Μια Κρητικιά «σκίζει» τις θάλασσες της Μεσογείου
10:45 - 24 Απριλίου 2016
Τι συνέβη εκείνο το ξημέρωμα;
Το δεξαμενόπλοιο «Αμφιτρίτη», μήκους 183 μέτρων και πλάτους 27 μέτρων, φορτωμένο με βενζίνη και πετρέλαιο κίνησης, έφτασε στη Βηρυτό, όπου ήταν σχεδιασμένο να εκφορτώσει όλο του το φορτίο. Έδεσε δίπλα από ένα άλλο δεξαμενόπλοιο που εκφόρτωνε και αυτό σε απόσταση 185 μέτρων περίπου. Όταν δέσαμε, οι καιρικές συνθήκες ήταν πάρα πολύ καλές και τίποτα δεν έδειχνε ότι θα επιδεινωθούν. Κατά τη διάρκεια της νύχτας, όμως, της 1ης Απριλίου 2013 (04: 40 περίπου τα ξημερώματα), ισχυροί άνεμοι έπληξαν την περιοχή, με αποτέλεσμα κάποια από τα σχοινιά του πλοίου να σπάσουν. Εξαιτίας των θυελλωδών ανέμων, το πλοίο άρχισε να κατευθύνεται προς το άλλο δεξαμενόπλοιο, με κίνδυνο τα δύο πλοία να συγκρουστούν. Με τις άμεσες και γρήγορες κινήσεις του πλοιάρχου και του πληρώματος τού πλοίου, και χωρίς τη βοήθεια ρυμουλκών ή πλοηγού, η σύγκρουση απετράπη κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή. Σκεφτείτε ότι το «Αμφιτρίτη» έφθασε σε απόσταση μόλις 20 μέτρων από το άλλο δεξαμενόπλοιο.
Πώς αισθανθήκατε; Πώς το βιώσατε όλο αυτό που συνέβη; Τι σας έχει αφήσει τελικά;
Αυτό που μου άφησε ήταν καθαρή εμπειρία. Εκείνη τη στιγμή δεν προλαβαίνεις να σκεφτείς. Ούτε να φοβηθείς. Πολλές φορές με έχουν ρωτήσει εάν φοβήθηκα. Σαφώς και βιώνεις το αίσθημα του φόβου. Είναι ανθρώπινο. Αλλά για να ανταπεξέλθεις, πρέπει να αφήσεις τον φόβο στην άκρη και να συνεχίσεις. Το μόνο που σκέφτεσαι είναι ότι πρέπει να είσαι στη γέφυρα και να δίνεις οδηγίες. Το πώς το βλέπεις συναισθηματικά είναι κάτι που έρχεται μετά. Τη στιγμή της κρίσης, όμως, δεν υπάρχει περιθώριο για συναισθηματισμούς. Δεν υπάρχει ο χρόνος βασικά, οπότε ούτε και το περιθώριο.
Ξαναπήγατε σε εκείνο το λιμάνι μετά το περιστατικό; Πώς νιώσατε;
Βεβαίως και ξαναπήγα. Ένιωσα ότι πήγαινα κάπου αλλού. Ότι επρόκειτο για ένα άλλο μέρος. Με πλησίαζε ο κόσμος και με ρωτούσε πώς νιώθω και εάν πράγματι ήμουν εγώ η καπετάνισσα που είχε αποτρέψει το περιστατικό, γιατί με θυμόντουσαν από εκείνο το πρωινό. Δεν ήξερα τι να απαντήσω, γιατί μου φαινόταν σαν να μην είχα πάει ποτέ ξανά στο παρελθόν. Το είχα ξεχάσει. Επιβεβαίωσα το ρητό των ψυχολόγων ότι ο εγκέφαλος διαγράφει τις άσχημες αναμνήσεις. Δεν ξέρω πώς έγινε, αλλά το είχα διαγράψει από τη μνήμη μου. Στην αρχή, αφότου συνέβη δηλαδή, το έβλεπα όνειρο για έναν ολόκληρο χρόνο και τα βράδια ξυπνούσα από τους εφιάλτες, βλέποντας ότι τελικά τα δύο πλοία συγκρούστηκαν. Μετά ξαφνικά, έφυγε από το μυαλό μου.
«Μια ζωή στη θάλασσα»
Πώς το εξέλαβαν, τι σας είπαν;
Ήταν πάρα πολύ αρνητικοί. Ιδίως ο πατέρας μου. Ο πατέρας μου κατασκεύαζε τέντες. Συνεπώς είχε άμεση επαφή με αυτό που ονομάζουμε χειρωνακτική εργασία. Αναρωτιόταν συνεχώς πώς θα ανταπεξέλθω και ιδίως μέσα σε τόσους άνδρες. Αλλά εγώ δεν άκουγα. Γενικά δεν ακούω. Αν ρωτήσετε δηλαδή τους συνεργάτες μου, θα σας το επιβεβαιώσουν. Με τον καιρό το δέχτηκε, μέχρι που σήμερα το έχει αποδεχτεί πλήρως.
