Μια φορά και ένα καιρό είχαμε τρένο...

10:45 - 14 Μαρτίου 2016

ΤΟΠΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

Σήμερα λίγοι χρησιμοποιούμε τα λεωφορεία ως μέσον μεταφοράς ενώ τα αυτοκίνητα δεν λένε να λιγοστέψουν. Αντίθετα! Αυτή η νοοτροπία μας ίσως να ήταν και η ταφόπλακα του Κυπριακού Κυβερνητικού Σιδηρόδρομου που λειτούργησε στο νησί από το 1905 μέχρι το 1951.

Η ιδέα για τον σιδηρόδρομο γεννήθηκε από τον πρώτο Βρετανό Υπάτο Αρμοστή, Sir Garnet Wolseley που έφθασε στην Κύπρο το 1878. Το τρένο θα ξεκινούσε από την Αμμόχωστο και, μέσω της Λευκωσίας και της Μόρφου, θα κατέληγε στο Καραβοστάσι.

Η υφιστάμενη γραμμή στο λιμάνι της Αμμοχώστου επεκτάθηκε προς τα Βαρώσια και το Τμήμα 1 (Αμμόχωστος-Λευκωσία), εγκαινιάστηκε στις 21 Οκτωβρίου 1905 από τον Ύπατο Αρμοστή, Sir Charles Anthony King-Harman. Η κατασκευή του Τμήματος 2 (Λευκωσία-Μόρφου) ξεκίνησε τον Ιούλιο του 1905 και τα εγκαίνια έγιναν στις 31 Μαρτίου 1907. Τρία χρόνια μετά, ο Σιδηρόδρομος λειτουργούσε με ζημιές και έτσι ο Frank Bedford Glasier διεξήγαγε μελέτη λειτουργίας του ΚΚΣ. Η μελέτη δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο του 1913 και, ανάμεσα σε άλλα, συνιστούσε την κατασκευή του τερματικού Σταθμού στην Ευρύχου. Έτσι, η κατασκευή του Τμήματος 3 (Μόρφου-Ευρύχου) ξεκίνησε το Νοέμβριο του 1913 και εγκαινιάστηκε στις 14 Ιουνίου 1915. Με την ολοκλήρωση των 76 μιλίων του ΚΚΣ, το συνολικό κόστος ανήλθε στις £199.367.

Η μελέτη του ερευνητή Αλέξανδρου-Μιχαήλ Χατζηλύρα για τον σιδηρόδρομο ξαναζωντανεύει μια ιστορική πραγματικότητα του τόπου με αρχή και τέλος που πολλοί δεν είχαμε την ευκαιρία να ζήσουμε από κοντά. Μέσα από βιβλία, άρθρα φωτογραφίες και εμπειρίες ανθρώπων που έζησαν από πρώτο χέρι τον ΚΚΣ, έγραψε το βιβλίο του «Ο κυπριακός κυβερνητικός σιδηρόδρομος (1905-1951)». Εμείς παρουσιάζουμε μόνο επιγραμματικά τον σύνοτμο βίο αυτής της σιδηρογραμμής με φωτογραφίες που μας παραχώρησε από το αρχείο του ο συγγραφέας.

Στα 46 χρόνια λειτουργίας του γράφει ο Αλέξανδρος-Μιχαήλ Χατζηλύρας, ο ΚΚΣ έγινε «μάρτυρας» σε ενδιαφέροντα γεγονότα που σημάδεψαν τη νεώτερη ιστορία της Κύπρου. Για παράδειγμα τον Οκτώβριο του 1907, με τα τραίνα του ΚΚΣ μεταφέρθηκε ο τότε Υφυπουργός Αποικιών και μετέπειτα Πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας, Winston Churchill, όπως και ο επίσης Υφυπουργός Αποικιών, Drummond Shiels, τον Οκτώβριο του 1930. Κατά τα Οκτωβριανά γεγονότα του 1931, ξηλώθηκαν 120 υάρδες σιδηρογραμμής, αφού ο Σιδηρόδρομος θεωρείτο σύμβολο της βρετανικής αποικιοκρατίας. Επίσης, ως αντίποινα για τη ρίψη τενεκέδων από τους χωρικούς στον Κυβερνήτη, Sir Ronald Storrs, ο Σταθμός της Ευρύχου έκλεισε οριστικά στις 31 Δεκεμβρίου 1931.

