«Μόνο το 20% των Κερυνειωτών θα επιστρέψει»

Τον χαρακτήρισαν προδότη, τουρκοπροσκυνημένο και ανθέλληνα. Ωστόσο ο ίδιος δεν φαίνεται να δίνει σημασία στους χαρακτηρισμούς.
 
Αντίθετα, όπως δηλώνει στον «Ρεπόρτερ», θεωρεί ότι ως δήμαρχος Κερύνειας έχει υποχρέωση να κάνει τα αδύνατα δυνατά, ώστε να διασφαλιστεί το δικαίωμα σε όσους Κερυνειώτες το επιθυμούν, να επιστρέψουν με ασφάλεια στις περιουσίες τους. Μακριά από συνθήματα και πατριωτικές εξάρσεις, ο Γλαύκος Καριόλου παρουσιάζεται έτοιμος «να συμμαχήσει ακόμη και με τον διάβολο», προκειμένου να προωθήσει την υπόθεση της πόλης του. Βρίσκεται σε συνεχή επαφή με τους συνεπαρχιώτες του, επισκέπτεται συχνά την πόλη που εκπροσωπεί, χτίζει γέφυρες επικοινωνίας με τους Τουρκοκύπριους, ενώ για την επίτευξη των στόχων που έθεσε, δεν διστάζει να συνεργαστεί ακόμη και με κυπριοποιημένους έποικους. Σε ό,τι αφορά το περιεχόμενο της λύσης, οι απόψεις του δεν χωράνε σε κομματικά στεγανά. Δεν έχει πρόβλημα να ζήσει υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση, συζητά το ενδεχόμενο ύπαρξης μεταβατικής περιόδου και ζητά επιτακτικά από το κράτος να προχωρήσει στη διεξαγωγή έρευνας για να διασαφηνιστούν οι πραγματικές προθέσεις και αξιώσεις των Κερυνειωτών.
 
Μπήκα στο γραφείο του δημάρχου την ώρα που ετοιμαζόταν να στείλει μήνυμα προς τον γ.γ. του ΑΚΕΛ, με το οποίο θα ζητούσε από τον κ. Κυπριανού να ενημερώσει τους πρόσφυγες για τα αποτελέσματα των συναντήσεών του στην Πόλη. Ήταν ιδιαίτερα ικανοποιημένος με τη συγκεκριμένη εξέλιξη.
Ποτέ δεν πίστευα ότι η τουρκική κυβέρνηση θα έπαιρνε μια τέτοια πρωτοβουλία. Να καλέσει, δηλαδή, επίσημα στην Τουρκία τον ηγέτη ενός πολιτικού κόμματος της Κυπριακής Δημοκρατίας, για να συζητήσουν μαζί το Κυπριακό. Ουσιαστικά, με αυτό τον τρόπο η Άγκυρα αναγνώρισε εμμέσως τη χώρα μας. Πέραν τούτου, θεωρώ ότι μας δόθηκε μια εξαιρετική ευκαιρία να αναπτύξουμε σε υψηλό επίπεδο τις θέσεις μας γύρω από το πρόβλημα της Κύπρου. Για μένα η φράση «αγωνίζομαι για λύση» δεν είναι αόριστη, αλλά συγκεκριμένη, πολυεπίπεδη και πολυδιάστατη. Πρώτη διάσταση, αγωνιζόμαστε σε φιλικό περιβάλλον προσπαθώντας να πείσουμε φίλους και γνωστούς για το δίκαιό μας. Δεύτερη διάσταση, μέσα στην κατοχή, αγωνιζόμαστε χτίζοντας γέφυρες επικοινωνίας με τους Τουρκοκύπριους, προσπαθώντας να μάθουμε πώς ζουν, ποιες είναι οι συνήθειες και τα πιστεύω τους. Χωρίς να κρυβόμαστε πίσω από «πλαστικές ταυτότητες», περνούμε και αγωνιζόμαστε στα κατεχόμενα αναστηλώνοντας και συντηρώντας μνημεία και εκκλησίες. Τρίτη διάσταση, αγωνιζόμαστε χρησιμοποιώντας τις δυνατότητες που μας δίνει η τεχνολογία του διαδικτύου, προκειμένου να ερχόμαστε σε επαφή με όποιον μπορεί να βοηθήσει και στις δύο πλευρές του οδοφράγματος. Και τέλος, τέταρτη διάσταση, αγωνιζόμαστε μέσα στην ίδια την Τουρκία, αναπτύσσοντας τις απόψεις μας από όποιο βήμα είναι διαθέσιμο. Άρα, δεν μπορώ παρά να συγχαρώ τον γ.γ. του ΑΚΕΛ, που αξιοποίησε τη θαυμάσια ευκαιρία που του δόθηκε. Όσοι τον κατακρίνουν, απλώς προσπαθούν να κρύψουν τον αρνητισμό τους πίσω από αβάσιμες δικαιολογίες και προφάσεις.
 