«Η ναυτιλία είναι πείρα, όχι θεωρία»
Σύμφωνα με την καπετάνισσα Τζανακάκη, η ναυτιλία μαθαίνεται στηνγέφυρα του πλοίου. «Ξέρω ότι οι νέοι έλκονται από την τεχνολογία, τα μηχανήματα και τη βοήθεια που μας παρέχεται από την εξέλιξη των μηχανημάτων. Που, ναι, είναι απαραίτητη. Όμως, η ναυτιλία μαθαίνεται με την πείρα. Και σαφώς δεν είναι μια δουλειά ασφαλής και με ωράριο. Από μόνη της αυτή η δουλειά είναι μια πρόκληση. Αν θέλεις την ασφάλεια του γραφείου και του ωραρίου, πολύ απλά δεν κάνεις γι’ αυτήν τη δουλειά. Είναι για ανθρώπους που θέλουν να πάρουν ρίσκα και να ζήσουν στο πεζοδρόμιο», συμπληρώνει.
«Υπάρχει επιφύλαξη από τους άνδρες, αλλά ξεπερνιέται»
Δεν σε δέχονται με ανοικτές αγκάλες οι άνδρες, κακά τα ψέματα, παραδέχεται η καπετάνισσα του τάνκερ «Ανδρομέδα» σήμερα. Είναι όπως όταν πας σε ένα κομμωτήριο, περιγράφει. «Εγώ προσωπικά ας πούμε, το κομμωτήριο, το έχω στο μυαλό μου, σαν ένα χώρο καθαρά γυναικείο. Αν δω άνδρες, θα μου φανεί κάπως παράξενο. Έτσι αντιστοίχως είναι και με τους ανδροκρατούμενους χώρους, όπως την πλοιαρχία. Υπάρχει επιφύλαξη. Γιατί απλά η κουλτούρα μας δεν είναι συνηθισμένη σε αυτό το πράγμα. Αλλά… υπάρχει ένα μεγάλο αλλά, που είναι οι ίδιοι οι άνθρωποι. Το πλήρωμα που έχω μέσα στο πλοίο έχει και παιδιά, και αγόρια, γυναίκες, ανθρώπους που και οι ίδιοι έχουν οικογένειες. Με την τριβή και ο άλλος κάποια στιγμή θα συνειδητοποιήσει ότι κάποια στιγμή βρίσκεσαι εκεί για δουλειά», αναφέρει. Έτσι, τονίζει, εκεί η κουλτούρα πάει περίπατο και το θέμα γίνεται οικογενειακό. «Συνηθίζει ο ένας τον άλλο και δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Ζεις μαζί τους για πολύ καιρό. Κι όχι μόνο ζεις, αλλά τρως, πλένεσαι, κάνεις ό,τι κάνεις και στο σπίτι σου. Μπορεί να έχουμε και ταξίδι μιας μέρας. Το ζήτημα είναι όχι το πόσες μέρες συνυπάρχεις, αλλά ότι το πλοίο είναι το σπίτι σου. Τον ξένο τον κάνεις οικογένεια. Εξάλλου, είναι δεδομένο ότι προσπαθείς. Εάν δεις ότι δεν υπάρχει περιθώριο συνεννόησης για να μάθεις πράγματα από έναν συνεργάτη, επιλέγεις άλλους τρόπους να μάθεις αυτά που πρέπει. Ποιοι είναι αυτοί; Μόνος σου», καταλήγει η Υακίνθη Τζανακάκη.
Από τις ελάχιστες Ελληνίδες καπετάνισσες στον κόσμο
Η Υακίνθη Τζανακάκη, όπως μαρτυρά και το επώνυμό της, είναι Κρητικιά. Γεννημένη στο Ρέθυμνο, 28η Οκτωβρίου 1980. Μόλις 36 ετών, είναι μια από τις ελάχιστες Ελληνίδες καπετάνισσες σε ωκεανοφόρο πλοίο παγκοσμίως. Η πλοίαρχος Υακίνθη «εκπόρθησε» εδώ και κάποια χρόνια ένα από τα τελευταία ανδρικά οχυρά, αναλαμβάνοντας το 2011 την πλοιαρχία του δεξαμενόπλοιου, του ομίλου Τσάκου «Ανδρομέδα»: Ενός υπό ελληνική σημαία πλοίου, κατασκευής 2007, 37 χιλιάδων τόνων, μήκους 183 μέτρων και μέγιστου βυθίσματος 11,7 μέτρων. Το πλήρωμα του εν λόγω πλοίου συνήθως αποτελείται από 20 - 25 άνδρες.