Τα πρώτα ευρήματα των μελετών για την οικονομική πτυχή της λύσης

Σύμφωνα με το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων(ΚΥΠΕ), στη συνάντηση οι δύο ηγέτες θα συζητήσουν θέματα που προετοίμασε η αρμόδια για την Οικονομία Ομάδα Εργασίας σε συνεργασία με τους Διαπραγματευτές, και θα εξετάσουν τα ζητήματα για τα οποία έχουν καταγραφεί συγκλίσεις και αυτά επί των οποίων υπάρχουν διαφορετικές απόψεις και προσεγγίσεις. Ενόψει της συνάντησης, το ΚΥΠΕ μίλησε με κυβερνητικούς αξιωματούχους σε σχέση με τις μελέτες που διεξάγουν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Παγκόσμια Τράπεζα αναφορικά με την οικονομική πτυχή της λύσης του Κυπριακού. Οι εκθέσεις αναμένονται τέλη Σεπτεμβρίου-αρχές Οκτωβρίου, οπότε θα υπάρξουν και οι πρώτες εκτιμήσεις, αναφορικά με τις οικονομικές επιπτώσεις στη μετά τη λύση εποχή.
 
Σημαντική η ενιαία και συντονισμένη διαχείριση των θεμάτων οικονομικής πολιτικής: Με βάση τα πρώτα ευρήματα, οι δύο οργανισμοί θεωρούν ότι η ενιαία και συντονισμένη διαχείριση των οικονομικών θεμάτων, όπως της φορολογικής πολιτικής (ίδιοι φορολογικοί συντελεστές για την έμμεση φορολογία και στις δύο Πολιτείες και ελάχιστοι φορολογικοί συντελεστές για την άμεση) και την πολιτική παροχής κινήτρων προσέλκυσης επενδύσεων, συνιστά θεμελιώδη προϋπόθεση για την εύρυθμη λειτουργία της οικονομίας και κατ’ επέκταση την οικονομική ευρωστία και βιωσιμότητα στη μετά τη λύση εποχή, καθώς ένας εσωτερικός επιζήμιος ανταγωνισμός θα είχε δυσμενείς επιπτώσεις στην οικονομία συνολικά αλλά και στις δυο πολιτείες.
Ενδεικτικά αναφέρθηκε η διαφορά στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ, ο οποίος στις ελεύθερες περιοχές βρίσκεται στο 19%, ενώ στα κατεχόμενα βρίσκεται μόλις στο 16%, ενώ σε συγκεκριμένα προϊόντα ή υπηρεσίες η διαφορά είναι μεγαλύτερη. Αυτές οι διαφορές θα πρέπει να εξαλειφθούν σύντομα αφού αποτελούν στρεβλώσεις που δυνητικά διαβρώνουν τα έσοδα του κράτους και την ευρωστία του.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, οι δύο οργανισμοί βλέπουν μακροπρόθεσμα αύξηση του ΑΕΠ, αλλά υπό την προϋπόθεση ότι η ενωμένη οικονομία θα αρχίσει να λειτουργεί στις ορθές βάσεις το συντομότερο στην μετά τη λύση εποχή και η επανενωμένη πλέον Κύπρος θα προωθήσει τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, υπό την ιδιότητά της ως κράτος-μέλος της Ε.Ε. Οι δύο οργανισμοί φαίνεται να εκτιμούν ότι συγκεκριμένοι τομείς σε μια επανενωμένη Κύπρο θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για να προβληθεί  το συγκριτικό της προβάδισμα σε σύγκριση με τις γειτονικές χώρες. Πρόκειται, ανάμεσα σε άλλους, για τη ναυτιλία, την ενέργεια, τον τουρισμό και την παροχή εκπαιδευτικών υπηρεσιών.
 
Οικονομικές προκλήσεις στα πρώτα στάδια της λύσης: Μετά από την πρώτη συλλογή στοιχείων στα κατεχόμενα, διαφαίνεται ότι θα υπάρξουν οικονομικές προκλήσεις για ένα χρονικό διάστημα μετά τη λύση. Όσο περιορισμένο και σύντομο είναι αυτό το διάστημα, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, τόσο πιο σύντομα θα ξεκινήσει να λειτουργεί αποτελεσματικά η ενιαία οικονομία. Οι δομές πρέπει να υπάρχουν για να λειτουργήσει η οικονομία από την πρώτη μέρα, όπως μας αναφέρθηκε χαρακτηριστικά. Προς αυτή την κατεύθυνση και οι δύο οργανισμοί θεωρούν ότι η υιοθέτηση του ευρώ θα πρέπει να επεκταθεί από την πρώτη μέρα ως το μοναδικό νόμισμα σε όλο το νησί, κάτι που φαίνεται να ζήτησε και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα η οποία θεωρεί ότι μπορεί να γίνει σε διάστημα έξι μηνών. Στο σημείο αυτό υπεισέρχεται και η πολιτική, αφού η λύση που θα εξευρεθεί θα πρέπει να εφαρμοστεί το συντομότερο δυνατόν και να είναι ξεκάθαρη, χωρίς κενά και ασάφειες.
«Ενδιαφέρον για επενδύσεις υπάρχει, αλλά οι επενδυτές θα εξετάσουν τη λειτουργικότητα της λύσης προτού επενδύσουν στην κυπριακή οικονομία», όπως ανέφεραν χαρακτηριστικά στο ΚΥΠΕ οι ίδιες πηγές.
 
