Θέλει πυγμή για να τα βάλεις με την διαφθορά
13:10 - 18 Απριλίου 2016
Η Ειρήνη Χαραλαμπίδου ανήκει στην κατηγορία των βουλευτών που αυτή την πενταετία «έκανε τη διαφορά». Μελετημένη, δυναμική και με περισσή αυτοπεποίθηση, μπήκε από νωρίς στα βαθιά και έδωσε μάχες σε πολλά επίπεδα. Η αποφασιστικότητα και το ασυμβίβαστο του χαρακτήρα της την έφεραν αντιμέτωπη με το σύστημα και τον κατεστημένο τρόπο σκέψης, ενώ οι σεξιστικές επιθέσεις που δέχθηκε από συναδέλφους της βουλευτές, έδωσαν αφορμή ώστε η κοινωνία να προσεγγίσει τα ζητήματα της ισότητας των δύο φύλων από μια διαφορετική οπτική γωνία.
Από την πρώτη θητεία της στη Βουλή των Αντιπροσώπων, η βουλευτής του ΑΚΕΛ κρατά, όπως δηλώνει στην εφημερίδα μας, τις δύσκολες στιγμές, οι οποίες κατά την ίδια ήταν πολλές:
Ε.Χ.: Η αναμέτρηση με το σύστημα συνεπάγεται ισχυρούς εχθρούς. Άτομα, που όταν τα συμφέροντά τους απειλούνται, χωρίς καμία αναστολή, επιχειρούν να σε διασύρουν ως προσωπικότητα, αφού δεν έχουν κάτι άλλο για να σε χτυπήσουν. Πέρασα αρκετές φορές αυτή τη δοκιμασία. Κρατώ και την εκκωφαντική σιωπή στις απειλές του κ. Ερωτοκρίτου, όταν επιχειρούσε να με φιμώσει, προφανώς γιατί οι πλείστοι φοβήθηκαν τη δύναμη που είχε λόγω της θέσης του. Και αυτό είναι ένα πολύ βασικό και χαρακτηριστικό παράδειγμα περιπτώσεων που είχα να αντιμετωπίσω, αλλά και μιας κουλτούρας που καθορίζει τη σχέση πολλών πολιτικών με άτομα που έχουν εξουσία. Τι έμαθα; Ότι η ισονομία είναι μια ανύπαρκτη έννοια. Η δημοκρατία στηρίζεται στη λειτουργία των θεσμών και έχει αποδειχτεί πια ο επιλεκτικός τρόπος προσέγγισης σε πολλά ζητήματα, ακόμα και από τον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, που θα έπρεπε πρώτος να επιδεικνύει σεβασμό προς τους θεσμούς.
Τι θεωρείτε ως τη μεγαλύτερή σας προσωπική επιτυχία κατά τη διάρκεια της πρώτης πενταετίας;
Ε.Χ.: Το γεγονός ότι μέσα από μια ψυχοφθόρο διαδικασία, που ήταν η εκάστοτε αναμέτρηση με το σύστημα και το βαθύ κράτος, εδραιώθηκε η αξιοπιστία μου, κερδίζοντας την εμπιστοσύνη των συμπολιτών μου. Παρά τις έντονες αντιδράσεις σε κάθε υπό διερεύνηση υπόθεση από τους εμπλεκόμενους, η τεκμηρίωση των γεγονότων δεν άφηνε περιθώρια αμφισβήτησης.
Ποιες προτεραιότητες θέτετε σε προσωπικό επίπεδο ενόψει της δεύτερης θητείας στη Βουλή;
Ε.Χ.: Ένα υγιές πολιτικό σύστημα που να μην είναι διεφθαρμένο και διαπλεκόμενο. Μέσα από τη διαδικασία διαμόρφωσης πολιτικής, να δημιουργήσουμε τις βάσεις για κοινωνική δικαιοσύνη, εξάλειψη της φτώχειας και κοινωνική συνοχή. Αλλά και τις βάσεις για ένα πιο σύγχρονο κράτος που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των πολιτών. Πληρώσαμε ήδη πολλά ως λαός. Η Κύπρος είναι ένας μικρός τόπος, θα μπορούσε να είναι παράδεισος για τον κάθε πολίτη. Δυστυχώς, η απληστία μερικών τον κατέστρεψε. Ουκ ολίγες φορές.