-Αν σωστά αξιολογούμε τις εξελίξεις, φαίνεται ότι η επίτευξη λύσης είναι εφικτή. Πρέπει να βιαστούμε;
Ναι, αλλά όχι με άτακτο τρόπο. Θέλουμε μια καλή λύση, όχι μια οποιαδήποτε λύση. Πρέπει να κινηθούμε νούσιμα. Οφείλουμε να αξιοποιήσουμε τις συγκυρίες και ειδικά τις ανάγκες της Τουρκίας σε ενέργεια. Η Τουρκία είναι ένας κολοσσός, μια χώρα με αναπτυσσόμενη βαριά βιομηχανία, μια χώρα που χρειάζεται μεγάλα αποθέματα ενέργειας. Με λύση του Κυπριακού και με εξομάλυνση των σχέσεών της με τις γειτονικές χώρες, η Τουρκία μπορεί να ευελπιστεί σε καλύτερες μέρες. Γιατί να μην αξιοποιήσουμε τις ενεργειακές της ανάγκες χρησιμοποιώντας το φυσικό αέριο, που, όπως τουλάχιστον ισχυρίζονται οι ειδικοί, έχουμε άφθονο στην ΑΟΖ μας; Υπό προϋποθέσεις, ναι, το φυσικό μας αέριο μπορεί να μετατραπεί σε αέριο λύσης.
 
-Λέτε «ναι» και στη διέλευση του αγωγού από την Τουρκία;
Βεβαίως! Εφόσον φυσικά η Τουρκία αποσυρθεί πλήρως από την πατρίδα μας. Κάποιοι φοβούνται ότι σε μια τέτοια περίπτωση θα γίνουμε όμηροι της Τουρκίας, η οποία ανά πάσα στιγμή θα μπορεί να κλείνει τη στρόφιγγα. Ας το κάνει. Ποιος θα χάσει; Εμείς ή η ίδια η Τουρκία που θα πάει κόντρα στα συμφέροντά της και την ίδια στιγμή θα βρει απέναντί της την Ευρώπη και όχι μόνο;
 
-Μιλούμε με τον δήμαρχο μιας πόλης που όλα τα σχέδια λύσης τη φέρουν να παραμένει υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση. Πόσοι στ’ αλήθεια Κερυνειώτες θα επιστρέψουν με τέτοιες συνθήκες;
Δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία για ν’ απαντήσω στην ερώτηση αυτή. Θεωρώ αδικαιολόγητο το γεγονός ότι, για 42 σχεδόν χρόνια, το κράτος δεν έχει προχωρήσει σε μια επιστημονική έρευνα για να διακριβώσει τις πραγματικές προθέσεις των συνεπαρχιωτών μου. Και αυτό, παρά το γεγονός ότι υπάρχει σχετική μελέτη και πρόταση.
 
-Γιατί δεν έγινε;
Φαίνεται ότι κάποιοι βολεύτηκαν με τα μεγαλόστομα συνθήματα. Κάποιοι συνήθισαν να δηλώνουν και ν’ απαιτούν δήθεν καθαρή λύση, με την ελληνική σημαία να κυματίζει στο φρούριο της Κερύνειας και με όλους τους πρόσφυγες να επιστρέφουν στα σπίτια τους. Πώς είναι δυνατόν αυτοί οι κάποιοι, όποιοι κι αν είναι, να δεχτούν την ιδέα μιας συμβιβαστικής λύσης και πολύ περισσότερο ότι ένας αριθμός προσφύγων δεν θα θελήσει για δικούς του λόγους να επιστρέψει στους τόπους του υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση; Προφανώς αρνούνται να αντικρίσουν τις πραγματικότητες, αλλά και τον ίδιο τους τον εαυτό. Για παράδειγμα, παραβλέπουν το ότι ενδεχομένως το 10% των ελληνοκυπριακών περιουσιών έχει ήδη πουληθεί ή μεταβιβαστεί στην Επιτροπή Αποζημιώσεων, δηλαδή στην ίδια την Τουρκία. Ανοίγουν το στόμα τους και λένε ό,τι θέλουν. Επιτέλους, πρέπει να σταματήσουμε ν’ ακούμε αυτούς που φωνάζουν και να δούμε τις αλήθειες. Από το 1974 έχουμε διαμελισμό, δηλαδή συμπλήρωση του σχεδίου Νιχάτ Ερίμ. Πώς άραγε αποδιαμελίζουμε τον τόπο μας; Ναι, η πόλη της Κερύνειας και τα περισσότερα χωριά της επαρχίας, σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα, φαίνεται ότι θα υπάγονται στην τουρκοκυπριακή πολιτεία. Εγώ προσωπικά έχω καθήκον να επιστρέψω υπό αυτές τις συνθήκες, άλλοι όμως δεν αισθάνονται έτσι. Δεν θα έπρεπε το κράτος να γνωρίζει πόσοι και υπό ποιες προϋποθέσεις θα κάνουν χρήση αυτού του δικαιώματος;
 
-Μιλάτε καθημερινά με Κερυνειώτες. Ποια εντύπωση σχηματίζετε, ή αν προτιμάτε, ποια η διαίσθησή σας για τις προϋποθέσεις που θέτει ο μέσος Κερυνειώτης για να επιστρέψει στην επαρχία;
Πρέπει να υπάρχουν δύο βασικές προϋποθέσεις. Πρώτον, ότι θα επιστραφεί στους πρόσφυγες η περιουσία που είχαν πριν από το ’74 και, δεύτερον, ότι θα νιώθουν ασφάλεια. Δεν μπορείς να ζεις σ’ έναν τόπο υπό διαρκή απειλή. Βέβαια, την ίδια στιγμή, οφείλω να σημειώσω ότι αν αποσυρθούν τα τουρκικά στρατεύματα και εκλείψει η απειλή από πλευράς Τουρκίας, ο απλός κόσμος θα βρει τρόπο να συμβιώσει ειρηνικά. Για παράδειγμα, εδώ και τέσσερα χρόνια στον Άγιο Γεώργιο Κερύνειας ζει ένας Ελληνοκύπριος πρόσφυγας, ο οποίος είναι παντρεμένος με Τουρκοκύπρια. Όπως μαρτυρεί, οι σχέσεις του με τους Τουρκοκύπριους είναι άριστες. Είναι γι’ αυτό που δεν θα κουραστώ να λέω ότι ο αγώνας επιστροφής θα πρέπει να ξεκινά ταυτόχρονα από κάτω προς τα πάνω και από πάνω προς τα κάτω. Δηλαδή, εμείς, ο κόσμος, να δουλεύουμε ο καθένας στο δικό του καθήκον για την επιστροφή, μεταφέροντας τα μηνύματα προς την ηγεσία, ενώ παράλληλα η ηγεσία έχει καθήκον να δουλεύει τίμια και σκληρά για τη λύση του Κυπριακού, ενημερώνοντας και εμάς τον κόσμο. Χρειάζεται να χτίσουμε γέφυρες επικοινωνίας μεταξύ των απλών ανθρώπων. Κάθε τέλος του χρόνου, θα πρέπει να ρωτούμε τον εαυτό μας και να τον αξιολογούμε αναλόγως των αποτελεσμάτων μας: Πόσους Τουρκοκύπριους φίλους έκανα, πόσους ανθρώπους κέρδισα, πόσο καλύτερα έμαθα τη γλώσσα του συμπατριώτη μου, τι καινούργιο γνώρισα σε σχέση με τις συνήθειες και τα πιστεύω του, πόσους έπεισα για το δίκαιό μου. Η ασφάλεια, όπως και η εμπιστοσύνη, είναι έννοιες που χτίζονται με σκληρό αγώνα, δεν αγοράζονται σε κανένα μαγαζί.
 
