Επ. Οικονομικών: Το νέο πλαίσιο εξυγίανσης τραπεζών

Τα εναρμονιστικά νομοσχέδια για δημιουργία νέου πλαισίου ανάκαμψης και εξυγίανσης πιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων επενδύσεων και για νέο ταμείο που θα δημιουργηθεί για την εγγύηση των καταθέσεων, κάτω από 100.000 ευρώ, σε περίπτωση που μια τράπεζα θα προχωρήσει σε εκκαθάριση, συζήτησε σήμερα η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών.

Η μεταφορά της ευρωπαϊκής οδηγίας για τη θέσπιση πλαισίου για την ανάκαμψη και την εξυγίανση πιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων επενδύσεων στο εθνικό δίκαιο θα έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου του 2014, ενώ η μεταφορά της οδηγίας περί των συστημάτων εγγύησης των καταθέσεων θα έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί μέχρι τις 3 Ιουλίου του 2015.

Σκοπός του νομοσχεδίου για εξυγίανση πιστωτικών ιδρυμάτων είναι η δημιουργία νομοθετικού πλαισίου εξυγίανσης που να παρέχει τη δυνατότητα στις αρχές να παρεμβαίνουν έγκαιρα και γρήγορα σε ένα μη υγιές ή προβληματικό ίδρυμα, προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέχεια των κρίσιμων χρηματοοικονομικών λειτουργιών του και παράλληλα να ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις της διαδικασίας εξυγίανσης του ιδρύματος στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και στην οικονομία. Το πλαίσιο διασφαλίζει ότι οι ζημιές βαρύνουν πρώτα τους μετόχους και μετά τους πιστωτές, διατηρείται όμως η αρχή ότι κανείς πιστωτής δεν βαρύνεται με ζημιές μεγαλύτερες από όσες θα αναλάμβανε εάν ένα ίδρυμα είχε εκκαθαριστεί υπό κανονικές διαδικασίες αφερεγγυότητας.

Εξάλλου, σύμφωνα με τις πρόνοιες του νομοσχεδίου για δημιουργία συστήματος εγγύησης των καταθέσεων, εκ των προτέρων υποχρεωτική χρηματοδότηση των ταμείων Εγγύησης καταθέσεων από εισφορές και ελάχιστο επίπεδο στόχος 0,8% επί των καλυπτόμενων καταθέσεων μέχρι τον Ιούλιο του 2024 και 1% επί των καλυπτόμενων καταθέσεων για το Ταμείο Εξυγίανσης μέχρι το τέλος του 2014.

Σε δηλώσεις μετά τη συνεδρία της Επιτροπής, ο Πρόεδρος της Νικόλας Παπαδόπουλος χαρακτήρισε θετικό βήμα το γεγονός, όπως είπε, ότι μέσα από την τραγωδία που πέρασε η Κύπρος το Μάρτιο του 2013 αντλήθηκαν κάποια διδάγματα όχι μόνο εδώ αλλά σε ευρωπαϊκό επίπεδο καθώς η νέα ευρωπαϊκή οδηγία προβλέπει τις διαδικασίες με τις οποίες θα εξασφαλίζονται οι καταθέσεις.

“Θα δημιουργηθούν ταμεία τόσο σε εθνικά όσο και σε ευρωπαϊκά επίπεδα για την προστασία των καταθέσεων αλλά και προβλέπονται συγκεκριμένες διαδικασίες για την διάσωση με ίδια μέσα (baill in), τον κούρεμα καταθέσεων, που επιβλήθηκε τότε στην περίπτωση της Κύπρου”, πρόσθεσε.

Αναφέροντας ότι δεν έχει ακόμη ξεκαθαρίσει πλήρως το κατά πόσον θα υπάρχει ένας ευρωπαϊκός μηχανισμός εγγύησης καταθέσεων, ο κ. Παπαδόπουλος είπε ότι “στο παρόν στάδιο οι Ευρωπαίοι εταίροι μας ζητούν να δημιουργήσουμε ένα δικό μας ταμείο στο οποίο θα καταθέτονται συνεισφορές από πλευράς των πιστωτικών ιδρυμάτων έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα ταμείο προστασίας των καταθετών που έχουν καταθέσεις κάτω από 100.000 ευρώ σε περίπτωση που μια
τράπεζα θα προχωρήσει σε εκκαθάριση και όχι σε εξυγίανση όπου λειτουργούν διαφορετικές συνθήκες και πρόνοιες”.

Ανέφερε επίσης ότι “σε αυτό το ταμείο υπολογίζεται ότι με τη συνεισφορά του 0,8% επί των καλυμμένων καταθέσεων θα μαζευτεί ένα ποσό των 200 εκατομμυρίων ευρώ και αυτό το ταμείο θα λειτουργήσει ως ένα ταμείο προστασίας, εγγύησης καταθέσεων σε τράπεζες που θα αντιμετωπίζουν τις διαδικασίες αφερεγγυότητας”.

