Απονέμεται σήμερα το Βραβείο Ζαχάρωφ στις δυο γυναίκες θύματα του ΙSIS

  Η Nadia Murad Basee Taha και η Lamiya Aji Bashar,  θύματα σεξουαλικής δουλείας του Ισλαμικού Κράτους (ISIS), είναι οι φετινές Νικήτριες του Βραβείου Ζαχάρωφ για την Ελευθερία της σκέψης, με απόφαση του προέδρου Μάρτιν Σουλτς και των αρχηγών των πολιτικών ομάδων του Ευρωκοινοβουλίου στις 27 Οκτωβρίου.   

Η τελετή απονομής, θα πραγματοποιηθεί σήμερα στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο.
 
Οι δύο γυναίκες, επέζησαν και έγιναν εκπρόσωποι όλων των γυναικών που έχουν υποστεί σεξουαλική βία από το ISIS. Είναι δημόσιες υποστηρίκτριες της κοινότητας των Γεζίντι του Ιράκ, μιας θρησκευτικής μειονότητας κατά της οποίας οι μαχητές του IS έχουν εξαπολύσει εκστρατεία γενοκτονίας.

 Ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελεί μία εκ των θεμελιωδών αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στηρίζει επίσης τα ανθρώπινα δικαιώματα μέσω της ετήσιας απονομής του θεσπισθέντος το 1988 βραβείου Ζαχάρωφ για την ελευθερία της σκέψης.  Το βραβείο απονέμεται σε πρόσωπα με εξέχουσα συμβολή στον ανά τον κόσμο αγώνα για τα ανθρώπινα δικαιώματα, εφιστώντας την προσοχή όλων στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καθώς και στηρίζοντας τους βραβευθέντες και τον σκοπό τους.

Οι νικήτριες
 
Η Nadia Murad Basee Taha και η Lamiya Aji Bashar,  θύματα σεξουαλικής δουλείας του Ισλαμικού Κράτους (ISIS), επέζησαν και έγιναν εκπρόσωποι των γυναικών που έχουν υποστεί σεξουαλική βία από τον ISIS. Είναι δημόσιες υποστηρίκτριες της κοινότητας των Γεζίντι του Ιράκ, μιας θρησκευτικής μειονότητας κατά της οποίας οι μαχητές του ISIS έχουν εξαπολύσει εκστρατεία γενοκτονίας.
 
Στις 3 Αυγούστου 2014, το ISIS δολοφόνησε όλους τους άνδρες του χωριού Kocho, στην περιοχή Sinjar του Ιράκ, τόπο καταγωγής της Aji Bashar και της Murad. Μετά τη σφαγή αυτή, ο ISIS προχώρησε στην υποδούλωση γυναικών και παιδιών. Όλες οι γυναίκες, μεταξύ αυτών η Aji Bashar, η Murad και οι αδελφές τους, απήχθησαν, αγοράστηκαν και πουλήθηκαν επανειλημμένα και χρησιμοποιήθηκαν ως σκλάβες του σεξ.
 
Τον Νοέμβριο του 2014, η Murad κατόρθωσε να δραπετεύσει με τη βοήθεια γειτόνων της οι οποίοι την έβγαλαν από την περιοχή που ελεγχόταν από τον ISIS, και έτσι έφτασε σε καταυλισμό προσφύγων στο βόρειο Ιράκ και έπειτα στη Γερμανία. Ένα έτος αργότερα, τον Δεκέμβριο του 2015, η Murad μίλησε για την εμπειρία της στην πρώτη στην ιστορία σύνοδο του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την εμπορία ανθρώπων. Τον Σεπτέμβριο του 2016, έγινε η πρώτη πρέσβειρα καλής θέλησης του UNODC για την αξιοπρέπεια των επιζώντων από εμπορία ανθρώπων και συμμετείχε σε παγκόσμιες και τοπικές πρωτοβουλίες ευαισθητοποίησης σχετικά με τη δεινή θέση αναρίθμητων θυμάτων εμπορίας. Τον Οκτώβριο του 2016, το Συμβούλιο της Ευρώπης την τίμησε με το Βραβείο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Václav Havel.

Η Aji Bashar έκανε πολλές αποτυχημένες προσπάθειες να δραπετεύσει προτού τελικά το κατορθώσει τον Απρίλιο με τη βοήθεια της οικογένειά της, που πλήρωσε διακινητές της περιοχής για τον σκοπό αυτό. Καθώς περνούσε τα κουρδικά σύνορα, κινούμενη όσο το δυνατόν πιο γρήγορα προς τα εδάφη που βρίσκονταν υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης του Ιράκ, και με τους μαχητές του ISIS να την ακολουθούν κατά πόδας,  εξερράγη νάρκη που είχε ως αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους δύο γνωστοί της και η ίδια να τραυματιστεί και σχεδόν να τυφλωθεί. Ευτυχώς, κατάφερε να δραπετεύσει και εστάλη τελικά, στη Γερμανία για ιατρική περίθαλψη, όπου βρήκε ξανά τα αδέλφια της που είχαν επιζήσει. Μετά την αποκατάσταση της υγείας της, η Aji Bashar δραστηριοποιείται για την ευαισθητοποίηση του κοινού όσον αφορά τη δεινή κατάσταση της κοινότητας των Γεζίντι, ενώ συνεχίζει να βοηθά γυναίκες και παιδιά που έπεσαν θύματα δουλείας και θηριωδιών από τον ISIS.
 
Η Nadia Murad Basee Taha και η Lamiya Aji Bashar, έχουν προταθεί από τις πολιτικές ομάδες των Σοσιαλιστών και των Φιλελευθέρων.

Πώς επιλέγεται ο νικητής;
 
Τον Σεπτέμβριο κάθε έτους οι βουλευτές του ΕΚ μπορούν να προτείνουν υποψηφίους για το βραβείο Ζαχάρωφ. Κάθε υποψήφιος πρέπει να έχει την υποστήριξη τουλάχιστον 40 βουλευτών του ΕΚ και κάθε βουλευτής μπορεί να υποστηρίξει έναν μόνο υποψήφιο. Στη συνέχεια, οι υπογεγραμμένες υποψηφιότητες, συνοδευόμενες από δικαιολογητικά, αξιολογούνται κατά τη διάρκεια κοινής συνεδρίασης της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων και της Επιτροπής Ανάπτυξης. Έπειτα καταρτίζεται τελικός κατάλογος τριών υποψηφίων και υποβάλλεται στη Διάσκεψη των Προέδρων για την τελική ψηφοφορία. Ο επιλεγείς προς βράβευση ανακοινώνεται συνήθως τον Οκτώβριο.
 
Αντρέι Ζαχάρωφ - Η πηγή έμπνευσης για το βραβείο
 
Ρώσος φυσικός Αντρέι Ντιμίτριεβιτς Ζαχάρωφ (1921-1989), που τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης το 1975, έγινε αρχικά γνωστός ως ο εφευρέτης της σοβιετικής υδρογονοβόμβας. Ανησυχώντας για τις επιπτώσεις που είχε το έργο του στο μέλλον της ανθρωπότητας, προσπάθησε να ευαισθητοποιήσει σχετικά με τους κινδύνους του ανταγωνισμού όσον αφορά την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων. Οι προσπάθειές του στέφθηκαν από μερική επιτυχία με την υπογραφή της Συνθήκης για την απαγόρευση των πυρηνικών δοκιμών, το 1963. Στην ΕΣΣΔ ο Ζαχάρωφ θεωρούνταν αντιφρονών με ανατρεπτικές ιδέες. Το 1970 συγκρότησε επιτροπή για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θυμάτων πολιτικών διώξεων. Παρά τις όλο και μεγαλύτερες πιέσεις που δεχόταν από την κυβέρνηση, ο Ζαχάρωφ όχι μόνο αγωνίστηκε για την απελευθέρωση αντιφρονούντων στη χώρα του, αλλά έγινε και ένας από τους πιο γενναίους επικριτές του καθεστώτος, προσωποποιώντας τη σταυροφορία κατά της στέρησης των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Ως ένδειξη αναγώρισης των αγώνων του, βραβεύθηκε με το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης το 1975.
Ο Αντρέι Ζαχάρωφ εξορίστηκε στο Γκόρκι από τις σοβιετικές αρχές, προκειμένου να περιορισθούν οι επαφές του με ξένους. Κατά την παραμονή του εκεί, πληροφορήθηκε την πρόθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να θεσπίσει βραβείο για την ελευθερία της σκέψης το οποίο θα φέρει το όνομά του. Το 1987 έστειλε μήνυμα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από τον τόπο εξορίας του, δίνοντας την άδειά του να δοθεί το όνομά του στο βραβείο και εκφράζοντας τη μεγάλη του συγκίνηση. Θεώρησε δικαίως το βραβείο ως μια ενθάρρυνση όλων όσοι, όπως εκείνος, είχαν ταχθεί στον αγώνα προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Το βραβείο που φέρει το όνομά του ξεπερνά κατά πολύ τα σύνορα, ακόμα και τα σύνορα των απολυταρχικών καθεστώτων, ώστε να τιμώνται οι ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οι αντιφρονούντες σε ολόκληρο τον κόσμο.