-Μιλάτε συνεχώς για γέφυρες επικοινωνίας με τους Τουρκοκύπριους. Ωστόσο, στην Κερύνεια θα παραμείνει και αριθμός κυπριοποιημένων εποίκων. Μ’ αυτούς μπορείτε να συμβιώσετε;
Με αρκετούς απ’ αυτούς θα τα βρούμε. Όπως δεν είναι όλα τα δάχτυλά μας τα ίδια, έτσι και οι έποικοι δεν είναι όλοι ίδιοι. Υπάρχουν πολλοί αξιόλογοι και καλοί άνθρωποι ανάμεσα στους εποίκους. Προσωπικά, εγώ διατηρώ φιλικές σχέσεις μ’ έναν έποικο από την Τραπεζούντα, με τον οποίο μοιράζομαι κοινά οράματα. Ο έποικος αυτός με βοηθά να περάσω μέσω διαδικτύου μηνύματα που θέλω να περάσω σε στρώματα Τουρκοκυπρίων συμπατριωτών μας.
 
-Η τουρκοκυπριακή πλευρά φοβάται ότι, με την αναγνώριση του δικαιώματος επιστροφής, ελλοχεύει ο κίνδυνος οι Ελληνοκύπριοι να πλειοψηφήσουν στην τουρκοκυπριακή πολιτεία. Προφανώς αυτός είναι και ο λόγος που ζητούν εγγυημένες πλειοψηφίες.
Ο φόβος είναι ανεδαφικός. Μπορεί να μην υπάρχει τεκμηριωμένη έρευνα, ωστόσο τα δικά μου στοιχεία και η διαίσθηση λένε ότι μόλις το 18% - 20% των Κερυνειωτών είναι πρόθυμοι και αποφασισμένοι να επιστρέψουν σήμερα υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση. Εάν οι συνθήκες βελτιωθούν, μπορεί στα επόμενα 10 - 15 χρόνια το ποσοστό αυτό ν’ ανέλθει μέχρι το 50%. Ίσως δηλαδή μιλούμε μόνο για 6 - 7 χιλιάδες άτομα. Επαναλαμβάνω, όμως, ότι αυτά τα πράγματα όφειλαν να τα γνώριζαν αυτοί που πρέπει, με επιστημονικό και τεκμηριωμένο τρόπο, και όχι διαισθητικά.
 
-Ποια η άποψή σας στο ενδεχόμενο μεταβατικής περιόδου;
Δεν είμαι αρνητικός. Ίσως χρειαστεί μια περίοδος δοκιμασίας της όποιας συμφωνίας. Στόχος, αλλά και ευχή μου είναι, σε πενήντα χρόνια από σήμερα, να σταματήσουμε να αυτοπροσδιοριζόμαστε ως Έλληνες και Τούρκοι της Κύπρου, αλλά ως Κύπριοι. Όπως ο Κύπριος της Αυστραλίας είναι και νιώθει Αυστραλός, έτσι κι εμείς να νιώθουμε Κύπριοι, περήφανοι για την ελληνική, τουρκική ή οποιαδήποτε άλλη καταγωγή μας, αλλά Κύπριοι.