Πολυδιάστατες οι αναταράξεις στη Βρετανία μετά το Brexit

 Μια δύσκολη περίοδος σε όλα τα επίπεδα, και κυρίως στο ζήτημα της οικονομίας, ανοίγει για τη Βρετανία μετά το αποτέλεσμα του χθεσινού δημοψηφίσματος και την αποχώρηση της χώρας από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Βρετανία θα πρέπει να ξεκινήσει τις διαβουλεύσεις, σε ορίζοντα διετίας, για τους όρους του διαζυγίου με την Ε.Ε. και να καταρτίσει το πλαίσιο των σχέσεων που θα έχει με τους υπόλοιπους «27», πλέον. Πέραν των πολιτικών δεσμών, η Ε.Ε. ήταν ειδικά για τη Βρετανία χώρος οικονομικών και εμπορικών σχέσεων. Για το Λονδίνο, μία εξωστρεφή οικονομία παγκόσμιου μεν βεληνεκούς που όμως εκ των πραγμάτων έχει τις στενότερες οικονομικές σχέσεις με τις χώρες της ηπειρωτικής Ευρώπης, η Ε.Ε. ήταν πρωτίστως το πεδίο της ενιαίας οικονομικής αγοράς, χωρίς δασμούς και περιορισμούς -καθεστώς τώρα που τίθεται για τους Βρετανούς συνολικά υπό αίρεση.
 
Η ενότητα του Η.Β.
Οι προκλήσεις όμως αφορούν και την ίδια την ενότητα του Ηνωμένου Βασιλείου: Η Σκωτία ήδη διαμήνυσε, από τα χείλη της επικεφαλής της κυβέρνησης του Εδιμβούργου, πως «βλέπει το μέλλον της στην Ε.Ε.» Ο κίνδυνος νέου γύρου επιδίωξης για απόσχιση της Σκωτίας σε βρετανική έξοδο από την Ε.Ε. είχε απασχολήσει τη Βρετανία κατά τη διάρκεια της εκστρατείας πριν το δημοψήφισμα. Η δε διαβρωτική επίδραση φάνηκε ήδη το πρωί της Παρασκευής με τις αναφορές από την Ιρλανδία: Ο επικεφαλής του ιρλανδικού Sinn Fein ανέφερε πως το αποτέλεσμα «φέρνει πιο κοντά τον στόχο μίας ενωμένης Ιρλανδίας».
 
Η πολιτική ηγεσία
Ο σεισμός του Brexit χτυπά επιπλέον και ολόκληρη την πολιτική ηγεσία στο Λονδίνο: Ναι μεν ο Βρετανός Πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον είχε ξεκαθαρίσει πως δεν θα παραιτηθεί όποια κι αν είναι η έκβαση της κάλπης, αλλά η πίεση ήταν τεράστια σε έναν πρωθυπουργό που είχε υποστηρίξει σθεναρά την θέση της παραμονής στην Ε.Ε., η οποία τελικά απορρίφθηκε από τους ψηφοφόρους.  Το βάρος του πλήγματος ήταν τέτοιο που ο Κάμερον ανακοίνωσε αμέσως την παραίτησή του, στο διάγγελμα μετά την ανακοίνωση του επίσημου αποτελέσματος το πρωί της Παρασκευής.
Ανάλογη είναι βεβαίως η πίεση και στα υπόλοιπα μεγάλα κόμματα, Εργατικούς και Lib Dem, που επίσης είχαν υποστηρίξει την παραμονή στην Ε.Ε.
 
Ο μεγάλος κερδισμένος
Μεγάλος κερδισμένος, πολιτικά, είναι πρωτίστως ο Μπόρις Τζόνσον. Μέχρι το πρωί δεν είχε κάνει δηλώσεις, ενώ επεισοδιακή -με γιουχαΐσματα και αποδοκιμασίες, όπως μεταδίδει το Reuters- ήταν η έξοδός του από το σπίτι του στην πρωτεύουσα. Σε αυτόν στρέφονται και τις πρώτες ώρες και τα βλέμματα για το ποιος θα διεκδικήσει τη θέση του Κάμερον. Ο τέως δήμαρχος Λονδίνου Μπόρις Τζόνσον, προβεβλημένο στέλεχος των Τόρις, είχε από την αρχή συνταχθεί με το Brexit και είχε καταλήξει να γίνεται ο «στρατηγός» της εκστρατείας του «Φεύγουμε».
Το ότι ο Τζόνσον, κι όχι ο Φάρατζ, είχε τεθεί στην κορυφή της εκστρατείας για την αποχώρηση ήταν συμπτωματικό του διχασμού μέσα στους Συντηρητικούς για τη θέση της Βρετανίας στην Ε.Ε. Εκείνος ο διχασμός, τον οποίο ο Κάμερον είχε γευτεί με ηχηρές ήττες του στο Κοινοβούλιο, βρισκόταν πίσω από την αρχική επιδίωξη του Κάμερον για επαναδιαπραγμάτευση με την Ε.Ε. και την τελική προσφυγή στο δημοψήφισμα.
 
 Αιφνιδίασε ο Κάμερον
Οι κυβερνώντες Τόρις του Κάμερον είχαν σπάσει για το δημοψήφισμα σε δύο στρατόπεδα, εκείνο υπό τον πρωθυπουργό που υποστήριζε την παραμονή και η «σκληρή ευρωσκεπτικιστική πτέρυγα» που έκανε εκστρατεία για το Brexit. Η απόφαση του Κάμερον για παραίτηση φαίνεται ότι αιφνιδίασε και τις δύο πλευρές στους Τόρις. Η πτέρυγα των «Τόρις του "Φεύγουμε"» είχε σπεύσει το πρωί της Παρασκευής να απομακρύνει ενδεχόμενο αμφισβήτησης του Κάμερον. Σημαίνοντα στελέχη από το «Φεύγουμε» (όπως ο Λίαμ Φοξ, ο Άντριου Μπρίτζεν ή ο Μάθιου Έλιοτ) υπογράμμιζαν πως ο Κάμερον «είναι εξαιρετικά κατάλληλος για να εφαρμόσει την απόφαση του βρετανικού λαού».
«Χρειαζόμαστε σταθερότητα», ήταν η μόνιμη επωδός τους. Σύμφωνα με τον βρετανικό Telegraph, η πλειονότητα των βουλευτών των Συντηρητικών που τάχθηκαν με το Brexit στήριζαν την παραμονή του Κάμερον -κάτι που τελικά δεν ήταν αρκετό για να μείνει ο Κάμερον στην ηγεσία.  Άλλη γραμμή ωστόσο κρατούσε εξαρχής ο αρχηγός του ευρωσκεπτικιστικού UKIP Νάιτζελ Φάρατζ, που κάλεσε σε παραίτηση του πρωθυπουργού. «Δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή η παραμονή του Κάμερον» είπε το πρωί της Παρασκευής, λέγοντας πως η ηγεσία των Τόρις πρέπει να αλλάξει και να τη διεκδικήσουν οι Μπόρις Τζόνσον, ο Μάικλ Γκόουβ ή ο Λίαμ Φοφ (όλοι του στρατοπέδου του Brexit).