100% ανανεώσιμη ενέργεια από φωτοβολταϊκά

Πόσα φωτοβολταϊκά χρειάζομαι στην οροφή του σπιτιού μου για να είμαι αυτόνομος και ως εκ τούτου να μη χρειάζεται να αγοράζω ρεύμα από την Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου (ΑΗΚ); Στην Κύπρο των 300 ημερών ηλιοφάνειας, το εν λόγω ερώτημα θα έπρεπε να μας προβληματίζει όλους. Για να απαντήσουμε στο πιο πάνω ερώτημα, πρέπει να λάβουμε δύο παράγοντες υπόψη μας: πόση είναι η ηλεκτρική κατανάλωση της οικίας μας και τι ώρα καταναλώνεται η εν λόγω ενέργεια.
Το πρώτο ερώτημα είναι εύκολο να απαντηθεί, αν ήδη ζούμε για τουλάχιστον ένα χρόνο στην εν λόγω οικία. Στους λογαριασμούς της ΑΗΚ, η κατανάλωσή μας αναγράφεται ως kWh και η συνολική κατανάλωση μπορεί να υπολογιστεί προσθέτοντας τις kWh για έναν ολόκληρο χρόνο. Η ηλεκτρική κατανάλωση του διαμερίσματός μου, για παράδειγμα, είναι της τάξης των 2.500 kWh. Λόγω της γεωγραφικής τοποθεσίας και των μετεωρολογικών δεδομένων της Κύπρου, ένα φωτοβολταϊκό εγκαταστημένης ισχύος 1 kWp παράγει, κατά τη διάρκεια ενός έτους, περίπου 1.700 kWh σε ηλεκτρική ενέργεια. Άρα στη δική μου περίπτωση, χρειάζεται να εγκαταστήσω μόνο 1,5 kWp φωτοβολταϊκών. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι, με βάση την κυπριακή νομοθεσία, δύναται να εγκαταστήσουμε μέχρι 5 kWp φωτοβολταϊκών, κάτι που όμως δεν χρειάζεται στη δική μου περίπτωση. Δεν υπάρχει λόγος να εγκαταστήσω επιπλέον φωτοβολταϊκά, αφού θα παράγουν περισσότερο ρεύμα από ό,τι χρειάζομαι. Βλέπουμε λοιπόν ότι με κόστος περίπου €2.000 μπορώ να ικανοποιήσω όλες τις ηλεκτρικές μου ανάγκες.
Μπορώ λοιπόν να απεξαρτηθώ από την ΑΗΚ; Όχι ακριβώς, λόγω του ότι τα φωτοβολταϊκά δεν παράγουν ρεύμα όταν το χρειάζομαι. Η κατανάλωσή μου είναι ως επί το πλείστον το βράδυ, όταν έχω ανοικτή την τηλεόραση, τα φώτα, το κλιματιστικό και ούτω καθεξής. Μέσω της ΑΗΚ, το ρεύμα που παράγουν τα φωτοβολταϊκά την ημέρα, καταναλώνεται από άλλα κτίρια (π.χ. τράπεζες, καταστήματα κτλ.), και το βράδυ η ΑΗΚ παράγει ρεύμα με τη χρήση συμβατικών καυσίμων, ρεύμα το οποίο καταναλώνω εγώ. Βλέπουμε λοιπόν ότι η «αυτονομία» είναι λογιστική και όχι πραγματική.
Πώς μπορεί λοιπόν να υπάρχει πραγματική απεξάρτηση; Η πρώτη επιλογή είναι το κάθε σπίτι να έχει τις δικές του μπαταρίες ή να έχει εγκατεστημένη ισχύ σε φωτοβολταϊκά πέραν της αναγκαίας. Μια λύση, όμως, που στο παρόν στάδιο είναι πολύ ακριβή. Η δεύτερη επιλογή είναι να δούμε το θέμα συλλογικά, σε επίπεδο κράτους ή κοινότητας. Θα μπορούσε για παράδειγμα το κράτος να εγκαταστήσει μεγάλες μονάδες αποθήκευσης ενέργειας (π.χ. με πιεσμένο αέρα στον πυθμένα της θάλασσας), ούτως ώστε το επιπλέον ηλεκτρικό ρεύμα από τα φωτοβολταϊκά να αποθηκεύεται κατά τη διάρκεια της ημέρας και να καταναλώνεται το βράδυ.
Λύσεις υπάρχουν, παραδείγματα από άλλες χώρες υπάρχουν, πολιτική βούληση στην Κύπρο υπάρχει. Εντός των επόμενων δεκαετιών, είμαι σίγουρος ότι η Κύπρος θα απεξαρτηθεί από τα συμβατικά καύσιμα, τουλάχιστον στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας.

Επίκουρος καθηγητής στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου