Brexit: Η αποδόμηση της ΕΕ

Μια ενδεχόμενη αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση θα προκαλούσε χιονοστιβάδα εξελίξεων, με συνέπειες που σήμερα δεν είναι όλες ορατές, προειδοποιεί ο διεθνολόγος Δρ. Μιχάλης Σταυρινός, ο οποίος, σε συνέντευξή του στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, κάνει λόγο για αρνητικές επιπτώσεις, τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όσο και στην ίδια τη συνοχή του Ηνωμένου Βασιλείου.

Για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση θα ήταν «η αρχή μιας αποδόμησης», λέει. Αναφέρει ότι οι επιπτώσεις για την Κύπρο θα είναι κυρίως οικονομικής φύσεως, ενώ δεν βλέπει απαραίτητα ενίσχυση ευρύτερα των αποσχιστικών τάσεων. Ενδεχομένως να τεθεί ξανά θέμα Σκωτίας, ιδιαίτερα μεσοπρόθεσμα, εξηγεί όμως ότι αυτό θα είναι απόρροια της πολιτικής της απομόνωσης, στην οποία οδηγεί το «πόκερ» του Βρετανού Πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον.

Ο Δρ. Σταυρινός εκτιμά, πάντως, ότι έστω και την υστάτη, οι Βρετανοί, βλέποντας τον κίνδυνο από τις αρνητικές συνέπειες, θα ταχθούν υπέρ της παραμονής της χώρας τους στην ενωμένη Ευρώπη.

Το βρετανικό δημοψήφισμα για την παραμονή της Γηραιάς Αλβιώνας στην ΕΕ προγραμματίστηκε για τις 23 Ιουνίου, μετά από τη συμφωνία για εξασφάλιση ειδικού καθεστώτος, την οποία διαπραγματεύτηκε ο κ. Κάμερον με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους εταίρους. Λιγότερο από ένα μήνα πριν τη διεξαγωγή του, οι δημοσκοπήσεις για το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος παραμένουν αμφίσημες, με την προεκλογική εκστρατεία να έχει διχάσει την κοινή γνώμη.

Μιλώντας στο ΚΥΠΕ, ο Δρ. Σταυρινός προειδοποίησε ότι οι πολιτικές επιπτώσεις μιας εξόδου θα είναι πιο σημαντικές από τις οικονομικές, καθώς θα αντιστραφεί η μόνη - έως τώρα - τάση στην ΕΕ για διεύρυνση και εμβάθυνση. «Θα είναι η πρώτη φορά που κάποια χώρα αποχωρεί» και μάλιστα του μεγέθους και του βεληνεκούς του Ηνωμένου Βασιλείου, αναφέρει.

Συνεχίζει, λέγοντας ότι η απουσία του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ θα προκαλέσει, εκτός των άλλων, και ανισορροπία στον ευρωπαϊκό συσχετισμό δυνάμεων, καθώς μετά την αποχώρηση του Λονδίνου, θα επικρατήσει μονοπωλιακά η Γερμανία. Παράλληλα, θα χαθεί και ο όποιος «εξισορροπητικός» ρόλος του Ηνωμένου Βασιλείου στις σχέσεις μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ.

Κανένας, περιλαμβανομένης της Γερμανίας και των ΗΠΑ, δεν θα ήθελε να δει τη Βρετανία εκτός, λέει. «Είναι η αρχή μιας αποδόμησης» και επομένως «είναι απευκταίο να φύγει μια χώρα του μεγέθους του Ηνωμένου Βασιλείου», συμπληρώνει.

Τονίζει πάντως πως τα κράτη μέλη προτιμούν το Ηνωμένο Βασίλειο εντός των ευρωπαϊκών θεσμών, υπό την προϋπόθεση ότι θα εργάζεται για τους κοινούς σκοπούς, όπως και οι υπόλοιποι.

Ως προς την επόμενη ημέρα πιθανής εξόδου από την ΕΕ, ο Δρ. Σταυρινός λέει ότι «υπάρχει σε πολλούς Βρετανούς η ψευδαίσθηση ότι φεύγοντας από την Ευρώπη, μπορεί να είναι για τους ίδιους καλύτερα». «Εκεί σφάλλουν» λέει, και υποδεικνύει τις αντιδράσεις βασικών οικονομικών παραγόντων στο Λονδίνο.

