Ο λόγος που το Δικαστήριο απέρριψε την αίτηση Φανιέρου

Πρόσφατα προέκυψε θέμα σχετικά με τη δυνατότητα υποβολής υποψηφιότητας στις βουλευτικές εκλογές από πρόσωπο που στο παρελθόν έχει καταδικαστεί από ποινικό δικαστήριο. Πρόκειται για την περίπτωση του Αντώνη Φανιέρου όπου το Επαρχιακό Δικαστήριο Λάρνακας απέρριψε την αίτησή του για διαγραφή καταδικών και αποκατάσταση ποινικού μητρώου προκειμένου να έχει δικαίωμα να υποβάλει υποψηφιότητα στις προσεχείς βουλευτικές εκλογές.

Σε δηλώσεις του μάλιστα ο Αντώνης ς Φανιέρος εξέφρασε τη λύπη του για την απόφαση του Δικαστηρίου εκφράζοντας την πρόθεση του να προσφύγει στο Ανώτατο Δικαστήριο και να φτάσει μέχρι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Στην αίτηση αποκατάστασης υπέβαλε ένσταση ο Γενικός Εισαγγελέας και το δικαστήριο αποφάσισε ότι δεν μπορεί να υπάρξει αποκατάσταση για τις ποινές των πέντε ετών φυλάκισης επειδή δεν επιτρέπεται από το νόμο αποκατάσταση ποινικού μητρώου για ποινές πέραν των τεσσάρων ετών φυλάκισης. Το δικαστήριο, αποδέχθηκε όμως το αίτημα για αποκατάσταση ποινικού μητρώου σε σχέση με την καταδίκη τεσσάρων χρόνων του 1986 εκδίδοντας σχετικό διάταγμα.
 
Τι λέει ο νόμος

Με αφορμή αυτό το περιστατικό εμείς κάναμε μία έρευνα σε σχέση με το τι ισχύει και τι όχι σε ανάλογες περιπτώσεις που πολίτης της Κυπριακής Δημοκρατίας επιθυμεί να συμμετέχει στα κοινά, αλλά προηγούμενες καταδίκες του αποτελούν κώλυμα για κάτι τέτοιο.

Το Κυπριακό Σύνταγμα στο αρ.64 παρ.3 ορίζει πως “πας τις δικαούται να υποβάλει υποψηφιότητα βουλευτού, εφόσον κατά τον χρόνον της εκλογής:

 (γ) δεν έχει καταδικασθεί κατά την ημέραν της ενάρξεως ισχύος του Συντάγματος ή μετ΄ αυτήν δι’ αδίκημα ατιμωτικόν ή ηθικής αισχρότητος ή δεν έχει στερηθεί της εκλογιμότητος κατόπιν αποφάσεως αρμοδίου δικαστηρίου λόγω οιουδήποτε εκλογικού αδικήματος

Στην περίπτωση του Αντώνη Φανιέρου το κώλυμα φέρεται να προκύπτει από την συγκεκριμένη παράγραφο, αφού στα αδικήματα ατιμωτικά ή ηθικής αισχρότητας η ερμηνεία του όρου σύμφωνα με νομικούς κύκλους δεν περιορίζεται σε αδικήματα κατά των ηθών (σεξουαλικά κτλ.), αλλά συμπεριλαμβάνει οποιοδήποτε σοβαρό αδίκημα που καταδεικνύει υπό τις περιστάσεις έλλειψη εντιμότητας (όπως πχ. η πλαστογραφία).

Συνεπώς για να ανοίξει ο δρόμος σε κάποιον που είχε προηγουμένως τουλάχιστον μία τέτοια καταδίκη, να υποβάλει υποψηφιότητα σε βουλευτικές εκλογές, θα πρέπει η εν λόγω καταδίκη να διαγραφεί.
 
Πάνω σε αυτό ο νόμος είναι ξεκάθαρος:
 
Συγκεκριμένα, ο νόμος Περί Αποκαταστάσεως Καταδικασθέντων Νόμος του 1981 στο αρ.5 σημειώνει πως:

“Αι πoιvαί αίτιvες απoκλείoυv τηv απoκατάστασιv δυvάμει τoυ παρόvτoς Νόμoυ είvαι
(α) Πoιvή φυλακίσεως διά βίoυ
(β) πoιvή φυλακίσεως υπερβαίvoυσα τα δύo έτη

Ενώ στην παράγραφο 3 του ίδιου άρθρου προστίθεται ότι:

Αvεξαρτήτως τωv διατάξεωv τoυ εδαφίoυ (2) πας όστις κατεδικάσθη εις φυλάκισιv υπερβαίvoυσαv τα δύo έτη αλλ' oυχί τα τέσσαρα έτη δύvαται vα απoκατασταθή διά διατάγματoς τoυ Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ της Επαρχίας εv τη oπoία διαμέvει κατόπιv αιτήσεως τoυ υπoβαλλoμέvης μετά παρέλευσιv οκτώ ετώv από της ημερoμηvίας της απαγγελίας της καταδίκης εv σχέσει πρoς τηv oπoίαv επεβλήθη η πoιvή”.
 
Συνεπώς η κυπριακή νομοθεσία αποκλείει την αποκατάσταση ποινικού μητρώου σε πρόσωπα που καταδικάστηκαν σε ποινή φυλάκισης ανώτερη των 4 ετών.

