Δρόμος με αγκάθια η επαγγελματική ανέλιξη για τις Κύπριες
16:28 - 06 Ιουλίου 2016
Μπορεί το ποσοστό γυναικών στη χώρα μας που έχουν πτυχιακούς και μεταπτυχιακούς τίτλους να είναι το δεύτερο μεγαλύτερο παγκοσμίως μετά τον Καναδά, ωστόσο η επαγγελματική ανέλιξη για τις Κύπριες δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση
Τα αποτελέσματα έρευνας που διενήργησε το Πανεπιστήμιο Κύπρου για λογαριασμό της Κυπριακής Ομοσπονδίας Γυναικών Επιχειρηματιών (ΚΟΓΕΕ) αναφορικά με τη θέση, το βαθμό συμμετοχής, τις ευκαιρίες ανέλιξης, την ισομισθία των γυναικών και τις συναφείς καλές πρακτικές στις κυπριακές επιχειρήσεις, καταδεικνύουν ότι η χώρα μας βρίσκεται πολύ πίσω. Τα ευρήματα δείχνουν ξεκάθαρα τη χαμηλή εκπροσώπηση των γυναικών σε διοικητικές θέσεις παρά το ψηλό τους μορφωτικό επίπεδο και χτυπούν καμπανάκι για την ανάγκη βελτίωσης της θέσης της γυναίκας στην Κύπρο.
Βάσει των αποτελεσμάτων, ενώ το 50,2% των εργαζομένων γυναικών στην Κύπρο έχουν υψηλά ακαδημαϊκά προσόντα (πτυχίο, μεταπτυχιακό, διδακτορικό), εντούτοις η συμμετοχή τους σε θέσεις λήψης αποφάσεων στις κυπριακές επιχειρήσεις είναι πολύ χαμηλότερη των ανδρών και συγκεκριμένα στο 27,5%, έναντι 72,5%.
Όπως καταδεικνύεται από τα πορίσματα της έρευνας, το ποσοστό της εκπροσώπησης των γυναικών στα διοικητικά συμβούλια είναι πολύ χαμηλό, αφού σε μόνο το 4% των διοικητικών από τους οποίους λήφθηκαν συνεντεύξεις ήταν γυναίκες που κατείχαν θέση σε διοικητικά συμβούλια.
Άλλα σημαντικά ευρήματα της έρευνας είναι τα εξής:
- Το ποσοστό των γυναικών που κατέχουν πτυχίο πανεπιστημίου ή μεταπτυχιακό ή διδακτορικό στην Κύπρο, είναι το δεύτερο μεγαλύτερο στον κόσμο μετά τον Καναδά.
- Η πλήρης απασχόληση των γυναικών στην Κύπρο ανέρχεται στο 89,3% και η μερική στο 10,3%.
- Το ποσοστό των γυναικών υπαλλήλων που έχουν ένα και μόνο προϊστάμενο/η στις επιχειρήσεις είναι 66.7% (12,6% έχουν ως προϊστάμενη μια γυναίκα, ενώ 54,1% έχουν ως προϊστάμενο άνδρα).
- Το ποσοστό των γυναικών σε θέσεις λήψης αποφάσεων είναι κατά πολύ χαμηλότερο από αυτό των ανδρών στις κυπριακές επιχειρήσεις (72,5%, έναντι 27,5% των γυναικών).
- Υπάρχει σε μεγάλο βαθμό έμφυλος επαγγελματικός διαχωρισμός στην αγορά εργασίας της Κύπρου.
Περιθώρια βελτίωσης υπάρχουν στον τομέα της διαδικασίας αξιολόγησης των εταιρειών, καθώς σύμφωνα με την έρευνα εξακολουθεί να υπάρχει ένα ποσοστό 13,4% που δηλώνει ότι συμφωνεί να λαμβάνεται υπόψη το φύλο στη διαδικασία αξιολόγησης και ένα ποσοστό 6,4% που αμφιταλαντεύεται εάν θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το φύλο ή όχι υπ’ όψη.
Στερεότυπα φρενάρουν την επαγγελματική ανέλιξη γυναικών
Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι ότι ο παράγοντας «εμπόδια στην επαγγελματική εξέλιξη γυναικών» κατέδειξε ότι τα έμφυλα στερεότυπα και οι έμφυλες προκαταλήψεις θεωρούνται ότι ακόμη διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο ως εμπόδια στην επαγγελματική ανέλιξη των γυναικών.
Επιπρόσθετα η έρευνα επισημαίνει ότι παρά το γεγονός ότι το σκηνικό σε σχέση με τα έμφυλα στερεότυπα είναι βελτιωμένη, ένα σημαντικό ποσοστό γύρω στο 10-15% του δείγματος φαίνεται ακόμη και σήμερα να συμμερίζεται με ρητό τρόπο στερεότυπα που κατατάσσουν τις γυναίκες σε υποδεέστερη θέση.
Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι ότι ο παράγοντας «εμπόδια στην επαγγελματική εξέλιξη γυναικών» κατέδειξε ότι τα έμφυλα στερεότυπα και οι έμφυλες προκαταλήψεις θεωρούνται ότι ακόμη διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο ως εμπόδια στην επαγγελματική ανέλιξη των γυναικών.
Επιπρόσθετα η έρευνα επισημαίνει ότι παρά το γεγονός ότι το σκηνικό σε σχέση με τα έμφυλα στερεότυπα είναι βελτιωμένη, ένα σημαντικό ποσοστό γύρω στο 10-15% του δείγματος φαίνεται ακόμη και σήμερα να συμμερίζεται με ρητό τρόπο στερεότυπα που κατατάσσουν τις γυναίκες σε υποδεέστερη θέση.
Τα Εμπόδια
Αναφορικά με τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στην επαγγελματική τους ανέλιξη, η έλλειψη ικανοτήτων θεωρείται ως το πρώτο εμπόδιο και ακολουθούν η έλλειψη φιλοδοξίας και η έλλειψη τυπικών προσόντων, η έλλειψη εμπειρίας στη διοίκηση. Όλοι αυτοί οι παράγοντες θεωρούνται ως ανασταλτικοί παράγοντες από τα 2/3 περίπου των διοικητικών από τους οποίους λήφθηκε συνέντευξη. Από τους μισούς θεωρείται ως σημαντικός ανασταλτικός παράγοντας η οργανωσιακή κουλτούρα των εταιριών και τα αρνητικά στερεότυπα και προκαταλήψεις εναντίων των γυναικών και από το 1/3 περίπου μόνο θεωρούνται ως ανασταλτικοί παράγοντες αυτοί που σχετίζονται με τις οικογενειακές υποχρεώσεις, την εγκυμοσύνη και τη μητρότητα. Είναι σημαντικό ωστόσο να τονιστεί ότι σημαντικά περισσότερες γυναίκες διοικητικοί παρά άντρες θεωρούσαν τα αρνητικά στερεότυπα και οργανωσιακή κουλτούρα των εταιρειών ως εμπόδιο για την επαγγελματική ανέλιξη των γυναικών. Ο παράγοντας «εμπόδια στην επαγγελματική εξέλιξη γυναικών» κατέδειξε ότι τα έμφυλα στερεότυπα και οι έμφυλες προκαταλήψεις θεωρούνται ότι ακόμη διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο ως εμπόδια στην επαγγελματική ανέλιξη των γυναικών.
Αναφορικά με τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στην επαγγελματική τους ανέλιξη, η έλλειψη ικανοτήτων θεωρείται ως το πρώτο εμπόδιο και ακολουθούν η έλλειψη φιλοδοξίας και η έλλειψη τυπικών προσόντων, η έλλειψη εμπειρίας στη διοίκηση. Όλοι αυτοί οι παράγοντες θεωρούνται ως ανασταλτικοί παράγοντες από τα 2/3 περίπου των διοικητικών από τους οποίους λήφθηκε συνέντευξη. Από τους μισούς θεωρείται ως σημαντικός ανασταλτικός παράγοντας η οργανωσιακή κουλτούρα των εταιριών και τα αρνητικά στερεότυπα και προκαταλήψεις εναντίων των γυναικών και από το 1/3 περίπου μόνο θεωρούνται ως ανασταλτικοί παράγοντες αυτοί που σχετίζονται με τις οικογενειακές υποχρεώσεις, την εγκυμοσύνη και τη μητρότητα. Είναι σημαντικό ωστόσο να τονιστεί ότι σημαντικά περισσότερες γυναίκες διοικητικοί παρά άντρες θεωρούσαν τα αρνητικά στερεότυπα και οργανωσιακή κουλτούρα των εταιρειών ως εμπόδιο για την επαγγελματική ανέλιξη των γυναικών. Ο παράγοντας «εμπόδια στην επαγγελματική εξέλιξη γυναικών» κατέδειξε ότι τα έμφυλα στερεότυπα και οι έμφυλες προκαταλήψεις θεωρούνται ότι ακόμη διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο ως εμπόδια στην επαγγελματική ανέλιξη των γυναικών.
Η σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία
Στα θετικά στοιχεία της έρευνας είναι το γεγονός ότι οι κυπριακές επιχειρήσεις φαίνεται ότι έχουν αρχίσει να ασχολούνται με το πρόβλημα της σεξουαλικής παρενόχλησης, αφού δηλώνουν ότι έχουν υιοθετήσει προληπτικά ή κατασταλτικά μέτρα για τη σεξουαλική παρενόχληση. Ωστόσο, καταγράφεται ως αρνητικό στοιχείο το γεγονός ότι ένα ποσοστό 23% δήλωσε ότι δεν είναι ενήμεροι για τη συγκεκριμένη νομοθεσία.
