«Ο καρκίνος δε σημαίνει απαραίτητα τέλος! Μπορεί να σημαίνει μια κανούργια αρχή»

Είναι κάποιες ιστορίες που αξίζει να λέγονται, κυρίως για να δίνουν θάρρος και δύναμη σε άλλους ανθρώπους να μην εγκαταλείπουν ποτέ την προσπάθεια να γίνουν καλά, αφήνοντας πίσω τους τον εφιάλτη που λέγεται καρκίνος. Η Άννα, ποτέ δε φανταζόταν ότι θα πρωταγωνιστούσε σε μια τέτοια ιστορία… Ποιος άλλωστε θέλει ή περιμένει να του χτυπήσει την πόρτα ο καρκίνος; Κι ας ξέρει πως «εκείνος» δεν κάνει ποτέ διακρίσεις… Εκείνο τον Μάιο του 2010 που διαγνώστηκε με καρκίνο του μαστού, ήταν μόλις 31 ετών, παντρεμένη και μητέρα ενός δίχρονου αγοριού. Είδε τον κόσμο της να γκρεμίζεται, το όνειρό της να αποκτήσει  δεύτερο παιδάκι να απομακρύνεται και την ίδια να βαδίζει σε ένα άγνωστο δρόμο γεμάτο φόβο, άγχος και αγωνία… «Έλεγα αποκλείεται να συμβαίνει σε μένα αυτό. Βυθίστηκα στην αγκαλιά του συζύγου μου φωνάζοντας ΓΙΑΤΙ;.» εξομολογείται η Άννα φέρνοντας στη μνήμη της εκείνο το απόγευμα Δευτέρας...

Όταν τη συνάντησα, διαπίστωσα ότι είναι ένα από τα πιο χαμογελαστά και αισιόδοξα πρόσωπα που έχω γνωρίσει. Γεμάτη θετικότητα  αποδέχθηκε την πρότασή μου για μια συνέντευξη με αφορμή τον μήνα πρόληψης και ενημέρωσης για τον καρκίνο του μαστού που είναι ο Οκτώβριος. Η Άννα Αριστοδήμου, καθηγήτρια μαθηματικών, άνοιξε τη ψυχή της στο Reporter και μίλησε για τη δική της ιστορία, ευελπιστώντας ότι θα εμψυχώσει κι άλλες γυναίκες που βιώνουν σήμερα αυτό που έζησε εκείνη, να μη λυγίσουν. Να παλέψουν και να κερδίσουν τη μάχη. Άλλωστε όπως η ίδια λέει  «ο καρκίνος δεν σημαίνει απαραίτητα τέλος… Μπορεί να σημαίνει και μια καινούργια αρχή»…

Εφτά χρόνια πριν…

«Ήμουν 31 ετών όταν διαγνώστηκα με καρκίνο του μαστού. Για καιρό ένοιωθα στον αριστερό μου μαστό ένα κουβάρι αλλά δεν έδινα σημασία. Πίστευα ότι προήλθε από τις μαστίτιδες που είχα πάθει όταν θήλαζα το γιό μου και δεν ήταν κάτι σοβαρό. Το αμέλησα λοιπόν, μέχρι τη στιγμή που η θεία μου διαγνώστηκε με καρκίνο στο μαστό. Η διάγνωση αυτή με ώθησε να ζητήσω από τον γυναικολόγο μου να κάνουμε μια εξέταση.  Ήμουν πεπεισμένη ότι επρόκειτο για ένα απλό ογκίδιο. Ήθελα απλά την επιβεβαίωση ότι δεν συνέβαινε τίποτα. Δεν ήρθε όμως ποτέ η επιβεβαίωση αυτή…»

«Νόμιζα ότι είχε γίνει κάποιο λάθος… Έβλεπα εφιάλτη»