Στο ελληνικό ποινικό δίκαιο ωστόσο, προβλέπεται συγκεκριμένη χρονική διάρκεια τήρησης ποινικού μητρώου καταδικασθέντος ανάλογη και με το βάρος του εγκλήματος.

Άλλωστε όπως επισημαίνουν νομικοί κύκλοι, η προστασία της ανθρώπινης αξίας επιβάλλει, την μέριμνα για την κοινωνική επανένταξη των ποινικά καταδικασθέντων και την άρση της ηθικής τους μείωσης που ενδεχομένως να προκληθεί από έναν ισόβιο στιγματισμό ενός εσσαεί λερωμένου ποινικού μητρώου.
 
Το διεθνές δίκαιο

Μερίδα πάντως της διεθνούς νομολογίας θεωρεί ότι ο όποιος περιορισμός στην άσκηση πολιτικών δικαιωμάτων είναι θεμιτός εφόσον προνοείται συνταγματικά, όπως και στην περίπτωση της χώρας μας (αρ.64Σ).

Ωστόσο υπάρχει και μερίδα του νομικού κόσμου που θεωρεί ότι οι όποιοι περιορισμοί θα πρέπει να είναι ανάλογοι της εκάστοτε περίπτωσης και να εξυπηρετούν το σκοπό για τον οποίο τίθενται χωρίς όμως να φτάνουν στο σημείο υπέρμετρης καταπάτησης θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Για παράδειγμα, σύμφωνα με το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα του ΟΗΕ του οποίου η ισχύς ξεκίνησε στις 23.3.1976, και το οποίο έχει προσυπογράψει και η Κύπρος, ορίζεται ανάμεσα σε άλλα στο αρ.25 ότι

Κάθε πολίτης έχει το δικαίωμα και τη δυνατότητα χωρίς καμία διάκριση από εκείνες που αναφέρονται στο άρθρο 2* και χωρίς υπέρμετρους περιορισμούς:

β. να εκλεγεί και να εκλέγεται, κατά τη διάρκεια εκλογών περιοδικών, τίμιων, με καθολική, ίση και μυστική ψηφοφορία, που εξασφαλίζουν την ελεύθερη έκφραση της βούλησης των ψηφοφόρων

*Άρθρο 2.- 1. Τα Συμβαλλόμενα Κράτη στο παρόν Σύμφωνο αναλαμβάνουν την υποχρέωση να σέβονται και να εγγυώνται σε όλα τα άτομα που βρίσκονται στην επικράτειά τους και υπάγονται στη δικαιοδοσία τους τα δικαιώματα που αναγνωρίζονται στο παρόν Σύμφωνο, χωρίς καμία διάκριση, ιδίως φυλής, χρώματος, γένους, γλώσσας, θρησκεύματος, πολιτικών ή άλλων πεποιθήσεων, εθνικής ή κοινωνικής προέλευσης, περιουσίας, γέννησης ή κάθε άλλης κατάστασης.

Το ερώτημα που προκύπτει λοιπόν είναι κατά πόσον η μη δυνατότητα ενός προσώπου που σε κάποια φάση της ζωής του παρανόμησε και καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκιησης άνω των 4 ετών, να καθαρίσει το ποινικό του μητρώο μέσω αίτησης αποκατάστασης, θα μπορούσε με βάση το διεθνές δίκαιο ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων να θεωρηθεί συνεπαγόμενος υπέρμετρος περιορισμός του δικαιώματος του εκλέγεσθαι, ιδιαίτερα αν το πρόσωπο αυτό αιτείται αποκατάσταση δεκαετίες μετά την καταδίκη και εξέτιση της ποινής του.

Πάντως αν όντως το θέμα Φανιέρου προχωρήσει σε επίπεδο Ανωτάτου ή και Ευρωπαικού δικαστηρίου, πολύ πιθανό να έχουμε και μια ξεκάθαρη απάντηση στο πιο πάνω ζήτημα.
 
 
 
 
 
 
 
 

Δειτε Επισης

Υποβλήθηκαν 7.734 αιτήσεις στην «επιτροπή ακινήτων»-Αποφασίστηκε αποζημίωση 467.060.546 στερλινών
Εργαστήρια με θέμα τον αυτισμό πραγματοποίησε το ΥΠΑΝ
Για «αδιαφορία» στην τήρηση νομοθεσίας για θεσμό Επιτρόπου Εποπτείας ΓεΣΥ κάνει λόγο η Ισότητα
Πάνω από 90 παιδιά σε στέγες, 237 σε ανάδοχες οικογένειες-Πολλά τα κενά και τα προβλήματα
Αντιδρούν για το χαλλουμι και ετοιμάζουν συνάντηση οι αγελαδοτρόφοι-«Ευνοείται η παραγωγή στα κατεχόμενα»
Υπάλληλοι καθυστερούν να μεταβούν στη δουλειά-Τι καταγράφει έκθεση της Ελεγκτικής για τον ΟΚΥΠΥ
Συζήτησαν αλλαγές για την Τ.Α. Σιζόπουλος και Γιωρκάτζιης
Ζήτησε άμεσα τα στοιχεία στελέχωσης των Συμπλεγμάτων ο ΥΠΕΣ
Οκτώ τυχεροί κέρδισαν αλλά δεν εξαργύρωσαν τα λαχεία τους-Επιστρέφουν στο κράτος τα χρήματα εντός Νοεμβρίου
Στη Γενεύη η Επ. Νομοθεσίας για αξιολόγηση Κύπρου για Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα