Παμπορίδης: «Δεν μπορούμε να κάνουμε θαύματα»

Σε τρία με τέσσερα χρόνια από σήμερα αναμένεται η πλήρης εφαρμογή του ΓΕΣΥ όπως εκτιμά ο υπουργός Υγείας, Γιώργος Παμπορίδης. Στη συνέντευξή του στον ΡΕΠΟΡΤΕΡ, ο κ. Παμπορίδης αναφέρεται στα νέα χρονοδιαγράμματα της κυβέρνησης αλλά και για την άμεση επίλυση των προβλημάτων που εξακολουθούν να υφίστανται στον χώρο της υγείας.

Πώς προχωρεί η κυβέρνηση σε ό,τι αφορά τη μεταρρύθμιση της υγείας; Ποια είναι τα νέα χρονοδιαγράμματα μέχρι την περιβόητη εφαρμογή του ΓΕΣΥ;
Ο Πρόεδρος εξ αφορμής του αδιεξόδου που προέκυψε από τη στάση των νοσηλευτών, αποφάσισε, ότι όλες οι υπόλοιπες λύσεις είναι μεσοβέζικες και πρέπει να προχωρήσουμε τάχιστα με την εφαρμογή της πλήρους μεταρρύθμισης του ΓΕΣΥ. Η οδός προς το ΓΕΣΥ είναι η αυτονόμηση, και διαρκούσης της αυτονόμησης θα πρέπει να εισαχθούν και όλες οι υπόλοιπες μεταρρυθμίσεις: ηλεκτρονική υγεία, πανεπιστημιακές κλινικές, εθνικός οργανισμός φαρμάκων και αναμόρφωση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Το μεγαλύτερό μας πρόβλημα είναι η εξυπηρέτηση των ήδη ασφαλισμένων του δημοσίου διά της πρωτοβάθμιας φροντίδας, αλλά κυρίως η ταλαιπωρία που προκύπτει με τις λίστες αναμονής, οι οποίες διευρύνονται αντί να συρρικνώνονται. Συνεπώς, οι σχεδιασμοί μπορούν να διακριθούν σε τρία στάδια. Το μακροπρόθεσμο (δηλ το ΓΕΣΥ), το μεσοπρόθεσμο το οποίο είναι η λοιπή μεταρρύθμιση (δηλ. αυτονόμηση, ηλεκτρονική υγεία, πανεπιστημιακές κλινικές, πρωτοβάθμια φροντίδα και οργανισμός φαρμάκων) και το βραχυπρόθεσμο.

Ποιοι είναι οι χρονικοί ορίζοντες για την υλοποίησή τους;
Για το μακροπρόθεσμο, δηλαδή το ΓΕΣΥ είναι 3 με 4 έτη από σήμερα. Ο χρονικός ορίζοντας της μεσοπρόθεσμης μεταρρύθμισης είναι από τον Ιανουάριο μέχρι την εισαγωγή του μακροπρόθεσμου, δηλαδή τρία έτη μάξιμουμ, και το βραχυπρόθεσμο θα τρέξει από τώρα, δηλαδή 1η Μαΐου μέχρι να μπορέσει να λειτουργήσει το μεσοπρόθεσμο στάδιο και να αρχίσει να αποδίδει καρπούς η μεσοπρόθεσμη μεταρρύθμιση που είναι η αυτονόμηση. Πιστεύω πως αν αρχίσουμε μετά το Πάσχα, με λύσεις για τα βραχυπρόθεσμα, θα έχουμε μια απάμβλυνση των προβλημάτων άμεσα. Στόχος μας είναι να επιτύχουμε τη σταδιακή επίλυση των προβλημάτων με την παράλληλη εισαγωγή της αυτονόμησης και των αποτελεσμάτων που αυτή θα φέρει. Δηλαδή, αν συνδεθούν τα δύο, πιστεύω θα δούμε οριστικά καρπούς περί το τέλος του 2017.

Tι γίνεται με το εργασιακό πλαίσιο της αυτονόμησης; Άρχισε εκ νέου ο διάλογος με τα εμπλεκόμενα μέρη;
Ο διάλογος, ο οποίος βρίσκεται σε εξέλιξη, αφορά όλη την αυτονόμηση, στο πλαίσιο της οποίας θα ολοκληρωθεί και η αναδιάρθρωση του Υπουργείου Υγείας. Ο διάλογος για τα εργασιακά θέματα, θα αρχίσει εντός των επόμενων εβδομάδων. Θα είναι εξειδικευμένος και θα πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη Αυγούστου, όπως είχαμε ορίσει εξαρχής. Τα εργασιακά θέματα, τα οποία χρήζουν μεγαλύτερης εξειδίκευσης και εμβάθυνσης, θα τύχουν διαβούλευσης μέχρι τέλος του καλοκαιριού και μετά θα λάβουν τη μορφή κανονισμών για να πάνε στη Βουλή για έγκριση. Θέτω τα χρονοδιαγράμματα, τα οποία θεωρώ ικανά. Δεν μπορώ να σας το επιβεβαιώσω, γιατί όλα αυτά τελούν υπό την αίρεση πρωτίστως της κυβέρνησης αλλά κυρίως της Βουλής. Αν δεν υπάρξει η απαραίτητη συναίνεση στο Κοινοβούλιο, για να μπορέσουν να εγκριθούν όλες αυτές οι μεταρρυθμίσεις, δεν θα γίνει τίποτε. Είναι πολύ σημαντικό, λοιπόν, να εκμεταλλευθούμε διά της πειθούς τη συνδρομή των αντιπολιτευομένων κομμάτων. Εάν υπάρξει πολιτική συναίνεση, ο τρόπος διεκπεραίωσης των ενστάσεων οι οποίες μετά βεβαιότητας θα προκύψουν από όλους τους συνδικαλιστικούς φορείς, θα είναι πολύ πιο διαχειρίσιμος. Σε καμία ομάδα, όσο καλά οχυρωμένη κι αν είναι μέσα στο υφιστάμενο σύστημα, και όσο σημαντικό είναι για εκείνη να το στηρίξει με νύχια και με δόντια γιατί αισθάνεται ότι έχει να χάσει απ’ τις μεταρρυθμίσεις, δεν θα επιτραπεί να το πράξει, αν υπάρξει συναίνεση του πολιτικού κόσμου.

Έχει αλλάξει κάτι σε ό,τι αφορά τους σχεδιασμούς της κυβέρνησης;
Οι σχεδιασμοί είναι αυτοί που υπάρχουν. Θεωρώ ότι δεν προσφέρεται η παρούσα φάση για ανασχεδιασμούς. Θεωρώ ότι πρέπει να αρχίσουμε και να έχουμε τη δυνατότητα μέσα από το σύστημα να μετεξελισσόμαστε. Ούτως ή άλλως, οποιοδήποτε σύστημα υγείας, κατά τη δική μου άποψη, ανά τριετία πρέπει να επαναξιολογείται και να αναπροσαρμόζεται. Δεν μπορούμε να έχουμε ένα σύστημα δύσπλαστο ή μη ευέλικτο, το οποίο να τρέχει εσαεί. Θα πρέπει ανά τριετία να αναπροσαρμόζεται. Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, είναι η αδυναμία του συστήματος να ξεχωρίσει τους ικανούς από τους λιγότερο ικανούς. Είναι τόσο κοντόφθαλμο και ανελαστικό, που καταλήγουμε να διασπαθίζουμε χρήματα ενώ μπορούμε να δώσουμε παραπάνω. Αυτά θέλει να διορθώσει η αυτονόμηση.

Δεν είναι λίγο παράδοξο, την ώρα που η κυβέρνηση ιδιωτικοποιεί τους ημικρατικούς οργανισμούς, να προχωρεί και σε αυτονόμηση των νοσηλευτηρίων;
Υπάρχει μια ενορχηστρωμένη προσπάθεια να εμφανιστεί η κυβέρνηση ως δογματική επί των ζητημάτων που αφορούν στην εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα σε θέματα τα οποία εμπλέκεται το κράτος. Είμαστε μια κυβέρνηση με κεντροδεξιά κατεύθυνση. Η δική μας φιλοσοφία είναι ότι όπου δεν κάνει καλά τη δουλειά του το κράτος, θα πρέπει να παραχωρεί τη θέση του στους ιδιώτες, ούτως ώστε να τύχουν εκμετάλλευσης οι πόροι από τους κατέχοντες το άθλημα. Η υγεία δεν μπορεί να εμπίπτει σε αυτό τον τομέα, και ειδικά τα δημόσια νοσηλευτήρια που αντιμετωπίζονται από την πολιτεία ως η ραχοκοκαλιά της υγείας του λαού. Το ίδιο ισχύει και για την παιδεία. Η φιλοσοφία σε ό,τι αφορά την υγεία είναι αμιγώς κοινωνική και ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπίζεται. Είναι σημαντικό να παραμείνει η δημόσια υγεία ως η ναυαρχίδα της υγείας στην Κύπρο, βεβαίως με τη βοήθεια του ιδιωτικού τομέα, ο οποίος μπορεί να συνδράμει και να συμπληρώνει τα δημόσια νοσηλευτήρια, τα οποία έχουν τεράστια υποδομή με τα λεφτά του φορολογούμενου.

Μέχρι τότε, η δημόσια υγεία θα εξακολουθεί να αιμορραγεί; Τι θα γίνει με τις λίστες αναμονής; Έχετε ξεκάθαρη εικόνα για το ποιοι είναι αυτοί οι ασθενείς που περιμένουν;
Δεν μπορούμε να κάνουμε θαύματα. Όταν ξέρεις ότι πορεύεσαι προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση, τότε και οι ενδιάμεσες βραχυπρόθεσμες λύσεις τις οποίες επιλέγεις, εντάσσονται στον ευρύτερο σχεδιασμό. Άρα, αφού ξέρω ότι οδεύω σε μια δημιουργία ενιαίας αγοράς μεταξύ ιδιωτικού και δημοσίου, θεωρώ ότι όλες οι λύσεις πρέπει να οδεύουν προς αυτή την κατεύθυνση. Αυτές τις μέρες είμαστε σε φάση οριστικοποίησης των λιστών, επειδή θα πάμε με εισήγηση στο υπουργικό για τη συρρίκνωση αυτών των λιστών. Υπάρχουν λίστες για γαστρεντερολογικά ενός έτους, λίστες για οφθαλμολογικά στους 14 μήνες, λίστες για ισχία ή για γόνατα πολύ μεγαλύτερες. Αυτά πρέπει να σπάσουν. Δεν υπάρχει η δυνατότητα να συνεχιστεί αυτό το σύστημα. Είναι τόσο μεγάλες οι ελλείψεις των υποδομών μας, που από τα έξι νοσηλευτήρια μόνο τα δύο είναι μηχανογραφημένα. Αντιλαμβάνεστε πως όταν επιχειρεί κάποιος να πάρει έστω απλή πληροφόρηση για το τι είναι οι λίστες αναμονής, καταφεύγει σε κεττάππια. Πρέπει να υπάρξει πρωτίστως μια επέκταση των λογισμικών συστημάτων που υπάρχουν σήμερα στο νοσοκομείο Λευκωσίας και Αμμοχώστου, και στα υπόλοιπα νοσοκομεία, ώστε στην περίοδο της αυτονόμησης να υπάρξει μια σωστή μηχανογραφική υποστήριξη των υπηρεσιών. Δεν μπορείς να προσφέρεις ποιοτικές υπηρεσίες υγείας, όταν δεν έχεις κατ’ ελάχιστο τα εργαλεία να το πράξεις. Θεωρώ ότι το μηχανογραφικό σύστημα των δημοσίων νοσηλευτηρίων είναι το ελάχιστο το οποίο θα έπρεπε να είχαμε διαθέσει στους επαγγελματίες υγείας.