Η Κούβα είναι Κάστρο και οι Κάστρο είναι Κούβα

Αν θα μπορούσε η σύγχρονη ιστορία της Κούβας να περιγραφεί με ένα όνομα, αυτό θα ήταν Φιντέλ Κάστρο. Μία από τις μεγαλύτερες ηγετικές μορφές του 20ού αιώνα. Ο άνθρωπος που συνέδεσε το πρόσωπό του με την επανάσταση, ανατρέποντας τη δικτατορία Μπατίστα, και που για μισό αιώνα είχε στα χέρια του την τύχη ενός ολόκληρου λαού, αρχικά από τη θέση του Πρωθυπουργού και μετέπειτα του Προέδρου.
 
Όταν από το 2006 λόγω προβλημάτων υγείας, ο Φιντέλ δεν ήταν πλέον σε θέση να ασκεί τα ηγετικά του καθήκοντα, παρέδωσε τη σκυτάλη στον πιστό του ακόλουθο και μικρότερο αδελφό του, Ραούλ, ο οποίος το 2008 εξελέγη Πρόεδρος της Κούβας, θέση που κατέχει μέχρι και σήμερα.
 
Ωστόσο, η πρόσφατη είδηση του θανάτου του Ραμόν Κάστρο, έκανε γνωστό στους περισσότερους από εμάς, ότι Φιντέλ και Ραούλ -εκτός από τις αδελφές τους Angela, Juanita, Emma, and Agustina- είχαν ακόμη ένα μεγαλύτερο αδελφό.

Ο ηγέτης
 
Ο Φιντέλ Κάστρο αν και από εύπορη οικογένεια, έδειξε πολυ νωρίς τις ιδεολογικές του ανησυχίες, αφού από φοιτητής ακόμη στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αβάνας, αναμείχθηκε στα επαναστατικά κινήματα εναντίον της δικτατορίας του Μπατίστα.
 
Μεγάλωσε μέσα στην χριστιανική διδαχή, κάτι που όμως ποτέ δεν τον καθόρισε, αφού τελικά επέλεξε να ακολουθήσει το θρησκευτικό κίνημα του αγνωστικισμού -φιλοσοφική θεώρηση ότι η αλήθεια ορισμένων μεταφυσικών υποθέσεων, όπως οι θεολογικοί ισχυρισμοί που αφορούν την ύπαρξη του Θεού, των θεών ή θεοτήτων, είναι είτε προς το παρόν άγνωστη είτε εγγενώς απρόσιτη.
 
Ο αυτοκαθοριζόμενος ως σοσιαλιστής, μαρξιστής και λενινιστής, Φιντέλ, εκφώνησε τον πρώτο του λόγο ως πολιτικός ηγέτης το 1946 για να διαμαρτυρηθεί για την αύξηση των εισιτηρίων στα λεωφορεία.
 
Το πραξικόπημα Μπατίστα του 1952 τον οδηγεί στα βουνά όπου και οργανώνει ένα παράνομο ένοπλο κίνημα στο οποίο πιστός του ακόλουθος και μεγαλύτερος ίσως θαυμαστής, είναι ο μικρότερός του αδελφός, Ραούλ. Ένα χρόνο αργότερα συλλαμβάνονται και οι δύο και καταδικάζονται σε φυλακιση 15 ετών στο νησί των Πεύκων στον Ειρηνικό.

Ο τρόπος που κοιτάζει ο μικρός Ραούλ τον αδελφό του Φιντέλ την ώρα που μιλάει στους συναγωνιστές του φανερώνει τον απέραντο θαυμασμό του στο πρόσωπο του αδελφού του.

Ο Μπατίστα όμως αποφασίζει το 1955 να τους απονείμει αμνηστία, οπόταν και ο Φιντέλ Κάστρο ιδρύει το Κίνημα της 26ης Ιουλίου. Εξόριστος στο Μεξικό, γνωρίζει τον μετέπειτα συναγωνιστή του, Αργεντινό Ερνέστο «Τσε» Γκεβάρα.
 
Το 1956 ο Κάστρο με τους άνδρες του κατέφτασαν στην Κούβα με το γιοτ «Γκράνμα». Ύστερα από σφοδρές μάχες με τον στρατό, ο Κάστρο και άλλοι 16 επιζώντες κατέλαβαν τη Σιέρρα Μαέστρα.
 
Τρία χρόνια αργότερα ο Μπατίστα διαφεύγει στο εξωτερικό καθώς η επανάσταση πλησίαζε τη νίκη και μετά από λίγες μέρες, ο Κάστρο φτάνει θριαμβευτικά στην Αβάνα.

Το 1961 διακόπτει τις διπλωματικές σχέσεις με την Ουάσιγκτον και διακηρύσσει τον «σοσιαλιστικό χαρακτήρα» της επανάστασης.
 
Από κει και πέρα η πορεία του, ακολούθησε την κορυφή της εξουσίας της χώρας μέχρι και το 2006, οπόταν ο καρκίνος στο έντερο τον ανάγκασε να παραιτηθεί.
  
Ο πιστός ακόλουθος
 
Ο νεότερος των αδελφών Κάστρο, Ραούλ, από μικρή ηλικία ασπάστηκε τις ιδεολογικές πεποιθήσεις του αδελφού του και τον ακολούθησε στον αγώνα του πιστά και αφωσιωμένα, αλλά πάντα ένα βήμα πίσω από τον μεγάλο Φιντέλ.
Σπούδασε κοινωνικές επιστήμες, αλλά πολύ γρήγορα ανέλαβε διοικητικά καθήκοντα στον αντάρτικο αγώνα.
 
Ο Ραούλ Κάστρο από την δεκαετία του ΄50 είχε αναπτύξει δεσμούς με την Σοβιετική Ενωση και την μυστική υπηρεσία KGB, μέσω του πράκτορα Νικολάι Λεόνοφ (ο οποίος αργότερα θα υπηρετήσει ως ο άνθρωπος της KGB στην Αβάνα). Αυτές οι επαφές του Ραούλ θα εδραιώσουν μετά τον θρίαμβο της Κουβανικής επανάστασης, τη στενή σχέση των δύο χωρών.

Σε μία από τις συζητήσεις τους Ραούλ και Τσε.

Ο μικρότερος Κάστρο που υπηρέτησε για μισό αιώνα Υπουργός Άμυνας, κατέλαβε τις ηγετικές θέσεις του αδελφού του, στο Κομμουνιστικό Κόμμα και στη χώρα, μόνον όταν του τις παρέδωσε ο Φιντέλ.

Το 2008 εξελέγη Πρόεδρος της Κούβας και επανεξελέξη το 2013, ενώ ξεκαθάρισε πως αυτή θα είναι και η τελευταία του θητεία αφού δεν πρόκειται να διεκδικήσει την εξουσία στις εκλογές του 2018.

 
Ο επιχειρηματίας
 
Ο μεγαλύτερος των αδελφών Κάστρο, Ραμόν, πέθανε πριν λίγες μέρες στα 92 του χρόνια.
 
Η ηλικιακή του υπεροχή ποτέ δεν τον έβαλε μπροστά στον αγώνα και τις κατακτήσεις των αδελφών του, αν και έπαιξε σημαντικό ρόλο στην Κουβανική Επανάσταση, μεταφέροντας όπλα και προμήθειες στους Φιντέλ και Ραούλ, κατά τη διάρκεια του αντάρτικου.
 
Ο Ραμόν, επέλεξε να παραμείνει στη σκιά των αδεφλών του, ξεδιπλώνοντας την επιχειρηματική του κλίση μέσα από τη διαχείριση των φυτειών του πατέρα τους, κάτι άλλωστε που είχε ξεκινήσει αμέσως μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του στην Μηχανική.

 
Μετά τον θρίαμβο της επανάστασης, τα 30,000 στρέμματα της οικογενειακής περιουσίας των Κάστρο περνούν στο κράτος, με τον Ραμόν να απομένει με 1000 μόλις στρέμματα στην κατοχή του. Αυτό ήταν και ένα από τα πολλά σημεία στα οποία διαφώνησε με τα αδέρφια του και την πολιτική τους.
 
Η μη ενεργός συμμετοχή του στην επανάσταση, αρκετές φορές τον έφεραν εξάλλου αντιμέτωπο με τις κατηγορίες της ανανδρείας, ενώ δέχθηκε επίθεση και για το ρόλο του στο Σύνδεσμο Καλλιεργητών Ζαχαροκάλαμου της Κούβας, μια οργάνωση που είχε διαλυθεί εξαιτίας της συσχέτισής της της με αμερικανικά συμφέροντα.
 
Αν και υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος, υπηρέτησε ως Αναπληρωτής στην κουβανική Εθνοσυνέλευση και εργάστηκε ως σύμβουλος σε αρκετά Υπουργεία, η κλίση του ήταν περισσότερο στις επιχειρήσεις και τη διαχείριση, παρά στην πολιτική. Για τον αδελφό του Φιντέλ είχε πει εξάλλου: “Ο Φιντέλ έχει μία φιλοδοξία, εγώ έχω κάποια άλλη. Το αντικείμενό του είναι η πολιτική, εμένα είναι ο δρόμος. Εγώ είμαι ελέυθερος, ενώ εκείνος είναι κατά κάποιο τρόπο ‘φυλακισμένεος’”.