Όλα όσα πρέπει να ξέρουμε για τον ιό Ζίκα

Τί είναι ο ιός Ζίκα;
Ο ιός Ζίκα είναι ιός που μεταδίδεται στους ανθρώπους με κουνούπια της οικογένειας Aedes ιδιαίτερα τα Aedesaegypti και Aedesalbopictus.

Τί εικόνα νόσου μπορεί να προκαλέσει;
Η νόσος από τον ιό μπορεί να προκαλέσει πυρετό που διαρκεί γύρω στις 4-7 ημέρες, εξάνθημα, πόνους στις αρθρώσεις, επιπεφυκίτιδα (κοκκίνισμα των ματιών), πόνους στους μυς και πονοκέφαλο. Η νόσος είναι συνήθως ήπια και κατά κανόνα αυτοθεραπεύεται.Συμπτώματα παρουσιάζει μόνο ένα στα πέντε άτομα από αυτά που νοσούν.

Ποιος ο χρόνος επώασης;
Τα συμπτώματα συνήθως ξεκινούν 2-7 ημέρες μετά από τσίμπημα μολυσμένου εντόμου. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να εκδηλωθούν μέχρι και 12 ημέρες μετά το τσίμπημα.

Μπορεί η νόσος να προκαλέσει επιπλοκές;
Φαίνεται ότι υπάρχουν αρκετά στοιχεία που συνδέουν τη νόσο στις έγκυες με μικροκεφαλία στα νεογέννητα, παρόλο που δεν έχει ακόμα αποδειχθεί αιτιολογική συσχέτιση μεταξύ των δύο καταστάσεων. Διερευνάται,επίσης, η συσχέτιση αυξημένων περιστατικών Guillain–Barre  με τη νόσο. (Το σύνδρομο Guillain-Barre είναι μια σπάνια διαταραχή κατά την οποία το ανοσολογικό σύστημα του ασθενούς μπορεί να βλάψει τα δικά του νεύρα με αποτέλεσμα μυϊκή αδυναμία και μερικές φορές παραλύσεις μυών).

Σε ποιες χώρες έχει εμφανιστεί;
Τοπική μετάδοση του ιού έχει παρατηρηθεί μέχρι τις 19 Ιανουαρίου 2016 σε αρκετές  χώρες ή τμήματα χωρών, κυρίως στη Νότια Αμερική αλλά και στην Ταϊλάνδη. 

Εισαγόμενα περιστατικά σε ταξιδιώτες από χώρες που έχουν επηρεαστεί από τον ιό, έχουν αναφερθεί και σε κάποιες χώρες της Ευρώπης.
Η εξάπλωση του ιού Ζίκα στις χώρες της Αμερικής είναι πιθανόν να συνεχιστεί εφόσον οι διαβιβαστές Aedesaegypti και Aedesalbopinctus που μεταδίδουν τη νόσο είναι ευρέως διαδεδομένοι στις χώρες αυτές.

Υπάρχει εμβόλιο κατά του ιού;
Όχι, δεν υπάρχει εμβόλιο 

Ποια η θεραπεία της νόσου;
Ειδική θεραπεία κατά του ιού δεν υπάρχει. Είναι όμως σχετικά εύκολο να αντιμετωπιστεί, αφού πρόκειται συνήθως για ήπια νόσο. Η θεραπεία είναι συμπτωματική και κυρίως αφορά ανάπαυση, καλή ενυδάτωση, καταπολέμηση του πόνου και του πυρετού. Συνήθως αποφεύγεται η λήψη ασπιρίνης ή άλλων μη στερινοειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων. Μιλήστε οπωσδήποτε και με τον γιατρό σας. 

Υπάρχει κίνδυνος εξάπλωσης της νόσου στην Κύπρο;
Οι πιθανότητες αυτές είναι πολύ μικρές.
Από μελέτες του Τμήματος Εντομολογίας των Υγειονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Υγείας, φαίνεται ότι στην Κύπρο δεν υπάρχουν τα κουνούπια Aedes που ευθύνονται για τη μετάδοση της νόσου μεταξύ των ανθρώπων.
Εισαγόμενα περιστατικά από ταξιδιώτες σε χώρες που έχουν επηρεαστεί από τη νόσο μπορεί να υπάρξουν.

Τί πρέπει να κάνουμε για την πρόληψη της νόσου;
Με τα σημερινά δεδομένα, τα άτομα που πρόκειται να ταξιδέψουν ή διαμένουν σε χώρες που ενδημεί η νόσος έχουν πιθανότητα να νοσήσουν.Τα άτομα αυτά θα πρέπει να λάβουν τα πιο κάτω μέτρα προφύλαξης:
1.Να φορούν φαρδιά και ελαφρά ρούχα με μακριά μανίκια, μακριά παντελόνια, ψηλές κάλτσες και σε εξωτερικούς χώρους κλειστά παπούτσια και καπέλο.
2. Να χρησιμοποιούν στο ακάλυπτο δέρμα εντομοαπωθητικά, όπως DEET (N-diethyl-m-toluamide) σε συγκέντρωση 30-50%. Για τον ψεκασμό των ρούχων  (όχι απευθείας στο δέρμα) να χρησιμοποιούντε εντομοκτόνα σκευάσματα, όπως περμεθρίνη, τετραμεθρίνη, αλλεθρίνη κ.ά. (Τα πιο πάνω εντομοαπωθητικά δεν συνιστώνται σε παιδιά ηλικίας κάτω των 3μηνών)
3. Να χρησιμοποιούν εντομοκτόνα σκευάσματα (σπρέι, φιδάκια, ταμπλέτες) στους χώρους που πρόκειται να κοιμηθούν.
4. Να χρησιμοποιούν κουνουπιέρα κατά τις ώρες του ύπνου. Συστήνεται η κουνουπιέρα να ψεκάζεται με εντομοκτόνο.
5. Εφόσον υπάρχει η δυνατότητα, να προτιμούν να κυκλοφορούν σε χώρους που κλιματίζονται.

Άτομα που γυρίζουν από ταξίδι σε χώρα επηρεασμένη από τον ιό και εντός τριών εβδομάδων από την επιστροφή τους παρουσιάσουν συμπτώματα που μοιάζουν με αυτά της νόσου, θα πρέπει να επικοινωνήσουν με τον γιατρό τους αναφέροντας το ιστορικό του ταξιδιού τους.

Τί θα πρέπει να κάνουν οι έγκυες που πρόκειται να ταξιδέψουν;
Έγκυες που προτίθενται να ταξιδέψουν σε κάποια από τις επηρεασμένες χώρες, θα πρέπει να συζητήσουν τα σχέδια τους  με τον γιατρό τους και να σκεφθούν να αναβάλουν το ταξίδι τους, ιδιαίτερα προς περιοχές με έντονη μετάδοση της νόσου.

Τί θα πρέπει να κάνουν άτομα με σοβαρές χρόνιες νόσους που προτίθενται να ταξιδέψουν;
Άτομα με σοβαρές χρόνιες νόσους ή με ανοσοκαταστολή θα πρέπει να συζητήσουν την πιθανότητα ταξιδιού τους με τον γιατρό τους.

Τί κάνει το Υπουργείο Υγείας για το θέμα;
Η Μονάδα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Ελέγχου Λοιμωδών νοσημάτων των Ιατρικών Υπηρεσιών και Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας του Υπουργείου Υγείας παρακολουθεί στενά την κατάσταση όπως εξελίσσεται. Σε περίπτωση που τα δεδομένα αλλάξουν θα ενημερωθεί άμεσα το κοινό.