Ερωτηματικά για την οικονομική διαχείριση των κατεχομένων: Όπως αναφέρθηκε, οι πρώτοι έλεγχοι από τους δύο οργανισμούς κατέδειξαν πως στα κατεχόμενα δεν υπάρχουν εκείνες οι αναγκαίες δομές που να στηρίξουν την οικονομική διαχείριση, καθώς ο μηχανισμός εν πολλοίς έχει δομηθεί γύρω από την οικονομική διαχείριση της τουρκικής βοήθειας. Πρόκληση αποτελεί επίσης και ο τραπεζικός τομέας των κατεχομένων, ο οποίος, όπως αναφέρουν τεχνοκράτες από την Ουάσιγκτον, χρειάζεται άμεση εναρμόνιση και ενδεχομένως κεφαλαιουχική ενίσχυση.
 
Ομοσπονδιακή δημόσια υπηρεσία μέσω μετάταξης: Τέλος, σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πηγές, τεχνοκράτες του ΔΝΤ θεωρούν πως η δημόσια υπηρεσία του κεντρικού κράτους θα πρέπει να στελεχωθεί μέσω μετάταξης προσωπικού από τις υπηρεσίες των δύο συνιστωσών Πολιτειών και να μην υπάρξουν προσλήψεις, καθότι αυτό θα επιβαρύνει τον προϋπολογισμό του ομόσπονδου κράτους.
 
ΔΝΤ και Παγκόσμια Τράπεζα δεν θα δώσουν το κόστος της λύσης: Πάντως, οι ίδιες πηγές κατέστησαν σαφές ότι οι δύο αυτοί οργανισμοί με το πέρας των αναλύσεων τους, δεν θα ρίξουν απλώς ένα νούμερο στο τραπέζι που αφορά το κόστος της λύσης, αλλά θα δώσουν συστάσεις ή εισηγήσεις για τις βέλτιστες πολιτικές που πρέπει να ακολουθηθούν σε περίπτωση λύσης του Κυπριακού.
Οι ίδιες πηγές υπέδειξαν εξάλλου πως ΔΝΤ και Παγκόσμια Τράπεζα δεν θα μπορούσαν να παραθέσουν αριθμούς, αφού δεν υπάρχει το πλαίσιο των πολιτικών αποφάσεων που εν πολλοίς θα καθορίσουν και τις όποιες οικονομικές επιπτώσεις, αφού οι συζητήσεις σε αρκετά θέματα, με προεξάρχων το περιουσιακό, δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί.
 
Οι όροι εντολής
Οι όροι εντολής για την έκθεση του ΔΝΤ, αφορούν στο οικονομικό πλαίσιο, στη δημοσιονομική πολιτική, στο δημοσιονομικό πλαίσιο και τους δημοσιονομικούς κανόνες, φορολογικές πολιτικές, στη διαχείριση του δημοσίου τομέα, στις χρηματοδοτικές πτυχές της διαχείρισης του δημοσίου χρέους, στις χρηματοοικονομικές πολιτικές, στον τραπεζικό τομέα, νομισματικά θέματα και θέματα σχετικά με το νόμισμα. Η Παγκόσμια Τράπεζα από την πλευρά της εξετάζει θέματα που αφορούν στην παροχή τεχνικής στήριξης στο θέμα της διευθέτησης του περιουσιακού, στην εκτίμηση των οικονομικών επιπτώσεων της επανένωσης, την παροχή συμβουλών σχετικά με την λειτουργικότητα και το κόστος της δημόσιας διοίκησης σε ομοσπονδιακό επίπεδο, στήριξη του τραπεζικού τομέα (συμπληρωματικά της στήριξης του ΔΝΤ), καθώς και παροχή συμβουλών για τον τρόπο λειτουργίας κρατικών πολιτικών. Το τελευταίο αφορά θέματα όπως τις υπηρεσίες παροχής υγείας και το ενιαίο σύστημα πολιτικής προστασίας.