Δεν έχουμε την πολυτέλεια νέας αποτυχίας

Την άποψη ότι η συμφωνία που θα τεθεί ενώπιον του λαού στα δημοψηφίσματα πρέπει να στηριχθεί σθεναρά και από τους δύο ηγέτες, εκφράζει ο υποψήφιος βουλευτής του ΑΚΕΛ στην Αμμόχωστο, Τουμάζος Τσιελεπής. Παράλληλα, αν και παραδέχεται ότι το μομέντουμ για λύση δεν θα διαρκέσει πολύ, ξεκαθαρίζει ότι η ε/κ πλευρά δεν πρέπει να αποδεχτεί ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα, οδηγώντας τα πράγματα σε βιαστικές αποφάσεις και σε μια νέα ίσως αποτυχία. Το μέλος της Γραμματείας του ΑΚΕΛ εξηγεί, επίσης, γιατί αντιτίθεται στην «οριζόντια διαπραγμάτευση», ενώ χαρακτηρίζει αδιέξοδη την πρόταση για απόρριψη της συμφωνημένης μορφής λύσης.
 
Είναι πλέον οφθαλμοφανές ότι η θετική συγκυρία για λύση του Κυπριακού δεν θα κρατήσει για πολύ ακόμα. Ωστόσο οι πολιτικές δυνάμεις επιμένουν ότι σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να συναινέσουμε σε ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα. Εξηγώντας τη στάση αυτή, ο Τουμάζος Τσιελεπής θεωρεί ότι η αρνητική εμπειρία του παρελθόντος πρέπει να καθοδηγεί τα βήματά μας και να μας κάνει σοφότερους:
Τ.Τ.: Δεν έχουμε την πολυτέλεια μιας νέας αποτυχίας. Αυτή τη φορά η συνολική διευθέτηση του Κυπριακού θα πρέπει να συμφωνηθεί και να υπογραφεί από τους δύο ηγέτες προτού πάμε σε δημοψηφίσματα. Έτσι θα δεσμευτούν και οι ίδιοι να στηρίξουν τη λύση και αυτό θα επηρεάσει θετικά τους πολίτες. Απ’ εκεί και πέρα, έχουμε πλήρη επίγνωση ότι κανένα μομέντουμ δεν κρατάει για πάντα. Οι συγκυρίες έρχονται και παρέρχονται και καθήκον της πολιτικής ηγεσίας είναι να τις οσφραίνεται και να κάνει ό,τι μπορεί για αξιοποίησή τους. Αυτό γιατί ποτέ δεν ξέρεις αν και πότε θα έλθει η επόμενη συγκυρία και τι θα συμβεί, με την ατίθαση ροή του χρόνου να λειτουργεί διαβρωτικά για τις θέσεις μας, κυρίως στο περιουσιακό, το εδαφικό και το θέμα των εποίκων.
 
Πώς σχολιάζετε την άποψη ότι προκειμένου να υπάρξει περαιτέρω κινητικότητα και ουσιαστική διαπραγμάτευση στο τραπέζι των συνομιλιών, πρέπει ν’ ανοίξουν όλα τα κεφάλαια, να αρχίσει η οριζόντια συζήτηση και το πάρε - δώσε;
Τ.Τ.: Ασφαλώς και μπορούν να ανοίξουν όλα τα κεφάλαια, με την έννοια ότι μπορούμε να τα συζητούμε όλα και όχι να προσπαθούμε να κλείσουμε ένα προτού προχωρήσουμε σε άλλο. Αυτό γινόταν πάντα και η παραφιλολογία ότι συζητούσαμε μόνο τα κεφάλαια στα οποία είχαμε να «δώσουμε», δεν ευσταθεί. Απλώς σε ορισμένα κεφάλαια επιτεύχθηκε πρόοδος και σε άλλα όχι. Όμως, η συζήτηση όλων των κεφαλαίων δεν σημαίνει και οριζόντια συζήτηση. Κατά την ταπεινή μου άποψη, μόνο δύο κεφάλαια μπορούν να συζητηθούν διασυνδεδεμένα: το εδαφικό και το περιουσιακό, και οι λόγοι είναι ευνόητοι. Αν επιχειρήσουμε οριζόντια διαπραγμάτευση σε όλα τα κεφάλαια προτού φθάσουμε σε ακτίνα σύγκλισης στο καθένα από αυτά, πολύ φοβούμαι ότι το αποτέλεσμα θα είναι λίθοι και πλίνθοι και κέραμοι ατάκτως ερριμμένα. Μόνο όταν το κάθε κεφάλαιο αποκτήσει δική του εσωτερική δομή και λογική μπορούμε να συζητήσουμε οριζόντια τα εναπομείναντα θέματα, με την εξαίρεση επαναλαμβάνω του εδαφικού και του περιουσιακού. Ένας από τους βασικούς λόγους για τους οποίους δεν μπορούμε να προχωρήσουμε στο περιουσιακό, είναι ακριβώς η αντιπαραγωγική θέση της τουρκοκυπριακής πλευράς ότι προτού εισέλθουμε σε αυτό που η ίδια αποκαλεί «τελική φάση», δηλαδή στη συζήτηση του εδαφικού και στη συνέχεια της ασφάλειας και των εγγυήσεων, θα πρέπει προηγουμένως να καταλήξουμε σε όλα τα υπόλοιπα κεφάλαια. Έτσι, δεν συζητούν σε βάθος το εδαφικό προτού φθάσουμε σε ακτίνα σύγκλισης σε όλα τα υπόλοιπα κεφάλαια της εσωτερικής πτυχής, περιλαμβανομένου του περιουσιακού. Γι’ αυτό και επί διακυβέρνησης Χριστόφια είχαμε δύο εναλλακτικές: Είτε να τερματίσουμε τη διαπραγμάτευση, που όπως αντιλαμβάνεστε δεν είναι και το πιο εύκολο πράγμα στον κόσμο, είτε να βρούμε εναλλακτικό τρόπο προστασίας των θέσεών μας. Προτιμήσαμε το δεύτερο και καταστήσαμε σαφές πως οτιδήποτε προτείνουμε στο περιουσιακό είναι υπό την αίρεση της επιστροφής 100 χιλιάδων προσφύγων υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση.
 
