Η Παναγιώτα που έγινε Μερέμ και ζει στα κατεχόμενα

Το παλιό παζάρι (παλιά δημοτική αγορά) στην κατεχόμενη Λευκωσία αποτελεί κομμάτι της κυπριακής ιστορίας. Λειτουργεί από το 1932, όπως άλλωστε μαρτυρεί η επιγραφή στην είσοδο του παζαριού. Απ’ εκεί μπορεί κανείς να προμηθευτεί από φθαρτά μέχρι μεταλλικά σκεύη, σουβενίρ, ψάθινα καλάθια και τσέστους. Αίσθηση προκαλεί η ιστορία της Ελληνοκύπριας Παναγιώτας που έγινε Μερέμ και ζει μόνιμα στα κατεχόμενα, καθώς επίσης και η ύπαρξη βιβλίων και έργων τέχνης που παρουσιάζουν τον Γεώργιο Γρίβα Διγενή!
 
Ο επίτιμος δήμαρχος Λευκωσίας, Λέλλος Δημητριάδης, θυμάται ότι τον παλιό καιρό οι άνθρωποι πήγαιναν στο παζάρι σαν να πήγαιναν στο καφενείο. Ανακαλεί, επίσης, στη μνήμη του τη μέθοδο που χρησιμοποιούσαν οι υπεύθυνοι για την ομαλή λειτουργία της αγοράς ώστε να αποφεύγονται οι κλοπές.
 
 
«Ηχούσε ένα κουδούνι σε συγκεκριμένη ώρα για να προσέλθουν οι έμποροι και με το ίδιο κουδούνι αποχωρούσαν όλοι μαζί την ίδια ώρα. Με αυτό τον τρόπο διασφαλιζόταν ότι δεν θα έκλεβε κανένας την πραμάτεια του άλλου. Ήταν συνήθειες σωστές και σοφές», είπε στον «Ρεπόρτερ» ο Λέλλος Δημητριάδης. Ανέφερε, παράλληλα, ότι δεν υπάρχουν μόνιμα μοιρασμένες πόλεις. Μόνιμα μοιρασμένα κράτη υπάρχουν, συμπλήρωσε, αλλά όχι πόλεις, διότι είναι το αρχαιότερο κύτταρο της ανθρώπινης ύπαρξης καθώς, αυτό το ζώο, που ονομάζεται άνθρωπος, είναι ον κοινωνικό.
 
 
Μπαίνοντας στο παζάρι αντικρίσαμε το πρώτο κατάστημα, το οποίο λειτουργεί από το 1961. Σύμφωνα με τον ιδιοκτήτη πρόκειται για οικογενειακή επιχείρηση, την οποία κληρονόμησε από τον πατέρα του. Στο κατάστημα υπάρχουν εικόνες Αγίων, οι οποίες, όμως, δεν είναι προς πώληση. Εκείνο, το οποίο προκαλεί εντύπωση είναι μια χειροποίητη χαλκογραφία του Γεώργιου Γρίβα Διγενή, η οποία πουλιέται στην τιμή των 100 ευρώ. «Είχα και του Μακάριου, όμως τις πούλησα», δηλώνει στον «Ρεπόρτερ» ο καταστηματάρχης.
 


Η Παναγιώτα που έγινε Μερέμ 

Η ιστορία της ηλικιωμένης Μερέμ είναι εντυπωσιακή. Ελληνοκύπρια, με καταγωγή από τη Λάπηθο, γνώρισε τον Τουρκοκύπριο σύντροφό της πριν από την εισβολή, το 1952, και μετακόμισε μαζί του στο βόρειο τμήμα της Κύπρου. Μετά την εισβολή αποφάσισε να μείνει μαζί του στα κατεχόμενα. Ο αποβιώσας πλέον σύντροφός της, χασάπης στο επάγγελμα, με τον οποίο δεν παντρεύτηκαν ποτέ, καταγόταν από την Αγλαντζιά. Η Μερέμ ή Παναγιώτα Κλεόπα, όπως είναι το όνομα, με το οποίο βαπτίσθηκε, πωλεί ψάθινα είδη τα τελευταία 22 χρόνια στο παντοπωλείο («παλιό παζάρι») στην κατεχόμενη Λευκωσία. Προμηθεύεται τα προϊόντα της από το Τζιάος και τη Λάπηθο, απ’ όπου κατάγεται και η ίδια. Η Παναγιώτα ή Μερέμ, μαζί με τον Τουρκοκύπριο σύντροφό της απέκτησαν δύο παιδιά. Η Μερέμ, όμως, έχει και πολιτική άποψη: «Ο Ακιντζί θέλει να λύσει το Κυπριακό. Είναι πρώτο πράμα ο Ακιντζί. Ήρθε η ώρα να μερώσουν οι δύο πλευρές».

«Η Τουρκία επαττάλεψεν την Κύπρο»

 
«Θέλουμε επιτέλους ησυχία», λέει με ένταση στη φωνή ο Εκράμ, ο οποίος κατάγεται από τη Λάρνακα. Πριν από τον πόλεμο παντρεύτηκε και μετακόμισε με τη σύζυγό του στο Μαρί, ενώ από το 1974 διαμένει στην κατεχόμενη Λευκωσία. Πωλεί ψάθινα είδη και σουβενίρ ενώ, όπως αναφέρει, έχει αρκετούς πελάτες Ελληνοκύπριους. Προμηθεύεται τα προϊόντα του από την Ομορφίτα και το Τζιάος. «Κυπριακά προϊόντα», καυχιέται ο ίδιος. «Να φύγουν όλοι. Να φύγει και η Τουρκία. Να λυθεί το Κυπριακό. Δεν είναι κατάσταση αυτή. Η Τουρκία επαττάλεψεν την Κύπρο. Να κάτσουμε μαζί να φάμε, να πιούμε τη ζιβανία μας. Να γίνουμε όπως παλιά», είναι η άποψη του Εκράμ, σε σχέση με τις προσπάθειες που καταβάλλουν οι δυο πλευρές για επίλυση του Κυπριακού.
 
«Πάντα έλεγαν ότι θα επιστρέψουν τη Μόρφου»
 
Ο Ιμπραχήμ είναι «αστυνομικός» του κατεχόμενου δήμου της Λευκωσίας. Τον συναντήσαμε έξω από ένα μικρό βιβλιοπωλείο εντός του παζαριού. Με καταγωγή από τη Μόρφου θυμάται ότι οι Μορφίτες ήταν πλούσιοι. «Είχαν τηλεόραση όταν οι υπόλοιποι Κύπριοι δεν είχαν. Η Μόρφου ήταν ωραία, αλλά αφέθηκε στο έλεος του Θεού, διότι πάντα έλεγαν ότι θα την επιστρέψουν και γι’ αυτό δεν προχωρούσαν σε αναπτυξιακά έργα εντός της πόλης», προσθέτει με νόημα. Κεντρική θέση στο μικρό βιβλιοπωλείο κατέχει ένα βιβλίο με τίτλο «Γρίβας Διγενής. Η ζωή του».
 
 
Φωτογραφίες: Αντρέας Λουκαίδης
 

Δειτε Επισης

Αυτοί είναι οι μαγικοί αριθμοί για τα 15,7 εκατομμύρια του Τζόκερ
Αποδέχεται τριμερή ο Ερντογάν αλλά για να συζητηθούν... εναλλακτικές της ομοσπονδίας
Πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ «Σκάμματα» για τα 50 χρόνια από την τουρκική εισβολή
Ούτε λέξη για το Κυπριακό από την Άγκυρα μετά την συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν
Τις εισηγήσεις για τις τ/κ περιουσίες κατέθεσε η ΠΕΠ ενώπιον της Επ. Προσφύγων
Δαπάνες €0,5 εκ. για αναβάθμιση παραλιών στον Προϋπολογισμό 2025
Για μισή ώρα συνομιλούσαν Μητσοτάκης-Ερντογάν στη Νέα Υόρκη
Μέχρι τέλος έτους η μελέτη για τον εκσυγχρονισμό επιδομάτων-Καταγράφηκαν 42 διαφορετικά
Αμετακίνητα αδιάλλακτος ο Ερντογάν-Ζήτησε από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης αναγνώριση του ψευδοκράτους
Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έφυγαν για να γλιτώσουν από τη βία στον Λίβανο-Δεν κάνει πίσω ο Νετανιάχου