Δρ Θ. Τσακίρης: Τα σενάρια εκμετάλλευσης της κυπριακής ΑΟΖ

Η εκτέλεση της γεώτρησης της TOTAL στο τεμάχιο 11, η επιστροφή της ΕΝΙ για την εκτέλεση γεωτρήσεων στα τεμάχιο 2,3 και 9 και φυσικά το συμβόλαιο πώλησης του αερίου της Αφροδίτης στην Αίγυπτο αποτελούν σύμφωνα με τον Επίκουρο Καθηγητή Γεωπολιτικής & Οικονομικών των Υδρογονανθράκων του Πανεπιστημίου Λευκωσίας Δρ. Θεόδωρο Τσακίρη τις σημαντικότερες προτεραιότητες της ενεργειακής μας στρατηγικής  για το 2017.

Κύριε Τσακίρη, πως κρίνετε τις τελευταίες εξελίξεις στην κυπριακή ΑΟΖ και το ομολογουμένως ενθαρρυντικό ενδιαφέρον από διεθνείς κολοσσούς κατά το γ’ γύρο αδειοδότησης;
Αποτελεί ομολογουμένως μια πολύ θετική εξέλιξη υπό την άποψη ότι: (α) προσελκύθη το ενδιαφέρον εταιριών που δεν είχαν προηγουμένως εκδηλώσει τη βούληση εμπλοκής τους στην υφιστάμενη Κυπριακή ΑΟΖ, ότι (β) εμφανίσθηκαν εταιρίες όπως η ExxonMobil και η Qatar Petroleum (κρατική εταιρία πετρελαίου του Κατάρ) που αποτελούν τους παγκόσμιους πρωταθλητές στην ανάπτυξη και εμπορία υγροποιημένου φυσικού αερίου και ότι (γ) κατατέθηκαν προσφορές για όλα τα προσφερόμενα θαλασσοτεμάχια συμπεριλαμβανομένου του 6, το οποίο ως γνωστόν διεκδικείται ως προς το βόρειο 20%-25% της έκτασής του από την Τουρκία. Η δε προσφορά στο θαλασσοτεμάχιο 6 κατατέθηκε βέβαια από ένα και μόνο υποψήφιο αλλά είναι και σε πολιτικό επίπεδο μια ισχυρή προσφορά πρωτίστως λόγω της υποβολής της από τη γάλλο-ιταλική κοινοπραξία ΕΝΙ-ΤΟΤΑL. 

Με τα δεδομένα που έχουμε μπροστά μας θα μπορούσαμε να κάνουμε μια πρόβλεψη για τους προσφοροδότες που θα επικρατήσουν;  
Νομίζω ότι η υποψηφιότητα της ΕΝΙ για το τεμάχιο 8 και της ΕΝΙ-TOTAL για το τεμάχιο 6 είναι πολύ δύσκολο να απορριφθούν, εάν φυσικά η κυβέρνηση λειτουργήσει και με γεωπολιτικά κριτήρια διαχείρισης του ρίσκου που θα προκαλέσει η αντίδραση της Τουρκίας ιδίως σε ότι αφορά το τεμάχιο 6. Θα ήταν πολύ μεγάλη αποτυχία εάν δεν αξιοποιηθεί η τρέχουσα δυσμενής για την Τουρκία γεωπολιτική και πολιτική συγκυρία για να μην υπογραφεί τελικά σύμβαση επί του τεμαχίου 6. 
Σε κάθε περίπτωση η κυβέρνηση θα πρέπει να παραμείνει αταλάντευτη στη μη-διασύνδεση της διαδικασίας αξιολόγησης των προσφορών με τις όποιες εξελίξεις στο Κυπριακό, η επίλυση του οποίου δεν αποτελεί προϋπόθεση για την αξιοποίηση του υδρογονανθρακικού δυναμικού της Κυπριακής Δημοκρατίας προς όφελος του συνόλου των πολιτών της. Η κατάσταση είναι σαφώς πολύ πιο περίπλοκη σε ότι αφορά τις προσφορές του θαλασσοτεμαχίου 10 αν και το μέγεθος της δυναμικής που διακρίνει την κοινοπραξία ExxonMobil/Qatar Petroleum της δίνει φαινομενικά ένα μικρό προβάδισμα. Όλα ωστόσο θα κριθούν από τις λεπτομέρειες και την ανταγωνιστικότητα των προσφορών. 

Ποια από αυτές τις επιλογές μας δίνει περισσότερες πιθανότητες εκμετάλλευσης των κυπριακών κοιτασμάτων; 
Αυτό θα εξαρτηθεί από το τι ανακαλύψεις θα γίνουν. Στο υποθετικό σενάριο που επικρατήσουν οι ΕΝΙ-TOTAL στο 6 η ENI στο 8 και οι ExxonMobil/Qatar Petroleum στο 10, όλες οι εταιρίες είναι εξίσου τεχνικό-οικονομικά άρτιες και έμπειρες για να αναπτύξουν τα όποια αποθέματα δυνητικώς ανακαλύψουν και πιστοποιήσουν. Αυτό θα πάρει χρόνο γιατί ιδίως για τα τεμάχια 6 και 8 είναι πολύ δύσκολο να γίνουν γεωτρήσεις πριν από το 2019. Για το 10 επειδή ακριβώς είναι επαρκώς μελετημένο και «γειτνιάζει» με τα γεωλογικά δεδομένα του Ζόρ, οι ανάδοχοι ίσως να αισθανθούν περισσότεροι έτοιμοι και να «διακινδυνεύσουν» μια γεώτρηση ακόμη και μέσα στο 2018. 
Σε κάθε περίπτωση οι ανάδοχοι που δεν εκτιμάται ότι θα αναδειχθούν πριν από τις αρχές του 2017  δεν επηρεάζουν τις αμεσότερες και σημαντικότερες προτεραιότητας της ενεργειακής μας στρατηγικής για το 2017 που δεν είναι άλλες από την εκτέλεση της γεώτρησης της TOTAL στο τεμάχιο 11, την επιστροφή της ΕΝΙ για την εκτέλεση γεωτρήσεων στα τεμάχιο 2,3 και 9, και το σπουδαιότερο το συμβόλαιο πώλησης του αερίου της Αφροδίτης στην Αίγυπτο.