Κατά τους δυο Παγκόσμιους Πολέμους ο ΚΚΣ μετέφερε συμμαχικά στρατεύματα από και προς την Αμμόχωστο, το Αεροδρόμιο Λευκωσίας και τον Ξερό. Ο ίδιος ο Σιδηρόδρομος υπήρξε στόχος των Κεντρικών Δυνάμεων και των Δυνάμεων του Άξονα, αντίστοιχα. Εξ άλλου ο σιδηρόδρομος χρησιμοποιήθηκε και για τη μεταφορά μεγάλου τμήματος των 52.384 Εβραίων προσφύγων από το λιμάνι της Αμμοχώστου στο στρατόπεδο συγκέντρωσης στον Καράολο, βορείως της Αμμοχώστου μεταξύ 1946-1949. Το ΚΚΣ εξυπηρετούσε το λιμάνι της Αμμοχώστου, ενώ ήταν και το μέσον μεταφοράς για τη ξυλεία από τα βουνά του Τροόδους στις πεδιάδες της Μόρφου και της Μεσαορίας, και για ορυκτά .

Συνολικά ο ΚΚΣ μετέφερε 3.199.934 τόνους αγαθών επί πληρωμή και 7.348.643 επιβάτες, χωρίς να υπολογίζεται ο μακρύς κατάλογος των αξιωματούχων με δωρεάν πάσο!

Η απόφαση να κλείσει ο ΚΚΣ ήρθε με την έλλειψη κέρδους. Τα αυτοκίνητα βγήκαν και πάλι κερδισμένα. Το τελευταίο τραίνο αναχώρησε από το Σταθμό της Λευκωσίας στις 14:57 της 31 Δεκεμβρίου 1951 και έφτασε στην Αμμόχωστο στις 16:38.

Με δημοπρασία πουλήθηκαν ατμομηχανές και ράγες. Η Ατμομηχανή 1 διατηρήθηκε ως ενθύμιο έξω από το Σταθμό της Αμμοχώστου. Τα βαγόνια αγοράστηκαν κυρίως από ντόπιους οι οποίοι βρήκαν νέες χρήσεις για αυτά ενώ οι σταθμοί είτε κατεδαφίστηκαν, είτε μετατράπηκαν σε Αστυνομικούς Σταθμούς (Αγκαστίνα, Κοκκινοτριμιθιά) ή αποθήκες του Τμήματος Δημοσίων Έργων (Αμμόχωστος, Λευκωσία).

Ο Σταθμός στη Μόρφου έγινε αποθήκη σιτηρών και κτηνιατρείο, ενώ στην Ευρύχου λειτουργούσε ως υγειονομικό κέντρο και, αργότερα, ως δασικός κοιτώνας.

Μεγάλο τμήμα του αυτοκινητοδρόμου Λευκωσίας-Αμμοχώστου κτίστηκε πάνω στην παλιά σιδηροδρομική γραμμή, ενώ ο Σταθμός της Ευρύχου λειτουργεί ως Σιδηροδρομικό Μουσείο. Στον Άγιο Δομέτιο, τμήμα της σιδηρογραμμής έγινε γραμμικό Πάρκο.

Μια φορά και ένα καιρό είχαμε τρένο...

Ροη Ειδησεων

8 διαμερίσματα έναντι του ξενοδοχείου "Four Seasons"

Κατοικία 3ων υποδ. στο Σούνι-Ζανακιά

Κατοικία 4ων υποδ. στον Αρχάγγελο

Κατοικία 3ων υποδ. στη Λακατάμεια

Δειτε Επισης