Βουλευτικές εκλογές: Από το 1960 στο 2016

Ένα μήνα πριν τις Βουλευτικές Εκλογές, το ΡΕΠΟΡΤΕΡ Οnline κάνει μια αναδρομή στις  πρώτες βουλευτικές εκλογές στην Κύπρο αλλά και τους σημαντικότερους σταθμούς των βουλευτικών εκλογών.

Οι πρώτες βουλευτικές
Οι πρώτες βουλευτικές εκλογές πραγματοποιήθηκαν την 31η Ιουλίου 1960 και στις 7 Αυγούστου 1960 έλαβαν χώρα οι εκλογές για την ανάδειξη των Κοινοτικών Συνελεύσεων. Οι εκλογές διεξήχθησαν με πλειοψηφικό σύστημα και με βάση την αποικιακή νομοθεσία. Ο αριθμός των βουλευτών, σύμφωνα με το σύνταγμα, οριζόταν στους πενήντα, από τους οποίους οι τριάντα πέντε (70%) εκλέγονταν από την ελληνική κοινότητα και οι δεκαπέντε (30%) από την τουρκική κοινότητα.

Στις 16 Αυγούστου 1960 η Βουλή των Αντιπροσώπων συνήλθε στην πρώτη της συνεδρίαση με Πρόεδρο τον πρεσβύτερο από τους ΄Ελληνες βουλευτές Χαρίδημο Χατζηχάρο και Αντιπρόεδρο τον πρεσβύτερο από τους Τούρκους βουλευτές Νιαζί Μανιέρα.
Για την Πρώτη Βουλευτική Περίοδο Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων εξελέγη ο Γλαύκος Κληρίδης και Αντιπρόεδρος ο Ορχάν Μουντερίσογλου και οι δύο χωρίς ανθυποψήφιο.
Το 1965 δεν πραγματοποιήθηκαν βουλευτικές εκλογές λόγω της έκρυθμης κατάστασης που επικρατούσε. Μετά τις διακοινοτικές ταραχές που σημειώθηκαν το Δεκέμβριο του 1963, οι Τουρκοκύπριοι βουλευτές εγκατέλειψαν τις θέσεις τους, οι οποίες έκτοτε παραμένουν κενές, και η Πρώτη Βουλευτική Περίοδος παρατεινόταν κάθε χρόνο με σχετική νομοθεσία για μια πενταετία.

Μια 10ετία μετά οι δεύτερες βουλευτικές 
Οι επόμενες βουλευτικές εκλογές διεξήχθησαν στις 5 Ιουλίου 1970 και στις 16 Ιουλίου 1970 Πρόεδρος της Βουλής και για τη Δεύτερη Βουλευτική Περίοδο εξελέγη ο Γλαύκος Κληρίδης με ανθυποψήφιο το Βάσο Λυσσαρίδη.
Αργότερα, στις 23 Ιουλίου 1970, η Βουλή εξέλεξε τον Τάσσο Παπαδόπουλο, για να εκτελεί χρέη Προεδρεύοντος σε περίπτωση προσωρινής απουσίας ή κωλύματος του Προέδρου της Βουλής.
Τον Ιούλιο του 1974, αμέσως μετά το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή, ο Γλαύκος Κληρίδης ανέλαβε, δυνάμει του συντάγματος (άρθρο 36.2), Προεδρεύων της Δημοκρατίας μέχρι την επιστροφή του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου στην Κύπρο στις 7 Δεκεμβρίου 1974. Παράλληλα, στη Βουλή των Αντιπροσώπων καθήκοντα Προέδρου ασκούσε ο Προεδρεύων του σώματος Τάσσος Παπαδόπουλος.Ο Τάσσος Παπαδόπουλος διετέλεσε Πρόεδρος της Βουλής κατά την περίοδο από 22 Ιουλίου μέχρι 20 Σεπτεμβρίου 1976.

Οι επόμενες βουλευτικές εκλογές διενεργήθηκαν στις 5 Σεπτεμβρίου 1976 και Πρόεδρος της Βουλής για την Τρίτη Βουλευτική Περίοδο αναδείχθηκε ο Σπύρος Κυπριανού. Ο Σπύρος Κυπριανού εξελέγη Πρόεδρος της Βουλής στις 20 Σεπτεμβρίου 1976 με ομόφωνη απόφαση του σώματος.
 

