Γερασμένοι και αγχωμένοι Κύπριοι πυροσβέστες

dia.haili@imhbusiness.com
 
 Σοβαρή αναδιάρθρωση και πολύ βαθιές τομές χρειάζονται να γίνουν στην Πυροσβεστική Υπηρεσία, για να συνεχίσει το Σώμα να ανταποκρίνεται στην αποστολή του. Το συμπέρασμα αυτό εξάγεται μέσα από την έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο Κύπρου, με θέμα «Επιδημιολογία και διαχείριση του επαγγελματικού άγχους, και των μυοσκελετικών παθήσεων στους Πυροσβέστες». Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι περίπου το 58% των πυροσβεστών είναι υπέρβαροι, ενώ ένα ποσοστό του 13% δεν μπορεί να διαχειριστεί καταστάσεις που προκαλούν άγχος. Η έρευνα έδειξε, ακόμα, πως ο μέσος όρος ηλικίας των πυροσβεστών όλο και ανεβαίνει. «Η έρευνα και τα αποτελέσματά της υιοθετούνται στην ολότητά τους από την Πυροσβεστική Υπηρεσία», δήλωσε στον ΡΕΠΟΡΤΕΡ ο ανώτερος υπαστυνόμος και εκπρόσωπος Τύπου της Δύναμης, Λεωνίδας Λεωνίδου. «Πιστεύω ότι τα ευρήματά της είναι πολύ πιο ήπια σε σχέση με το πραγματικό πρόβλημα. Μπορείτε να φανταστείτε ότι στις ερωτήσεις που υποβλήθηκαν, κανένας από εμάς δεν ήθελε να φανεί ότι είναι υπέρβαρος, κανένας μας δεν θα παραδεχόταν ότι η υγεία του δεν είναι καλή και δεν είναι σε θέση να ασκεί τα καθήκοντά του σωστά και με επάρκεια, οπόταν θα μπορούσε να πει κάποιος ότι είναι ακόμη πιο δύσκολη η κατάσταση απ’ ό,τι περιγράφεται» συμπλήρωσε ο εκπρόσωπος Τύπου της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας.

 
Δηλαδή, κ. Λεωνίδου, είναι περισσότεροι οι υπέρβαροι πυροσβέστες, από το 58% που βρήκε η έρευνα;
Ναι, πιστεύω ότι είναι μεγαλύτερο το ποσοστό των μελών μας που χρειαζόμαστε καλύτερη φυσική κατάσταση. Τη μεγαλύτερη ευθύνη την έχουμε εμείς οι ίδιοι, οι οποίοι έπρεπε να κατανοήσουμε ότι έχουμε μια αποστολή δύσκολη, που χρειάζεται πολύ καλή φυσική κατάσταση. Από την άλλη, όμως, και η υπηρεσία θα έπρεπε να είχε μηχανισμούς που να μας υποχρεώνει να διατηρούμε τη φυσική μας κατάσταση. Είναι γι’ αυτό που οι κανονισμοί και τα κρατητήρια πρόσληψης –κυρίως, όμως, τα κριτήρια παραμονής στην Υπηρεσία- πρέπει ν’ αλλάξουν. Δεν είναι όλα τα επεισόδια μικρής διάρκειας. Είναι και επεισόδια που πρέπει να δουλέψουμε εντατικά δυο και τρεις ώρες. Θα τα καταφέρουμε; Έχουμε περιπτώσεις όπου συνάδελφοι, λόγω υπερκόπωσης, κατέρρευσαν. Πρέπει να είμαστε σε θέση να δουλεύουμε κάτω από πίεση, για μεγάλο χρονικό διάστημα.
 
Σύμφωνα με την έρευνα, ένα 85% των πυροσβεστών δεν συμμετέχουν σε καμία άσκηση. Αυτό δεν αφύπνισε την ηγεσία να πάρει μέτρα;
Έχει εντοπιστεί το πρόβλημα και έχουν γίνει προσπάθειες από την ηγεσία, με τη δημιουργία σε κάποιους κεντρικούς σταθμούς γυμναστηρίων. Η καλή φυσική κατάσταση επηρεάζει και την ψυχολογική κατάσταση, και αυτό για έναν πυροσβέστη είναι πολύ σημαντικό. Δεν έχει χρόνο να μελετήσει καταστάσεις και ν’ αποφασίσει εκ του ασφαλούς. Τα δεδομένα αλλάζουν και πρέπει να είναι σε θέση να τα αντιμετωπίσει. Οι αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται επί τόπου και να είναι οι καλύτερες δυνατές, γιατί από αυτές εξαρτώνται πολλές φορές ανθρώπινες ζωές. Άρα σωστή φυσική και ψυχολογική κατάσταση.
 