Ο παράγοντας της υιοθέτησης της ποσόστωσης ήταν επίσης στα θετικά στοιχεία της έρευνας, καθώς όπως διαφαίνεται, υπάρχει προθυμία των κυπριακών επιχειρήσεων για υιοθέτηση τέτοιων μέτρων και θεωρείται από την πλειοψηφία των ερωτωμένων ότι αποτελεί ένα θετικό μέτρο που θα ενίσχυε την παρουσία των γυναικών σε θέσεις λήψης αποφάσεων.
Πολύ σημαντικό και ελπιδοφόρο θεωρείται το εύρημα ότι το 24,3% των επιχειρήσεων που έλαβαν μέρος στην έρευνα, δήλωσαν ότι είτε έχουν υιοθετήσει αυτό το μέτρο, είτε ότι προτίθενται να το υιοθετήσουν σε μεγάλο βαθμό.
Ταυτότητα της έρευνας
Για τους σκοπούς της έρευνας λήφθηκαν συνεντεύξεις από 334 εταιρείες στο χώρο των επιχειρήσεων από όλες τις επαρχίες της Κύπρου και όλους του τομείς (Υπηρεσίες, Εισαγωγές, Εξαγωγές-Βιομηχανία) τηρώντας αναλογίες από στατιστικά στοιχεία για την κατανομή των διαφόρων τομέων στο κατακεφαλήν εισόδημα ανά επαρχία στην Κύπρο που δόθηκαν από το ΚΕΒΕ. Η συλλογή δεδομένων έγινε με τη χρήση δύο δομημένων ερωτηματολογίων. Το πρώτο συμπληρώθηκε από διοικητικό στέλεχος (άντρες και γυναίκες) της εταιρείας σε πρόσωπο με πρόσωπο δομημένη συνέντευξη ενώ το δεύτερο αυτοσυμπληρώθηκε και επιστράφηκε στους ερευνητές από γυναίκες εργαζόμενες στην εταιρεία μετά από τυχαία επιλογή των υπαλλήλων μέσα σε κάθε εταιρεία.
Για τους σκοπούς της έρευνας λήφθηκαν συνεντεύξεις από 334 εταιρείες στο χώρο των επιχειρήσεων από όλες τις επαρχίες της Κύπρου και όλους του τομείς (Υπηρεσίες, Εισαγωγές, Εξαγωγές-Βιομηχανία) τηρώντας αναλογίες από στατιστικά στοιχεία για την κατανομή των διαφόρων τομέων στο κατακεφαλήν εισόδημα ανά επαρχία στην Κύπρο που δόθηκαν από το ΚΕΒΕ. Η συλλογή δεδομένων έγινε με τη χρήση δύο δομημένων ερωτηματολογίων. Το πρώτο συμπληρώθηκε από διοικητικό στέλεχος (άντρες και γυναίκες) της εταιρείας σε πρόσωπο με πρόσωπο δομημένη συνέντευξη ενώ το δεύτερο αυτοσυμπληρώθηκε και επιστράφηκε στους ερευνητές από γυναίκες εργαζόμενες στην εταιρεία μετά από τυχαία επιλογή των υπαλλήλων μέσα σε κάθε εταιρεία.
Γενικός στόχος της έρευνας ήταν η άντληση πληροφοριών και διερεύνηση θεμάτων που αφορούν τη στάση της ηγεσίας έναντι της ισότητας των φύλων, την ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών και τη μη διάκριση, την προώθηση της εκπαίδευσης, κατάρτισης και επαγγελματικής ανάπτυξης των γυναικών και την μέτρηση και απολογισμό της προόδου όσον αφορά την επίτευξη της ισότητας των φύλων.
Κατά τη διάρκεια δημοσιογραφικής διάσκεψης για την παρουσίαση των αποτελεσμάτων της έρευνας, απηύθυναν χαιρετισμό η πρόεδρος της ΚΟΓΕΕ κα. Μαίρη Παπαδοπούλου και ο ανώτερος διευθυντής του ΚΕΒΕ Λεωνίδας Πασχαλίδης.
Κατά τη διάρκεια δημοσιογραφικής διάσκεψης για την παρουσίαση των αποτελεσμάτων της έρευνας, απηύθυναν χαιρετισμό η πρόεδρος της ΚΟΓΕΕ κα. Μαίρη Παπαδοπούλου και ο ανώτερος διευθυντής του ΚΕΒΕ Λεωνίδας Πασχαλίδης.