Ο θάνατος του Μακάριου έφερε αλλαγές
Ο αιφνίδιος θάνατος του Προέδρου της Δημοκρατίας Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, στις 3 Αυγούστου 1977, επέφερε σημαντικές αλλαγές στα πολιτικά δρώμενα του τόπου, που δεν άφησαν ανεπηρέαστη τη Βουλή. Ο Σπύρος Κυπριανού ανέλαβε, δυνάμει του συντάγματος, Προεδρεύων της Δημοκρατίας και ακολούθως, αφού εξελέγη διά αναπληρωματικής εκλογής, στις 3 Σεπτεμβρίου 1977 έλαβε χώρα η τελετή εγκατάστασής του στο αξίωμα του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας για τη συμπλήρωση του υπολοίπου της προεδρικής θητείας του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου.
Προεδρεύων του σώματος για την περίοδο που προήδρευε της Δημοκρατίας ο Σπύρος Κυπριανού εξελέγη, στις 4 Αυγούστου 1977, ομόφωνα ο Αλέκος Μιχαηλίδης, ο οποίος στη συνέχεια παρέμεινε στο αξίωμα αυτό με απόφαση της Βουλής.
Ύστερα από τις βουλευτικές εκλογές της 24ης Μαΐου 1981, η Βουλή των Αντιπροσώπων εξέλεξε, στις 4 Ιουνίου 1981, Πρόεδρο του σώματος το Γεώργιο Λαδά χωρίς να υπάρχει ανθυποψήφιος.
 

Αυξήθηκαν στους 80 οι βουλευτές
Κατά τη διάρκεια της Τέταρτης Βουλευτικής Περιόδου, η Βουλή με απόφασή της, που ελήφθη στις 20 Ιουνίου 1985, προχώρησε στην αύξηση του αριθμού των βουλευτών σε ογδόντα, από τους οποίους οι πενήντα έξι εκλέγονται από την ελληνική κοινότητα και οι είκοσι τέσσερις από την τουρκική κοινότητα. Η απόφαση αυτή ελήφθη κατ’ επίκλησιν του δικαίου της ανάγκης, αφού το σύνταγμα επιτάσσει χωριστή πλειοψηφία Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων βουλευτών για τη σχετική τροποποίηση.

Κληρίδης, Λαδάς, Εζεκίας, Λυσσαρίδης
Για την Πέμπτη Βουλευτική Περίοδο διεκδίκησαν το αξίωμα του Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων τέσσερις υποψήφιοι: o Γλαύκος Κληρίδης, εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΔΗ.ΣΥ., ο Γεώργιος Λαδάς, εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΔΗ.ΚΟ., ο Εζεκίας Παπαϊωάννου, εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας του Α.Κ.Ε.Λ., και ο Βάσος Λυσσαρίδης, εκ μέρους του Σ.Κ. ΕΔΕΚ. Η κυπριακή Βουλή για πρώτη φορά από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας είχε να αντιμετωπίσει πρόβλημα διαδικασίας για την εκλογή Προέδρου του σώματος. Για την άρση του αδιεξόδου η Βουλή ομόφωνα ενέκρινε το ακόλουθο σχέδιο απόφασης αναφορικά με τη διαδικασία για την ανάδειξη Προέδρου του σώματος: Πρόεδρος της Βουλής εκλέγεται ο υποψήφιος που θα συγκεντρώσει τον αμέσως επόμενο ακέραιο αριθμό του ημίσεος των παρόντων και ψηφιζόντων βουλευτών. Αν κατά την πρώτη ψηφοφορία δεν εκλεγεί Πρόεδρος, ακολουθεί δεύτερη ψηφοφορία και Πρόεδρος της Βουλής εκλέγεται ο υποψήφιος που θα συγκεντρώσει τα 2/5 των εγκριτικών ψήφων των παρόντων και ψηφιζόντων βουλευτών, παραλειπομένου τυχόν κλάσματος. Σε περίπτωση που κανένας από τους υποψηφίους δε συγκεντρώσει τις πιο πάνω πλειοψηφίες, γίνεται τρίτη ψηφοφορία κατά την οποία Πρόεδρος εκλέγεται εκείνος που θα εξασφαλίσει τις περισσότερες εγκριτικές ψήφους των παρόντων και ψηφιζόντων βουλευτών.
Υιοθετώντας αυτή τη διαδικασία, η Βουλή στις 30 Δεκεμβρίου 1985 εξέλεξε Πρόεδρο του σώματος το Βάσο Λυσσαρίδη. Ο Βάσος Λυσσαρίδης εξελέγη Πρόεδρος του σώματος στην τρίτη κατά σειρά ψηφοφορία που είχε διεξαχθεί για την ανάδειξη Προέδρου της Βουλής, συγκεντρώνοντας 22 ψήφους. Στην ίδια ψηφοφορία ο Γλαύκος Κληρίδης συγκέντρωσε 19 ψήφους, ο Γεώργιος Λαδάς 16 ψήφους και ο Εζεκίας Παπαϊωάννου 14 ψήφους.

