Γιωρκάτζη: Καλύτερα με τα ΜΕΔ, όμως η εξυγίανση συνεχίζεται

Μηνύματα αισιοδοξίας τόσο για την πορεία της κυπριακής οικονομίας όσο και την πορεία του τραπεζικού συστήματος, έστειλε η Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Χρυστάλλα Γιωρκάτζη, με συνέντευξή της στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, καθώς η Κύπρος ετοιμάζεται να εξέλθει του τριετούς προγράμματος οικονομικής προσαρμογής. Υπογράμμισε ωστόσο ότι η προσπάθεια εξυγίανσης πρέπει να συνεχιστεί.

Στη συνέντευξη, η Κεντρική Τραπεζίτης τόνισε ότι άρχισαν να φαίνονται τα πρώτα σημάδια μείωσης των μη εξυπηρετουμένων δανείων (ΜΕΔ), επισημαίνοντας ότι θα χρειαστεί χρόνος για να φανούν τα αποτελέσματα της προσπάθειας. Βασικό προαπαιτούμενο, σημείωσε, είναι η βελτίωση του μακροοικονομικού περιβάλλοντος που θα απαμβλύνει σταδιακά το πρόβλημα των ΜΕΔ.

Σύμφωνα με την κ. Γιωρκάτζη, έπειτα από την ανάκαμψη κατά 1,6% το 2015, υπάρχει προσδοκία πως η οικονομία θα τρέξει με ρυθμό πέραν του 2% το τρέχον έτος.

Είπε ακόμα πως οι αναδιαρθρώσεις θα ανέρχονται σε 4,7 δισ μέχρι το τέλος Νοεμβρίου, ενώ η ΚΤΚ έβαλε στόχο στις εμπορικές τράπεζες για το πρώτο τρίμηνο του έτους την επίτευξη εγκεκριμένων αναδιαρθρώσεων €1 δισ και άλλο €1 δισ για προτεινόμενες αναδιαρθρώσεις.

Η Διοικητής της ΚΤΚ διαμήνυσε προς όλους όσοι στρατηγικά δεν πληρώνουν τα δάνειά τους ότι υπάρχει πλέον ο κίνδυνος να βρεθούν αντιμέτωποι με νομικές επιπτώσεις.

Σημάδια βελτίωσης στα ΜΕΔ

Ερωτηθείσα για την κατάσταση του τραπεζικού τομέα, η κ. Γιωρκάτζη είπε ότι τα σημαντικά κυπριακά τραπεζικά ιδρύματα, έπειτα από την επιτυχή διεξαγωγή του τεστ αντοχής από την ΕΚΤ το 2014 διαθέτουν σήμερα ισχυρή κεφαλαιακή βάση και εποπτεύονται από τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό, ενώ έχουν αυξήσει τις προβλέψεις τους για κάλυψη των ΜΕΔ χωρίς να χρειαστούν οποιαδήποτε ενίσχυση, με το Συνεργατισμό να ενισχύεται περαιτέρω κρατική στήριξη ύψους €175 εκ.

Παράλληλα, όπως είπε, το ύψος των καταθέσεων στα πιστωτικά ιδρύματα έχει σταθεροποιηθεί και σε ορισμένες περιπτώσεις έχει σημειώσει αύξηση, ενώ η ρευστοτική κατάσταση των πιστωτικών ιδρυμάτων έχει βελτιωθεί σημαντικά, με τη χορήγηση έκτακτης ρευστότητας (ELA) να μειώνεται σημαντικά και πέραν από τις αρχικές προβλέψεις.

Υπογράμμισε όμως ότι «το ύψος των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων παραμένει ως το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα πιστωτικά ιδρύματα» και σημείωσε πως πέραν της δημιουργίας εξειδικευμένων μονάδων διαχείρισης των ΜΕΔ στις τράπεζες, «η βελτίωση του μακροοικονομικού περιβάλλοντος, που αποτελεί βασικό προαπαιτούμενο, αναμένεται να απαμβλύνει σταδιακά το πρόβλημα».

«Παρόλο που ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων παραμένει σε ψηλά επίπεδα, έχουν αρχίσει να φαίνονται σημάδια βελτίωσης της κατάστασης μέσω των αναδιαρθρώσεων που έχουν γίνει και οι οποίες αποσκοπούν στο να βοηθήσουν τους δανειολήπτες που αντιμετωπίζουν προβλήματα», τόνισε.

