N. Αναστασιάδης: Αυτός ήταν ο λόγος που κατέρρευσαν οι συνομιλίες

Tα εγκαίνια του νέου διαμορφωμένου χώρου του κρησφύγετου του Ομόδους τέλεσε σήμερα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης. Σε ομιλία του ο Πρόεδρος αναφέρθηκε μεταξύ άλλων και στην κατάρρευση των συνομιλιών 

"Αυτό που επιδιώξαμε στο Κραν Μοντανά ύστερα από δύο χρόνων συνομιλίες που ξεκίνησαν το Μάη του 2015 με ανεπιτυχή κατάληξη το 2017. Αυτό που επιδιώξαμε ήταν αυτό που και ο ΓΓ του ΟΗΕ είχε αναγνωρίσει. Το είχε αναγνωρίσει στις 4 Ιουλίου ότι χωρίς τη λύση του θέματος Ασφάλειας και Εγγυήσεων δεν μπορεί να υπάρξει λύση του Κυπριακού.

Με αυτά κατοχυρωμένα επιδιώξαμε επιτέλους να ανατρέψουμε μια απαράδεκτη κατάσταση που δεν είναι δυνατόν να γίνεται ανεκτή για ένα ευρωπαϊκό κράτος. Κάποια τρίτη χώρα να επιμένει να παραμένει εγγυητής. Να παραμένει κηδεμόνας, να θέλει να έχει επεμβατικά δικαιώματα και να διατηρεί στρατιωτική βάση και μόνιμη, εσαεί, παρουσία τουρκικών στρατευμάτων. Ήταν κάτι που δεν το επέτρεπαν τα όρια είτε της εθνικής αξιοπρέπειας είτε οπωσδήποτε του συμφέροντος και της επιβίωσης του Κυπριακού Ελληνισμού.

Και αυτός ήταν ο λόγος που κατέρρευσαν οι συνομιλίες.

Προσπαθήσαμε να δείξουμε κατανόηση στις έγνοιες χωρίς να παραγνωρίζουμε τις δικές μας ανησυχίες. Εκείνο που δεν μπορούσαμε να ξεπεράσουμε ήταν την αξίωση να μετατραπούμε σε προτεκτοράτο της Τουρκίας".

Διαβάστε ολόκληρη την ομιλία του Προέδρου

Είναι με αισθήματα συγκίνησης και ιδιαίτερης τιμής  συναισθανόμενος το βαρύ χρέος που έχει εναποθέσει στους ώμους μας η εθνική παρακαταθήκη του Απελευθερωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ του 1955-‘59, που προσήλθα σήμερα εδώ για να εγκαινιάσω το νέο διαμορφωμένο χώρο του κρησφύγετου του Ομόδους.

Εμπνευσμένοι από τα ιδανικά και τις αξίες του Έθνους μας, έχοντας σφυρηλατημένες τις ψυχές τους μέσα από τη σπουδή της ιστορίας του 1821 και ακολουθώντας το παράδειγμα του οικονόμου της Μονής του Τιμίου Σταυρού Δοσίθεου, οι κάτοικοι του Ομόδους συμμετείχαν μαζικά στο κάλεσμα της ΕΟΚΑ για την προετοιμασία και τη διεξαγωγή του αγώνα για την αποτίναξη του αγγλικού ζυγού.

Αποτέλεσμα της μαζικής αυτής συμμετοχής αλλά και της αξιόλογης συνδρομής των κατοίκων στον Αγώνα της ΕΟΚΑ,  ήταν η επιλογή του Ομόδους από τον Στρατηγό Γεώργιο Γρίβα Διγενή για τη δημιουργία του κρησφύγετου, αποσκοπώντας να διασφαλίσει τη μυστικότητα των επιχειρήσεων που θα διενεργούντο στην περιοχή.

Το κρησφύγετο κατασκευάστηκε στην οικία του Άριστου και της Μαρούλλας Θεοδώρου, κατόπιν της επί τόπου παρατήρησης του χώρου και των οδηγιών του ιδίου του Γρηγόρη Αυξεντίου.

Ο αείμνηστος Άριστος και η κα Μαρούλλα, προσέφεραν με αυταπάρνηση τις υπηρεσίες τους στην ομάδα των ανταρτών του Νίκου Σπανού, από το Σεπτέμβριο του 1956 μέχρι τις 20 του Γενάρη του 1957, μέρα κατά την οποία εντοπίστηκε το κρησφύγετο ύστερα από προδοσία.

Οι Άγγλοι μέσα στα πλαίσια της επιχείρησης με την επονομασία “Black Mac” που διενήργησαν χρησιμοποιώντας το μεγαλύτερο μέρος του αγγλικού στρατού στην Κύπρο, κατάφεραν να εντοπίσουν το κρησφύγετο και να συλλάβουν τους Πολύκαρπο Γιωρκάτζη, Νίκο Σπανό, Σάββα Κουλλαμή, Γεώργιο Παλαιολόγο, Κυριάκο Κόκκινο, Ιωάννη Επαμεινώνδα, Αντώνη Κυριάκου και Γεώργιο Λοϊζίδη.