Ζούμε σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία όπου τουλάχιστον υποδόρια βλέπουμε να υποθάλπεται ένας φυλετικός ρατσισμός. Πόσο εύκολο είναι για μια γυναίκα πολιτικό να καθιερωθεί;
Ε.Χ.: Ισχύει αυτό που λέτε, και δυστυχώς όχι μόνο υποδόρια. Ο φυλετικός ρατσισμός στην Κύπρο είναι ένα απόστημα που βαραίνει τη ζωή του τόπου εδώ και δεκαετίες. Δεν είναι εύκολο, ωστόσο δεν υπάρχει μεγαλύτερη ικανοποίηση γι’ αυτούς που εκφράζουν τέτοιες συμπεριφορές να βλέπουν το άτομο που διαβάλλουν ή αποδομούν να πτοείται. Δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να τους κάνουμε τη χάρη. Συνήθως, όταν βρουν αντίσταση, εκτός από τον δημόσιο εξευτελισμό τους, είτε ανασκευάζουν αυτό που είπαν αρχικά, είτε ψάχνουν φτηνές δικαιολογίες. Η γυναίκα καθιερώνεται με την προσωπικότητά της και το έργο της. Έτσι κερδίζεται ο σεβασμός και σίγουρα όχι με την ποσόστωση, γιατί με την κουλτούρα που επικρατεί στην Κύπρο θα ακούγονται συχνά υποτιμητικές φράσεις όπως αυτή που ακούστηκε πρόσφατα από εκπρόσωπο κόμματος: «Και αυτές που διαμαρτύρονται μπήκαν με ποσόστωση στο ψηφοδέλτιο». Ανθρώπους ικανούς θέλουμε.
Τι έμεινε από τις σεξιστικές επιθέσεις που δεχθήκατε από συναδέλφους σας βουλευτές; Είστε ικανοποιημένη από την αντιμετώπιση της πολιτείας;
Ε.Χ.: Ο ίδιος ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ καυτηρίασε τις συμπεριφορές βουλευτών του στο πρόσφατο συνέδριο του κόμματός του, όταν μίλησε για «συμπεριφορές που προσβάλλουν την παράταξή του και τα κοινοβουλευτικά ήθη». Βέβαια, μπορεί να καταδίκασε αυτές τις συμπεριφορές αφενός, αφετέρου τις επιβράβευσε με μία θέση στο ψηφοδέλτιο του ΔΗΣΥ για τις βουλευτικές εκλογές. Ο ΔΗΣΥ, ενώ ισχυρίζεται ότι είναι σύγχρονο κόμμα, είναι κατεξοχήν το κόμμα από το οποίο προέρχονται οι περισσότερες σεξιστικές, ομοφοβικές και γενικά αντιδραστικές συμπεριφορές. Όσον αφορά στο περιστατικό με τον Ανδρέα Κυπριανού, νομίζω ότι οι πολίτες έχουν βγάλει τα συμπεράσματά τους. Το πρόβλημα εστιάζεται στη Νομική Υπηρεσία, στο ηθικό δίδαγμα και στο προηγούμενο που αφήνει για την κυπριακή κοινωνία ευρύτερα, όχι μόνο για την κάθε γυναίκα ξεχωριστά, η απόφαση της μη δίωξης. Πάντως, με τη διαρροή του πορίσματος και των καταθέσεων, το τοπίο είναι πλέον ξεκάθαρο: Η Νομική Υπηρεσία είχε ενώπιόν της έξι καταθέσεις που περιέγραφαν με λεπτομέρεια το περιστατικό και το κλίμα που επικρατούσε στην αίθουσα, με αναφορές στις καταθέσεις για «εικόνες ενδοοικογενειακής βίας». Δυστυχώς, για άλλη μια φορά η ευθυνοφοβία αποδείχθηκε εύκολη διέξοδος.
Είστε άνθρωπος εκδηλωτικός και μαχητικός. Κάποιοι όμως σας κατηγορούν για υπερβολές, θεατρινισμό και λαϊκισμό. Τι απαντάτε;
Ε.Χ.: Σ’ αυτή τη χώρα, έγινε της μόδας όποιος στριμώχνεται και προσπαθεί να αποφύγει τις ευθύνες του, να επικαλείται ή να καταδικάζει τον λαϊκισμό ή να αποκαλεί ως λαϊκιστή το άτομο που τον στριμώχνει. Η τεκμηρίωση γεγονότων δεν είναι λαϊκισμός. Ενοχλούνται πολλοί όταν λέγονται αλήθειες και μάλιστα στη βάση στοιχείων και επιχειρημάτων που τους εκθέτουν. Ιδιαίτερα όταν δεν είναι σε θέση να απαντήσουν. Εκεί όπου χρειάζεται και είναι απαραίτητο, δεν έχω κανένα πρόβλημα να συγκρουστώ, όποιος και να βρίσκεται απέναντι. Επιβάλλεται να δείχνεις πυγμή σε μια εποχή που μας έχει πνίξει η διαφθορά. Και ιδιαίτερα όταν είσαι γυναίκα στην πολιτική, αυτό είναι διπλά αναγκαίο. Στο τέλος, μας κρίνει όλους ο λαός.
Από την πρώτη θητεία της στη Βουλή των Αντιπροσώπων, η βουλευτής του ΑΚΕΛ κρατά, όπως δηλώνει στην εφημερίδα μας, τις δύσκολες στιγμές, οι οποίες κατά την ίδια ήταν πολλές:
Ε.Χ.: Η αναμέτρηση με το σύστημα συνεπάγεται ισχυρούς εχθρούς. Άτομα, που όταν τα συμφέροντά τους απειλούνται, χωρίς καμία αναστολή, επιχειρούν να σε διασύρουν ως προσωπικότητα, αφού δεν έχουν κάτι άλλο για να σε χτυπήσουν. Πέρασα αρκετές φορές αυτή τη δοκιμασία. Κρατώ και την εκκωφαντική σιωπή στις απειλές του κ. Ερωτοκρίτου, όταν επιχειρούσε να με φιμώσει, προφανώς γιατί οι πλείστοι φοβήθηκαν τη δύναμη που είχε λόγω της θέσης του. Και αυτό είναι ένα πολύ βασικό και χαρακτηριστικό παράδειγμα περιπτώσεων που είχα να αντιμετωπίσω, αλλά και μιας κουλτούρας που καθορίζει τη σχέση πολλών πολιτικών με άτομα που έχουν εξουσία. Τι έμαθα; Ότι η ισονομία είναι μια ανύπαρκτη έννοια. Η δημοκρατία στηρίζεται στη λειτουργία των θεσμών και έχει αποδειχτεί πια ο επιλεκτικός τρόπος προσέγγισης σε πολλά ζητήματα, ακόμα και από τον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, που θα έπρεπε πρώτος να επιδεικνύει σεβασμό προς τους θεσμούς.
Τι θεωρείτε ως τη μεγαλύτερή σας προσωπική επιτυχία κατά τη διάρκεια της πρώτης πενταετίας;
Ε.Χ.: Το γεγονός ότι μέσα από μια ψυχοφθόρο διαδικασία, που ήταν η εκάστοτε αναμέτρηση με το σύστημα και το βαθύ κράτος, εδραιώθηκε η αξιοπιστία μου, κερδίζοντας την εμπιστοσύνη των συμπολιτών μου. Παρά τις έντονες αντιδράσεις σε κάθε υπό διερεύνηση υπόθεση από τους εμπλεκόμενους, η τεκμηρίωση των γεγονότων δεν άφηνε περιθώρια αμφισβήτησης.
Ποιες προτεραιότητες θέτετε σε προσωπικό επίπεδο ενόψει της δεύτερης θητείας στη Βουλή;
Ε.Χ.: Ένα υγιές πολιτικό σύστημα που να μην είναι διεφθαρμένο και διαπλεκόμενο. Μέσα από τη διαδικασία διαμόρφωσης πολιτικής, να δημιουργήσουμε τις βάσεις για κοινωνική δικαιοσύνη, εξάλειψη της φτώχειας και κοινωνική συνοχή. Αλλά και τις βάσεις για ένα πιο σύγχρονο κράτος που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των πολιτών. Πληρώσαμε ήδη πολλά ως λαός. Η Κύπρος είναι ένας μικρός τόπος, θα μπορούσε να είναι παράδεισος για τον κάθε πολίτη. Δυστυχώς, η απληστία μερικών τον κατέστρεψε. Ουκ ολίγες φορές.
Ζούμε σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία όπου τουλάχιστον υποδόρια βλέπουμε να υποθάλπεται ένας φυλετικός ρατσισμός. Πόσο εύκολο είναι για μια γυναίκα πολιτικό να καθιερωθεί;
Ε.Χ.: Ισχύει αυτό που λέτε, και δυστυχώς όχι μόνο υποδόρια. Ο φυλετικός ρατσισμός στην Κύπρο είναι ένα απόστημα που βαραίνει τη ζωή του τόπου εδώ και δεκαετίες. Δεν είναι εύκολο, ωστόσο δεν υπάρχει μεγαλύτερη ικανοποίηση γι’ αυτούς που εκφράζουν τέτοιες συμπεριφορές να βλέπουν το άτομο που διαβάλλουν ή αποδομούν να πτοείται. Δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να τους κάνουμε τη χάρη. Συνήθως, όταν βρουν αντίσταση, εκτός από τον δημόσιο εξευτελισμό τους, είτε ανασκευάζουν αυτό που είπαν αρχικά, είτε ψάχνουν φτηνές δικαιολογίες. Η γυναίκα καθιερώνεται με την προσωπικότητά της και το έργο της. Έτσι κερδίζεται ο σεβασμός και σίγουρα όχι με την ποσόστωση, γιατί με την κουλτούρα που επικρατεί στην Κύπρο θα ακούγονται συχνά υποτιμητικές φράσεις όπως αυτή που ακούστηκε πρόσφατα από εκπρόσωπο κόμματος: «Και αυτές που διαμαρτύρονται μπήκαν με ποσόστωση στο ψηφοδέλτιο». Ανθρώπους ικανούς θέλουμε.
Τι έμεινε από τις σεξιστικές επιθέσεις που δεχθήκατε από συναδέλφους σας βουλευτές; Είστε ικανοποιημένη από την αντιμετώπιση της πολιτείας;
Ε.Χ.: Ο ίδιος ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ καυτηρίασε τις συμπεριφορές βουλευτών του στο πρόσφατο συνέδριο του κόμματός του, όταν μίλησε για «συμπεριφορές που προσβάλλουν την παράταξή του και τα κοινοβουλευτικά ήθη». Βέβαια, μπορεί να καταδίκασε αυτές τις συμπεριφορές αφενός, αφετέρου τις επιβράβευσε με μία θέση στο ψηφοδέλτιο του ΔΗΣΥ για τις βουλευτικές εκλογές. Ο ΔΗΣΥ, ενώ ισχυρίζεται ότι είναι σύγχρονο κόμμα, είναι κατεξοχήν το κόμμα από το οποίο προέρχονται οι περισσότερες σεξιστικές, ομοφοβικές και γενικά αντιδραστικές συμπεριφορές. Όσον αφορά στο περιστατικό με τον Ανδρέα Κυπριανού, νομίζω ότι οι πολίτες έχουν βγάλει τα συμπεράσματά τους. Το πρόβλημα εστιάζεται στη Νομική Υπηρεσία, στο ηθικό δίδαγμα και στο προηγούμενο που αφήνει για την κυπριακή κοινωνία ευρύτερα, όχι μόνο για την κάθε γυναίκα ξεχωριστά, η απόφαση της μη δίωξης. Πάντως, με τη διαρροή του πορίσματος και των καταθέσεων, το τοπίο είναι πλέον ξεκάθαρο: Η Νομική Υπηρεσία είχε ενώπιόν της έξι καταθέσεις που περιέγραφαν με λεπτομέρεια το περιστατικό και το κλίμα που επικρατούσε στην αίθουσα, με αναφορές στις καταθέσεις για «εικόνες ενδοοικογενειακής βίας». Δυστυχώς, για άλλη μια φορά η ευθυνοφοβία αποδείχθηκε εύκολη διέξοδος.
Είστε άνθρωπος εκδηλωτικός και μαχητικός. Κάποιοι όμως σας κατηγορούν για υπερβολές, θεατρινισμό και λαϊκισμό. Τι απαντάτε;
Ε.Χ.: Σ’ αυτή τη χώρα, έγινε της μόδας όποιος στριμώχνεται και προσπαθεί να αποφύγει τις ευθύνες του, να επικαλείται ή να καταδικάζει τον λαϊκισμό ή να αποκαλεί ως λαϊκιστή το άτομο που τον στριμώχνει. Η τεκμηρίωση γεγονότων δεν είναι λαϊκισμός. Ενοχλούνται πολλοί όταν λέγονται αλήθειες και μάλιστα στη βάση στοιχείων και επιχειρημάτων που τους εκθέτουν. Ιδιαίτερα όταν δεν είναι σε θέση να απαντήσουν. Εκεί όπου χρειάζεται και είναι απαραίτητο, δεν έχω κανένα πρόβλημα να συγκρουστώ, όποιος και να βρίσκεται απέναντι. Επιβάλλεται να δείχνεις πυγμή σε μια εποχή που μας έχει πνίξει η διαφθορά. Και ιδιαίτερα όταν είσαι γυναίκα στην πολιτική, αυτό είναι διπλά αναγκαίο. Στο τέλος, μας κρίνει όλους ο λαός.