Η ΕΔΕΚ ανοικτά, και άλλες δυνάμεις με συγκαλυμμένο τρόπο, ισχυρίζονται ότι από τη στιγμή που για 40 χρόνια επιμείναμε σε μια συγκεκριμένη μορφή λύσης χωρίς αποτέλεσμα, τώρα είναι ίσως η ώρα να δοκιμάσουμε κάτι διαφορετικό. Γιατί ως ΑΚΕΛ δεν δέχεστε να συζητήσετε καν ένα τέτοιο ενδεχόμενο;
Τ.Τ.: Για τον απλούστατο λόγο ότι η συγκεκριμένη μορφή λύσης έχει συμφωνηθεί από το 1977, επαναβεβαιώνεται συνεχώς με ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και περιλαμβάνεται σε όλες ανεξαιρέτως τις κατά καιρούς προτάσεις τόσο των Ηνωμένων Εθνών όσο και τις δικές μας. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι όλοι ανεξαιρέτως οι διαδοχικοί Πρόεδροι της Κυπριακής Δημοκρατίας από τότε μέχρι σήμερα εμμένουν στον στόχο της ΔΔΟ, ανεξαρτήτως του βαθμού προσήλωσής τους σε αυτόν. Το ότι δεν καταφέραμε ακόμη να καταλήξουμε σε λύση οφείλεται κυρίως στην αδιαλλαξία της τουρκοκυπριακής πλευράς. Αν, λοιπόν, η τουρκοκυπριακή πλευρά και η Τουρκία δυσκολεύονται να συμβιβαστούν με τη συμφωνημένη ομοσπονδιακή μορφή λύσης, τι είναι εκείνο που μας κάνει να πιστεύουμε ότι αν επιδιώξουμε λύση ενιαίου κράτους θα τη δεχθούν; Ούτε οι Τουρκοκύπριοι θα το δεχθούν, ούτε η Τουρκία αλλά ούτε και η διεθνής κοινότητα. Το αποτέλεσμα δεν θα είναι φυσικά το ενιαίο κράτος αλλά η εδραίωση της διχοτόμησης.
 
Ασπίδα προστασίας
Ο Τουμάζος Τσιελεπής θεωρεί υπερβολικά τα όσα λέγονται και γράφονται για πιθανές ολέθριες συνέπειες από μια ενδεχόμενη κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους πολίτες. Υπενθυμίζει μάλιστα ότι δεν είναι η πρώτη φορά που οι διάφορες Κασσάνδρες προσπαθούν να δημιουργήσουν κλίμα πανικού ανάμεσα στους Κύπριους πολίτες:
Τ.Τ.: Όταν ο Δημήτρης Χριστόφιας κατέληξε σε σύγκλιση με τον Ταλάτ αναφορικά με τις τέσσερις ελευθερίες για τους Τούρκους πολίτες, δεχθήκαμε πολύ σκληρή κριτική. Και τότε κάποιοι ισχυρίζονταν ότι θα πλημμυρίσουμε από Τούρκους και ζητούσαν τον λόγο για τον οποίο προχωρήσαμε στη συγκεκριμένη σύγκλιση. Νομίζω ότι ο καθένας πλέον αντιλαμβάνεται γιατί το πράξαμε. Από τότε προειδοποιούσαμε ότι έπρεπε να θέσουμε περιορισμό στη ροή Τούρκων πολιτών στο νησί, γιατί, αν δεν το πράτταμε με τη λύση του Κυπριακού, μελλοντικά δεν θα γίνει κατορθωτό να επιβάλουμε οποιοδήποτε περιορισμό. Προειδοποιούσαμε, μάλιστα, ότι αυτό θα μπορούσε να συμβεί και χωρίς ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Συμφωνήσαμε, λοιπόν, ότι η μελλοντική ροή Ελλήνων και Τούρκων πολιτών θα είναι 4:1, έτσι που να μην μπορεί να αλλοιωθεί η δημογραφική δομή από τα έξω. Αυτή η σύγκλιση συνιστά ασπίδα προστασίας αναφορικά με τις εξελίξεις στο θέμα της κατάργησης της βίζας και όχι μόνο. Μας προστατεύει και από την πρόθεση μαζικής «πολιτογράφησης» εποίκων, κάτι που προς το παρόν τουλάχιστον αποτράπηκε, επειδή ο Ακιντζί δήλωσε στην Τουρκία ότι δεν θέλει να παραβιάσει τα συμφωνηθέντα. Σημειώστε ότι, ακόμη και να γινόταν η «πολιτογράφηση» –κάτι φυσικά που όλοι απευχόμαστε–, δεν δημιουργεί στην πλευρά μας οποιαδήποτε δέσμευση, αφού υπάρχει και η εξίσου σημαντική σύγκλιση ότι προηγούμενες πράξεις σε θέματα ιθαγένειας και μετανάστευσης δεν θα ισχύουν με τη λύση του Κυπριακού.