Ναι κύριε, εσύ!

14:54 - 07 Μαρτίου 2016

ΑΠΟΨΕΙΣ

«Στην εγκληματολογία με οδήγησε μια μερίδα μανιτάρια! Είχα βρει στη βιβλιοθήκη του πατέρα μου ένα βιβλίο με ιστορίες του Hector Hugh Munro. Σε μία από αυτές τις ιστορίες ένα αγόρι, επειδή έχει κάνει αταξίες, τιμωρείται να μείνει νηστικό. Όλη η οικογένεια απολαμβάνει ένα πλούσιο δείπνο, εκτός από τον τιμωρημένο, ο οποίος βρίσκεται κλεισμένος στο δωμάτιό του. Το δείπνο όμως περιλαμβάνει μανιτάρια, τα οποία αποδεικνύονται δηλητηριώδη. Όλα τα μέλη της οικογένειας πεθαίνουν με φρικτούς πόνους. Καταφθάνει ένας αστυνομικός και ενώ διαπιστώνει τους θανάτους, βλέπει ένα αγόρι να κατεβαίνει δειλά τη σκάλα από τον πάνω όροφο. Το κοιτάζει σαν να το ρωτάει «Εσύ, γιατί ζεις;» και το αγόρι απαντάει: «Ζω επειδή ήμουν άτακτος». Η ιστορία αυτή και άλλες παρόμοιες με είχαν βυθίσει σε σκέψεις, επειδή έρχονται σε μετωπική σύγκρουση με την άποψη ότι το «καλό» ανταμείβεται και το «κακό» τιμωρείται. Εδώ συνέβαινε ακριβώς το αντίθετο. Η τιμωρία του άταχτου αγοριού αποδεικνύεται αιτία της επιβίωσής του. Πώς εξηγούνται όλα αυτά; Οι μεγάλοι δεν μπορούσαν να μου δώσουν ικανοποιητικές εξηγήσεις» (Ευγένιος Τριβιζάς, enfo.gr, 04/01/2012).

Στον συλλογισμό αυτό του Τριβιζά με φέρνουν ξανά και ξανά οι επαναλαμβανόμενες συζητήσεις για τα σκάνδαλα ή τα φαινόμενα που προκαλούν την κατάκριση και την αγανάκτησή μας.

Μήπως και οι δικοί μας «άτακτοι» (βλ. διεφθαρμένοι καρχαρίες, φαιδροί μεγαλόσχημοι, λαϊκιστές πολιτικάντηδες κ.λπ.) ζουν (δηλαδή, βασιλεύουν πολιτικά και κοινωνικά) επειδή είναι άτακτοι; Κι αν η απάντηση στο ερώτημα είναι καταφατική, πώς ενεργείς ως πολίτης για να αποτρέψεις την ανταμοιβή του «κακού» έναντι του «καλού» ή την επιδοκιμασία του «αδίκου» έναντι του «δικαίου»;

Σ’ ένα μεγάλο βαθμό ανεχθήκαμε την πολιτική και κοινωνική μας ελίτ να κάνει «αταξίες» (δηλαδή, να θεωρεί εαυτόν υπεράνω των νόμων, να συμπεριφέρεται ασύδοτα, να ισχυρίζεται ότι δεν γνωρίζει τι σημαίνουν οι λέξεις «ικανότητα» και «αξία» κ.ά.). Και με την ανοχή μας υποβοηθήσαμε τις «αταξίες» να εκλαμβάνονται ως φυσιολογικό φαινόμενο ή να θεωρούνται ως αναμενόμενη συμπεριφορά εκ μέρους των ηγετών μας. Αυτό οδήγησε στη φαλκίδευση του αξιώματος ότι το «καλό ανταμείβεται και το κακό τιμωρείται», με αποτέλεσμα να συνδεθεί το «κακό» με την πολιτική και κοινωνική ανέλιξη.

Αυτό που κυρίως με απασχολεί εδώ είναι το πώς ο πολίτης μπορεί να σταθεί τροχοπέδη στην ανταμοιβή του «κακού» έναντι του «καλού». Οπωσδήποτε, δεν θεωρώ λύση το να στήνονται «δίκες» κι εμείς να γινόμαστε δικαστές κι εφέτες στις στήλες των εφημερίδων, στις αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή στις καφετέριες που συχνάζουμε. Δεν ισχυρίζομαι ότι δεν πρέπει να γίνεται δημόσια συζήτηση γι’ αυτά τα θέματα, αντιθέτως την έχουμε μεγάλη ανάγκη. Αλλά περισσότερο έχουμε ανάγκη μια αλλιώτικη συμπεριφορά. Έχουμε ανάγκη μικρές πράξεις ευθύνης. Ποιες είναι αυτές;

Το να βρεις τη θέληση να αντισταθείς στον πειρασμό να επισκεφθείς κομματικά γραφεία για να βρεις δουλειά
Να βρεις τα κότσια να εκφράσεις τον αντίλογο στην ηγεσία της συντεχνίας σου που εμποδίζει μια μεταρρύθμιση υποκινούμενη από ιδιοτελή κίνητρα
Να μην συγχύσεις την κολακεία με την αξία όταν θα σε πάρουν από το γραφείο του βουλευτή να σου ευχηθούν για τη γιορτή σου
Να αρνηθείς το γλείψιμο στον προϊστάμενό σου για μια προαγωγή ή για μια οποιαδήποτε ανταμοιβή
Να εκθρέψεις το θάρρος και να αναδείξεις και να καταγγείλεις την άδικη συμπεριφορά της οποίας γίνεσαι μάρτυρας (whistle blowing)

Έτσι αλλάζει ρότα η κοινωνία και από τις μικρές πράξεις ευθύνης θα εξαρτηθεί ποιο τελικά θα ανταμειφθεί, το καλό ή το κακό, το δίκαιο ή το άδικο. Τώρα θα μου πείτε «εγώ θα διορθώσω την κοινωνία και το κράτος»; Ο Καστοριάδης θα απαντούσε: «Ναι, κύριε, εσύ! Στον χώρο και στον τομέα όπου βρίσκεσαι».

*Πρόεδρος Οργανισμού Νεολαίας Κύπρου

Ναι κύριε, εσύ!

Ροη Ειδησεων

Διαμέρισμα 1 υπνοδ. στην Κάτω Πάφο

Έπαυλη 3ων υπνοδ. στη Σωτήρα

Εμπορικό οικόπεδο στο κέντρο της Λευκωσίας

Εμπορικό χωράφι δίπλα στην υπεραγορά "Lidl"στα Λατσιά

Δειτε Επισης