Στον αστερισμό των προεδρικών εκλογών
10:14 - 12 Ιουνίου 2016
Η σκόνη που άφησαν πίσω τους οι βουλευτικές εκλογές και οι διαδικασίες ανάδειξης νέου πρόεδρου της Βουλής αρχίζει σιγά-σιγά να καταλαγιάζει. Όμως ο υδράργυρος του πολιτικού θερμόμετρου τους επομένους μήνες μάλλον θα εξακολουθήσει όπως όλα δείχνουν να βρίσκεται στα ύψη, έχοντας ως φόντο την επόμενη κρίσιμη και πρώτη σε αξία εκλογική αναμέτρηση. Τις προεδρικές εκλογές του 2018, μιας και η προοπτική λύσης του Κυπριακού μέχρι τότε φαίνεται να μετατρέπεται σ’ ένα υπεραισιόδοξο σενάριο, παρά σε μια ρεαλιστική προσέγγιση για την κατάληξη της εν εξελίξει διαπραγματευτικής διαδικασίας. Και μολονότι επισήμως τα κόμματα απορρίπτουν ότι έχουν αρχίσει να σκέφτονται τις προεδρικές εκλογές, η πραγματικότητα είναι πως η σκέψη αυτή όχι απλώς γυροφέρνει στο πίσω μέρος του μυαλού τους, αλλά βρίσκεται στην πρώτη γραμμή χάραξης της στρατηγικής τους.
ΔΗΣΥ: ΕΧΟΥΝ ΥΠΟΨΗΦΙΟ
Στον ΔΗΣΥ προσπαθούν ακόμη ν’ απορροφήσουν τους κραδασμούς που άφησε πίσω του για το κόμμα τους το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών και πολύ περισσότερο η στήριξη την οποία η παράταξή τους παρείχε στον Δημήτρη Συλλούρη, αναδεικνύοντάς τον σε πρόεδρο της Βουλής. Η ηγεσία του ΔΗΣΥ γνωρίζει πολύ καλά πως πρώτιστο ζητούμενο είναι η διαχείριση των δυσκολιών που αναφύονται σε επίπεδο εσωκομματικής ισορροπίας, αλλά την ίδια ώρα και η κοινοβουλευτική δράση της παράταξης, με τρόπο ο οποίος θα διευκολύνει όσο το δυνατόν περισσότερο το έργο της κυβέρνησης. Με απλά λόγια, η διατήρηση ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας με κάποια από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, αφού μόνο έτσι θα είναι εφικτή η υπερψήφιση των κυβερνητικών νομοσχεδίων και συνεπώς η ομαλή διακυβέρνηση της χώρας. Όλα αυτά, αντιλαμβανόμενη η Πινδάρου το «εχθρικό» περιβάλλον μέσα στο οποίο καλείται πλέον να κινηθεί, τόσο εντός όσο και εκτός Βουλής. Αλλά ταυτόχρονα, και στην πορεία του κόμματος προς τις προεδρικές εκλογές, όπου στον ΔΗΣΥ εμφανίζονται σχεδόν σίγουροι –εκτός απρόοπτων ανατροπών που στην πολιτική ποτέ δεν μπορείς να αποκλείεις– πως ο Νίκος Αναστασιάδης θα είναι ξανά υποψήφιος. Και μολονότι, τουλάχιστον αυτή τη στιγμή, οι πιθανότητες σύναψης συμμαχιών που να στηρίξουν μια ενδεχόμενη νέα υποψηφιότητα του Προέδρου της Δημοκρατίας φαντάζουν από λίγες έως καθόλου, στο κυβερνών κόμμα ποντάρουν στη μεγάλη απήχηση που φαίνεται να εξακολουθεί να έχει ο κ. Αναστασιάδης ανάμεσα στην κυπριακή κοινωνία, καθώς και στο γεγονός, όπως εκτιμούν, πως κανένας απ’ όλους όσοι προβάλλουν ως εν δυνάμει ανθυποψήφιοί του, δεν φαίνεται ικανός να τον «χτυπήσει» στα ίσα. Όλα αυτά πάντοτε, με τη βασική υποσημείωση πως βρισκόμαστε περίπου ενάμιση χρόνο πριν από τις προεδρικές και συνεπώς δεν πρέπει να παραγνωρίζονται οι όποιοι αστάθμητοι παράγοντες ίσως εμφανιστούν στην πορεία και πιθανόν να ανατρέψουν τη σημερινή ανάγνωση που κάνει η Πινδάρου σε ό,τι αφορά τις προεδρικές του 2018.