Συνέλαβαν ταυτόχρονα τον Άριστο και τη Μαρούλλα, καθώς και ολόκληρη την οικογένεια τους, οδηγώντας τους στις Κεντρικές Φυλακές.

Η ανατίναξη του κρησφύγετου που ακολούθησε σηματοδότησε ένα από τα σημαντικότερα κεφάλαια στην αγωνιστική ιστορία του Ομόδους, με την ένθερμο συμμετοχή των κατοίκων του στον Αγώνα της ΕΟΚΑ να αντιπροσωπεύει τη βούληση ολόκληρου του κυπριακού λαού και το αποκορύφωμα των μακροχρόνιων αγώνων του για την κατάκτηση της ελευθερίας του.

Η πρωτοβουλία της συντήρησης και της ανάδειξης του χώρου του κρησφύγετου αποτελεί πραγματικά προσφορά τιμής και ευγνωμοσύνης προς όλους εκείνους που με τον αγώνα ή τη θυσία τους άνοιξαν τον δρόμο προς την ελευθερία.

Για αυτό και νιώθω έντονα την ανάγκη θερμότατα να συγχαρώ την πρωτοβουλία του Προέδρου και των μελών του κοινοτικού συμβουλίου Ομόδους να αναστηλώσουν και να δώσουν ένα ζωντανό παράδειγμα μέσα από την εξαίρετη αποτύπωση του κρησφύγετου ώστε να αποτελεί ένα ζωντανό μνημείο σε όσους, και ιδιαίτερα τους νέους, θα ακολουθήσουν εμάς.

Αποτελεί πρόσθετα, υπόμνηση του δικού μας χρέους και του δικού μας καθήκοντος τόσο απέναντι στον αγώνα και τη θυσία τους όσο και απέναντι στην πατρίδα μας.

Αυτό το καθήκον επιτελούμε από το 1974 όταν με πρόσχημα την αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης η Τουρκία εισέβαλε και κατέχει το βόρειο τμήμα της πατρίδας μας. Αυτή την απαράδεκτη κατάσταση είναι που προσπαθούμε να ανατρέψουμε απαλλασσόμενοι από την κατοχή, από τις εγγυήσεις, τα επεμβατικά δικαιώματα, επανενώνοντας την πατρίδα μας.

Αυτό για το οποίο θέλω να σας διαβεβαιώσω είναι ότι προσερχόμαστε κάθε φορά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, με υψηλό το αίσθημα ευθύνης, της αποφασιστικότητας προκειμένου να δούμε να δημιουργούνται οι συνθήκες που θα μας επιτρέψουν πραγματικά να ζήσουμε ειρηνικά, να δημιουργηθούν εκείνες οι προϋποθέσεις ώστε να δημιουργείται προοπτική και μέλλον για μας και ιδιαίτερα για τα παιδιά και τα εγγόνια μας.

Αυτό που έχουμε ως στόχο τον πλήρη σεβασμό στις όποιες ανησυχίες των συμπατριωτών μας την ίδια ώρα όμως και με στόχο τη διάσωση του Ελληνισμού. Όπως εμείς λαμβάνουμε υπόψη τις ανησυχίες και εκείνοι πρέπει να λάβουν υπόψη ένα: πως δεν παραχωρούν από τα δικά τους δικαιώματα όταν μιλούμε για επιστροφή εδαφών. Μιλούμε για επιστροφή ελληνοκυπριακών περιουσιών, μιλούμε για δικαιώματα που από το 1974 καταπατούνται. Όταν λέμε ότι θα πρέπει να γίνουν σεβαστές οι αρχές και αξίες της ΕΕ εννοούμε ότι θα πρέπει να διασφαλιστεί, και σε ένα βαθμό το είχαμε πετύχει, η ελεύθερη διακίνηση, εγκατάσταση, περιουσία, άσκηση επαγγέλματος. Θα πρέπει επιτέλους να υπάρξει αυτό που αναγνωρίζεται στον κάθε Ευρωπαίο πολίτη ότι έχει το δικαίωμα πραγματικά να ζει όπως και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι όταν επισκέπτονται την πατρίδα μας.

Αυτό που επιδιώξαμε στο Κραν Μοντανά ύστερα από δύο χρόνων συνομιλίες που ξεκίνησαν το Μάη του 2015 με ανεπιτυχή κατάληξη το 2017. Αυτό που επιδιώξαμε ήταν αυτό που και ο ΓΓ του ΟΗΕ είχε αναγνωρίσει. Το είχε αναγνωρίσει στις 4 Ιουλίου ότι χωρίς τη λύση του θέματος Ασφάλειας και Εγγυήσεων δεν μπορεί να υπάρξει λύση του Κυπριακού.

Με αυτά κατοχυρωμένα επιδιώξαμε επιτέλους να ανατρέψουμε μια απαράδεκτη κατάσταση που δεν είναι δυνατόν να γίνεται ανεκτή για ένα ευρωπαϊκό κράτος. Κάποια τρίτη χώρα να επιμένει να παραμένει εγγυητής. Να παραμένει κηδεμόνας, να θέλει να έχει επεμβατικά δικαιώματα και να διατηρεί στρατιωτική βάση και μόνιμη, εσαεί, παρουσία τουρκικών στρατευμάτων. Ήταν κάτι που δεν το επέτρεπαν τα όρια είτε της εθνικής αξιοπρέπειας είτε οπωσδήποτε του συμφέροντος και της επιβίωσης του Κυπριακού Ελληνισμού.

Και αυτός ήταν ο λόγος που κατέρρευσαν οι συνομιλίες.

Προσπαθήσαμε να δείξουμε κατανόηση στις έγνοιες χωρίς να παραγνωρίζουμε τις δικές μας ανησυχίες. Εκείνο που δεν μπορούσαμε να ξεπεράσουμε ήταν την αξίωση να μετατραπούμε σε προτεκτοράτο της Τουρκίας.

Αυτό που θέλω να βεβαιώσω όλους ανεξαίρετα είναι ένα. Γνωρίζουμε τα  όρια και πού μπορεί να φτάσουμε. Γνωρίζουμε πως δεν μπορεί να παρουσιάσουμε λύση που να μην μπορεί να γίνει αποδεκτή και δικαίως να μην μπορεί να γίνει αποδεκτή από τους Ελληνοκύπριους.

Θα πρέπει όλοι να κατανοήσουν, εντός και εκτός της Κύπρου, ότι αυτό που επιβάλλεται, αυτό που υπαγορεύει η ευρωπαϊκή μας ταυτότητα είναι επιτέλους να στραφούν προς εκείνη τη χώρα για τις συμπεριφορές της είτε προς τους γείτονες της είτε ακόμη προς τους Ευρωπαίους – ακόμη προχθές (η σύνοδος) στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο περιεχόμενο είχε ακριβώς αυτές τις κάκιστες, απαράδεκτες συμπεριφορές της Τουρκίας.

Είχα την ευκαιρία να ενημερώσω τους συνομιλητές μου, τους υπόλοιπους 27 αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων. Εκείνο που θέλω να πω είναι ένα. Αν δεν υπήρξαν Συμπεράσματα για την Τουρκία είναι γιατί δεν είναι η ώρα της αξιολόγησης της Τουρκίας. Εκείνο που αποφασίστηκε είναι μέτρα που θα ανακοινωθούν εν καιρώ. Συνεπώς υπάρχει η αντίληψη για ποια χώρα μιλούμε. Για αυτό και επιμένουμε ότι θα πρέπει να κατανοήσουν όλοι ότι αν δεν γίνει καλή προετοιμασία όσον αφορά μια νέα σύνοδο για την Κύπρο θα έχουμε τα ίδια αποτελέσματα όπως στη Γενεύη και το Κραν Μοντανά.

Για αυτό και η δική μου επιμονή.

Το τι μετέφερα στον ΓΓ του ΟΗΕ είναι ότι αν είναι να ξεκινήσει ο διακοινοτικός διάλογος άμεσα είμαστε έτοιμοι. Για μια νέα σύνοδο όμως για την Κύπρο που θα περιλαμβάνει τα θέματα Ασφάλειας και Εγγυήσεων, αποχώρησης των κατοχικών στρατευμάτων θα πρέπει όλοι όσοι έχουν επιρροή και μπορούν να ασκήσουν επιρροή στην Τουρκία να το πράξουν διαφορετικά θα έχουμε ακριβώς τα ίδια αποτελέσματα, δηλαδή προχειρότητα και ιδιαίτερα σε μια μέρα να προσπαθούν κάποιοι να μας πείσουν για αυτά που η Τουρκία και προ και μετά το Κραν Μοντανά διακήρυττε, ότι είναι όνειρα θερινής νυκτός των Ελληνοκυπρίων η απαίτηση για κατάργηση των εγγυήσεων.

Κάποια φρόντισαν να δώσουν άλλα μηνύματα. Δεν θα ασχοληθούμε με όσους δέχονται τα μηνύματα.

Εκείνο που είναι το δικό μας μήνυμα είναι ότι δεν μπορεί να υπάρξει ειρήνη και προοπτική σε αυτό τον τόπο αν επιτέλους δεν απαλλαγούμε από την κατοχή, από όποια εγγυητικά δικαιώματα, από όποια επεμβατικά δικαιώματα επιδιώκουν να έχουν, αν δεν απαλλαγούμε από τον κατοχικό στρατό.

Μόνο έτσι θα τιμήσουμε και την Ιστορία μας και τη μνήμη και τους αγώνες όσων έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία.