε ποσό ύψους €850 για τη μη επίτευξη των προβλεπόμενων αντοχών του σκυροδέματος. Όπως προκύπτει, δεν έχει καταβληθεί προς τον Εργολάβο το σύνολο του ποσού που αφορούσε στο κατασκευαστικό μέρος, αφού κατά την παράδοση του κτηρίου δεν είχαν ολοκληρωθεί όλες οι εργασίες. Συγκεκριμένα δεν καταβλήθηκε ποσό ύψους περίπου €9.780+ΦΠΑ.

Από τον έλεγχο που έγινε στις διαδικασίες υλοποίησης του έργου διαπιστώθηκαν τα ακόλουθα:

1. Βάσει του εγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος που υποβλήθηκε από τον Εργολάβο, στις 18.6.2015, δηλαδή 14 ημερολογιακές ημέρες πριν από τη συμβατική ημερομηνία παράδοσης, εκκρεμούσαν αρκετές εργασίες και δεν παρείχετο ο απαιτούμενος χρόνος για την ολοκλήρωσή τους.
2. Η Τμηματική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων ενέκρινε οκτώ ημέρες παράταση λόγω βροχερού καιρού (από τις εννέα που ο Εργολάβος αιτήθηκε), ενώ κατά την άποψη μας, μόνο οι έξι ήταν δικαιολογημένες.
3. Ο επιτόπιος έλεγχος για την παραλαβή του κτηρίου έγινε στις 17.7.2015, δηλαδή 10 εργάσιμες ημέρες μετά τη συμβατική ημερομηνία παραλαβής του κτηρίου (που ήταν στις 3.7.2015), παρέχοντας την ευχέρεια στον Εργολάβο να ολοκληρώσει εκκρεμείς εργασίες χωρίς να του επιβληθεί ρήτρα καθυστέρησης.
4. Έγινε προσωρινή παραλαβή του έργου πριν τον έλεγχο της ΑΗΚ, ο οποίος διεξήχθη στις 3.7.2015 και 6.7.2015. Όπως αναφέρεται στη 10^η Σύσκεψη Εργοταξίου ημερ. 1.7.2015, ο σχετικός έλεγχος από την ΑΗΚ ήταν προγραμματισμένος για τις 3.7.2015 και 6.7.2015, δηλαδή μετά την ημερομηνία προσωρινής παραλαβής, η οποία προφανώς έγινε χωρίς να ελεγχθούν οι ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις με ηλεκτρικό φορτίο.
5. Οι εκκρεμείς εργασίες που καταγράφηκαν στον κατάλογο εκκρεμοτήτων (snaglist) ανέρχονται συνολικά σε 101, αριθμός που – και αν ακόμα μερικές θεωρηθούν ως επουσιώδεις – θεωρείται αποτρεπτικός για την προσωρινή παραλαβή τέτοιου κτηρίου. Όπως έχουμε πληροφορηθεί η παράδοση του κτηρίου έγινε στις 3.7.2015, κατόπιν επιμονής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, λόγω της προγραμματισθείσας στις 11.7.2015 ειδικής εκδήλωσης εγκαινίων, στην οποία θα παρευρισκόταν και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
6. Στις 10.7.2015 – μετά την ημερομηνία προσωρινής παραλαβής – το Τμήμα Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών (Η.Μ.Υ) παραχώρησε γραπτή έγκριση υλικού (Ηλεκτρολογικοί Πίνακες) η υποβολή για έγκριση του οποίου είχε γίνει στις 3.7.2015. Επομένως, θεωρώντας ότι το υλικό δεν πρέπει να είχε εγκατασταθεί προτού δοθεί έγκριση, προκύπτει ότι εγκαταστάθηκε μετά την παραλαβή. Όπως παρατηρήθηκε από σχετική αλληλογραφία, η υποβολή για έγκριση υλικών γινόταν με σχετική καθυστέρηση.
7. Σύμφωνα με τις πρόνοιες του όρου 12.1 του συμβολαίου – Ολοκλήρωση απομενουσών εργασιών και επιδιόρθωση ελαττωμάτων, παραχωρήθηκε στον Εργολάβο περίοδος τριών μηνών για επιδιόρθωση/ολοκλήρωση των εργασιών που εκκρεμούσαν, χωρίς τελικά να εκτελεστούν οι εργασίες αυτές και χωρίς να ληφθούν οποιαδήποτε μέτρα από τον εργοδότη.
8. Παρόλο που εκκρεμούσαν πολλές εργασίες/επιδιορθώσεις στο κτήριο, εκδόθηκε «Πιστοποιητικό Προσωρινής Παραλαβής» και στις 15.9.2015 δόθηκε έγκριση για μείωση της Εγγύηση Πιστής Εκτέλεσης Συμβολαίου, κατά παράβαση των προνοιών του όρου αρ. 4.2 του Συμβολαίου που ρητά καθορίζει ότι «Η Εγγύηση Πιστής Εκτέλεσης Συμβολαίου θα έπρεπε να παραμείνει σε ισχύ έως ότου ο Εργολάβος εκτελέσει και συμπληρώσει το Έργο και επιδιορθώσει οποιαδήποτε ελαττώματα σε αυτό».
9. Μετά την πάροδο 16 μηνών από την παράδοση του κτηρίου και μέχρι την ημερομηνία ελέγχου της σύμβασης από την Υπηρεσία μας, εκκρεμούσε η διόρθωση/ολοκλήρωση αρκετών εργασιών, πλείστες των οποίων αποτελούσαν μέρος του καταλόγου εργασιών που εκκρεμούσαν (snaglist) κατά την παραλαβή του έργου.
10. Από επιτόπια επίσκεψη στο κτήριο στις 2.11.2016, διαπιστώθηκαν εμφανείς κακοτεχνίες οι οποίες δεν συνάδουν με την αναμενόμενη ποιότητα ενός κτηρίου γραφείων του δημοσίου.
11. Οι υπεργολάβοι του Εργολάβου είχαν προβεί σε εργασίες συντήρησης σε διαφορετικές ημερομηνίες από τις δηλωθείσες στο «Ετήσιο Πρόγραμμα Ελέγχων», με αποτέλεσμα να μην παρασχεθεί η δυνατότητα ελέγχου και επιβεβαίωσης/αξιολόγησης από τον εργοδότη των εργασιών συντήρησης που έγιναν, αφού δεν παρευρέθηκε τεχνικός εκ μέρους του, παρά μόνο οι επί καθήκοντι Πυροσβέστες οι οποίοι δεν ανεμένετο να είναι σε θέση να τις αξιολογήσουν.

Η παρακολούθηση/διαχείριση του συμβολαίου συντήρησης για τις Ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις ανατέθηκε από τις 28.1.2016 στον Επαρχιακό Μηχανικό Τμήματος Η.Μ.Υ. Λάρνακας, χωρίς ωστόσο να γίνει οποιαδήποτε παρακολούθηση/έλεγχος μέχρι την ημερομηνία διεξαγωγής του ελέγχου από την Υπηρεσία μας, αφού – όπως μας έχει αναφερθεί – το Τμήμα ΗΜΥ ανέμενε την υποβολή των απαραίτητων στοιχείων.

Για τις πιο πάνω παρατηρήσεις, δεν λήφθηκε ακόμη ολοκληρωμένη απάντηση.
 

Σύσταση: Το Tμήμα Δημοσίων Έργων θα πρέπει να εφαρμόζει τις πρόνοιες του εγχειριδίου για την παρακολούθηση της εκτέλεσης τέτοιων έργων.