Επιμένει πάντως ότι, σε αντίθεση με τις οικονομικές συνέπειες, οι πολιτικές επιπτώσεις δεν είναι εξίσου άμεσα ορατές. «Εάν αποχωρήσει το Ηνωμένο Βασίλειο, γεννιέται πάλι θέμα Σκωτίας», αλλά έμμεσα και ζήτημα με την Ιρλανδία και αλλού, λέει.

Προειδοποιεί ότι οι εξελίξεις δύναται να λάβουν τη μορφή χιονοστιβάδας και θα είναι δύσκολο να ελεγχθούν. Όπως αναφέρει, θα δημιουργηθούν σύνορα εκεί που σήμερα δεν υπάρχουν, ενώ αντί της ενωμένης Ευρώπης θα υπάρχουν τελωνειακοί έλεγχοι και έλεγχοι διαβατηρίων. Παράλληλα, λέει ότι ο αρνητικός αντίκτυπος αυτών των εξελίξεων εγκυμονεί κινδύνους και για την ίδια την ενότητα του Ηνωμένου Βασιλείου.

Σύμφωνα με τον διεθνολόγο, πάντως, μια ενδεχόμενη έξοδος από την ΕΕ δεν ενισχύει απαραίτητα άμεσα τη φαρέτρα των αποσχιστικών τάσεων εντός ΗΒ. Εξηγεί την ιδιάζουσα κατάσταση στο Ηνωμένο Βασίλειο, με τις διαφορετικές εθνότητες να παραμένουν «συγκολλημένες» λόγω της πεποίθησης ότι είναι καλύτερα μαζί, παρά χωριστά, όπως ίσχυσε τελικά κατά το δημοψήφισμα για απόσχιση της Σκωτίας. Μια αποχώρηση από την ΕΕ θα το ανατρέψει αυτό, φέρνοντας στην επιφάνεια τις αποσχιστικές τάσεις όσων διαφωνούν με την πολιτική της απομόνωσης και των αντιευρωπαϊκών της Βρετανίας.

Όσον αφορά τις ενδεχόμενες επιπτώσεις για την Κύπρο, ο Δρ. Σταυρινός λέει ότι οι αρνητικές συνέπειες θα περιοριστούν στο οικονομικό πεδίο, καθώς έχουν να κάνουν περισσότερο με τον τουρισμό και τους Βρετανούς που επιλέγουν το νησί ως τόπο κατοικίας τους μετά τη συνταξιοδότησή τους.

Για τους Κύπριους που ζουν και εργάζονται στο Ηνωμένο Βασίλειο ο Δρ. Σταυρινός βλέπει περιορισμένα προβλήματα, καθώς οι περισσότεροι είναι πλέον Βρετανοί πολίτες, ενώ δεν αποκλείεται να υπάρξουν κάποιες δυσκολίες για Κύπριους επιχειρηματίες με έδρα στο ΗΒ που συναλλάσσονται με την υπόλοιπη Ευρώπη.

Ο Δρ. Σταυρινός εμφανίζεται, πάντως, προβληματισμένος και ως προς τις ευρύτερες συνακόλουθες επιπτώσεις της παραμονής του Ηνωμένου Βασιλείου, λόγω των εξαιρέσεων που απέσπασε και με τις οποίες «ανοίγει το κουτί της Πανδώρας». Όπως λέει, δημιουργείται ένα κακό προηγούμενο για μελλοντικές διεκδικήσεις και από άλλα κράτη μέλη και φέρνει ως παράδειγμα τις συνέπειες από τους περιορισμούς που εξασφάλισε το Λονδίνο σε ό,τι αφορά την απόλαυση κοινωνικών οφελημάτων για κοινοτικούς, για μια ορισμένη χρονική περίοδο.

Λέει τέλος ότι η προσφυγική κρίση έπαιξε αρνητικό ρόλο στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης, ως ενισχυτικός παράγοντας του απομονωτισμού, παρά τις εμπειρίες της βρετανικής κοινωνίας στην πολυπολιτισμικότητα λόγω Κοινοπολιτείας, ενώ συμπληρώνει ότι αν τελικά αποχωρήσει το Λονδίνο, δεν θα μπορεί να συμπεριληφθεί και στους σχεδιασμούς της ΕΕ για κατανομή προσφύγων.

 

Πηγή: ΚΥΠΕ