Παχυσαρκία: Η επιδημία του 21ου αιώνα που απειλεί την Ευρώπη

Της Έλλης Χατζηλουκά  MSc , PGDip ( Διατροφολόγος  Δημόσιας Υγείας και Αθλητική Διατροφολόγος)

Ως το 2030 θα νοσούν οι μισοί Ευρωπαίοι καθώς ο αριθμός των ατόμων που πλήττονται αυξάνεται με ανησυχητικό ρυθμό. Επιδημία, η οποία εξαπλώνεται ταχύτατα στην Ευρώπη, είναι η παχυσαρκία. Μάλιστα, με αφορμή την «Ευρωπαϊκή Ημέρα Παχυσαρκίας» (21 Μαΐου) οι ειδικοί εκτιμούν ότι ως το 2030 θα έχουν προσβληθεί από τη νόσο περισσότεροι από τους μισούς ευρωπαίους πολίτες.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η παχυσαρκία είναι μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της δημόσιας υγείας του 21ου αιώνα. Ο επιπολασμός της (δηλαδή το ποσοστό εμφάνισής της σε δεδομένη χρονική στιγμή) έχει τριπλασιαστεί σε πολλές χώρες της Ευρώπης από τη δεκαετία του '80, και ο αριθμός των ατόμων που πλήττονται συνεχίζει να αυξάνεται με ανησυχητικό ρυθμό. Επιπρόσθετα από την πρόκληση διαφόρων σωματικών δυσλειτουργιών και ψυχολογικών προβλημάτων, το υπερβολικό σωματικό βάρος αυξάνει δραματικά τον κίνδυνο ανάπτυξης μιας σειράς από μη μεταδοτικές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένου του σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2, υπέρτασης, δυσλιπιδαιμιών, καρδιαγγειακών παθήσεων και ορισμένων μορφών καρκίνου. Ο κίνδυνος εμφάνισης μιας ή περισσοτέρων από αυτές τις παθήσεις αυξάνεται καθώς αυξάνεται το σωματικό βάρος. Η παχυσαρκία είναι ήδη υπεύθυνη για το 2%-8% των δαπανών για την υγεία και για το 10%-13% των θανάτων στην Ευρώπη, όπως επισημαίνουν αρμόδιοι του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας. Παράλληλα, είναι η 5η κύρια αιτία θανάτου σε όλον τον κόσμο. 

Οι Κύπριοι άνδρες οι πιο... παχύσαρκοι της Ευρώπης
Με τις υψηλότερες τιμές Δείκτη Μάζας Σώματος στην Ευρώπη οι άνδρες της Κύπρου, σύμφωνα με  πρόσφατη παγκόσμια έρευνα. Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο διεθνούς κύρους ιατρικό περιοδικό "The Lancet", στις 2 Απριλίου 2016, υπολόγισε και συνέκρινε το ΔΜΣ σε ενήλικες άνδρες και γυναίκες από το 1975 έως το 2014.
Οι άνδρες της Κύπρου, με τις υπολογιζόμενες τιμές του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) για το 2014, κατατάσσονται στην 1η ψηλότερη θέση από 43 χώρες στην Ευρώπη, μαζί με τους άνδρες από την Ιρλανδία και τη Μάλτα και οι γυναίκες στην 11η ψηλότερη θέση στην Ευρώπη.
Επίσης, περισσότεροι από ένας στους δέκα άνδρες και μία στις επτά γυναίκες σε όλο τον κόσμο είναι σήμερα παχύσαρκοι, σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας η οποία είναι και η μεγαλύτερη που διεξήχθη ποτέ παγκοσμίως για την παχυσαρκία.
Η ερευνητική ομάδα ανέλυσε μετρήσεις του βάρους και του ύψους σχεδόν 20 εκατομμυρίων ενηλίκων που προέρχονταν από τις περισσότερες χώρες του κόσμου και δημιούργησε χάρτες και πίνακες που δείχνουν τα δεδομένα στην κάθε χώρα και πως συγκρίνονται μεταξύ τους.

Ευρωπαΐκή  πρώτια  και στην σωματική αδράνεια  για τους Κύπριους…
Δεδομένα από το τελευταίο Ευρωβαρόμετρο(2014) δείχνουν ότι το 54% των Κυπρίων δεν πραγματοποιεί κανενός είδους φυσική δραστηριότητα και επιπλέον 10% δηλώνει ότι σπάνια έχει κάποια σωματική άσκηση.  Ακόμη πιο ανατριχιαστικό είναι το γεγονός ότι το 31 %Κυπρίων ερωτηθέντων δεν είχαν καν περπατήσει για δέκα συνεχόμενα λεπτά τις προηγούμενες επτά μέρες. 

Υποεκτιμούν το σωματικό τους βάρος
Τελευταία  επιστημονικά δεδομένα από  έρευνα της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Μελέτης της Παχυσαρκίας, μεταξύ 14.000 ατόμων από επτά χώρες, προκύπτει μεταξύ άλλων ότι οι άνθρωποι στην πλειονότητά τους υποεκτιμούν το σωματικό τους βάρος, το βάρος των άλλων, και ταυτόχρονα αγνοούν τις συνέπειες του αυξημένου σωματικού βάρους για την υγεία τους. Επιπλέον, η έρευνα έδειξε ότι οι περισσότεροι άνθρωποι θεωρούν την παχυσαρκία ως πρόβλημα του προσωπικού τρόπου ζωής τους και δεν συνειδητοποιούν ότι υπάρχουν και πολλά άλλα ζητήματα ουσίας που υποκρύπτονται και πρέπει να αντιμετωπίσει η κοινωνία. «Η παχυσαρκία είναι μια πολυσύνθετη και χρόνια πάθηση. Οι αιτίες μπορεί να οφείλονται σε γενετικές και ενδοκρινικές παθήσεις ή ακόμα και σε περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως το στρες, η διατροφή και η καθιστική ζωή» σημειώνουν εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Μελέτης της Παχυσαρκίας (EASO). Ενας πιο υγιεινός τρόπος ζωής, που περιλαμβάνει υγιεινή διατροφή και τακτική σωματική άσκηση - επισημαίνουν - μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση του φυσιολογικού βάρους. Ωστόσο, επιμένουν ότι η παχυσαρκία είναι μια χρόνια ασθένεια και πρέπει να αναγνωρίζεται και να αντιμετωπίζεται ως τέτοια.

Κάλεσμα του ΠΟΥ
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας καλεί τις κυβερνήσεις των κρατών να δράσουν από κοινού με τις κοινωνίες ώστε να περιοριστεί η επιδημία. Οι εθνικές πολιτικές θα πρέπει να ενθαρρύνουν και να παρέχουν ευκαιρίες για σωματική δραστηριότητα και παράλληλα να μεριμνούν για το κόστος, τη διαθεσιμότητα και την προσβασιμότητα σε υγιεινές τροφές. Θα πρέπει επίσης να ενθαρρύνουν τη συμβολή των διαφόρων κυβερνητικών και πολιτειακών φορέων, των επιστημονικών φορέων, του ιδιωτικού τομέα, άλλων ενδιαφερομένων, καθώς και των ίδιων των πολιτών στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας .
Για περισσότερες πληροφορίες 

Δείτε επίσης την ιστοσελίδα της European Obesity Day: www.europeanobesityday.eu, της European Association for the Study of Obesity (EASO) www.easo.org, και του World Health Organisation www.euro.who.int/en/health-topics/noncommunicable-diseases/obesity