Τι χάσαμε για τον Θεμιστοκλέους… μια φιλελεύθερη προσέγγιση

14:46 - 07 Μαρτίου 2016

ΑΠΟΨΕΙΣ

Με τα καμώματα του Θεμιστοκλέους, έχει επιβεβαιωθεί το δικαίωμα του Aνωτάτου να άρει την βουλευτική ασυλία. Το συγκεκριμένο θέμα, μακριά από μικροπολιτικές και κομματικά συμφέροντα, πρέπει να εξεταστεί από μια φιλελεύθερη προσέγγιση για να κατανοήσουμε πόσο επικίνδυνο είναι η άρση ασυλίας σε μια δημοκρατία. Στο παρελθόν, πέραν του κ. Θεμιστοκλέους, υπήρξαν τέσσερeις περιπτώσεις άρσης της βουλευτικής ασυλίας. Το 1961 ήρθη η ασυλία του τότε νεοεκλεγέντος βουλευτή Λεύκιου Ροδοσθένους, λόγω της εμπλοκής του σε εκβιασμό πολίτη με απώτερο σκοπό την απόσπαση χρημάτων, μέσω απόφασης του Ανώτατου Δικαστηρίου, ενώ αργότερα το Δικαστήριο τον καταδίκασε σε ένα χρόνο φυλάκιση.

Τον Αύγουστο του 1975, με τα σημάδια της τουρκικής εισβολής να είναι ακόμη νωπά, το Δικαστήριο ζητεί την γνωμάτευση του Ανωτάτου για την περίπτωση του Νίκου Σαμψών, ο οποίος τη στιγμή που αποδέχτηκε να ηγηθεί της πραξικοπηματικής κυβέρνησης ήταν εν ενεργεία βουλευτής, άρα υπήρχε θέμα βουλευτικής ασυλίας. Ωστόσο, το Ανώτατο Δικαστήριο απεφάνθη πως αυτό δεν υφίστατο, για το λόγο πως ο ίδιος όταν αναλάμβανε παράνομα την Προεδρία της Δημοκρατίας είχε αποποιηθεί τη βουλευτική του ιδιότητα και δεν συνέτρεχε λόγος περί άρσης της βουλευτικής του ασυλίας ή μη καταδίκης του. Γι’ αυτό καταδικάστηκε σε εικοσαετή φυλάκιση για τη συμμετοχή του σε πραξικοπηματικές ενέργειες.

Το 1983, το Ανώτατο Δικαστήριο απεφάνθη πως υπήρχε λόγος άρσης της βουλευτικής ασυλίας του Γιώργου Γεωργίου, μιας και εμπλεκόταν σε υπόθεση πλαστογραφίας, εκμεταλλευόμενος την επαγγελματική του ιδιότητα ως δικηγόρος. Έτσι μετά την άρση της ασυλίας του καταδικάστηκε από ποινικό δικαστήριο σε ένα χρόνο φυλάκιση, όπως και ο Λεύκιος Ροδοσθένους. Πιο πρόσφατα, το Φεβρουάριο του 2014 ήρθη η ασυλία του βουλευτή Φειδία Σαρίκα για το σκάνδαλο ΣΑΠΑ.

Όπως γίνεται κατανοητό από τα πιο πάνω, η Κύπρος μαζί με την Ανδόρα και τη Χιλή είναι οι μόνες χώρες όπου το ζήτημα για τυχόν άρση της βουλευτικής ασυλίας δεν είναι απόφαση της Βουλής αλλά του δικαστηρίου. Αυτό συμβαίνει στον τόπο μας, λόγω του Συντάγματος του 1960, στο οποίο προστέθηκε η συγκεκριμένη πρόνοια για μελλοντική προστασία των Τούρκων βουλευτών από τους Έλληνες εντός της κυπριακής Βουλής. Ως γνωστόν, το Συνταγματικό Δικαστήριο αποτελείτο από έναν Έλληνα, έναν Τούρκο και ένα Βρετανό. Στις μέρες μας, η συζήτηση περί της άρσης της βουλευτικής ασυλίας τέθηκε λόγω της γνωστής υπόθεσης του «ραλίστα» βουλευτή με τις επανειλημμένες παραβάσεις του. Για να ακριβολογούμε περί του συγκεκριμένου θέματος, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τονίζει πως η ασυλία ενός βουλευτή δεν θα πρέπει να θεωρείται ως ένα είδος ασπίδας εκ μέρους του έναντι του Κοινού Ποινικού Δικαίου της εκάστοτε χώρας, που εν τέλει οδηγεί σε αυθαιρεσίες. Φυσικά δεν τίθεται λόγος περί περιορισμού της ελευθερίας έκφρασης, λόγου και ιδεών, όσον αφορά ενδεχόμενη άρση της ασυλίας ενός βουλευτή, μιας και η ασυλία οφείλει να καλύπτει τα προαναφερθέντα, ώστε ο κάθε βουλευτής να αισθάνεται άνετα ως προς την επιτέλεση των καθηκόντων του.

Μέχρι τώρα το Ανώτατο Δικαστήριο έχει διαχειριστεί το θέμα της άρσης της ασυλίας βουλευτών με νηφαλιότητα. Όμως ο Θεμιστοκλέους και οι άλλοι βουλευτές, που με τόση ελαφρότητα επικαλούνται την ασυλία, βάζουν σε κίνδυνο την ίδια τη δημοκρατία. Εάν στο μέλλον έχουμε ένα δικαστικό σώμα που έχει χάσει την ικανότητα να αντιτίθεται στις πιέσεις της εκτελεστικής εξουσίας (όπως έχει γίνει στη γειτονική Αίγυπτο), το γεγονός ότι το Ανώτατο Δικαστήριο θα μπορεί να αναιρεί την ασυλία των βουλευτών, μπορεί να αποτελέσει μέγα κίνδυνο για την ελευθερία έκφρασης.

* Επίκουρος καθηγητής Οικονομικής Ιστορίας στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου

Τι χάσαμε για τον Θεμιστοκλέους… μια φιλελεύθερη προσέγγιση

Ροη Ειδησεων

Διαμέρισμα 1 υπνοδ. στην Κάτω Πάφο

Έπαυλη 3ων υπνοδ. στη Σωτήρα

Εμπορικό οικόπεδο στο κέντρο της Λευκωσίας

Εμπορικό χωράφι δίπλα στην υπεραγορά "Lidl"στα Λατσιά

Δειτε Επισης