«Ο γυναικολόγος μου με παρέπεμψε σε ακτινολόγο και η διάγνωση κάθε άλλο παρά θετική για μένα ήταν… Καρκίνος του μαστού τρίτου βαθμού... Εκείνο το απόγευμα Δευτέρας βυθίστηκα στην αγκαλιά του συζύγου μου κλαίγοντας με λυγμούς και φωνάζοντας ένα τεράστιο ΓΙΑΤΙ; Δεν μπορούσα να το πιστέψω. Ένιωθα ότι δεν γινόταν να μου συμβαίνει αυτό. Νόμιζα ότι είχε γίνει κάποιο λάθος. Ότι από στιγμή σε στιγμή θα χτυπούσε το τηλέφωνο, θα μου έλεγαν για το λάθος και εγώ θα συνέχιζα κανονικά τη ζωή μου. Είχα άλλα σχέδια… Αρνιόμουν να πιστέψω ότι οι προτεραιότητές μου θα άλλαζαν. Ήθελα να μεγαλώσω την οικογένειά μου, να χαρίσω στον γιο μου ένα αδερφάκι. Ξαφνικά όλα ανατράπηκαν, έχασα τη γη κάτω απ’ τα πόδια μου… Νόμιζα ότι έβλεπα εφιάλτη».

Η επόμενη μέρα  

«Την επόμενη μέρα, πριν προλάβω να συνειδητοποιήσω και να αποδεχτώ τη νέα μου πραγματικότητα, με περίμενε άλλο ένα μεγάλο «χτύπημα». Μου ανακοίνωσαν ότι η μαστεκτομή ήταν επιβεβλημένη χωρίς όμως ανάπλαση σε εκείνο το στάδιο, για πιο σύντομη ανάρρωση και ακολούθως θα έκανα χημειοθεραπεία. Ο κόσμος μου γκρεμίστηκε. Ξαφνικά, ένιωσα να βαδίζω σε ένα άγνωστο δρόμο γεμάτο συναισθήματα άρνησης, φόβου, ανασφάλειας. Ένα δρόμο που δεν ήξερα που θα με οδηγήσει καθώς αυτή τη φορά δεν αποφάσιζα εγώ για μένα. Τις επόμενες ημέρες άρχισα να διαβάζω οτιδήποτε σχετικό με τον καρκίνο του μαστού και ξαφνικά λέξεις άγνωστες σε μένα μέχρι τότε, έγιναν μέρος της ζωής μου… Ιστοπαθολογικές εξετάσεις, μαστεκτομή, αποκατάσταση, χημειοθεραπεία, ορμονοθεραπεία… Λέξεις που  νόμιζα ότι δεν με αφορούσαν, ή έτσι τουλάχιστον με βόλευε να πιστεύω μέχρι τη μέρα της διάγνωσης». 

Η «αγκαλιά» της Europa Donna

«Μέσα στο άγχος και τη στεναχώρια που με διακατείχαν, αποφάσισα να ζητήσω βοήθεια από τη Europa Donna Κύπρου. Όταν το έπραξα, αισθάνθηκα να με αγκαλιάζει μια δεύτερη οικογένεια. Ένιωσα ότι μου άπλωσαν το χέρι δίνοντάς μου φως να περπατήσω σ’ αυτό το σκοτεινό μονοπάτι που βρισκόμουν. Με έφεραν σε επαφή με κοπέλες που είχαν διαγνωστεί με καρκίνο του μαστού σε νεαρή ηλικία και η βοήθειά τους ήταν πραγματικά πολύτιμη για μένα. Η τότε άγνωστη φίλη που με στήριξε, με εμψύχωσε και μοιράστηκε μαζί μου τις δικές της εμπειρίες, έγινε στην πορεία αδελφική φίλη, ένας άνθρωπος δικός μου. Η βοήθεια που μου πρόσφεραν τα άτομα της Europa Donna όλα αυτά τα χρόνια ήταν συνεχής. Μέσα από την οικογένεια της Europa Donna και το πρόγραμμα  ΣτηρίΖω, απέκτησα πολλές φίλες ζωής. Η ψυχολογική ενίσχυση που δίνουμε η μια στην άλλη κοπέλα είναι απερίγραπτη». 