€4,7 δισ αναδιαρθρώσεις μέχρι το Νοέμβριο του 2015

Ερωτηθείσα σχετικά, η κ. Γιωρκάτζη είπε πως στους πρώτους έντεκα μήνες του 2015 οι αναδιαρθρώσεις ανήλθαν σε €4,8 δισ.

Η Διοικητής της ΚΤΚ σημείωσε ότι η απόφαση της ΚΤΚ να μειώσει το ανώτατο καταθετικό επιτόκιο κατά μια ποσοστιαία μονάδα, το Φεβρουάριο του 2015, οδήγησε σε μείωση των δανειστικών επιτοκίων, βελτιώνοντας έτσι τη δυνατότητα αποπληρωμής τόσο των υφιστάμενων όσο και των νέων δανείων, ενώ η απόκτηση εμπειριών στα θέματα αναδιαρθρώσεων και του πλαισίου αφερεγγυότητας βοήθησε τα πιστωτικά ιδρύματα και τους δανειολήπτες να προχωρούν με πιο γρήγορο ρυθμό σε βιώσιμες αναδιαρθρώσεις.

«Αυτό αντανακλάται σε πρόσφατα στοιχεία της ΚΤΚ, τα οποία δείχνουν σημαντική αύξηση στον αριθμό των αναδιαρθρωμένων δανείων του ιδιωτικού τομέα», είπε στο ΚΥΠΕ, για να τονίσει πως «ο πλέον σημαντικός παράγοντας για την αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι, αναμφισβήτητα, η επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης του ΑΕΠ».

Όπως είπε, για το πρώτο τρίμηνο του 2016 οι στόχοι έχουν δημοσιοποιηθεί στην ιστοσελίδα της ΚΤΚ και είναι 11,1% για τον πρώτο δείκτη (προτεινόμενες βιώσιμες λύσεις αναδιάρθρωσης), ποσοστό που ερμηνεύεται σε περίπου €1 δισ. και 10,7% για το δεύτερο δείκτη (εγκεκριμένες και αποδεκτές βιώσιμες λύσεις αναδιάρθρωσης) ποσοστό που, επίσης, αντιστοιχεί σε περίπου €1 δισ.

Παράλληλα, πρόσθεσε, η ΚΤΚ βρίσκεται στη διαδικασία αξιολόγησης της επίτευξης των στόχων που είχαν τεθεί για το τέταρτο τρίμηνο του 2015 και του καθορισμού των στόχων που αφορούν το δεύτερο τρίμηνο του 2016.

€1,7 δισ νέα δάνεια το 2015

Ερωτηθείσα πότε οι τράπεζες θα αρχίσουν την παραχώρηση νέων δανείων, η κ. Γιωρκάτζη είπε πως κατά τη διάρκεια του 2015 έχουν δώσει καινούρια δάνεια ύψους €1,7 δισ. εκ των οποίων το €1,2 δισ. σε επιχειρήσεις και το υπόλοιπο €0,5 δισ. σε νοικοκυριά, «ποσό που θεωρείται σεβαστό για τα δεδομένα της Κύπρου».

Τόνισε ωστόσο πως «θα πρέπει, ταυτόχρονα, να έχουμε υπόψη μας ότι πολλά νοικοκυριά και επιχειρήσεις είναι υπερχρεωμένα και προσπαθούν να εξεύρουν τρόπους απομόχλευσης παρά να επιβαρυνθούν με επιπρόσθετα χρέη».

Υποχωρεί το ποσοστό των στρατηγικών χρεοκοπιών

Ερωτηθείσα σχετικά, η κ. Γιωρκάτζη επανέλαβε ότι σύμφωνα με προκαταρκτική μελέτη της ΚΤΚ, ένα ποσοστό μεταξύ 10% και 20%, χωρίς να δώσει περαιτέρω λεπτομέρειες αφού η μελέτη που καλύπτει δύο ενότητες βρίσκεται σε εξέλιξη.