ΨΑΧΝΕΤΑΙ ΤΟ ΑΚΕΛ
Πολύ πιο περίπλοκη φαντάζει από την άλλη για το ΑΚΕΛ η υπόθεση προεδρικές εκλογές, μιας και το κόμμα της μείζονος αντιπολίτευσης δείχνει να μην μπορεί να ορθοποδήσει και να συνεχίζει ν’ αναζητά εναγωνίως τον τρόπο που θα το επαναφέρει σε ανοδική πορεία. Άλλωστε, το αποτέλεσμα των πρόσφατων βουλευτικών εκλογών αποτέλεσε για το ΑΚΕΛ μια ακόμη πολύ βαθιά μαχαιριά στο ήδη πληγωμένο του γόητρο, καθώς και στην προσπάθειά του να ξεπληρώσει κάποτε, επιτέλους, το τιμολόγιο του λογαριασμού που του άφησε η διακυβέρνηση του Δημήτρη Χριστόφια. Στην Εζεκία Παπαϊωάννου κατανοούν πως μια πιθανή κάθοδος στις προεδρικές εκλογές με καθαρά κομματικό υποψήφιο (π.χ. με τον γενικό γραμματέα του κόμματος) θα συνιστούσε ουσιαστικά μια παρουσία για την τιμή των όπλων, με τον κίνδυνο να εξελιχθεί ακόμη και σε Βατερλό σε περίπτωση που για παράδειγμα δεν κατορθώσει να περάσει στον δεύτερο γύρο. Την ίδια ώρα, κατανοούν πως, τουλάχιστον επί του παρόντος, το εγχείρημα σύναψης συνεργασιών με κάποιο ή κάποια από τα κόμματα του λεγόμενου ενδιάμεσου χώρου δεν είναι μια απλή υπόθεση, καθότι οι διαφωνίες τους στο Κυπριακό δεν αφήνουν και μεγάλα περιθώρια συνεργασίας στη βάση προγραμματικών θέσεων που να μπορούν να γίνουν κοινά αποδεκτές. Ενόψει των πιο πάνω, όπως έχουν σήμερα τα πράγματα, ως πιθανότερο σενάριο φαντάζει το ΑΚΕΛ να κινηθεί στη λογική εξεύρεσης ενός υποψηφίου που δεν θα φέρει την ταμπέλα του αμιγώς κομματικού υποψηφίου, στα πρότυπα της επιλογής Σταύρου Μαλά το 2013, με την ελπίδα πως σε πρώτη φάση θα καταφέρει να περάσει στον δεύτερο γύρο και απ’ εκεί και πέρα να συγκεντρώσει την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη στήριξη από τους ψηφοφόρους των κομμάτων του Κέντρου. Με βάση την εκτίμηση, δηλαδή, ότι ο έτερος υποψήφιος στη δεύτερη Κυριακή θα είναι ο Νίκος Αναστασιάδης ή οποιοσδήποτε άλλος (στην περίπτωση που δεν επαναδιεκδικήσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας) υποστηριχθεί από τον ΔΗΣΥ.
Ο ΕΝΔΙΑΜΕΣΟΣ ΧΩΡΟΣ
Στον λεγόμενο ενδιάμεσο χώρο, μέχρι πριν από τις πρόσφατες διεργασίες για ανάδειξη προέδρου της Βουλής, πολλοί πίστευαν πως η Ελένη Θεοχάρους θα ήταν η προσωπικότητα εκείνη γύρω από την οποία θα συμπαρατάσσονταν, προκειμένου ο περιβόητος τρίτος πόλος να καταστεί γεγονός και να διεκδικήσει με αξιώσεις την κατάκτηση της εξουσίας. Ωστόσο, πλέον τα δεδομένα δεν φαίνονται να είναι τα ίδια, μιας και το Κίνημα Αλληλεγγύη, διά του Δημήτρη Συλλούρη, κατέγραψε ηχηρή απουσία από την προσπάθεια που κατέβαλαν ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ, Συμμαχία Πολιτών και Κίνημα Οικολόγων να εκλέξουν πρόεδρο της Βουλής. Τα τέσσερα κόμματα έχουν να λένε για μια ιστορική συμφωνία αρχών επί της οποίας κατέληξαν και την οποία δεν είναι λίγοι που μεταφράζουν ως τον προπομπό ενός κοινού προγράμματος διακυβέρνησης της χώρας, με ορίζοντα φυσικά τις προεδρικές εκλογές του 2018. Ωστόσο, τα δύσκολα, όπως πολλοί εκτιμούν, θ’ αρχίσουν όταν θα πρέπει να τεθεί στο τραπέζι το όνομα του ατόμου που θα ηγηθεί ενός πιθανού τέτοιου εγχειρήματος. Κάποιοι θεωρούν πως διόλου τυχαία δεν ήταν η απόφαση του Νικόλα Παπαδόπουλου να μην ενδιαφερθεί για την προεδρία της Βουλής και να παρέχει αμέριστη στήριξη στην υποψηφιότητα του προέδρου της ΕΔΕΚ, Μαρίνου Σιζόπουλου. Τουτέστιν, ότι ο Νικόλας Παπαδόπουλος, εκμεταλλευόμενος και την επιτυχία του κόμματός του στις βουλευτικές εκλογές, καλοβλέπει την πιθανότητα διεκδίκησης της Προεδρίας της Δημοκρατίας, έχοντας αρχίσει ήδη, όπως λένε, να ράβει και κοστούμι υποψηφίου. Μάλιστα, στο πλαίσιο αυτό εντάσσουν και τις ηγετικές εμφανίσεις που έχει αρχίσει να πραγματοποιεί, όπως και την περαιτέρω σκλήρυνση της στάσης του έναντι του Προέδρου της Δημοκρατίας και της κυβέρνησης γενικότερα. Προβλέποντας, συναφώς, κορύφωση της στάσης αυτής ενόσω θα πλησιάζουμε προς τις προεδρικές. Την ίδια ώρα, ωστόσο, από την εξίσωση αρκετοί είναι εκείνοι που δεν διαγράφουν τον πρόεδρο της Συμμαχίας Πολιτών, Γιώργο Λιλλήκα, θεωρώντας πως το ενδιαφέρον του για την Προεδρία της Δημοκρατίας δεν έχει εκλείψει, παρά το κατώτερο από το προσδοκώμενο αποτέλεσμα που επεφύλαξαν για το κόμμα του οι βουλευτικές εκλογές. Σε μια τέτοια περίπτωση, κατά την οποία και ο Γιώργος Λιλλήκας ενδιαφερθεί, το ερώτημα που αναφύεται έγκειται στο ποιος εκ των δύο θ’ αποδεχθεί να κάνει πίσω, θυσιάζοντας τις όποιες προσωπικές φιλοδοξίες στον βωμό της συμπόρευσης του ενδιάμεσου χώρου.
