Έιντε μετά τη Γενεύη: Υπάρχουν δύσκολα θέματα που πρέπει να ξεπεραστούν

Υπάρχουν δύσκολα θέματα που πρέπει να ξεπεραστούν στο κεφάλαιο της ασφάλειας και των εγγυήσεων και υπάρχει η θέληση για αυτό, δήλωσε ο Ειδικός Σύμβουλος του ΓΓ του ΟΗΕ για την Κύπρο σε συνέντευξη Τύπου που έδωσε την Παρασκευή στη Γενεύη.

 

Ο κ. `Ειντε είπε πως οι εναρκτήριες δηλώσεις που έγιναν στη Διάσκεψη “μετέφεραν ένα ισχυρό μήνυμα ελπίδας ότι αυτή η μακροχρόνια διένεξη μπορεί τώρα να λήξει και ότι θα μπορέσει να υπάρξει μια ενωμένη ομόσπονδη Κύπρος με μια διευθέτηση για την ασφάλεια που να είναι κοινά αποδεκτή από όλες τις πλευρές”.

 

Κληθείς να σχολιάσει δήλωση του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πως η Τουρκία θα βρίσκεται για πάντα στην Κύπρο, ο κ. `Ειντε είπε πως έγιναν κάποιες συζητήσεις την Πέμπτη, όχι επί της ουσίας, οι οποίες μπορεί να προκάλεσαν μια αντίδραση, προσθέτοντας πως δεν έχει οποιαδήποτε ένδειξη ότι υπάρχει οποιοδήποτε πρόβλημα με τη διαδικασία. “Αλλά το σημειώνουμε αυτό (τη δήλωση Ερντογάν)”, ανέφερε.

 

Ερωτηθείς αν οι συζητήσεις στις οποίες αναφέρεται αφορούν συνομιλία που είχαν ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου με τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ κατά τη Διάσκεψη, ο κ. `Ειντε είπε πως "δεν ήταν αυτό".

 

Αναλυτικά οι δηλώσεις Έιντε
 
Ο κ. `Ειντε είπε πως οι τελευταίες ημέρες ήταν ένα κομβικό σημείο για τις διαπραγματεύσεις για την Κύπρο. Ανέφερε πως για πρώτη φορά στην ιστορία οι δυο πλευρές παρουσίασαν τους χάρτες τους κάτι που ήταν σημαντικό από μόνο του καθώς και γιατί και οι δυο πλευρές το είδαν αυτό ως μια ένδειξη ότι τα πράγματα προχωρούν προς την τελική φάση των συνομιλιών.
 
Αναφέρθηκε επίσης στη σύγκληση της Διάσκεψης για την Κύπρο με τη συμμετοχή “των Κυπρίων μαζί με τις τρεις εγγυήτριες δυνάμεις στην παρουσία της ΕΕ ως παρατηρητή”.
 
Ανέφερε πως οι εναρκτήριες ομιλίες στη Διάσκεψη ήταν πολύ καλές και τις άκουσε πολύ προσεκτικά. “`Ολες μετέφεραν ένα ισχυρό μήνυμα ελπίδας ότι αυτή η μακροχρόνια διένεξη μπορεί τώρα να λήξει και ότι θα μπορέσει να υπάρξει μια ενωμένη ομόσπονδη Κύπρος με μια διευθέτηση για την ασφάλεια που να είναι κοινά αποδεκτή από όλες τις πλευρές”, επεσήμανε.
 
Αναφερόμενος στο γεύμα εργασίας που ακολούθησε είπε πως κατά τη διάρκειά του μπήκαν περισσότερο στην ουσία των θεμάτων. Σημείωσε πως έγινε μια καλή και ειλικρινής συζήτηση που επιβεβαίωσε σε όλους δυο πράγματα, “πρώτον ότι υπάρχουν δύσκολα θέματα να ξεπεραστούν και δεύτερον ότι υπάρχει θέληση για να ξεπεραστούν από όλους τους συμμετέχοντες και όλα τα άτομα που ήταν παρόντα στο γεύμα”.
 