«Υπάρχουν ενδείξεις για ένα ποσοστό νοικοκυριών που δεν εξυπηρετούν τις δανειακές τους υποχρεώσεις, ενώ δυνητικά θα μπορούσαν», ανέφερε, για να προσθέσει πως «το φαινόμενο αυτό ήταν ιδιαίτερα αισθητό κατά το 2013 και το 2014, ενώ, στη συνέχεια, το ποσοστό αυτό ακολουθεί πτωτική πορεία».

Σε ερώτηση ποια θα είναι η αντιμετώπιση των δανειοληπτών που στρατηγικά δεν αποπληρώνουν τα δάνειά τους, η κ. Γιωρκάτζη υπογράμμισε πως «με την ψήφιση του νόμου των εκποιήσεων και την υιοθέτηση του πλαισίου αφερεγγυότητας από τη Βουλή των Αντιπροσώπων τον Απρίλιο του 2015, υπάρχει πλέον ο κίνδυνος για όσους έχουν την οικονομική δυνατότητα, αλλά στρατηγικά επιλέγουν να μην εξυπηρετούν τα χρέη τους, να βρεθούν αντιμέτωποι με νομικές επιπτώσεις».

Η Διοικητής της ΚΤΚ είπε με βάση τα ενδεικτικά αποτελέσματα της μελέτης έχουν τεθεί οι βάσεις για αντιμετώπιση των ΜΕΔ, «αλλά πρέπει να παραμείνουμε προσηλωμένοι στο στόχο, αφού τα αποτελέσματα των προσπαθειών μας χρειάζονται χρόνο για να φανούν».

Η μελέτη της ΚΤΚ καλύπτει δύο ενότητες. Η πρώτη ενότητα, επικεντρώνεται στη μακροοικονομική ανάλυση των δεδομένων, χρησιμοποιώντας οικονομετρικά μοντέλα για την Κύπρο και συγκριτικά στοιχεία άλλων ευρωπαϊκών χωρών που αντιμετώπισαν παρόμοιους οικονομικούς κλυδωνισμούς. Η δεύτερη ενότητα επικεντρώνεται στη μικροοικονομική ανάλυση των εν λόγω στοιχείων, χρησιμοποιώντας δεδομένα από δειγματοληπτικές έρευνες που διεξήχθησαν το 2010 και 2014 με θέμα τη χρηματοοικονομική κατάσταση και τις καταναλωτικές συνήθειες των νοικοκυριών.

Συνεχίζεται η ανάκαμψη, να συνεχιστούν οι προσπάθειες εξυγίανσης

Για την πορεία της κυπριακής οικονομίας, η κ. Γιωρκάτζη είπε πως η οικονομία «αναμένεται κατά το 2016 να συνεχίσει την πορεία ανάκαμψης που ξεκίνησε το 2015, επουλώνοντας ολοένα και περισσότερες από τις πληγές που άφησε πίσω της η παρατεταμένη ύφεση και η κρίση των προηγούμενων ετών που κορυφώθηκε τον Μάρτιο του 2013».

«Οι πρόσφατες οικονομικές εξελίξεις ήταν καλύτερες απ’ ότι αρχικά ανέμεναν οι διεθνείς δανειστές μας, ιδιαίτερα σε σχέση με το ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ, που κυμάνθηκε στο 1,6% το χρόνο που πέρασε, και με τις προσδοκίες για το 2016 να υποδηλώνουν σημαντική επιτάχυνση, πέραν του 2%», είπε, προσθέτοντας πως σημαντική πρόοδος σημειώθηκε τόσο στη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας, με το δημοσιονομικό έλλειμμα για το 2015 να φθάνει το 0,5% του ΑΕΠ, όσο και στην εξυγίανση του τραπεζικού της συστήματος.

Η κ. Γιωρκάτζη εξήρε την εργατικότητα και αποφασιστικότητα του λαού αλλά και την υπευθυνότητα με την οποία η Πολιτεία προχώρησε στις απαραίτητες χρηματοοικονομικές και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και τόνισε πως «τα στοιχεία δείχνουν ότι η εμπιστοσύνη στην κυπριακή οικονομία επιστρέφει, όπως καταγράφεται από το θετικότερο επενδυτικό κλίμα, αλλά και από τη μικρή έστω αύξηση στις καταθέσεις».