Στις 30 Μαΐου 1991 υποβλήθηκαν δύο υποψηφιότητες για το αξίωμα του Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων, η υποψηφιότητα του Αλέξη Γαλανού, εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΔΗ.ΚΟ., και η υποψηφιότητα του Βάσου Λυσσαρίδη, εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας του Σοσιαλιστικού Κόμματος ΕΔΕΚ. Η Βουλή ανέδειξε στο αξίωμα του Προέδρου του σώματος για την Έκτη Βουλευτική Περίοδο τον Αλέξη Γαλανό.
Μετά τις εκλογές της 26ης Μαΐου 1996, διεκδίκησαν το αξίωμα του Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων για την Έβδομη Βουλευτική Περίοδο ο Σπύρος Κυπριανού, εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΔΗ.ΚΟ., και ο Βάσος Λυσσαρίδης, εκ μέρους του Σ.Κ. ΕΔΕΚ. Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων αναδείχθηκε, στις 6 Ιουνίου 1996, ο Σπύρος Κυπριανού.

Για την Όγδοη Βουλευτική Περίοδο το αξίωμα του Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων διεκδίκησαν οι Δημήτρης Χριστόφιας, εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας Α.Κ.Ε.Λ.-Αριστερά-Νέες Δυνάμεις, και Νίκος Αναστασιάδης, εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΔΗ.ΣΥ. Πρόεδρος του σώματος εξελέγη, στις 7 Ιουνίου 2001, ο Δημήτρης Χριστόφιας.

Για την Ένατη Βουλευτική Περίοδο το αξίωμα του Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων διεκδίκησαν οι Δημήτρης Χριστόφιας, εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας Α.Κ.Ε.Λ.-Αριστερά-Νέες Δυνάμεις, Νίκος Αναστασιάδης, εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΔΗ.ΣΥ., και Δημήτρης Συλλούρης, εκ μέρους του Ευρωπαϊκού Κόμματος. Πρόεδρος του σώματος εξελέγη, την 1η Ιουνίου 2006, ο Δημήτρης Χριστόφιας ο οποίος παρέμεινε στη θέση του Προέδρου της Βουλής μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου 2008, ημερομηνία κατά την οποία έλαβε χώρα η εγκατάστασή του ως Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, αξίωμα στο οποίο εξελέγη στις προεδρικές εκλογές της 24ης Φεβρουαρίου 2008.
Στις 6 Μαρτίου 2008, ύστερα από την εκλογή του Δημήτρη Χριστόφια στο αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας, Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων εξελέγη χωρίς ανθυποψήφιο, ο Μάριος Καρογιάν, έπειτα από πρόταση της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΔΗ.ΚΟ.

Για τη Δέκατη Βουλευτική Περίοδο διεκδίκησαν το αξίωμα του Προέδρου της Βουλής τρεις υποψήφιοι: ο Μάριος Καρογιάν, εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΔΗ.ΚΟ., ο Γιαννάκης Ομήρου, εκ μέρους του Κινήματος Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ, και ο Γιώργος Περδίκης, εκ μέρους του Κινήματος Οικολόγων Περιβαλλοντιστών. Πρόεδρος της Βουλής εξελέγη, στις 2 Ιουνίου 2011, κατά την τρίτη φάση της ψηφοφορίας ο Γιαννάκης Ομήρου, νυν Πρόεδρος της Βουλής.

Οι επόμενες βουλευτικές εκλογές θα διεξαχθούν στις 22 Μαίου.

Πηγή: Αρχείο Βουλής των Αντιπροσώπων