Συζήτησαν τρόπους και όρους κατάργησης των εγγυήσεων

Με επίκεντρο το θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων πραγματοποιήθηκε σήμερα  η συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά με τον Ειδικό Απεσταλμένο του Γ.Γ του ΟΗΕ Εσπεν Μπάρθ Έιντε. Μετά το πέρας της συνάντησης, ο κ. Έιντε μίλησε στους δημοσιογράφους εκφράζοντας τη συγκίνησή του για τον υπερσκελισμό των δυσκολιών κατά τη διάρκεια του δείπνου στην Λευκωσία την Πέμπτη το βράδυ καθώς και τη σθεναρή του στήριξη στην πραγματοποίηση μιας διμερούς συνάντησης μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας στο υψηλότερο πολιτικό επίπεδο για το θέμα των εγγυήσεων και της ασφάλειας.
 
Ο κ. Έιντε έκανε λόγο για «μία πολύ καλή και πολύ αναλυτική» συζήτηση με τον κ. Κοτζιά ειδικότερα γύρω από τα θέματα  της ασφάλειας και των εγγυήσεων «τα οποία είναι από τα πιο σημαντικά σημεία  των διαπραγματεύσεων που έχουν απομείνει». Αναφέρθηκε στην συνάντηση που είχε σήμερα το πρωί με τον Ελληνα πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα για το ίδιο ζήτημα και την  πολύ καλή συζήτηση που είχε μαζί του, «κάτι το οποίο είναι πολύ σημαντικό σε αυτό το σημείο» όπως είπε «γιατί μετά από ορισμένες δύσκολες μέρες στην Κύπρο την τελευταία εβδομάδα χθες βράδυ είχαμε ένα δείπνο εργασίας με τους δύο ηγέτες Αναστασιάδη και Ακιντζί κατά τη διάρκεια του οποίου όχι μόνο  ξεπέρασαν τις διαφωνίες που οδήγησαν στο πρόβλημα αλλά συμφώνησαν τον τρόπο που θα ακολουθηθεί μέχρι  μία Διάσκεψη  για την Κύπρο στις 9 Ιανουαρίου των δύο αντιπροσωπειών που θα συναντηθούν στη Γενεύη  σε μία προσπάθεια  να επιλύσουν ότι έχει μείνει ανοιχτό στο βαθμό που αυτό είναι δυνατό». Και πρόσθεσε: «Μετά στις 12 Ιανουαρίου οι εγγυήτριες δυνάμεις, η ΕΕ και αν χρειαστεί κάποια άλλα μέρη θα προσκληθούν να συμμετάσχουν στη Διάσκεψη αυτή».
 
 Όπως εξήγησε ένας από τους λόγους για τους οποίους ήρθε στην Αθήνα  ήταν να ενημερώσει την ελληνική κυβέρνηση για την εξέλιξη αυτή  κάτι που θα κάνει αμέσως μετά στην Άγκυρα. «Ήταν μία πολύ συγκινητική στιγμή χθες να βλέπω πως αυτοί οι δύο ηγέτες,  Αναστασιάδης και  Ακιντζί,  ήταν εμφανώς πολύ χαρούμενοι που μπορούσαν να προχωρήσουν παραπέρα γιατί είναι τόσο δεσμευμένοι   στο να βρουν μία λύση  μετά από 42 χρόνια διαίρεσης του νησιού.  Φυσικά γνωρίζουν πολύ καλά ότι υπάρχουν ακόμα ζητήματα προς επίλυση και κανένας δεν θεωρεί ότι θα είναι εύκολο, όμως η στρατηγική προσέγγιση σε όλα αυτά τα ζητήματα που έχουμε ήδη συζητήσει  είναι τόσο μεγάλη ώστε τα εκκρεμή  ζητήματα θα λυθούν. Εγώ το πιστεύω αυτό και το πιστεύουν και αυτοί».
 
Ο κ. Έιντε τόνισε ότι τώρα είναι η φάση που πρέπει να γίνει κατανοητό πως «θα χειριστούμε τα πιο σοβαρά θέματα που είναι η ασφάλεια και οι εγγυήσεις. Εδώ προς το παρόν οι απόψεις των δύο εγγυητριών δυνάμεων διίστανται πολύ μεταξύ τους. Η Ελλάδα θα ήθελε να δει το τέλος του συστήματος των εγγυήσεων που τέθηκαν σε εφαρμογή το 1960,  ενώ η Τουρκία επί της αρχής θέλει να συνεχίσει αυτό καθεστώς».
 