«Η αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης θα έχει, ασφαλώς, θετική επίδραση τόσο στην αγορά εργασίας όσο και στην αντιμετώπιση των ΜΕΔ», είπε, προσθέτοντας πως η μείωση των ΜΕΔ με τη σειρά της, θα έχει αμφίδρομες επιπτώσεις στην οικονομική δραστηριότητα, καθότι από τη μια ανακουφίζεται ο δανειολήπτης και στηρίζεται η κατανάλωση, ενώ, από την άλλη, βελτιώνονται οι ισολογισμοί των πιστωτικών ιδρυμάτων, γεγονός που τους δίνει κίνητρο και ευχέρεια για περαιτέρω δανεισμό και αύξηση των επενδύσεων στην οικονομία.

«Για να συνεχιστούν οι θετικές επιδόσεις θα πρέπει, βέβαια, να συνεχιστούν οι συλλογικές προσπάθειες εξυγίανσης της οικονομίας και του τραπεζικού μας συστήματος. Με υπεύθυνους χειρισμούς από όλους, είμαι αισιόδοξη ότι μπορούμε να επιτύχουμε ακόμα καλύτερα αποτελέσματα», τόνισε.

Αλλαγές στη δομή της ΚΤΚ μέχρι τα τέλη του 2016

Ερωτηθείσα, η κ. Γιωρκάτζη είπε ότι η ΚΤΚ προχωρεί στην υλοποίηση της μελέτης που ετοίμασε ο οίκος Roland Berger, η οποία βασίζεται σε τρεις άξονες: την οργανική δομή της Κεντρικής Τράπεζας, τις εσωτερικές της διαδικασίες και τυποποιημένες πρακτικές, τα θέματα ανθρώπινου δυναμικού και τα ζητήματα διακυβέρνησης. Το Διοικητικό Συμβούλιο, πρόσθεσε, υιοθέτησε τη μελέτη ως βάση για την αναδιοργάνωση της Τράπεζας και προχωρεί με την υλοποίησή της.

Σύμφωνα με την κ. Γιωρκάτζη, ήδη, το Νοέμβριο του 2015, το ΔΣ ενέκρινε τη νέα οργανωτική δομή της Τράπεζας και προσδιόρισε ως χρονικό ορόσημο για ολοκλήρωση του όλου έργου
το τέλος του 2016.

Επεσήμανε ακόμη ότι μια από τις βασικές διαπιστώσεις του συμβουλευτικού οίκου είναι το «υψηλής ποιότητας ανθρώπινο δυναμικό».
 

«Οι άνθρωποι της Κεντρικής Τράπεζας είναι ο πιο σημαντικός πόρος της και οφείλουμε να κάνουμε όσες αλλαγές χρειάζεται ώστε να είμαστε σε θέση να τον αξιοποιούμε στο έπακρο», συμπλήρωσε.

Παράλληλα, η κ. Γιωρκάτζη επεσήμανε πως καθώς η υλοποίηση της μελέτης βρίσκεται σε εξέλιξη, η ίδια βρίσκεται «σε επικοινωνία με τον Υπουργό Οικονομικών, ο οποίος θα χρειαστεί κάποια στιγμή να προωθήσει ενώπιον της Βουλής και αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο της Κεντρικής Τράπεζας προκειμένου να υλοποιηθεί η μελέτη».

Λέγοντας ότι το θέμα της διακυβέρνησης της ΚΤΚ είναι θέμα «υψίστης σημασίας», που «απετέλεσε αντικείμενο εκτενών συζητήσεων και σε ορισμένες περιπτώσεις διαφορετικών προσεγγίσεων», η κ. Γιωρκάτζη ενημέρωσε πως, πέραν της έκθεσης του συμβουλευτικού οίκου, το ΔΣ της Τράπεζας ζήτησε και έλαβε τεχνική βοήθεια από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το οποίο διαθέτει ευρεία πείρα στο ζήτημα αυτό και γνωρίζει τις διεθνείς βέλτιστες πρακτικές και κυρίως τα ευρωπαϊκά δεδομένα και υπέβαλε εισηγήσεις του οι οποίες μελετώνται από το ΔΣ.

Καταλήγοντας, τόνισε ότι «μέλημα της ΚΤΚ είναι η πλήρης ανάπτυξη των νέων ρυθμίσεων και η εφαρμογή τους κατά τρόπο που να μη διαταράσσεται η συνέχεια και ομαλότητα των εργασιών της Τράπεζας.
 

ΠΗΓΗ: ΚΥΠΕ