Σε σχέση με την απόφαση που έλαβε η Διάσκεψη της Γενεύης, ο κ. `Ειντε είπε πως την 18η Ιανουαρίου ανώτεροι κρατικοί λειτουργοί των συμμετεχόντων στη Διάσκεψη θα συναντηθούν για να αρχίσουν να εργάζονται επί συγκεκριμένων ιδεών, πιθανών επιλογών, πιθανών προτάσεων “όχι για να διαπραγματευτούν, αλλά για να προετοιμάσουν το έδαφος για μια δομημένη τελική συζήτηση μεταξύ των αρχών σε πολύ υψηλό πολιτικό επίπεδο που θα λάβει χώρα αργότερα”.
 
Ανέφερε πως τα άτομα αυτά είχαν κάποιες αρχικές συζητήσεις αφού βρίσκονταν όλα εδώ και πως με την επιστροφή τους στις χώρες τους θα συνεχίσουν την προετοιμασία τους για τη νέα σύνοδο της Διάσκεψης για την Κύπρο (σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων) που θα ξεκινήσει από την Τετάρτη στη Γενεύη.
 
Ανέφερε πως σκόπιμα δεν καθόρισαν ημερομηνία για τη Διάσκεψη σε πολιτικό επίπεδο που θα γίνει ωστόσο σύντομα ακόμη ίσως και κατά τη διάρκεια αυτού του μήνα.
 
“Αλλά δεν υπάρχει τελική απόφαση για αυτό γιατί πρέπει να δούμε πώς θα πάει αυτός ο επόμενος γύρος”, ανέφερε.
 
Όπως σημείωσε ο Νορβηγός διπλωμάτης η Διάσκεψη της Γενεύης για την Κύπρο συγκλήθηκε με επιτυχία και θα συνεχιστεί με έναν τρόπο που συνηθίζεται με τέτοιου είδους Διασκέψεις.
 
Απαντώντας σε ερώτηση είπε πως στο πλαίσιο της Διάσκεψης έχουν ακουστεί ιδέες και απόψεις που δεν είναι όμως προτάσεις, γιατί οι προτάσεις είναι κάτι πιο δομημένο που θα προκύψει από τη δεύτερη φάση της Διάσκεψης. Είπε πως οι παρεμβάσεις που έγιναν κατά τη Διάσκεψη ήταν πολύ ενδιαφέρουσες με την έννοια του ότι οι συμμετέχοντες πήγαν εκεί για να καταθέσουν σκέψεις.
 
Αναφερόμενος στις διαπραγματεύσεις μεταξύ του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη και του Τ/κ ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί, ο κ. `Ειντε είπε πως “είμαστε κοντά σε κατάληξη αλλά δεν έχουμε εντελώς καταλήξει εδώ γιατί υπάρχουν θέματα στα πέντε κεφάλαια που μπορούν να κλείσουν τελειωτικά μόνο όταν γνωρίζουμε τί συμβαίνει στο έκτο κεφάλαιο που είναι η ασφάλεια και οι εγγυήσεις”.
 
Πρόσθεσε πως παράλληλα με τη συζήτηση αυτού του κεφαλαίου με τη συμμετοχή των τριών εγγυητριών δυνάμεων και της ΕΕ ως παρατηρητή, οι δυο πλευρές θα συνεχίσουν με το κλείσιμο εκκρεμούντων θεμάτων κατά τις διαπραγματεύσεις τους, λόγω “της αλληλένδετης φύσης των θεμάτων. `Ετσι κάτω από την σκέπη της Διάσκεψης της Κύπρου έχουμε δυο γενόμενα να τρέχουν παράλληλα και αυτός είναι ο τρόπος που πρέπει να γίνει αυτό”, σημείωσε.
 
Επεσήμανε πως “δεν πρέπει να χάσουμε οποιοδήποτε χρόνο και εξέφρασε την ελπίδα πως όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη τώρα που προετοιμάζονται για τις συναντήσεις που θα ξεκινήσουν την Τετάρτη θα χρησιμοποιήσουν αυτό το διάστημα κατά τον καλύτερο τρόπο”.
 
“Δεν απομένουν πολλές ημέρες και θεωρώ ότι υπάρχει ένα μομέντουμ τώρα και ότι οι πιο ευρείες πολιτικές εξελίξεις μας υπενθυμίζουν ότι είναι πολύ σημαντικό να χρησιμοποιήσουμε τις προσεχείς μέρες όσον πιο αποτελεσματικά μπορούμε και με ένα κατά το δυνατό εποικοδομητικό πνεύμα, ένα πνεύμα αμοιβαίας κατανόησης”. Θεωρώ πως αυτό είναι δυνατόν αλλά θα είναι πολύ δύσκολο, σημείωσε.
 
Απαντώντας σε ερώτηση είπε πως κάποιες αντιπροσωπείες ήθελαν να ξεκινήσει άμεσα η Διάσκεψη, στο επίπεδο που έχει συμφωνηθεί, ενώ μια αντιπροσωπεία ζήτησε για μερικές ημέρες προκειμένου να προετοιμαστεί, κάτι που όπως είπε δεν είναι ιδιαίτερα δραματικό. Είπε πως η Διάσκεψη αυτή είναι μια ανοικτή διαδικασία με τη φιλοδοξία να ολοκληρωθεί σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα.
 
Ο κ. `Ειντε είπε ακόμη πως το αίσθημα της ασφάλειας που οι Ε/κ και οι Τ/κ χρειάζονται να νιώσουν δεν σχετίζεται μόνο με θέματα στρατιωτικής φύσεως.
 
Ανέφερε πως το πρώτο επίπεδο της ασφάλειας αφορά την ίδια τη συμφωνία και τη δυνατότητα να πει κανείς πως το ομόσπονδο σύνταγμα είναι αξιόπιστο, ότι θα έχει διάρκεια και θα είναι λειτουργικό, ότι ο κόσμος θα τυγχάνει ίσης μεταχείρισης και προστασίας και ότι τα δικαιώματά του θα προστατεύονται. “Αρα η πρώτη ανάγκη που υπάρχει είναι ο κόσμος να πιστεύει στη λύση”, επεσήμανε.
 
Ανέφερε πως το δεύτερο επίπεδο αφορά την εσωτερική ασφάλεια. Και μετά από τα δυο αυτά επίπεδα έχουμε το θέμα εάν ο κόσμος πιστεύει ότι η συμφωνία θα υλοποιηθεί, σημείωσε Πρόσθεσε πως και οι δυο πλευρές εγείρουν ανησυχίες για το κατά πόσον θα εφαρμοστεί η συμφωνία και η κάθε πλευρά έχει πράγματα που θέλει να διασφαλίσει και να διαβεβαιώσει.
 
Και καθώς η εφαρμογή θα χρειαστεί κάποιο χρόνο χρειαζόμαστε κάποιου είδους ασφάλεια για την εφαρμογή της, επεσήμανε.
 
Πρόσθεσε πως στη συνέχεια έρχεται το θέμα της εξωτερικής ασφάλειας, ο τρόπος με τον οποίο μια ενωμένη ομόσπονδη Κύπρος θα χειρίζεται αυτό το θέμα.
 
Είπε πως θα προσπαθήσουν να εξετάσουν τα διάφορα συστατικά μέρη αυτών των επιπέδων ασφάλειας και να κατανοήσουν “με τη βοήθεια μιας καλής έρευνας που έχει γίνει” για ποιά πράγματα ανησυχούν οι Κύπριοι και εάν οι ανησυχίες αυτές αντιμετωπίζονται με το σωστό τρόπο.
 
Απαντώντας σε ερώτηση για το σύστημα των εγγυήσεων, ανέφερε πως “ίσως αυτό που γνωρίζουμε σήμερα να μπορεί να αντικατασταθεί από κάτι άλλο” για να προσθέσει πως “υπάρχει θέληση να αναζητήσουν αυτό το άλλο”. Πρόσθεσε πως για να υπάρξει αλλαγή σε αυτό που ισχύει σήμερα πρέπει να υπάρξει αμοιβαία συμφωνία για κάτι άλλο, διαφορετικά θα συνεχίσει η ισχύς των τριών Συνθηκών του 1960.
 
Επεσήμανε πως οι ηγέτες της Κύπρου έχουν αναφέρει, όπως για παράδειγμα στην Κοινή τους Δήλωση της 11ης Φεβρουαρίου 2014, πως το status quo είναι απαράδεκτο και χρειάζεται να αλλάξει.
 
Απαντώντας σε ερώτηση για τις βρετανικές βάσεις στην Κύπρο, ο κ. `Ειντε υπενθύμισε πως το ΗΒ είχε υποσχεθεί στο παρελθόν πως σε περίπτωση επανένωσης μέρος του εδάφους των βάσεων θα επιστραφεί στην Κύπρο, σημειώνοντας πως αυτή η υπόσχεση επαναλήφθηκε πρόσφατα και βρίσκεται στο τραπέζι.
 
Ερωτηθείς για το ρόλο της ΕΕ, επανέλαβε πως αυτή είναι παρατηρητής/ενδιαφερόμενο μέρος στη Διάσκεψη, προσφέροντας συμβουλές, εμπειρογνωμοσύνη και υποστήριξη σε ζητήματα που σχετίζονται με αυτήν.
 
Απαντώντας σε άλλη ερώτηση, ο κ. `Ειντε είπε πως εάν υπάρξει συμφωνία των κυρίων Αναστασιάδη και Ακιντζί επί των πέντε κεφαλαίων που συζητούν μεταξύ τους αυτό θα καταστήσει πιο εύκολη την ολοκλήρωση του κεφαλαίου της ασφάλειας και των εγγυήσεων, αλλά αυτό είναι απίθανο να γίνει γιατί η έννοια της ασφάλειας δεν αφορά μόνο το κεφάλαιο της ασφάλειας και των εγγυήσεων.
 
Πρόσθεσε ο κόσμος πρέπει να κατανοήσει πως προκειμένου να πάρεις κάτι σε μια πτυχή πρέπει να δώσεις κάτι σε άλλη πτυχή. "Προκειμένου να διαπραγματευτείς με επιτυχία δεν μπορεί να προσπαθείς να κερδίσεις κάθε μάχη", ανέφερε.
 
Σε ερώτηση για την εκ περιτροπής προεδρίας, ο Νορβηγός διπλωμάτης είπε πως το θέμα αυτό συζητήθηκε στη Γενεύη αλλά δεν υπάρχει κατάληξη σε αυτό. Για το περιουσιακό, είπε πως παρόλο που υπήρξε συμφωνία επί ενός πλαισίου για πάνω από ένα χρόνο ακόμη "παλεύουν" με το θέμα τελικών ορισμών, όπως το συναισθηματικό δεσμό.
 
Ερωτηθείς τί θα γίνει με τους χάρτες για το εδαφικό που κατέθεσαν οι δυο πλευρές, ο κ.` Ειντε είπε πως θα παραμείνουν φυλαγμένοι στο Παλάτι των Εθνών στη Γενεύη μέχρι να αποφασίσει κάτι άλλο βάσει του τί θέλουν να κάνουν οι πλευρές στη συνέχεια σε σχέση με τους χάρτες.
 
Ανέφερε πως όταν θα ξανανοίξουν αυτό το θέμα προκειμένου να προσπαθήσουν να καταλήξουν στον τελικό χάρτη θα αναφερθούν στις προτάσεις των δυο πλευρών (για τις εδαφικές αναπροσαρμογές).

 

ΚΥΠΕ