ΚΑΙ Η ΕΛΕΝΗ ΘΕΟΧΑΡΟΥΣ ΣΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ
Όπως έχει προαναφερθεί, μέχρι πριν από μερικές εβδομάδες η Ελένη Θεοχάρους φάνταζε ως το μεγάλο φαβορί για να ηγηθεί της προσπάθειας κατάληψης της εξουσίας από τον ενδιάμεσο χώρο. Πλέον, πολλοί είναι εκείνοι που εκτιμούν πως πολύ δύσκολα τα υπόλοιπα τέσσερα κόμματα θα εμφανιστούν διατεθειμένα να στηρίξουν μια πιθανή υποψηφιότητά της, μιας και καταλογίζουν στο κόμμα της την απώλεια της προεδρίας της Βουλής. Ακόμα και έτσι όμως, η εκτίμηση είναι πως η κ. Θεοχάρους θα θέσει υποψηφιότητα…
ΔΗΣΥ: ΕΧΟΥΝ ΥΠΟΨΗΦΙΟ
Στον ΔΗΣΥ προσπαθούν ακόμη ν’ απορροφήσουν τους κραδασμούς που άφησε πίσω του για το κόμμα τους το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών και πολύ περισσότερο η στήριξη την οποία η παράταξή τους παρείχε στον Δημήτρη Συλλούρη, αναδεικνύοντάς τον σε πρόεδρο της Βουλής. Η ηγεσία του ΔΗΣΥ γνωρίζει πολύ καλά πως πρώτιστο ζητούμενο είναι η διαχείριση των δυσκολιών που αναφύονται σε επίπεδο εσωκομματικής ισορροπίας, αλλά την ίδια ώρα και η κοινοβουλευτική δράση της παράταξης, με τρόπο ο οποίος θα διευκολύνει όσο το δυνατόν περισσότερο το έργο της κυβέρνησης. Με απλά λόγια, η διατήρηση ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας με κάποια από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, αφού μόνο έτσι θα είναι εφικτή η υπερψήφιση των κυβερνητικών νομοσχεδίων και συνεπώς η ομαλή διακυβέρνηση της χώρας. Όλα αυτά, αντιλαμβανόμενη η Πινδάρου το «εχθρικό» περιβάλλον μέσα στο οποίο καλείται πλέον να κινηθεί, τόσο εντός όσο και εκτός Βουλής. Αλλά ταυτόχρονα, και στην πορεία του κόμματος προς τις προεδρικές εκλογές, όπου στον ΔΗΣΥ εμφανίζονται σχεδόν σίγουροι –εκτός απρόοπτων ανατροπών που στην πολιτική ποτέ δεν μπορείς να αποκλείεις– πως ο Νίκος Αναστασιάδης θα είναι ξανά υποψήφιος. Και μολονότι, τουλάχιστον αυτή τη στιγμή, οι πιθανότητες σύναψης συμμαχιών που να στηρίξουν μια ενδεχόμενη νέα υποψηφιότητα του Προέδρου της Δημοκρατίας φαντάζουν από λίγες έως καθόλου, στο κυβερνών κόμμα ποντάρουν στη μεγάλη απήχηση που φαίνεται να εξακολουθεί να έχει ο κ. Αναστασιάδης ανάμεσα στην κυπριακή κοινωνία, καθώς και στο γεγονός, όπως εκτιμούν, πως κανένας απ’ όλους όσοι προβάλλουν ως εν δυνάμει ανθυποψήφιοί του, δεν φαίνεται ικανός να τον «χτυπήσει» στα ίσα. Όλα αυτά πάντοτε, με τη βασική υποσημείωση πως βρισκόμαστε περίπου ενάμιση χρόνο πριν από τις προεδρικές και συνεπώς δεν πρέπει να παραγνωρίζονται οι όποιοι αστάθμητοι παράγοντες ίσως εμφανιστούν στην πορεία και πιθανόν να ανατρέψουν τη σημερινή ανάγνωση που κάνει η Πινδάρου σε ό,τι αφορά τις προεδρικές του 2018.
ΨΑΧΝΕΤΑΙ ΤΟ ΑΚΕΛ
Πολύ πιο περίπλοκη φαντάζει από την άλλη για το ΑΚΕΛ η υπόθεση προεδρικές εκλογές, μιας και το κόμμα της μείζονος αντιπολίτευσης δείχνει να μην μπορεί να ορθοποδήσει και να συνεχίζει ν’ αναζητά εναγωνίως τον τρόπο που θα το επαναφέρει σε ανοδική πορεία. Άλλωστε, το αποτέλεσμα των πρόσφατων βουλευτικών εκλογών αποτέλεσε για το ΑΚΕΛ μια ακόμη πολύ βαθιά μαχαιριά στο ήδη πληγωμένο του γόητρο, καθώς και στην προσπάθειά του να ξεπληρώσει κάποτε, επιτέλους, το τιμολόγιο του λογαριασμού που του άφησε η διακυβέρνηση του Δημήτρη Χριστόφια. Στην Εζεκία Παπαϊωάννου κατανοούν πως μια πιθανή κάθοδος στις προεδρικές εκλογές με καθαρά κομματικό υποψήφιο (π.χ. με τον γενικό γραμματέα του κόμματος) θα συνιστούσε ουσιαστικά μια παρουσία για την τιμή των όπλων, με τον κίνδυνο να εξελιχθεί ακόμη και σε Βατερλό σε περίπτωση που για παράδειγμα δεν κατορθώσει να περάσει στον δεύτερο γύρο. Την ίδια ώρα, κατανοούν πως, τουλάχιστον επί του παρόντος, το εγχείρημα σύναψης συνεργασιών με κάποιο ή κάποια από τα κόμματα του λεγόμενου ενδιάμεσου χώρου δεν είναι μια απλή υπόθεση, καθότι οι διαφωνίες τους στο Κυπριακό δεν αφήνουν και μεγάλα περιθώρια συνεργασίας στη βάση προγραμματικών θέσεων που να μπορούν να γίνουν κοινά αποδεκτές. Ενόψει των πιο πάνω, όπως έχουν σήμερα τα πράγματα, ως πιθανότερο σενάριο φαντάζει το ΑΚΕΛ να κινηθεί στη λογική εξεύρεσης ενός υποψηφίου που δεν θα φέρει την ταμπέλα του αμιγώς κομματικού υποψηφίου, στα πρότυπα της επιλογής Σταύρου Μαλά το 2013, με την ελπίδα πως σε πρώτη φάση θα καταφέρει να περάσει στον δεύτερο γύρο και απ’ εκεί και πέρα να συγκεντρώσει την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη στήριξη από τους ψηφοφόρους των κομμάτων του Κέντρου. Με βάση την εκτίμηση, δηλαδή, ότι ο έτερος υποψήφιος στη δεύτερη Κυριακή θα είναι ο Νίκος Αναστασιάδης ή οποιοσδήποτε άλλος (στην περίπτωση που δεν επαναδιεκδικήσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας) υποστηριχθεί από τον ΔΗΣΥ.
Ο ΕΝΔΙΑΜΕΣΟΣ ΧΩΡΟΣ
Στον λεγόμενο ενδιάμεσο χώρο, μέχρι πριν από τις πρόσφατες διεργασίες για ανάδειξη προέδρου της Βουλής, πολλοί πίστευαν πως η Ελένη Θεοχάρους θα ήταν η προσωπικότητα εκείνη γύρω από την οποία θα συμπαρατάσσονταν, προκειμένου ο περιβόητος τρίτος πόλος να καταστεί γεγονός και να διεκδικήσει με αξιώσεις την κατάκτηση της εξουσίας. Ωστόσο, πλέον τα δεδομένα δεν φαίνονται να είναι τα ίδια, μιας και το Κίνημα Αλληλεγγύη, διά του Δημήτρη Συλλούρη, κατέγραψε ηχηρή απουσία από την προσπάθεια που κατέβαλαν ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ, Συμμαχία Πολιτών και Κίνημα Οικολόγων να εκλέξουν πρόεδρο της Βουλής. Τα τέσσερα κόμματα έχουν να λένε για μια ιστορική συμφωνία αρχών επί της οποίας κατέληξαν και την οποία δεν είναι λίγοι που μεταφράζουν ως τον προπομπό ενός κοινού προγράμματος διακυβέρνησης της χώρας, με ορίζοντα φυσικά τις προεδρικές εκλογές του 2018. Ωστόσο, τα δύσκολα, όπως πολλοί εκτιμούν, θ’ αρχίσουν όταν θα πρέπει να τεθεί στο τραπέζι το όνομα του ατόμου που θα ηγηθεί ενός πιθανού τέτοιου εγχειρήματος. Κάποιοι θεωρούν πως διόλου τυχαία δεν ήταν η απόφαση του Νικόλα Παπαδόπουλου να μην ενδιαφερθεί για την προεδρία της Βουλής και να παρέχει αμέριστη στήριξη στην υποψηφιότητα του προέδρου της ΕΔΕΚ, Μαρίνου Σιζόπουλου. Τουτέστιν, ότι ο Νικόλας Παπαδόπουλος, εκμεταλλευόμενος και την επιτυχία του κόμματός του στις βουλευτικές εκλογές, καλοβλέπει την πιθανότητα διεκδίκησης της Προεδρίας της Δημοκρατίας, έχοντας αρχίσει ήδη, όπως λένε, να ράβει και κοστούμι υποψηφίου. Μάλιστα, στο πλαίσιο αυτό εντάσσουν και τις ηγετικές εμφανίσεις που έχει αρχίσει να πραγματοποιεί, όπως και την περαιτέρω σκλήρυνση της στάσης του έναντι του Προέδρου της Δημοκρατίας και της κυβέρνησης γενικότερα. Προβλέποντας, συναφώς, κορύφωση της στάσης αυτής ενόσω θα πλησιάζουμε προς τις προεδρικές. Την ίδια ώρα, ωστόσο, από την εξίσωση αρκετοί είναι εκείνοι που δεν διαγράφουν τον πρόεδρο της Συμμαχίας Πολιτών, Γιώργο Λιλλήκα, θεωρώντας πως το ενδιαφέρον του για την Προεδρία της Δημοκρατίας δεν έχει εκλείψει, παρά το κατώτερο από το προσδοκώμενο αποτέλεσμα που επεφύλαξαν για το κόμμα του οι βουλευτικές εκλογές. Σε μια τέτοια περίπτωση, κατά την οποία και ο Γιώργος Λιλλήκας ενδιαφερθεί, το ερώτημα που αναφύεται έγκειται στο ποιος εκ των δύο θ’ αποδεχθεί να κάνει πίσω, θυσιάζοντας τις όποιες προσωπικές φιλοδοξίες στον βωμό της συμπόρευσης του ενδιάμεσου χώρου.
ΚΑΙ Η ΕΛΕΝΗ ΘΕΟΧΑΡΟΥΣ ΣΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ
Όπως έχει προαναφερθεί, μέχρι πριν από μερικές εβδομάδες η Ελένη Θεοχάρους φάνταζε ως το μεγάλο φαβορί για να ηγηθεί της προσπάθειας κατάληψης της εξουσίας από τον ενδιάμεσο χώρο. Πλέον, πολλοί είναι εκείνοι που εκτιμούν πως πολύ δύσκολα τα υπόλοιπα τέσσερα κόμματα θα εμφανιστούν διατεθειμένα να στηρίξουν μια πιθανή υποψηφιότητά της, μιας και καταλογίζουν στο κόμμα της την απώλεια της προεδρίας της Βουλής. Ακόμα και έτσι όμως, η εκτίμηση είναι πως η κ. Θεοχάρους θα θέσει υποψηφιότητα…