«Θέλουμε συζήτηση του Εδαφικού»

Ο υπουργός Εξωτερικών, Ιωάννης Κασουλίδης, προτιμά να βλέπει το ποτήρι μισογεμάτο παρά μισοάδειο. Αν και μετρά προσεκτικά την κάθε λέξη που εκστομίζει, αφήνει να εννοηθεί ότι τα πράγματα στο τραπέζι των συνομιλιών κινούνται περισσότερο προς την κατεύθυνση της λύσης παρά του ναυαγίου. O κ. Κασουλίδης στέκεται ιδιαίτερα στην πρόοδο που παρουσιάστηκε στις τελευταίες συναντήσεις, ενώ θεωρεί ότι η συζήτηση του εδαφικού θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για διευκρίνιση, ακόμη και επίλυση, πτυχών που άπτονται του περιουσιακού.
 
Η «καθοριστική» όπως χαρακτηρίστηκε συνάντηση των δύο ηγετών την περασμένη Δευτέρα δεν έφερε τελικά τις ανακοινώσεις που κάποιοι ανέμεναν. Ωστόσο, ο υπουργός Εξωτερικών σημειώνει ότι το τελευταίο διάστημα τα πράγματα φαίνεται να προχωρούν προς τη σωστή κατεύθυνση:
Ι.Κ.: Όντως, κατά τις συναντήσεις μεταξύ των δύο ηγετών, υπήρξαν συγκλίσεις σε κάποιες από τις συναντιλήψεις που είχαν μεταξύ τους και σμίκρυνση διαφορών ή καλύτερη κατανόηση θεμάτων που βρίσκονταν εν αμφιβολία όσον αφορά τις προθέσεις των δύο πλευρών, πράγμα το οποίο επιτρέπει να θεωρούμε ότι υπάρχει πρόοδος.
 
ΤΑ ΑΓΚΑΘΙΑ
 
Παρά την προσπάθειά μας, ο κ. Κασουλίδης δεν θέλησε να δώσει συγκεκριμένα παραδείγματα που να στοιχειοθετούν τη θέση περί προόδου. Ωστόσο, έδωσε το στίγμα τού τι ακριβώς εννοεί.
 
-   Ποια κεφάλαια έχουν κλείσει ή βρίσκονται κοντά στην ολοκλήρωσή τους;
Ι.Κ.: Κανένα κεφάλαιο δεν έχει κλείσει και δεν πρόκειται, μέχρις ότου κλείσουν όλα. Σημαντική πρόοδος έχει σημειωθεί σε τέσσερα κεφάλαια, ήτοι της διακυβέρνησης, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της οικονομίας και του περιουσιακού.
 
- Ποια κατά την άποψή σας είναι τα μεγαλύτερα αγκάθια που δυσκολεύουν την επίτευξη περαιτέρω συγκλίσεων;
Ι.Κ.: Ενόσω η διαπραγμάτευση προχωρά, είναι φυσιολογικό ότι τα ακανθώδη ζητήματα θα παραμένουν για το τέλος. Ποια είναι τα μεγαλύτερα αγκάθια και ποια όχι δεν έχει σημασία, γιατί όλα πρέπει να αντιμετωπιστούν και εύχομαι να αντιμετωπιστούν ικανοποιητικά κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης.
 
ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΚΟΜΑ ΔΡΟΜΟΣ
 
Αντίθετα με το τι πιστεύουν κάποιοι, ο υπουργός Εξωτερικών δεν θεωρεί ότι έφθασε η ώρα για άνοιγμα και συζήτηση κεφαλαίων στα οποία θα πρέπει να έχει άμεση ανάμειξη η Άγκυρα. Βέβαια, την ίδια στιγμή υπογραμμίζει ότι υπάρχουν θέματα, όπως αυτό του εδαφικού, το άνοιγμα των οποίων θα βοηθήσει την όλη διαπραγμάτευση:
Ι.Κ.: Υπάρχει ακόμα σημαντική δουλειά να γίνει για να μπορέσει να λεχθεί ότι έφθασε η ώρα να συζητηθεί και το κεφάλαιο της ασφάλειας, όπου θα εμπλακεί και η Τουρκία. Εκείνο που θα θέλαμε να συζητηθεί σύντομα είναι το εδαφικό, γιατί, για να μπορέσουν να αντιμετωπιστούν κρίσιμα θέματα στο περιουσιακό, εξαρτάται από συναντιλήψεις που θα προκύψουν στο εδαφικό.
 
ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ ΚΑΙ ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ
 
Όσο προχωρεί η διαδικασία του διαλόγου, ολοένα και περισσότεροι συνειδητοποιούν ότι οι δύο πλευρές θα είναι σε θέση ν’ ανοίξουν τα χαρτιά τους και να πάρουν αποφάσεις κατά τη διάρκεια του «πάρε - δώσε». Ωστόσο, αυτό, σύμφωνα με τον Κύπριο ΥΠΕΞ, θα γίνει υπό την προϋπόθεση ότι θα προϋπάρξουν σημαντικές συγκλίσεις στα πλείστα θέματα:
Ι.Κ.: Είναι αυτονόητο ότι κάποια θέματα θα πρέπει να αντιμετωπιστούν συλλογικά και οριζόντια, μετά και τη συζήτηση για το εδαφικό και την ασφάλεια. Γι’ αυτό το ενδεχόμενο, θα πρέπει να υπάρξει προηγουμένως πρόοδος και στα δύο αυτά κεφάλαια.
 