Κατά την άποψή του όπως επισήμανε μετά από τις συζητήσεις που έχουν γίνει  τους τελευταίους μήνες, τόσο σε αυτές που συμμετείχε και ο ίδιος όσο και στις απευθείας μεταξύ των δύο πλευρών,  τώρα, μολονότι υπάρχει ακόμα δρόμος, «υπάρχει  και καλύτερη κατανόηση ως προς το που θα μπορούσαν να βρεθούν εν δυνάμει συμβιβασμοί».
 
Βεβαίως, όπως είπε, θα έχει καλύτερη εικόνα όταν θα πάει στην Άγκυρα, εκφράζοντας την άποψη ότι  «το μεγαλύτερο μέρος της δικής μου και της δικής μας δουλειάς στις συνομιλίες του επόμενου μήνα θα αφορά περισσότερο αυτό το συγκεκριμένο  θέμα  το οποίο είναι ακανθώδες αλλά θα πρέπει να λύσουμε προκειμένου να επιτρέψουμε στους φίλους μας στην Κύπρο να είναι σε θέση να επανενωθούν. Κάτι το οποίο επιθυμούν ξεκάθαρα και οι δύο ηγεσίες και κατά τη γνώμη μου είναι η επιθυμία μίας μεγάλης  σιωπηλής πλειοψηφίας του λαού που θα ήθελε να το δει να συμβαίνει».
 
Για τους παραπάνω λόγους, εξέφρασε την μεγάλη ικανοποίησή του από τις συναντήσεις που είχε στην Ελλάδα, τονίζοντας ότι  «ήταν πολύ διαφωτιστικές» και μολονότι, όπως είπε δεν μπορούσε λόγω της φύσης του θέματα να αποκαλύψει περισσότερα, θέλησε να εκφράσει την ιδιαίτερη εκτίμησή του τόσο για τον χρόνο που του αφιέρωσε ο πρωθυπουργός, όσο και ο κ. Κοτζιάς για αυτά τα θέματα. Επισήμανε δε ότι θα είναι σε στενή επαφή, μολονότι είναι ήδη πολύ στενή η συνεργασία καθώς τηλεφωνιούνται δύο φορές την εβδομάδα έτσι και αλλιώς.
 
Σθεναρή στήριξη στην πραγματοποίηση διμερούς συνάντησης Ελλάδας – Τουρκίας
 
 Απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων , ο κ. Έιντε δήλωσε ότι υποστηρίζει με σθένος την ιδέα να γίνει συνάντηση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας στο υψηλότερο επίπεδο και ενθαρρύνει την επίτευξή της έχοντας επαφή και με την ελληνική και με την τουρκική κυβέρνηση. «Επειδή θεωρώ ότι θα ήταν υγιές αυτές οι δύο εγγυήτριες δυνάμεις να έχουν άμεση επαφή σε υψηλό πολιτικό επίπεδο» σημείωσε και πρόσθεσε: «Όπως είπα και στον πρωθυπουργό δεν νομίζω ότι στόχος πρέπει να είναι η επίλυση όλων των ζητημάτων αλλά να υπάρξει καλύτερη κατανόηση του τι έχουμε να κάνουμε και πώς πρέπει να δουλέψουμε και τι μπορεί να επιτευχθεί στη Διάσκεψη. Γνωστοποιήσαμε μια ημερομηνία για τη Διάσκεψη αλλά δεν καθορίσαμε πότε θα τελειώσει. Είναι στην ίδια την φύση των Διασκέψεων, αν χρειαστεί να μπορεί να γίνει μια διακοπή ή μια παύση και μετά να επανερχόμαστε. Θα πρέπει να γίνει το γρηγορότερο δυνατό αλλά ταυτόχρονα να πάρει και όσο χρόνο χρειάζεται. Γιατί δεν θέλουμε να φτάσουμε σε μια αδιέξοδη κατάσταση αλλά να λύσουμε το πρόβλημα και να διευκολύνουμε τη λύση και όχι μια νέα «παγωμένη» σύγκρουση».
 
Όπως σημείωσε ο κ. Άιντε  «μια τέτοια συνάντηση μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας θα πρέπει να γίνει πριν τις 12 Ιανουαρίου και με βάση όσα γνωρίζω υπάρχει και στις δύο πλευρές η θέληση να γίνει η συνάντηση αυτή. Δεν υπάρχει ημερομηνία αυτή τη στιγμή. Είναι περισσότερο τεχνικό το ζήτημα. Γιατί ψάχνουν μια ημερομηνία που θα είναι και οι δύο πλευρές στην ίδια χώρα, ίσως σε μια τρίτη χώρα, κάτι που θα ήταν αρκετά βοηθητικό υπό το υπάρχον πλαίσιο. Θα μεταφέρω κάποια μηνύματα στην Άγκυρα από εδώ γι αυτό το θέμα».
 
Εξήγησε δε ότι «όταν μιλάμε για μια συνάντηση μεταξύ του Τούρκου Προέδρου και του Έλληνα πρωθυπουργού δεν είναι η μοναδική συνάντηση που θα γίνει για το θέμα αυτό. Είναι σίγουρο ότι η Μ. Βρετανία επίσης συνομιλεί και με την Ελλάδα και με την Τουρκία και η Τουρκία με την Ελλάδα σε τακτά χρονικά διαστήματα. Μπορεί να έχουν διαφορετικές απόψεις αλλά έχουν τακτικές επαφές. Δεν μιλάμε για μια επίσημη Διάσκεψη αλλά για μια διμερή συνάντηση».
 
Σε ερώτηση ως προς το αν το Κυπριακό είναι διμερές ή διεθνές θέμα, ο κ. Έιντε είπε ότι το Κυπριακό είναι πολλά θέματα. Είναι καθαρά κυπριακό θέμα, και τα πέντε κεφάλαια που συζητιούνται μέχρι στιγμής είναι κεφάλαια που είναι να λυθούν από τους Κυπρίους με διαπραγματεύσεις στην Κύπρο. Οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις εμπλέκονται στο ζήτημα της ασφάλειας. Επίσης, συνέχισε, η Κύπρος βρίσκεται σε ένα μέρος του κόσμου όπου πρέπει να γίνεται κατανοητό το Κυπριακό ως διεθνές θέμα υπό την ευρύτερη έννοια γιατί βρίσκεται σε μια ασταθή περιοχή στην ανατολική Μεσόγειο. Και, προσέθεσε, έχει και διεθνή φύση. Η προσπάθεια που γίνεται, σημείωσε, είναι όσοι δεν είμαστε Κύπριοι, να ξεχωρίσουμε τα θέματα που είναι να λυθούν από τους Κυπρίους με τη βοήθεια και του ΟΗΕ και τα θέματα που δεν μπορούν να λυθούν χωρίς κάποια διεθνή ανάμιξη.

Επανερχόμενος στο θέμα της διμερούς συνάντησης μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας επανέλαβε ότι τη στηρίζει και προειδοποίησε ότι δεν μπορεί να λύσει όλα τα ζητήματα αυτή η συνάντηση. Γιατί είναι τόσο περίπλοκα τα ζητήματα που θα χρειαστούν περισσότερες συναντήσεις και θα χρειαστούν συναντήσεις και μεταξύ των δύο αλλά και μεταξύ άλλων σημαντικών «παικτών» γιατί δεν είναι μόνο αυτοί οι δύο παράγοντες σημαντικοί. Ο κ. Έιντε τόνισε ότι κατά τις συναντήσεις που είχε και στην Αθήνα σήμερα συζήτησε ότι η Ελλάδα έχει ενδιαφέρον από πλευράς αλληλεγγύης προς την Κύπρο αλλά θέλει να περιορίσει τη δική της ανάμιξη στο θέμα μόνο που την αφορά. Δεν έχει άποψη για το εδαφικό ή τη διακυβέρνηση. Όμως, συνέχισε, και για τις δύο πλευρές στην Κύπρο τα πάντα είναι αλληλένδετα και μέρος του δικού του καθήκοντος είναι να δημιουργήσει ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο κάποια μέρη που βλέπουν τα πάντα αλληλένδετα να μπορούν να συναντηθούν με τα μέρη εκείνα που βλέπουν μόνο ένα τμήμα. Δεν είναι εύκολο, είπε, αλλά είναι εφικτό και γι αυτό εργάζεται.

Αναφερόμενος στο Μον Πελεράν, είπε ότι η αρχική συνάντηση, που διήρκεσε μία εβδομάδα, ήταν μεγάλη επιτυχία και όλοι συμφώνησαν ότι κατάφεραν όσα πίστευαν ότι μπορούν να πετύχουν σε εκείνη την συνάντηση. Ταυτόχρονα, υπογράμμισε ο Ειδικός Απεσταλμένος του ΓΓ του ΟΗΕ για το Κυπριακό, έγινε σαφές ότι ήταν σημαντικό, ιδιαίτερα για τον κ. Αναστασιάδη, να πάρει λίγο χρόνο προκειμένου να προετοιμαστεί και να συζητήσει με την Ελλάδα για το πώς θα προχωρήσει.

Πήρε αυτόν τον χρόνο και επέστρεψε όπως είχε συμφωνηθεί, σημείωσε ο κ. Έιντε, προσθέτοντας ότι η δεύτερη συνάντηση στο Μον Πελεράν ήταν λιγότερο επιτυχημένη σε σχέση με την πρώτη και δεν κατέστη εφικτό να δημιουργηθεί και πάλι η διάθεση και η ατμόσφαιρα που υπήρχε στην πρώτη συνάντηση.
 
O Ε.Μπ.Έιντε τόνισε ότι ανησύχησε όχι τόσο για τα σημεία της διαφωνίας, καθώς θεωρούσε ότι μπορούν να γεφυρωθούν, αλλά ότι μπορεί να άλλαξε η διάθεση και όχι μόνο μεταξύ των δύο ηγετών αλλά και μεταξύ των διαπραγματευτικών ομάδων και της κοινωνίας σε ευρύτερο επίπεδο, φέρνοντας ως παράδειγμα ανθρώπους που ήταν αισιόδοξοι να εμφανίζονται να τα παρατούν, ακραίους να βλέπουν την ευκαιρία για να επανέλθουν στην σκηνή, δημοσιογράφους να στέλνουν το μήνυμα ότι μόνο η μία πλευρά είναι πάντα σωστή και η άλλη πάντα λάθος, κάτι το οποίο, υπογράμμισε, ότι θεωρεί λάθος γιατί πάντα τα πράγματα είναι πιο πολύπλοκα. Ευτυχώς όμως, συμπλήρωσε, κατά το δείπνο το βράδυ της Πέμπτης στην Λευκωσία ξεπεράστηκε αυτό, και οι δύο ηγέτες συμμερίστηκαν τις ανησυχίες του και συμφώνησαν ότι δεν ήθελαν να συμβεί γιατί είναι δεσμευμένοι στην επίτευξη λύσης. Κατά τον κ. Έιντε οι συμφωνίες που επιτεύχθηκαν κατά το δείπνο αυτό αναθέρμαναν την ατμόσφαιρα αυτή που ήταν παρούσα επί 19 συνεχόμενους μήνες. Και τόνισε ότι πριν από το δείπνο έλεγε ότι η μικρή αυτή κρίση ήταν η μεγαλύτερη κρίση από τότε που άρχισαν οι συνομιλίες, και αυτό ήταν κακά νέα. Τα καλά νέα είναι ότι ήταν η μοναδική κρίση από τότε που άρχισαν οι συνομιλίες.

Σημείωσε επίσης ότι και για τον ίδιο και για τον ΓΓ του ΟΗΕ ήταν σημαντικό να θυμίσουν και στις δύο πλευρές ότι σχεδόν σε κάθε επιτυχημένη ειρηνευτική διαπραγμάτευση της επίτευξης λύσης προηγείται ένας σπασμός. Και αυτό γιατί θίγονται ολοένα πιο δύσκολα σημεία και τόνισε ότι είναι η πρώτη φορά που οι Κύπριοι ηγέτες διαπραγματεύτηκαν απευθείας μεταξύ τους το εδαφικό. Παλιότερα, ο ΟΗΕ ήταν αυτός που πρότεινε ένα χάρτη στους Κυπρίους γιατί δεν ήταν σε θέση να διαπραγματευτούν μεταξύ τους για το θέμα. Αυτή τη φορά ο ΟΗΕ δεν θα το επαναλάβει αυτό. Κάθε πρόταση, κάθε λέξη, κάθε κόμμα, γράφεται από τους Κυπρίους.

Κατέληξε, δε, ότι στο εδαφικό υπάρχει πόνος, μαζικές απώλειες, κόσμος που έχασε τη γη του, το σπίτι του, τη ζωή του αλλά και ότι υπάρχει και τωρινός πόνος υπό την έννοια ότι άνθρωποι που ζουν εκεί σήμερα αναρωτιούνται τι θα γίνει με την τωρινή τους ζωή. Συνεπώς, πρέπει να γίνει από όλους κατανοητό ότι αυτά είναι μεταξύ των πιο δύσκολων θεμάτων προς διαπραγμάτευση. Είναι πολύ διαφορετικά από την σύνθεση ενός κυβερνητικού σώματος, το οποίο είναι περισσότερο ένα πρόβλημα της πολιτικής ελίτ. Παρόλα αυτά, εκτίμησε, τα πράγματα δεν πάνε άσχημα και εξέφρασε την άποψη ότι είναι κοντά σε μια ευρεία κατανόηση ως προς το εδαφικό και τα υπόλοιπα θα ακολουθήσουν.

Έκλεισε, λέγοντας ότι χωρίς σε καμία περίπτωση να ελαχιστοποιεί τα εκκρεμή ζητήματα πιστεύει ότι υπάρχει στρατηγική προσέγγιση σε όλα εκτός από την ασφάλεια και τις εγγυήσεις, θέμα στο οποίο πρέπει τώρα να γίνουν οι μεγαλύτερες προσπάθειες.
 

ΠΗΓΗ:ΚΥΠΕ