Το μεγάλο δίλημμα και η επέμβαση 

«Ακολούθησαν ακόμη δύο ιατρικές γνωματεύσεις από εξειδικευμένους στον τομέα χειρούργους στο εξωτερικό  οι οποίοι μου συνέστησαν μαστεκτομή αλλά με άμεση αποκατάσταση. Με διαβεβαίωσαν ότι ο χρόνος ανάρρωσης για μαστεκτομή με ή χωρίς ανάπλαση στη δική μου περίπτωση δε διέφερε.  Στο διάστημα  από τη μέρα της διάγνωσής μου, μέχρι να καταλήξω ποια επέμβαση ήταν η πιο κατάλληλη για μένα και πού να την πραγματοποιήσω, έζησα τις πιο δύσκολες ημέρες της ζωής μου. Βομβαρδιζόμουν συνεχώς με πληροφορίες τις οποίες έπρεπε να αξιολογήσω και να πάρω αποφάσεις για την εγχείρηση μου. Ένοιωθα όμως ότι δεν είχα τις γνώσεις για να πάρω αυτή την απόφαση. Βρισκόμουν σε μεγάλο δίλημμα. Οι επιλογές μου ήταν εντελώς διαφορετικές. Από τη μια ήταν η ευκολία του να εγχειριστώ στην Κύπρο κοντά στην οικογένεια μου, που αυτό σίγουρα θα με ενίσχυε συναισθηματικά και από την άλλη ήταν η πραγματοποίηση μιας επέμβασης με λιγότερα ρίσκα και καλύτερες προοπτικές αποκατάστασης σ΄ ένα εξειδικευμένο κέντρο μαστού στο εξωτερικό. Συμβουλεύτηκα επανειλημμένα την ογκολόγο μου και με τη σύμφωνη γνώμη της, τελικά αποφάσισα να αποχωριστώ το παιδί μου για μερικές βδομάδες και να μεταβώ στο Ηνωμένο Βασίλειο για την επέμβαση. Μαζί μου, σ’ αυτό το δύσκολο ταξίδι, βρίσκονταν οι πιο δικοί μου άνθρωποι, ο σύζυγος και η μητέρα μου».

Η επιθυμία που επισκίαζε τα πάντα 

«Ποτέ δεν σκέφτηκα απαισιόδοξα. Ακόμη και την ώρα της επέμβασης παρά το άγχος, δεν σκέφτηκα ποτέ ότι δε θα τα καταφέρω. Όχι από αφέλεια ή άγνοια κινδύνου. Απλά εκ φύσεως επιλέγω να σκέφτομαι θετικά. Αυτό που σκεφτόμουν συνέχεια είναι τι μου στερεί όλη αυτή η περιπέτεια και πως θα ήθελα να τελειώσει για να προχωρήσω μπροστά. Η επιθυμία μου να γίνω καλά για το γιο μου επισκίαζε οτιδήποτε άλλο». 

Η ανάρρωση και οι αλλαγές στη ζωή μου

«Μετά την επέμβαση ήμουν πολύ χαρούμενη με το ρυθμό της ανάρρωσής μου. Και ενώ πάλευα να αποδεχτώ τις αλλαγές στο σώμα μου, από τη τρίτη κιόλας μέρα ήμουν σε θέση να φροντίζω τον εαυτό μου. Οι ημέρες στο εξωτερικό μακριά από το γιο μου περνούσαν και η λαχτάρα μου να τον αγκαλιάσω μεγάλωνε μέρα με τη μέρα. Η αδελφή μου και ο σύζυγος της ευτυχώς έδωσαν λύση και σε αυτή μου την ανησυχία. Πήραν το γιο μου και τον έφεραν κοντά μου! Μαζί με αυτούς προστέθηκε στην παρέα μας και ο κουνιάδος μου που ταξίδεψε κοντά μας για να με ενισχύσει συναισθηματικά.  Εκμεταλλευτήκαμε τις βδομάδες εκείνες που βρισκόμασταν στο εξωτερικό για να περάσουμε ευχάριστα σαν να ήμασταν σε διακοπές. Όμως όσο περνούσαν οι μέρες συνειδητοποιούσα ότι ακόμη και η αφαίρεση μόλις δύο λεμφαδένων στη μασχάλη περιόριζε τις κινήσεις μου και δεν έπρεπε να σηκώνω βάρη. Ακόμη και οι αγκαλιές και τα παιχνίδια με το γιο μου αναγκαστικά έπρεπε να διαφοροποιηθούν. Αντί να τον σηκώσω ψηλά για να τον αγκαλιάσω έπρεπε να σκεφτώ εναλλακτικό τρόπο για να αντικαταστήσω αυτή την έκφραση στοργής μεταξύ μας. Πλέον καθόμουν στο έδαφος και αγκαλιαζόμασταν. Οι αλλαγές αυτές εννοείται πως με στενοχωρούσαν, όμως με την πάροδο του χρόνου τις συνήθιζα». 

Το όνειρο για δεύτερο παιδάκι

«Οι ημέρες της πρώτης χημειοθεραπείας πλησίαζαν αλλά εγώ δε σκεφτόμουν τις επιπτώσεις που θα είχαν στο σώμα μου οι θεραπείες. Αντιθέτως, αναλωνόμουν στο να σκέφτομαι τι θα γίνει μετά τις χημειοθεραπείες, μετά τις ορμονοθεραπείες, και πώς θα επηρεάσει αυτή η ασθένεια την οικογένεια μου. Άραγε θα μπορέσω να αποκτήσω ένα ακόμη παιδάκι; Οι πληροφορίες που κατάφερα να πάρω για αυτό το θέμα ήταν πολύ περιορισμένες. Ο χρόνος που είχα πριν  ξεκινήσουν οι χημειοθεραπείες ήταν πολύ λίγος και ούτε μπορούσαν να μου χορηγήσουν ορμόνες λόγω του είδους του καρκίνου μου. Για αυτούς τους λόγους, ήταν αδύνατο να εφαρμόσω οποιαδήποτε από τις λύσεις που θα διευκόλυναν τις προσπάθειες μου για μια εγκυμοσύνη μετά τις θεραπείες. Απογοητεύτηκα πάρα πολύ, όμως έπρεπε να αφήσω τις σκέψεις για άλλο παιδί στην άκρη και να επικεντρωθώ στην αποθεραπεία μου».

Ζούσα την κάθε μέρα με αισιοδοξία

Σιγά σιγά το φως ξαναμπήκε στη ζωή μου και οι καταστάσεις άρχισαν να τροχοδρομούνται. Ωστόσο, οι ψυχολογικές μεταπτώσεις που προκαλούν οι χημειοθεραπείες και οι ορμονοθεραπείες στους ασθενείς είναι πολλές και δεν είναι  εύκολο να τις διαχειριστείς. Έκανα δεκαέξι κύκλους χημειοθεραπείας. Εκείνη την περίοδο ο γιος μου, που ήταν δύο χρονών, ήταν για μένα η κινητήριος δύναμή μου. Η σφικτή  αγκαλιά του, το ζεστό του χαμόγελο, η ζωντάνια στα μάτια του, μου έδιναν κίνητρο να συνεχίσω. Η  χαρά και η αφέλεια του, με έκαναν να πεισμώνω και να προσπαθώ όσο το δυνατόν περισσότερο να μην αλλάξω την καθημερινότητά μας. Ζούσα την κάθε μέρα με αισιοδοξία. Οργάνωνα συναντήσεις με τους φίλους του για παιχνίδι, πηγαίναμε εκδρομές στη θάλασσα για κολύμπι, φτιάχναμε κάστρα στην άμμο, πηγαίναμε στα πάρκα και παίζαμε κρυφτό και κυνηγητό.  Αντλούσα δύναμη και ζωντάνια απ’ αυτόν. Παρά το γεγονός ότι ήταν πολύ μικρός για να κατανοήσει  τις νέες συνθήκες που επικρατούσαν στο σπίτι μας, συμβουλεύτηκα ειδικό και του μίλησα από την αρχή για την αρρώστια της μαμάς. Υπήρχαν μέρες που με έβλεπε ξαπλωμένη και όφειλα να του εξηγήσω γιατί η μαμά του δεν μπορεί να τον αγκαλιάσει και να τον φιλήσει για καληνύχτα. Έπρεπε να του εξηγήσω γιατί η θεία και ο μπαμπάς έκοβαν τα μαλλιά της μανούλας, γιατί η μαμά φορούσε περούκα, γιατί ο ένας μαστός της μαμάς είναι διαφορετικός από τον άλλο και γιατί όλα αυτά δεν έπρεπε να τα συζητά με τα άλλα παιδάκια στο νηπιαγωγείο γιατί ήταν το δικό μας μυστικό. Ήταν πολύ δύσκολο για μένα να αντιμετωπίσω αυτές τις καταστάσεις».

«Αναζητούσα απεγνωσμένα την όψη ενός φυσικού μαστού»

«Η εμπειρία της μαστεκτομής, ειδικά σε τόσο νεαρή ηλικία είναι αρκετά ψυχοφθόρα. Το στήθος, αποτελεί σύμβολο θηλυκότητας για την κάθε γυναίκα και η απώλειά του μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε κατάθλιψη. Υπήρχαν στιγμές που κοιτάζοντας τις ουλές και τα σημάδια στο μαστό μου, αισθανόμουν ακρωτηριασμένη σε ένα τόσο τρυφερό σημείο. Αναζητούσα απεγνωσμένα τη χαμένη μου αίσθηση και την όψη ενός φυσικού μαστού. Ήμουν απογοητευμένη, χωρίς αυτοπεποίθηση. Εκείνες τις στιγμές που ήθελα να απομονωθώ και αισθανόμουν μειωμένη την αίσθηση της σεξουαλικότητας μου, ο σύζυγος μου ήταν πάντα δίπλα μου στηρίζοντας με. Αισθάνομαι τυχερή και ευλογημένη που σ’ αυτή τη δύσκολη περιπέτεια τον είχα δίπλα μου. Δεν με έκανε να αισθανθώ άσχημα ούτε για μια στιγμή. Συνεχώς με εμψύχωνε τονώνοντας την αυτοπεποίθησή μου.  Σιγά σιγά ξαναβρήκα τη χαμένη μου αυτοεκτίμηση, σταμάτησα να νοιώθω άβολα και  συμφιλιώθηκα με τις αλλαγές στο σώμα μου. Το να έχεις κοντά σου ανθρώπους που σε στηρίζουν δείχνοντας σου έμπρακτα την αγάπη και τη συμπαράστασή τους είναι πολύ σημαντικό σε δύσκολες καταστάσεις όπως ο καρκίνος όπου, η ψυχολογία είναι πολύ σημαντική για πιο σύντομη ανάρρωση. Εγώ ευτυχώς είχα αυτούς τους ανθρώπους πλάι μου. Εκτός από το σύζυγό μου, βράχος δίπλα μου στάθηκε και τη μητέρα μου, που μαζί με το σύζυγο μου με φρόντιζαν συνεχώς και με ανέχονταν παρόλο που και η δική τους καθημερινότητα είχε γίνει πιο δύσκολη. Αυτή την περίοδο ένοιωσα έντονα το συναίσθημα στοργής και αγάπης από όλη μου την οικογένεια, τους φίλους και τους συναδέλφους μου στους οποίους είμαι πραγματικά ευγνώμων». 

Αντιλήφθηκα την πραγματική ουσία της ζωής 

Πέρασαν οκτώ μήνες από τη διάγνωση και δεκαέξι κύκλοι χημειοθεραπειών. Ξεκινώντας την ορμονοθεραπεία και ενώ ακόμη λάμβανα μια στοχευμένη θεραπεία, αποφάσισα να επιστρέψω στη δουλειά και την καθημερινότητά μου. Έστω και αν τα δύσκολά είχαν περάσει, η ζωή μου πλέον ήταν πολύ διαφορετική από πριν. Καθημερινά, από τότε μέχρι και σήμερα, υπάρχει κάτι στη ζωή μου που  μου θυμίζει τον καρκίνο. Τα σημάδια από τη μαστεκτομή, οι επιδράσεις από τη χημειοθεραπεία στο σώμα μου, οι τακτικές εξετάσεις, οι βιοψίες που έγιναν ρουτίνα πια, οι παρενέργειες της ορμονοθεραπείας που ακόμη λαμβάνω, επηρεάζουν την καθημερινότητα αλλά και τη ψυχολογία μου. Όμως τελικά, αυτό που εκ των υστέρων συνειδητοποίησα είναι πως αυτή η δυσάρεστη εμπειρία με έκανε να αντιληφθώ και να εκτιμήσω την αξία της ζωής, τις ξέγνοιαστες στιγμές με τους δικούς μου ανθρώπους, κι εκείνα τα απλά, καθημερινά που προσπερνάμε νομίζοντας ότι είναι δεδομένα... Ακόμη και η σχέση μου με το σύζυγό μου έγινε πιο δυνατή αφού με τη στάση του με έκανε να καταλάβω πόσο πολύ με αγαπά και με νοιάζεται. Ανακάλυψα πτυχές του χαρακτήρα μου που δεν ήξερα ότι διέθετα, έγινα πιο δυναμική και διεκδικητική, βάζω στόχους και κάνω ότι είναι δυνατό για να τους εκπληρώσω γιατί αν είναι κάτι που με δίδαξε αυτή η εμπειρία είναι να παλεύω γι’ αυτά που αγαπώ, τα σημαντικά και ουσιαστικά πράγματα στη ζωή μου. 

Ο ερχομός του παιδιού που τόσο λαχταρούσα

«Τρία χρόνια μετά το τέλος των χημειοθεραπειών σταμάτησα την ενέσιμη ορμονοθεραπεία μου και άρχισα να προετοιμάζω το σώμα μου για μια ενδεχόμενη εγκυμοσύνη που τόσο πολύ ήθελα. Ακολούθησαν δύο χρόνια κατά τη διάρκεια των οποίων έκανα όλες τις εξετάσεις μέχρι να δικαιούμαι να ξεκινήσω τις προσπάθειες. Έχοντας την αμέριστη στήριξη της ογκολόγου, του ακτινολόγου και του γυναικολόγου μου στους οποίους πάντα θα είμαι ευγνώμων, κατάφερα πριν από μερικούς μήνες αυτό που τόσο πολύ λαχταρούσα… Να χαρίσω στον 9χρονο πλέον γιο μου ένα αδελφάκι.  Η χαρά που με έκανε να νιώσω όταν με αγκάλιασε και μου είπε ότι ο μικρός του αδελφός είναι το καλύτερο δώρο που θα μπορούσα να του κάνω, ήταν απερίγραπτη. Ο ερχομός αυτού του παιδιού ήταν σαν θαύμα για μένα. Σήμερα νιώθω ευλογημένη και αληθινά ευτυχισμένη. Ευχαριστώ το Θεό για όσα μου έδωσε και φυσικά όλους εκείνους τους ανθρώπους που ήταν δίπλα μου. Αυτό που συνειδητοποίησα είναι πως τελικά ο καρκίνος δεν σημαίνει απαραίτητα τέλος… Μπορεί να σημαίνει και μια καινούργια αρχή… Αυτό είναι το μήνυμα που θέλω να στείλω σε όλες τις γυναίκες που δίνουν τη δική τους μάχη».