ΤΟ ΜΟΜΕΝΤΟΥΜ
 
Το τελευταίο διάστημα, τόσο από πλευράς του ΑΚΕΛ, όσο όμως και από άλλες δυνάμεις και ξένους παρατηρητές, γίνεται αναφορά στο περιβάλλον μέσα στο οποίο πραγματοποιούνται οι συνομιλίες και τονίζεται ότι η ευνοϊκή συγκυρία (το μομέντουμ δηλαδή) ίσως να μην κρατήσει για πολύ καιρό ακόμη. Ο κ. Κασουλίδης συμμερίζεται πλήρως αυτή τη θέση.
- Κύριε υπουργέ, δεν νομίζετε ότι μέχρι το τέλος του 2016, ή το πολύ κατά τους πρώτους μήνες του 2017, θα πρέπει να υπάρξει κατάληξη στις συνομιλίες;
Ι.Κ.: Είναι αλήθεια ότι παράλληλα με τις διαπραγματεύσεις συμβαίνουν γεγονότα ανεξάρτητα με αυτές, που όμως τις επηρεάζουν. Ένα παράδειγμα είναι η αλλαγή ψευδοκυβέρνησης στα κατεχόμενα. Μπορεί να υπάρξουν και άλλα, που αυτή τη στιγμή δεν είναι προβλεπτά. Άρα, καταλαβαίνουμε ότι όσο διαρκούν οι συνομιλίες, υπάρχουν τέτοιου είδους κίνδυνοι, αλλά δεν είναι δυνατόν να υποβάλουμε στον εαυτό μας οποιαδήποτε χρονοδιαγράμματα, αφού σημασία έχει η ποιότητα και όχι ο χρόνος.
 
ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ - ΙΣΡΑΗΛ
 
Αναφερόμενοι στις συγκυρίες και στο πολιτικό περιβάλλον μέσα στο οποίο πραγματοποιούνται οι συνομιλίες, επισημάναμε τις προσπάθειες που καταβάλλει η αμερικανική κυβέρνηση για εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ, και ζητήσαμε από τον υπουργό να εκτιμήσει κατά πόσον η εξέλιξη αυτή θα επηρεάσει –και πώς– τις διαπραγματεύσεις στη Λευκωσία. Η απάντηση που πήραμε ήταν μάλλον διπλωματική:
Ι.Κ.: Νομίζω πρέπει πρώτα να περιμένουμε να δούμε σε τι είδους εξομάλυνση σχέσεων θα καταλήξουν Τουρκία και Ισραήλ. Όλοι λένε ότι πρόκειται περί αποκατάστασης διπλωματικών σχέσεων σε επίπεδο πριν από τα γεγονότα γύρω από το «Μαβί Μαρμαρά». Ασφαλώς οι σχέσεις Κύπρου - Ισραήλ και οι σχέσεις Τουρκίας - Ισραήλ δεν διέπονται από την αρχή του μηδενικού αθροίσματος. Οι σχέσεις Τουρκίας - Ισραήλ έχουν πάντως πολύ δρόμο ακόμα να διανύσουν, πέρα από την αποκατάσταση διπλωματικών σχέσεων, για να μπορέσουν να επηρεάσουν τις συνομιλίες στο Κυπριακό.
 
ΜΟΝΟ ΜΕ ΛΥΣΗ
 
Ο υπουργός Εξωτερικών δεν παρέλειψε να επαναλάβει ότι η επίτευξη λύσης στην Κύπρο θα βοηθήσει τα μέγιστα στη βελτίωση του πολιτικού κλίματος που επικρατεί στην ευρύτερη περιοχή. Με αφορμή αυτή τη διαπίστωση, θελήσαμε να επαναφέρουμε το θέμα μιας ενδεχόμενης διέλευσης του αγωγού φυσικού αερίου από το έδαφος της Τουρκίας. Ο Ιωάννης Κασουλίδης ήταν κατηγορηματικός:
Ι.Κ.: Το έχουμε πει επανειλημμένα ότι μόνο με λύση του Κυπριακού μπορεί το φυσικό αέριο να διέλθει διά αγωγού από την ΑΟΖ της Κύπρου και από την Κύπρο προς την Τουρκία.
 
ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ
 
Ως γνωστόν, κατά την τελευταία επίσκεψή του στο Λονδίνο, ο κ. Κασουλίδης μεταξύ άλλων έθεσε στον Βρετανό ομόλογό του και το θέμα της απαίτησης της Άγκυρας για νέες, μαζικές πολιτογραφήσεις εποίκων.
- Θεωρείτε, κ. υπουργέ, ότι τυχόν ικανοποίηση του συγκεκριμένου αιτήματος από τις αρχές του ψευδοκράτους είναι λόγος που μπορεί να οδηγήσει τις συνομιλίες σε ναυάγιο;
Ι.Κ.: Οπωσδήποτε θα είναι μεγάλο πλήγμα για τις συνομιλίες. Ας παίρνουμε όμως ως δεδομένο το τι έχουμε μπροστά μας στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και στο τραπέζι δεν έχει ακόμα τεθεί ένα τέτοιο θέμα και ελπίζω να μην τεθεί. Οι προληπτικές ενέργειες όμως ποτέ δεν βλάπτουν.