Υπάρχουν, όμως, και άλλοι παράγοντες που παίζουν ρόλο κ. Λεωνίδου, όπως το άγχος του υπεύθυνου της ομάδας.
Ναι, όταν είναι φτωχές οι εργασιακές συνθήκες, τότε τα πράγματα είναι ακόμα πιο δύσκολα. Όταν ξέρεις ότι το προσωπικό είναι μειωμένο και εσύ είσαι μέλος μιας ομάδας, γνωρίζοντας ότι υπάρχουν μέλη που δεν έχουν την ικανότητα να διαχειριστούν κρίσεις όπως κάποιοι άλλοι συνάδελφοι, τότε αυτό σου δημιουργεί ένα επιπλέον άγχος. Η έρευνα έδειξε ότι ο μέσος όρος ηλικίας των πυροσβεστών ανεβαίνει. Αυτό είναι επακόλουθο του παγώματος των προσλήψεων, λόγω της οικονομικής κρίσης και της αύξησης του ορίου αφυπηρέτησης. Αλλά, αυτό δεν είναι το πρώτο πρόβλημα για εμένα. Εάν υπήρχαν κανονισμοί, που να διασφαλίζουν τη φυσική κατάσταση, τα πράγματα θα ήταν πολύ καλύτερα, ανεξαρτήτως εάν έχει ανέβει το όριο ηλικίας.
 

Θα μπορούσε να βοηθήσει την κατάσταση η ανεξαρτητοποίηση της Πυροσβεστικής από την Αστυνομία, ώστε να μπουν διαφορετικοί κανονισμοί σε σχέση με τα προσόντα που θα πρέπει να έχει ένας πυροσβέστης για να προσληφθεί;
Παρόλο που δεν είμαι αρμόδιος για να απαντήσω στο θέμα της ανεξαρτητοποίησης, από τη δική μου πείρα θα πω ότι ένα άτομο που μπορεί να εξελιχτεί σε πολύ καλό αστυνομικό, μπορεί να μην εξελιχθεί σε πολύ καλό πυροσβέστη, και το αντίθετο. Μέσα στο πλαίσιο αυτό, ίσως να μπορούσαμε να αλλάξουμε το καθεστώς πρόσληψης αλλά και παραμονής κάποιου στο πυροσβεστικό σώμα. Οι υποψήφιοι πυροσβέστες παρακάθονται ακριβώς στις ίδιες γραπτές εξετάσεις με τους αστυνομικούς, και όταν περάσουν και βρεθούν ενώπιον του συμβουλίου, δηλώνουν πού θα ήθελαν να πάνε, στην Αστυνομία ή την Πυροσβεστική. Αν θα έρθουν σε εμάς περνούν μια υποτυπώδη δοκιμασία στη σχολή - το ανέβασμα της σκάλας για το θέμα της υψοφοβίας και μια δοκιμασία για να διαπιστωθεί εάν έχουν πρόβλημα κλειστοφοβίας. Δεν περνούν π.χ. δοκιμασίες για το πόσο βάρος μπορούν να σηκώνουν. Έχουμε κάποιους, οι οποίοι δυσκολεύονται να σηκώσουν ακόμα και το βάρος της αναπνευστικής συσκευής τους, οι οποίες, να σημειώσω, ότι είναι από τις πιο σύγχρονες και τις πιο ελαφρές που υπάρχουν. Δεν είναι ρατσιστικό το θέμα, είναι θέμα ικανοτήτων.
 
Πρέπει να γίνουν εκτός από τομές και αλλαγή της νοοτροπίας;
Ναι. Σε άλλες χώρες, πυροσβέστης γίνεται εκείνος που και ο χαρακτήρας του είναι τέτοιος. Στην Κύπρο, ακόμα έχουμε τη νοοτροπία ότι αυτό είναι ένα επάγγελμα μόνο για βιοπορισμό. Με αυτή τη λογική, αντιλαμβάνεστε τι όραμα και τι όνειρο έχει αυτός ο άνθρωπος για την υπηρεσία και πόσο μπορεί να τη βοηθήσει. Είναι ένα επάγγελμα που χρειάζεται τόλμη, αλλά και μια ευαίσθητη προσέγγιση στον συνάνθρωπο.
 

Σωματικά και ψυχολογικά καταπονημένοι
Η εν λόγω έρευνα του Πανεπιστημίου Κύπρου, καταδεικνύει ότι το 13% των πυροσβεστών είναι καταπονημένοι, έχουν μειωμένη ανθεκτικότητα σε σωματικές και ψυχολογικές δοκιμασίες. «Στο εξωτερικό υπάρχουν σύμβουλοι και σε υποχρεώνουν να τους δεις, μετά από συγκεκριμένα επεισόδια στα οποία εμπλέκεσαι. Στην Κύπρο, τελευταία, δειλά - δειλά ξεκινήσαμε να ζητούμε από τους ψυχολόγους της Αστυνομίας να μιλούμε μαζί τους, αλλά αντιλαμβάνεσαι ότι και ο ψυχολόγος, αν δεν θέλω να πάρω βοήθεια, δεν μπορεί να με βοηθήσει. Γι’ αυτό και στη Σχολή, τούς υποδεικνύουμε αν δουν περίεργη συμπεριφορά από συνάδελφο, να μιλήσουν, να το πουν είτε στον ίδιο είτε σε κάποιον ανώτερο. Δυστυχώς, η νοοτροπία μας είναι ακόμη τέτοια, που κάποιοι για να παίρνουν το επίδομα βάρδιας, μπορεί να μας αποκρύπτουν ακόμη και ασθένειες για να μην απομακρυνθούν από τις επιχειρήσεις. Κάθε δυο χρόνια μας κάνουν εξετάσεις, για να φανεί αν μπορούμε να χρησιμοποιούμε την αναπνευστική συσκευή. Κατά την άποψή μας, αυτές πρέπει να αναβαθμιστούν, γιατί δεν φαίνονται μέσα από αυτές όλα τα προβλήματα που πιθανόν να υπάρχουν.