Κανένα θέμα «τσάμικου» διαμηνύει το ελληνικό ΥΠΕΞ

Σε κατηγορηματική διάψευση των ισχυρισμών ότι η ελληνική κυβέρνηση συζητά θέμα «τσάμικου» με την αλβανική, προχώρησε με ανακοίνωσή του το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών. Η διάψευση έρχεται μετά τις δηλώσεις του Αλβανού Υπουργού Εξωτερικών Ντίτμιρ Μπουσάτι σύμφωνα με τις οποίες οι δύο πλευρές έχουν ανταλλάξει  non paper για το συγκεκριμένο θέμα.
 
«Η Ελλάδα δεν συζητά θέμα «τσάμικου», ούτε διαπραγματεύεται με τρίτους αποφάσεις ελληνικών δικαστηρίων σε βάρος όσων συνεργάστηκαν με τον Γερμανό κατακτητή. Το Υπουργείο Εξωτερικών νιώθει υποχρεωμένο να διαψεύσει, για άλλη μια φορά, όσους διατείνονται κάτι τέτοιο», υπογραμμίζεται στην ανακοίνωση.
 
Αναφέρει, επίσης, ότι «πράγματι, η Ελλάδα πρότεινε στην Αλβανία τη διαπραγμάτευση σειράς θεμάτων που είναι ανοικτά ανάμεσα στις δύο χώρες. Σε αυτά  δεν συμπεριέλαβε το «τσάμικο». Η αλβανική πλευρά το επιθυμούσε και το ζήτησε. Η ελληνική πλευρά δεν το αποδέχτηκε».
 
Στην ανακοίνωση τονίζεται επίσης ότι όσον αφορά το non-paper του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών που δόθηκε ως πρόταση διαπραγμάτευσης στην αλβανική πλευρά, σε αυτό γίνεται μία και μοναδική αναφορά στο “τσάμικο”, στη δεύτερη παράγραφο του άρθρου Β.2., όπου τονίζεται ότι  «σε καμία περίπτωση δεν προκύπτουν δικαιώματα για τους λεγόμενους τσάμηδες», προκειμένου, όπως συνεχίζει η ανακοίνωση, "να σημειωθεί με σαφήνεια ότι δεν μπορεί το «τσάμικο» να αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης».
 
«Τα ανωτέρω σε απάντηση στα γνωστά κυκλώματα που με μεγάλη ευκολία υιοθετούν την προπαγάνδα τρίτων σε βάρος της χώρας», καταλήγει η ανακοίνωση.
 
Υπενθυμίζεται ότι Τσάμηδες ήταν μουσουλμανικός πληθυσμός που κατοικούσε στην περιοχή της Ηπείρου, που εκτείνεται κατά μήκος της ακτής ανάμεσα στις εκβολές του ποταμού Αχέροντα και μέχρι το Βουθρωτό και ανατολικά μέχρι τους πρόποδες του όρους Ολύτσικας (Τόμαρος). Η περιοχή ταυτίζεται με τη Θεσπρωτία και ένα μικρό της τμήμα ανήκει σήμερα στην Αλβανία με κέντρο την κωμόπολη Κονίσπολη. Οι ίδιοι δήλωναν πάντα, όπως αποτυπώνεται και σε επίσημα έγγραφα των αρχών του προηγούμενου αιώνα, Αλβανοί μουσουλμάνοι και η συμβίωσή τους με το ελληνικό χριστιανικό στοιχείο στην περιοχή ήταν ανέκαθεν προβληματική.
 
Κατά τη διάρκεια της επίθεσης της Ιταλίας κατά της Ελλάδας, στο πλαίσιο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, και στη συνέχεια της ναζιστικής κατοχής, οι ηγέτες των Τσάμηδων υπήρξαν συνεργάτες των κατακτητών και προσεταιρίσθηκαν, δια της συνεργασίας τους αυτής, περιουσίες Ελλήνων της περιοχής, ενώ εμπλέκονται άμεσα σε σειρά εγκλημάτων κατά των Ελλήνων. Στο δρόμο αυτό τους ακολούθησε και σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού. Για την εγκληματική δράση τους (1941-1944) οι επικεφαλής καταδικάσθηκαν ερήμην από το Δικαστήριο Δοσιλόγων Ιωαννίνων και οι περιουσίες τους δημεύθηκαν. Μέσα στην συγκεκριμένη συγκυρία, υπάρχουν ιστορικές μαρτυρίες ότι διαπράχθηκε αδικία και εις βάρος μελών της τσάμικης μειονότητας τα οποία δεν είχαν εμπλακεί στα εγκλήματα των ηγεσιών τους. Στις αρχές της δεκαετίας του `50 με σειρά νομοθετικών διαταγμάτων της ελληνικής κυβέρνησης απαλλοτριώθηκαν οι περιουσίες τους και αποδόθηκαν σε ντόπιους και άλλους νέους κατοίκους της περιοχής. Αρκετά μέλη της τσάμικης κοινότητας είχαν εγκαταλείψει, με το τέλος του πολέμου, οικειοθελώς την Ελλάδα.
 
Μετά την κατάρρευση του καθεστώτος του Κόμματος Εργασίας της Αλβανίας, το θέμα των Τσάμηδων έγινε ένα από τα προσφιλέστερα τόσο στην εσωτερική πολιτική σκηνή της Αλβανίας όσο και στην εξωτερική της πολιτική. Το Μάρτιο του 1991 ιδρύθηκε ο «Πολιτικός-Πατριωτικός Σύλλογος «Τσαμουριά» (Camëria), με κύριο σκοπό την αναγνώριση και η υπεράσπιση των δικαιωμάτων των Τσάμηδων. Οι Τσάμηδες έχουν ιδρύσει κόμματα, το ένα συμμετέχει στη σημερινή κυβέρνηση- ενώ ο «Σύνδεσμος της Τσαμουριάς» δημιούργησε 100μελή "εξόριστη" βουλή, η οποία έγινε μέλος της «οργάνωσης υπο-αντιπροσωπευμένων λαών» του ΟΗΕ το 1995. Διατείνονται επίσης ότι έχουν δημιουργήσει τον απελευθερωτικό στρατό της Τσαμουριάς «με σκοπό την απελευθέρωση των εδαφών που τους ανήκουν».
 
Το 1994 η αλβανική βουλή καθιέρωσε ομόφωνα την 27η Ιουνίου κάθε έτους ως «ημέρα Γενοκτονίας των Τσάμηδων».  Με βάση το σύλλογο «Τσαμουριά» η συνολική αξία των περιουσιών στο τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ήταν 340 εκατομμύρια δολάρια, η οποία με την σημερινή αξία υπολογίζεται στα 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια.
 
Τον Φεβρουάριο του 2016  οργανώσεις  Τσάμηδων από την Αλβανία και  τις ΗΠΑ κατέθεσαν στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης φάκελο για τις διεκδικήσεις τους από την Ελλάδα,  τόσο σε επίπεδο αποζημιώσεων όσο και σε επίπεδο εδαφικό.