Ενεργειακό ή παραδοσιακό τζάκι;

Με μια πρώτη ματιά οι διαφορές ανάμεσα σε ένα συμβατικό τζάκι, παλαιού τύπου, και σε ένα ενεργειακό, φαίνονται ελάχιστες. Ωστόσο, από την πρώτη κιόλας στιγμή αντιλαμβάνεται ο χρήστης πως το νέο δεν έχει καμία σχέση με το παλιό. 

Το ενεργειακό τζάκι έχει μεγαλύτερη απόδοση, ρυπαίνει πολύ λιγότερο την ατμόσφαιρα, καθώς είναι κλειστή η εστία του, ενώ καίει τα περισσότερα από τα καυσαέρια που απελευθερώνονται. Το μονοξείδιο, αλλά και το διοξείδιο του άνθρακα καίγονται πριν φύγει στην ατμόσφαιρα. Δηλαδή, πριν ελευθερωθούν.

Αυτό, που διαχωρίζει ένα κλασικό συμβατικό τζάκι από ένα νέου τύπου ενεργειακό τζάκι, είναι η μεγάλη διαφορά που έχουν σε απόδοση. Συγκεκριμένα, ο βαθμός απόδοσης ενός συμβατικού τζακιού είναι περίπου 15%, ενώ ο αντίστοιχος ενός ενεργειακού κυμαίνεται μεταξύ 70 – 85%.

Τα ενεργειακά αερόθερμα τζάκια είναι εστίες καύσης ξύλου κλειστού τύπου με πυρίμαχο τζάμι και χωρίζονται σε δύο κατηγορίες:
- Μονού τοιχώματος. Εστίες φτιαγμένες εξολοκλήρου από μαντέμι.
Ο αέρας που περνάει περιμετρικά από την εστία, ζεσταίνεται, ανεβαίνει ψηλά, με φυσική ροή, και βγαίνει στο δωμάτιο μέσω περσίδων. Είναι περιορισμένης θερμικής απόδοσης και ιδανικά για τη θέρμανση ενιαίου χώρου μέχρι 60-70 m².
- Τριπλού  τοιχώματος. Τα δύο εξωτερικά τοιχώματα είναι φτιαγμένα από χάλυβα, ενώ το εσωτερικό μπορεί να είναι από χάλυβα, μαντέμι, κεραμικό ή πυρότουβλο.
Ο αέρας περνά ανάμεσα στα δύο εξωτερικά τοιχώματα της εστίας, ζεσταίνεται, με φυσική ροή ανεβαίνει προς τα πάνω, περνά μέσα από ειδικά διαμορφωμένους εναλλάκτες και κατευθύνεται μέσω αεραγωγών σε περσίδες, απ' όπου διοχετεύονται στο χώρο.
Είναι υψηλής θερμαντικής ισχύς και αποδόσεις (μέχρι 85%) και μπορούν να πάρουν ανεμιστήρα και να διανέμουν τον αέρα σε ολόκληρο το σπίτι. Ιδανικά για θέρμανση σπιτιών μέχρι 160-170 m².
Ανάλογα την κατασκευή, διαθέτουν ρυθμιστές καύσης και τάμπερ, για τον έλεγχο της κατανάλωσης και της συντήρησης των ξύλων.
Δεν δημιουργούν απώλειες θέρμανσης, είναι ασφαλή και οι ρύποι τους, ειδικά στα μοντέλα με δευτερογενή καύση, είναι περιορισμένοι.
 
Τα παραδοσιακά τζάκια (ανοιχτού τύπου) έχουν τα εξής χαρακτηριστικά:
- Είναι κατασκευασμένα από πυρότουβλο ή μαντέμι.
- Ζεσταίνουν τοπικά όπου φτάνει η ακτινοβολία.
- Είτε δουλεύουν είτε όχι, η καμινάδα λειτουργεί σαν ένας αγωγός που ρουφάει  μέσα από το σπίτι τεράστιες ποσότητες αέρα από 200- 400 m3 ανά ώρα. Σύμφωνα με την αρχή των συγκοινωνούντων δοχείων, αντίστοιχες ποσότητες κρύου αέρα, θα μπουν στο σπίτι με ότι αντίστοιχα αυτό συνεπάγεται. Όταν λειτουργεί το τζάκι, έχουμε μεγαλύτερες απώλειες θερμότητας από ότι όταν δεν λειτουργεί. Σημειώνεται πως όταν είναι σβηστό, ακόμα και με κλειστό το τάμπερ, έχουμε απώλειες λόγω του ότι το διάκενο που υπάρχει αθροιζόμενο είναι 15cm2.
- Η φωτιά δεν ελέγχεται παρά μόνον από το πόσα ξύλα τους βάζουμε.
- Χαρακτηρίζονται από τη χαμηλή απόδοση ενέργειας 10%-15%.
- Ρυπαίνουν πολύ το περιβάλλον. Μετρήσεις αποδεικνύουν ότι ένα παραδοσιακό τζάκι που καίει καυσόξυλα ρυπαίνει το περιβάλλον όσο ένας καυστήρας μιας μέσης πολυκατοικίας. Τοποθετώντας ένα παραδοσιακό τζάκι στην ουσία ακυρώνουμε σε πολύ μεγάλο βαθμό τη θερμομόνωση του κτηρίου μας, καθώς ανοίγουμε ουσιαστικά μια τρύπα στην οροφή.
- Δεν παρέχουν καμία ασφάλεια.