Δωράκι… στον ΟΣΕΛ 2,5 εκατομμύρια ευρώ

Με την ανοχή του Τμήματος Οδικών Μεταφορών (ΤΟΜ) φαίνεται να χαρίσαμε 2,5 εκατομμύρια ευρώ στον Οργανισμό Συγκοινωνιών Επαρχίας Λευκωσίας (ΟΣΕΛ). Όπως προκύπτει από τα δεδομένα, έτσι όπως έχουν διαμορφωθεί μετά την κόντρα που ξέσπασε μεταξύ των μετόχων του ΟΣΕΛ, από την έναρξη του συστήματος δημόσιων μεταφορών τον Ιούνιο του 2010 μέχρι και τον Νοέμβριο του 2015, ο ΟΣΕΛ χρησιμοποιούσε για την κάλυψη των διαδρομών της αγροτικής περιοχής Λευκωσίας υπεράριθμα οχήματα και δρομολόγια. Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, η πρακτική που ακολουθείτο στις αγροτικές διαδρομές είναι η ίδια μέχρι και σήμερα στις αστικές, και μάλιστα σε παγκύπρια βάση. Συγκεκριμένα, για την κάλυψη των αγροτικών περιοχών γινόταν χρήση 54 λεωφορείων επί καθημερινής βάσης. Το παράδοξο είναι πως από τον Νοέμβριο του 2015, λόγω ενδοεταιρικών διαφορών ανάμεσα στους μετόχους του ΟΣΕΛ και της καθήλωσης στον σταθμό μετεπιβίβασης επιβατών στο Αρεδιού των 54 λεωφορείων –τα 27 λεωφορεία είναι ιδιοκτησίας του ΟΣΕΛ και τα άλλα 27 του μετόχου Τάσου Μιχαηλίδη–, ο ΟΣΕΛ χρησιμοποιεί για την εκτέλεση των ίδιων διαδρομών μόλις 30 λεωφορεία.

Πού ήταν το ΤΟΜ
Από τα πιο πάνω δεδομένα εξάγεται το συμπέρασμα πως για πέντε σχεδόν χρόνια το κράτος πλήρωνε καθημερινά το κόστος για επιπλέον 24 λεωφορεία, τα οποία, όπως φαίνεται, ήταν περιττά. Εν ολίγοις, ο ΟΣΕΛ διέθετε λεωφορεία τα οποία εκτελούσαν αχρείαστες και με μεγάλη συχνότητα διαδρομές, χωρίς σωστό έλεγχο από την πλευρά του ΤΟΜ, που ήταν μέχρι πρόσφατα η αρμόδια εποπτική αρχή του συστήματος δημόσιων μεταφορών. Το ερώτημα που προκύπτει με βάση τα πιο πάνω είναι, γιατί τόσα χρόνια, και ενώ το ΤΟΜ είχε υπό την ευθύνη του την εποπτεία του συστήματος, δεν είχε προχωρήσει σε κανένα έλεγχο στις εταιρείες.

Πέραν των 2,5 εκατ. ευρώ
Το κόστος για τα επιπλέον 24 λεωφορεία που χρησιμοποιούνταν, το οποίο έχει επωμιστεί μέχρι σήμερα το κράτος, ξεπερνά το ένα εκατομμύριο ευρώ. Ταυτόχρονα, όμως, σύμφωνα με αρμόδια πηγή, το κόστος των 24 λεωφορείων, σε συνάρτηση με το κόστος των χιλιομέτρων που διένυαν τα λεωφορεία και το οποίο υπολογίζεται στις 270.000 ευρώ ετησίως, φτάνει τα 2,5 εκατομμύρια ευρώ για 4,5 χρόνια. Συνεπώς, με βάση τη βελτιστοποίηση που έγινε από το Υπουργείο Μεταφορών, μετά τις ενδοεταιρικές διαφορές που προέκυψαν στην εταιρεία, υπολογίζεται ότι το κράτος θα έχει εξοικονόμηση περίπου 500 χιλιάδες ευρώ ετησίως.

Βελτιστοποίηση διαδρομών
Το ουσιώδες στην όλη υπόθεση είναι πως το κράτος δεν μπορεί με οποιοδήποτε τρόπο να απαιτήσει την επιστροφή των χρημάτων που δόθηκαν στην εταιρεία από τον Ιούνιο του 2010 –όταν και τέθηκε σε εφαρμογή το σύστημα– μέχρι και τον Νοέμβριο του 2015, γιατί οι παρατυπίες της εταιρείας γίνονταν με την ανοχή της αρμόδιας εποπτικής αρχής, που ήταν το ΤΟΜ. Όπως πληροφορούμαστε, από την έναρξη του συστήματος και με την πάροδο μερικών μηνών, το ΤΟΜ θα έπρεπε, ως όφειλε, να προχωρήσει σε ελέγχους των διαδρομών που είχαν καθοριστεί από τις ίδιες τις εταιρείες, ώστε να εντοπιστούν οι διαδρομές εκείνες οι οποίες δεν ήταν βιώσιμες. Με απλά λόγια, βελτιστοποίηση διαδρομών. Παράλληλα, όπως είναι γνωστό τοις πάσι, μεγάλο μέρος των προβλημάτων των δημοσίων μεταφορών εντοπίζεται στο γεγονός ότι δεν έχει μέχρι σήμερα εφαρμοστεί το σύστημα τηλεματικής.

Λύση με τηλεματική
Με την εφαρμογή του συστήματος –το οποίο θα έπρεπε, με βάση τη σύμβαση, να εφαρμοστεί από τους πρώτους μήνες λειτουργίας του συστήματος– το κράτος θα είχε τη δυνατότητα να λαμβάνει πληροφορίες για τις εισπράξεις των λεωφορείων, για τα καύσιμα που καταναλώνουν τα λεωφορεία, για τις πληρωμές σε μισθούς, για τα πληρώματα των λεωφορείων, για τα ενοίκια των λεωφορείων, για τη συντήρηση και για τα δρομολόγια. Με απλά λόγια, θα μπορούσε να ασκείται έλεγχος. Ταυτόχρονα, οι εταιρείες, σε συνεργασία με το Υπουργείο, θα μπορούσαν να προχωρήσουν στη βελτιστοποίηση των διαδρομών. Να σημειώσουμε πως εκ των υστέρων βγήκε σε προσφορά το κράτος για την εγκατάσταση ενός τέτοιου κεντρικού συστήματος, με την προσφορά να βρίσκεται ενώπιον της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών. Σημειώνεται πως κατά την αξιολόγηση των δημοσίων συγκοινωνιών και τη συζήτηση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει το νέο σύστημα, στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Συγκοινωνιών στις 30 Σεπτεμβρίου 2011, ο διευθυντής του ΤΟΜ, Σωτήρης Κωλέτας, δήλωνε πως «παρουσιάζονται διάφορα προβλήματα στη λειτουργία των λεωφορείων» και ότι «απαιτείται χρόνος ώστε να διαμορφωθούν πιο βολικά δρομολόγια». Έκτοτε, τα χρόνια πέρασαν και τα πράγματα παρέμειναν ως είχαν. Άβολα δρομολόγια για το επιβατικό κοινό και δεκάδες άσκοπα δρομολόγια με λεωφορεία να πηγαινοέρχονται άδεια, λόγω απουσίας ελέγχου.

Μια διαδρομή 10 φορές
Σύμφωνα με καλά ενημερωμένη πηγή, κατά την επίμαχη περίοδο, η εταιρεία ΟΣΕΛ εκτελούσε δεκάδες άσκοπα δρομολόγια στην ορεινή Λευκωσία, με άδεια λεωφορεία να πηγαινοέρχονται καθημερινά από την είσοδο στο κέντρο του χωριού και πίσω. Όπως μας έχει λεχθεί χαρακτηριστικά, υπήρχαν δρομολόγια που εκτελούνταν καθημερινά σε χωριά και με αρκετά μεγάλη συχνότητα, από άδεια λεωφορεία, με αποτέλεσμα το κράτος να πληρώνει το κόστος ανά χιλιόμετρο (ΚΑΧ) στις εταιρείες, από τις οποίες στο τέλος της ημέρας δεν λάμβανε ούτε ένα ευρώ.

Παράνομες οι αυξήσεις μισθών, λέει ο γενικός εισαγγελέας

Τα προβλήματα στις δημόσιες μεταφορές είναι πάμπολλα. Ήδη την εβδομάδα που μας πέρασε, η κοινή γνώμη βρέθηκε μπροστά σε νέα απεργία στις δημόσιες μεταφορές της Λάρνακας. Για την ιστορία, να αναφέρουμε πως η γενική συνέλευση των εργαζομένων είχε αποφασίσει να κατέλθουν σε απεργία, γιατί, όπως υποστήριξαν, η εταιρεία αρνήθηκε να επαναφέρει τη συλλογική σύμβαση που προνοούσε αύξηση των μισθών τους μετά τη λήξη, τον Δεκέμβριο του 2015, μνημονίου συμφωνίας που υπεγράφη μεταξύ των εργαζομένων και της εταιρείας, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα οικονομικά προβλήματα που αυτή αντιμετώπιζε.

Σύμφωνα με πληροφορίες του «Ρεπόρτερ», το Υπουργείο Μεταφορών, με επιστολή που στάλθηκε σε όλες τις εταιρείες δημοσίων μεταφορών, ενημέρωσε πως, με βάση γνωμάτευση του γενικού εισαγγελέα της Δημοκρατίας, είναι υποχρεωμένες να συμμορφωθούν με το άρθρο 20 του σχετικού νόμου, σύμφωνα με το οποίο απαγορεύονται οι αυξήσεις στον δημόσιο και ημιδημόσιο τομέα. 

Με βάση τη γνωμάτευση, οι οργανισμοί οι οποίοι επιδοτούνται με περισσότερο από το 50% των εσόδων τους από το κράτος, είναι υποχρεωμένες να τηρούν την πιο πάνω νομοθεσία. Επομένως, η εταιρεία μεταφορών «ΖΗΝΩΝ», όχι μόνο δεν είναι υποχρεωμένη να προχωρήσει στην οποιαδήποτε αύξηση μισθών προς τους εργαζομένους της, αλλά της το απαγορεύει η ισχύουσα νομοθεσία. Τα πιο πάνω ισχύουν φυσικά και στην περίπτωση της Εταιρείας Μεταφορών Επιβατών Λεμεσού (ΕΜΕΛ), οι εργαζόμενοι της οποίας κατήλθαν την περασμένη Πέμπτη σε απεργία για τον ίδιο λόγο.