Ο κ. Παπαδόπουλος είπε ακόμη ότι “αυτό το ποσό δεν μπορεί να καλύψει τα δισεκατομμύρια των καταθέσεων που υπάρχουν στις κυπριακές τράπεζες αλλά είναι ένα θετικό βήμα που στέλλει μήνυμα σταθερότητας και ασφάλειας το οποίο χρειάζεται να σταλεί σήμερα για το κυπριακό τραπεζικό σύστημα”.

Πρόσθεσε ότι “ξεκαθαρίζεται στο νόμο που αφορά την εγγύηση των καταθέσεων αλλά και στο νόμο που αφορά την εξυγίανση των πιστωτικών ιδρυμάτων που θα ακολουθούν οι γνωστές αρχές που ακολουθήθηκαν τότε στην περίπτωση της διάσωσης με ίδια μέσα στις δύο μεγαλύτερες τράπεζες της Κύπρου ότι πρώτα πληρώνουν τις ζημιές οι μέτοχοι, μετά οι κάτοχοι των ομολόγων, των αξιογράφων και στο τέλος οι καταθέτες των τραπεζών και προστατεύονται οι καταθέτες που έχουν καταθέσεις κάτω από 100.000 ευρώ με το ταμείο εγγύησης καταθέσεων”.

Είπε, ωστόσο, ότι “υπάρχουν κενά σε αυτό το σύστημα”, καθώς “το ταμείο δεν μπορεί να καλύψει όλες τις καταθέσεις που υπάρχουν στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα”, ενώ “εγείρονται ερωτηματικά για το κατά πόσον θα προστατεύονται καταθέσεις σε ταμεία συντάξεων και προνοίας και δεν θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε τα φαινόμενα που είχαμε να αντιμετωπίσουμε το Μάρτιο του 2013 όπου κουρεύτηκαν τα ταμεία μεγάλων ημικρατικών οργανισμών όπως ήταν τα ταμεία συντάξεων της ΑΤΗΚ και ΑΗΚ”.

Ανέφερε ότι δεν ξεκαθαρίζουν αυτά τα πράγματα, ενώ “υπάρχουν ασάφειες για τη διαδικασία συμψηφισμού μεταξύ καταθέσεων του δανείου όπως είχαμε την περίοδο Μαρτίου του 2013”.

Είπε ακόμη ότι υπάρχει μια επιστολή από τη Νομική Υπηρεσία του κράτους με την οποία ο αρμόδιος λειτουργός περιλαμβάνει σωρεία εισηγήσεων για τροποποιήσεις επί των νομοσχεδίων, οι οποίες θα εξεταστούν από την Επιτροπή Οικονομικών.

Ο κ. Παπαδόπουλος είπε ότι “η προσπάθεια είναι αυτό το πλαίσιο να προχωρήσει όχι μόνο επειδή η Κύπρος αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή μια διαδικασία αιτιολογικής γνώμης από πλευράς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το γεγονός ότι δεν έχουμε ακόμη εναρμονιστεί αλλά επειδή θεωρούμε πως αυτό το πλαίσιο πρέπει να εφαρμοστεί το συντομότερο δυνατό έτσι ώστε να υπάρχει μια πιο ολοκληρωμένη ασφάλεια σε ό,τι αφορά τις καταθέσεις του κυπριακού τραπεζικού συστήματος”.

Ο Πρόεδρος του ΠΑΣΕΧΑ Μιχάλης Ολύμπιος είπε ότι θέση του Συνδέσμου είναι πως “οι καταρρεύσεις τραπεζών οφείλονται αποκλειστικά από λανθασμένες και κερδοσκοπικές αποφάσεις και ενέργειες των τραπεζιτών” και ότι “η συμμετοχή των καταθετών και των φορολογούμενων στη διάσωση πιστωτικών ιδρυμάτων αποτελεί την πιο ακραία και βάναυση μορφή της ελεύθερης αγοράς και του καπιταλισμού”.

“Δεν νοείται τα κέρδη να ιδιωτικοποιούνται αλλά οι ζημιές να κοινωνικοποιούνται και οι τραπεζίτες να αποχωρούν με μεγάλα μπόνους και μισθούς έδιδαν στον εαυτό τους από τα χρήματα των μετόχων και των καταθετών”, πρόσθεσε.

Ο κ. Ολύμπιος είπε ότι “οι πρώτοι που θα πρέπει να συμμετάσχουν στην διάσωση των τραπεζών είναι οι ίδιοι οι τραπεζίτες και τα μέλη τα ΔΣ της τράπεζας υπό μορφή διοικητικών προστίμων μερικών εκατομμυρίων τα οποία θα υπολογίζονται και με βάση των απολαβών τους τα πέντε τελευταία χρόνια”, προσθέτοντας ότι είναι αδιανόητο αυτοί που οδηγούν τραπεζικά ιδρύματα σε κατάρρευση να μην έχουν καμία απολύτως οικονομική συνέπεια για τις δικές τους αποφάσεις”.