Ιστορική αναδρομή στην εκλογή Προέδρου της Βουλής

  Η ενδέκατη, από εγκαθιδρύσεως της Κυπριακής Δημοκρατίας, Βουλή των Αντιπροσώπων έδωσε, το απόγευμα της Πέμπτης, τη διαβεβαίωση για πίστη στο Σύνταγμα και στους συνάδοντες με αυτό νόμους, εκλέγοντας κατά τη ίδια συνεδρία της Ολομέλειας της  ως Πρόεδρο του Σώματος, τον Βουλευτή της Αλληλεγγύης, Δημήτρη Συλλούρη.

Η 11η Βουλή των Αντιπροσώπων αναδείχθηκε από τις βουλευτικές εκλογές της 22ας Μαΐου 2016.

Στις πρώτες εκλογές μετά την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στις 16 Αυγούστου 1960, Πρόεδρος της Βουλής εξελέγη ο πρώην Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Γλαύκος Κληρίδης. `Ηταν ο μοναδικός υποψήφιος για το δεύτερο τη τάξει αξίωμα της Δημοκρατίας. Χωρίς ανθυποψήφιο εξελέγη Αντιπρόεδρος της Βουλής ο Ορχάν Μουντερίσογλου.

Αν και όπως προκαθορίζει το Σύνταγμα βουλευτικές εκλογές διεξάγονται κάθε πέντε χρόνια, εντούτοις, το 1965 δεν διεξήχθησαν βουλευτικές εκλογές, λόγω των διακοινοτικών ταραχών. `Ετσι μετά τις δεύτερες βουλευτικές εκλογές της νεοσυσταθείσας τότε Κυπριακής Δημοκρατίας, στις 5 Ιουλίου το 1970, η Βουλή στην πρώτη της συνεδρία στις 16 Ιουλίου, επανεξέλεξε τον Γλαύκο Κληρίδη, ο οποίος συγκέντρωσε 27 ψήφους υπέρ, έναντι του ανθυποψηφίου του Βάσου Λυσσαρίδη, ο οποίος εξασφάλισε 2 ψήφους υπέρ. Υπήρξαν 6 αποχές.

Ο Γλαύκος Κληρίδης αποχώρησε από την Προεδρία της Βουλής το 1976 και τον διαδέχθηκε ο Τάσσος Παπαδόπουλος.

Στις 20 Σεπτεμβρίου του 1976, 15 μόλις ημέρες μετά τις τρίτες βουλευτικές εκλογές της Κυπριακής Δημοκρατίας, η Βουλή στη συνεδρία της ολομέλειας εξέλεξε τον Σπύρο Κυπριανού, ιδρυτή του Δημοκρατικού Κόμματος, ο οποίος ήταν ο μοναδικός υποψήφιος για την Προεδρία της Βουλής.

Με το θάνατο του πρώτου Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, στις 3 Αυγούστου 1977, ο Σπύρος Κυπριανού, όπως ορίζει το Σύνταγμα, ανέλαβε την Προεδρία της Δημοκρατίας, και ο Αλέκος Μιχαηλίδης τον διαδέχθηκε στο αξίωμα του Προέδρου της Βουλής.

Μετά τις βουλευτικές εκλογές στις 24 Μαΐου 1981, η Βουλή, η οποία συνήλθε στις 4 Ιουνίου, επέλεξε τον Γεώργιο Λαδά του Δημοκρατικού Κόμματος, ως Πρόεδρο του Σώματος, ο οποίος ήταν ο μοναδικός υποψήφιος.

Η εκλογή του Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων για την περίοδο 1985-1991 παρουσίασε την πλέον αμφίρροπη αναμέτρηση, αφού κατά τη συνεδρία της Βουλής, στις 12 Δεκεμβρίου 1985, προτάθηκαν συνολικά τέσσερις υποψήφιοι για το δεύτερο τη τάξει αξίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας: Γλαύκος Κληρίδης, Γεώργιος Λαδάς, Εζεκίας Παπαϊωάννου και Βάσος Λυσσαρίδης. Ο τελευταίος εξελέγη Πρόεδρος της Βουλής στην τρίτη ψηφοφορία.

Στην Ολομέλεια της 30ης Μαΐου 1991, μερικές ημέρες μετά τη διεξαγωγή των έκτων βουλευτικών εκλογών, υποβλήθηκαν οι υποψηφιότητες του Αλέξη Γαλανού του Δημοκρατικού Κόμματος και του Βάσσου Λυσσαρίδη της τότε ΕΔΕΚ. Εξελέγη ο Αλέξης Γαλανός με την υποστήριξη του Δημοκρατικού Κόμματος, του Δημοκρατικού Συναγερμού και του Κόμματος των Φιλελευθέρων. Ο Αλέξης Γαλανός εξασφάλισε 31 ψήφους υπέρ, ενώ ο ανθυποψήφιός του Βάσος Λυσσαρίδης συγκέντρωσε 25.

Ο Επίτιμος Πρόεδρος της ΕΔΕΚ, Βάσος Λυσσαρίδης, προτάθηκε ως υποψήφιος και για την Προεδρία της Βουλής, κατά τη συνεδρία του σώματος στις 6 Ιουνίου 1996, μετά τις βουλευτικές εκλογές της 26ης Μαΐου. Ανθυποψήφιος του ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ Σπύρος Κυπριανού. Τελικά Πρόεδρος της Βουλής εξελέγη ο Σπύρος Κυπριανού, αφού με την υποστήριξη του Δημοκρατικού Κόμματος και του Δημοκρατικού Συναγερμού εξασφάλισε 30 ψήφους, ενώ ο Βάσος Λυσσαρίδης, με την στήριξη του ΑΚΕΛ και του Κινήματος Ελευθέρων Δημοκρατών, εξασφάλισε μόνο 26 ψήφους υπέρ.

Στις 7 Ιουνίου 2001 εξελέγη Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, ο τότε Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ Δημήτρης Χριστόφιας. Οι βουλευτικές εκλογές διεξήχθησαν στις 27 Μαΐου του ιδίου έτους. Ο κ. Χριστόφιας εξελέγη αφού εξασφάλισε στην πρώτη ψηφοφορία 33 ψήφους, έναντι 19 του ανθυποψηφίου του, Προέδρου του ΔΗΣΥ Νίκου Αναστασιάδη. Τέσσερις βουλευτές τήρησαν αποχή.

Υπέρ του κ. Χριστόφια ψήφισαν οι 20 βουλευτές του ΑΚΕΛ, οι εννέα βουλευτές του ΔΗΚΟ και οι τέσσερις βουλευτές του ΚΙΣΟΣ. Ο κ. Αναστασιάδης υποστηρίχθηκε από τους 19 βουλευτές του κόμματός του. Αποχή τήρησαν οι βουλευτές των τεσσάρων μικρότερων κομμάτων και συγκεκριμένα των ΝΕΟ, των ΕΔΗ, του ΑΔΗΚ και των Οικολόγων- Περιβαλλοντιστών.

Την 1η Ιουνίου 2006, ο Δημήτρης Χριστόφιας επανεξελέγη για δεύτερη συνεχή θητεία στο αξίωμα του Προέδρου της Βουλής με τις 35 ψήφους των βουλευτών των κομμάτων ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ και του βουλευτή του Κινήματος Οικολόγων, κατά την πρώτη ψηφοφορία. Εναντίον ψήφισαν οι 18 βουλευτές του ΔΗΣΥ και οι 3 του Ευρωπαϊκού Κόμματος.

Το 2006 υποψηφιότητες για το αξίωμα του Προέδρου της Βουλής υπέβαλαν επίσης ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ, Νίκος Αναστασιάδης, και ο τότε Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κόμματος και νυν Πρόεδρος της Βουλής Δημήτρης Συλλούρης.

Ο κ. Χριστόφιας παρέμεινε στο αξίωμα του Προέδρου της Βουλής μέχρι την εκλογή του στην Προεδρία της Δημοκρατίας στις 24 Φεβρουαρίου 2008, οπότε κενώθηκε η θέση του Προέδρου της Βουλής.

Η Ολομέλεια της Βουλής των Αντιπροσώπων, στις 6 Μαρτίου 2008, εξέλεξε Πρόεδρο της Βουλής τον Μάριο Καρογιάν, ο οποίος υπερψηφίστηκε από τα κόμματα ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ, ΚΣ ΕΔΕΚ, ΕΥΡΩΚΟ και Κίνημα Οικολόγων - Περιβαλλοντιστών με 36 ψήφους. Ο ΔΗΣΥ, με τους 15 παρόντες Βουλευτές του, τήρησε αποχή.

Κατά τη διαδικασία εκλογής του Προέδρου της Βουλής το 2011 παρουσιάστηκε η ίδια αμφίρροπη διαδικασία με το 1985, από την οποία εξήλθε Πρόεδρος ο τότε Πρόεδρος της ΕΔΕΚ, Γιάννακης Ομήρου.

Υποψηφιότητα για την Προεδρία της θητείας της 10ης Βουλής των Αντιπροσώπων είχαν υποβάλει ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ και απερχόμενος Πρόεδρος της Βουλής, Μάριος Καρογιάν, υποστηριζόμενος από τα κόμματα ΑΚΕΛ και ΔΗΚΟ, ο εκλεγείς Πρόεδρος της Βουλής υποστηριζόμενος από το κόμμα του, τον ΔΗΣΥ και το ΕΥΡΩΚΟ και ο Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων Περιβαλλοντιστών Γιώργος Περδίκης, ο οποίος εξασφάλισε μόνο τη δική του ψήφο.

Η διαδικασία εκλογής έγινε με επίκληση της απόφασης της Βουλής της 30ης Δεκεμβρίου του 1985, και η ανάδειξη του κ. Ομήρου κατέστη δυνατή στην τρίτη ψηφοφορία με 28 ψήφους υπέρ, έναντι 27 που εξασφάλισε ο κ. Καρογιάν, και με αποχή του κ. Περδίκη.

Κατά την πρώτη ψηφοφορία, ο Μάριος Καρογιάν εξασφάλισε τις 27 ψήφους των Βουλευτών του ΑΚΕΛ και του ΔΗΚΟ, πλην της ψήφου του Ζαχαρία Κουλία και στις τρεις ψηφοφορίες, και ο κ. Ομήρου εξελέγη με τις ψήφους των 20 Βουλευτών του ΔΗΣΥ, των 5 Βουλευτών της ΕΔΕΚ, των 2 Βουλευτών του ΕΥΡΩΚΟ και την αντίθετη με το κόμμα του ψήφο του Βουλευτή του ΔΗΚΟ Ζαχαρία Κουλία, και με τον Βουλευτή των Οικολόγων να λαμβάνει τη δική του μόνο ψήφο.

Η εκλογή του νυν Προέδρου της Βουλής έγινε στην τρίτη ψηφοφορία, αφού προηγουμένως το σώμα δεν έφερε ένσταση στη διεξαγωγή και 4ης, εφόσον ισοψηφούσαν οι υποψήφιοι που συγκέντρωναν τις περισσότερες ψήφους. Ο κ. Συλλούρης εξελέγη αφού εξασφάλισε τις 21 ψήφους των Βουλευτών του ΔΗΣΥ και της Αλληλεγγύης.

Εκτός του κ. Συλλούρη, υποψήφιοι για την Προεδρία της Βουλής ήταν ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ, Αβέρωφ Νεοφύτου, ο οποίος και στις 3 ψηφοφορίες πήρε τις 18 ψήφους του κόμματος του, ο ΓΓ του ΑΚΕΛ, `Αντρος Κυπριανού, ο οποίος και στις 3 ψηφοφορίες πήρε τις ψήφους των 16 Βουλευτών του ΑΚΕΛ και ο Πρόεδρος της ΕΔΕΚ, Μαρίνος Σιζόπουλος, ο οποίος στην 1η και 2η ψηφοφορία πήρε τις 15 ψήφους των Βουλευτών της ΕΔΕΚ και του ΔΗΚΟ και της Συμμαχίας Πολιτών, ενώ στην 3η ψηφοφορία πήρε 2 επιπλέον(17) – τις ψήφους των Βουλευτών του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών. Ο Πρόεδρος της Βουλής στην 1η και 2η ψηφοφορίες πήρε τις 3 ψήφους των Βουλευτών της Αλληλεγγύης, ενώ ο Πρόεδρος των Οικολόγων, Γιώργος Περδίκης, πήρε και στις 3 ψηφοφορίες τις 2 ψήφους του κόμματός του.

Η απόφαση του Δεκεμβρίου του 1985 προβλέπει ότι Πρόεδρος της Βουλής εκλέγεται ο υποψήφιος που θα συγκεντρώσει τον αμέσως επόμενο ακέραιο αριθμό του μισού του συνόλου των παρόντων και ψηφισάντων βουλευτών. Αν κατά την πρώτη ψηφοφορία δεν εκλεγεί Πρόεδρος, τότε ακολουθεί δεύτερη ψηφοφορία και Πρόεδρος της Βουλής εκλέγεται ο υποψήφιος που θα συγκεντρώσει τα 2/5 των εγκριτικών ψήφων των παρόντων και ψηφισάντων βουλευτών, παραλειπομένου τυχόν κλάσματος. Σε περίπτωση που κανένας από τους υποψηφίους δεν συγκεντρώσει τις πιο πάνω πλειοψηφίες, τότε γίνεται τρίτη ψηφοφορία κατά την οποία Πρόεδρος εκλέγεται εκείνος που θα εξασφαλίσει τις περισσότερες εγκριτικούς ψήφους των παρόντων και ψηφισάντων βουλευτών.

Πηγή: ΚΥΠΕ